Η ένταξη στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020», της πράξης «Μελέτες Ωρίμανσης της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) και ΧΥΤΥ Λαμίας», που ανακοινώθηκε, αναμφίβολα αποτελεί μια σημαντική αλλαγή και μια νέα εξέλιξη στο σχεδιασμό του Δήμου αναφορικά με το τεράστιο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων.
Ως Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών καταθέτουμε ορισμένες παρατηρήσεις:
√ Είναι γνωστό ότι ο προηγούμενος σχεδιασμός ήταν για το Τρίλοφο και τη Μαλγάρα. Το ερώτημα είναι: αν δεν υπήρχαν αντιδράσεις για θέση δίπλα στον υπάρχοντα ΧΑΔΟΧΥΤΑ, γιατί αυτή δεν επιλέχτηκε από την πρώτη στιγμή; Αν πράγματι υπήρχαν και αν υπάρχουν σοβαρές αντιδράσεις, πώς θα προχωρήσει το έργο; Για να μην αναφέρουμε την κατασπατάληση πολύτιμων δημόσιων πόρων ύψους 700.000 ευρώ για τη μελέτη του ΧΥΤΥ και της ΜΕΑ στον Τρίλοφο, η οποία με το νέο σχεδιασμό μπαίνει στο συρτάρι.
√ Τόσα χρόνια η δημοτική αρχή και ο ΦΟΔΣΑ «πανηγύριζαν» ή δημιουργούσαν φρούδες ελπίδες και αυταπάτες ότι προχωράει το έργο της ΜΕΑ/ΧΥΤΑ Λαμίας. Αν ανατρέξουμε στις ανακοινώσεις και στις απαντήσεις στις ερωτήσεις μας, αυτό βγαίνει ως συμπέρασμα. Τώρα είμαστε στο σημείο μηδέν, ναι ή όχι;; Φτου κι από την αρχή, που λένε…
√ Το συμπέρασμα είναι ότι το έργο ήταν και είναι ανώριμο. Ενώ ο ΦΟΔΣΑ και ο Δήμαρχος μας έλεγαν ότι είχε υποβληθεί πρόταση για ένταξη στο ΥΜΕΠΕΡΑΑ, τώρα προκύπτει ότι δεν υπήρχαν μελέτες ωρίμανσης του έργου, που σημαίνει δεν είχαν μεταξύ των άλλων την περιβαλλοντική αδειοδότηση, την προμελέτη για την κατασκευή του έργου καθώς και τα τεύχη δημοπράτησης για την διενέργεια του διαγωνισμού κατασκευής του έργου. Πώς θα γίνονταν αποδεκτή η πρόταση χωρίς ούτε καν προμελέτη και αδειοδότηση; Για ποιο λόγο υποβλήθηκε πρόταση, και μάλιστα με προϋπολογισμό, χωρίς να υπάρχουν μελέτες; Το θέμα είναι σοβαρό γιατί χάθηκε κι άλλος πολύτιμος χρόνος για τη Φθιώτιδα και νομίζουμε ότι πρέπει αυτό να απαντηθεί∙ και φυσικά να απαντηθεί αν υπάρχουν και πού ευθύνες.
√ Το ερώτημα που προκύπτει είναι: πώς θα επιτευχθούν οι στόχοι του ΕΣΔΑ για τη Διαλογή στην Πηγή και την ανακύκλωση, δεδομένου ότι η ΜΕΑ, πέραν των μετάλλων, δεν παράγει ανακυκλώσιμα, αλλά υλικό για καύση; Η ΜΕΑ επεξεργάζεται σύμμεικτα και προδιαλεγμένα οργανικά, όπως λέει και η ανακοίνωση: «Στην προβλεπόμενη Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων Λαμίας θα οδηγούνται: Τα σύμμεικτα απορρίμματα και τα προδιαλεγμένα βιοαπόβλητα των Δήμων Λαμιέων, Μακρακώμης, Στυλίδας, Μώλου – Αγίου Κωνσταντίνου, Αμφίκλειας – Ελάτειας, Αγράφων και Καρπενησίου (μέση ετήσια ποσότητα 53.500 tn/έτος, που αναλύεται σε 39.500 tn/έτος σύμμεικτα αστικά απορρίμματα και 14.000 tn/έτος προδιαλεγμένο οργανικό)». Υπάρχει σχεδιασμός για τη Διαλογή στην Πηγή των ανακυκλώσιμων υλικών με χωριστά ρεύματα και τον τρόπο που θα επιτευχθεί η αύξηση των εξαιρετικά χαμηλών ποσοστών ανακύκλωσης (7,2% σύμφωνα με ανακοίνωση του ΦΟΔΣΑ); Πού βρίσκεται ο σχεδιασμός και η χωροθέτηση των Πράσινων Σημείων;;
√ Είναι σίγουρο ότι, όσο κι αν πανηγυρίζουμε για την ένταξη του έργου, ο χρόνος υλοποίησής του απομακρύνεται. Δεν έχει καμιά σχέση με την κατασκευή της ΜΕΑ Θήβας και την Μονάδα Κομποστοποίησης του Δήμου Δελφών. Η ολοκλήρωση του έργου καλώς εχόντων των πραγμάτων θα περάσει την πενταετία. Οι διαδικασίες είναι γνωστές και χρονοβόρες: Διαγωνισμός για τη μελέτη, εκπόνηση της μελέτης, περιβαλλοντική αδειοδότηση με τις πιθανές αντιδράσεις, ένταξη του έργου, ο διαγωνισμός και η «σφαγή» των διαγωνιζόμενων, για να φτάσουμε στην κατασκευή. Η πενταετία είναι το πιο αισιόδοξο σενάριο. Η ΜΕΑ Θήβας εντάχθηκε άμεσα γιατί ήταν ένα ώριμο έργο. Εάν όμως η ΜΕΑ θήβας έχει ορίζοντα υλοποίησης τα δύο χρόνια, παίρνοντας ως παράδειγμα και το έργο της επέκτασης του υπάρχοντος ΧΥΤΑ, να βάλουμε μια επταετία για τη ΜΕΑ/ΧΥΤΥ Λαμίας; Τί θα γίνουν τα σκουπίδια και οι στόχοι του ΕΣΔΑ μέχρι τότε; Εμείς λοιπόν επαναλαμβάνουμε την άποψη και πρότασή μας ότι: προτεραιότητα του Δήμου και γενικά της αυτοδιοίκησης πρέπει να είναι η Διαλογή στην Πηγή και η αναβάθμιση του ρόλου του ενεργού πολίτη/δημότη στην υπόθεση αυτή.
√ Διαβάζουμε στην ανακοίνωση: «Υπενθυμίζουμε ότι, με συντονισμένες ενέργειες της Δημοτικής Αρχής και του Περιφερειακού ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας Α.Ε., εγκρίθηκε από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας η παρέκκλιση όρων για την αδειοδότηση κατασκευής των νέων κυττάρων του ΧΥΤΥ Λαμίας και της ΜΕΑ Λαμίας, σε χώρο κοντά στο σημερινό ΧΥΤΑ. Δόθηκε έτσι οριστική λύση στο πρόβλημα της χωροθέτησης του νέου ΧΥΤΥ, που ταλαιπωρούσε επί σειρά ετών το Δήμο Λαμιέων λόγω των λανθασμένων επιλογών των προηγούμενων δημοτικών αρχών» Με ποια μελέτη εγκρίθηκε η χωροθέτηση του νέου ΧΥΤΥ; Ουσιαστικά δεν πρέπει να μιλάμε για χωροθέτηση του νέου ΧΥΤΥ, αλλά για πρόταση χωροθέτησης πλησίον του υπάρχοντος ΧΑΔΟΧΥΤΑ, η οποία θα οριστικοποιηθεί μόνο όταν αδειοδοτηθεί το έργο.
Σε κάθε περίπτωση, αποδεικνύεται περίτρανα ότι ο δήμαρχος κινείται διαρκώς ερήμην του δημοτικού συμβουλίου και των δημοτών. Ξεχνάει ότι ο ρόλος του είναι εκτελεστικός των αποφάσεων του δημοτικού συμβουλίου∙ και δεν μπορεί το δημοτικό συμβούλιο να ενημερώνεται για τις επιλογές του εκ των υστέρων και από τα ΜΜΕ. Κι εδώ έχουμε μια τέτοια περίπτωση. Οι πρωτοβουλίες του δημάρχου έχουν όρια. Ο νόμος 3852/2010 για τις αρμοδιότητες του δημάρχου ορίζει «…β) Εκτελεί τις αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου, της οικονομικής και της επιτροπής ποιότητας ζωής.»
