Εκτός ελέγχου είναι πλέον η κόντρα του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ με το απολυθέντα διευθυντή του FBI. Ο Τραμπ έφτασε μάλιστα στο σημείο να απευθύνει απειλές και προειδοποιήσεις προς τον Κόμεϊ προκειμένου να μην κάνει διαρροές σε μέσα ενημέρωσης.
«Ο Τζέιμς Κόμεϊ καλύτερα να ελπίζει πως δεν υπάρχουν ‘κασέτες’ με [ηχογραφημένες] συνομιλίες μας πριν αρχίσει να κάνει διαρροές», έγραψε ο κ. Τραμπ στο Twitter.
James Comey better hope that there are no “tapes” of our conversations before he starts leaking to the press!
Την ίδια στιγμή, ο κ. Τραμπ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ακυρώσει όλες τις μελλοντικές ενημερώσεις δημοσιογράφων.
Υπενθυμίζεται ότι όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ απέλυσε τον Κόμεϊ προκάλεσε ποικίλα σχόλια, με αρκετούς να παρομοιάζουν την κίνησή του με εκείνη του Ρίτσαρντ Νίξον, όταν ο τελευταίος απέλυσε την ειδικό εισαγγελέα που ερευνούσε την εμπλοκή του στο Γουοτεργκέιτ.
Την Πέμπτη, μάλιστα, ο Τραμπ δήλωσε στο NBC ότι αναστατώθηκε πολύ από την έρευνα, ενώ θεώρησε πως πίσω από αυτήν βρίσκονταν οι δημοκρατικοί. Σε άλλες δηλώσεις τουθ χαρακτήρισε «φιγουρατζή» και «θέατρο» τον Κόμεϊ.
Πυρά από τα αμερικανικά ΜΜΕ
Εν τω μεταξύ, τα αμερικανικά ΜΜΕ βλέπουν την κυβέρνηση Τραμπ να τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα προς τον τοίχο της απαξίωσης, με αφορμή την αποπομπή του διευθυντή του FBI, Τζέιμς Κόμεϊ.
Στο επίκεντρο της σκληρής κριτικής των μέσων βρίσκεται ο φόβος για την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και την πορεία προς μια αυταρχική προεδρία, με πολλούς να κάνουν λόγο μέχρι και για ένα πιθανό impeachment (καθαίρεση) του Τραμπ -ένα σενάριο που, για να είμαστε ειλικρινείς, δεν φαίνεται πιθανό να συμβεί, αλλά ακόμη και το ότι συζητιέται τόσο εκτενώς στα αμερικανικά ΜΜΕ και στα διάφορα λόμπι των “διαδρόμων της εξουσίας” στην Ουάσινγκτον, σημαίνει πως, αν μη τι άλλο, ο Τραμπ κατάφερε να δυσαρεστήσει αρκετούς από τους μέχρι πρότινος υποστηρικτές του.
«Είτε είναι ο πιο ένοχος πρόεδρος απ’ την εποχή του Ρίτσαρντ Νίξον ο Τραμπ, είτε ο πλέον ανίκανος από συστάσεως του αμερικανικού κράτους», εκτιμά η Ελέιν Κάμαρκ του Brookings Institute.
«Αν πέσει κι άλλο η δημοτικότητά του και υπάρχει κίνδυνος να συμπαρασύρει στα τάρταρα το κόμμα, δεν αποκλείεται να θελήσουν να τον ξεφορτωθούν πολύ γρήγορα. Άλλωστε ο αντιπρόεδρος Πενς είναι ένας αξιόπιστος συντηρητικός» εκτιμά ο Ντέιβιντ Ποστ, καθηγητής Νομικής και αρθρογράφος στη “Washington Post”.
Ο Άλαν Λίχτμαν, καθηγητής Ιστορίας στο American University στην Ουάσιγκτον προφητεύει ότι «οι Ρεπουμπλικανοί θα διώξουν τον Ντόναλντ Τραμπ. Και τα νομικά επιχειρήματα γι’ αυτό το “πραξικόπημα” βρίσκονται ήδη στα συρτάρια τους».
“Θα πρέπει να αναλάβει δράση το κόμμα του Τραμπ, ώστε να ξεκινήσει τη διαδικασία αποπομπής του. Οι Ρεπουμπλικανοί ελέγχουν το Κογκρέσο, εκεί όπου ο Τραμπ έχει πολλούς εχθρούς”, τονίζει ο Λίχτμαν.
Η δυσαρέσκεια των Ρεπουμπλικάνων
Ήδη από το βράδυ της Τετάρτης, έξι σημαντικοί και προβεβλημένοι ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές τάχθηκαν ανοικτά εναντίον της απόφασης Τραμπ, γεγονός που αποτελεί σημάδι πως στους κόλπους του κόμματος υπάρχει ήδη μια διαφαινόμενη ρήξη.
«Με απασχολεί η χρονική συγκυρία της αποπομπής του Κόμεϊ, που υπήρξε ένας δημόσιος λειτουργός του υψίστου επιπέδου. Η αποπομπή του ρίχνει σκιές σε μια ήδη δύσκολη έρευνα», είπε ο γερουσιαστής Ρίτσαρντ Μπερ από την Βόρεια Καρολίνα.
«Στις επόμενες ημέρες, το αμερικανικό κοινό απαιτεί ξεκάθαρες απαντήσεις σχετικά με την εκδίωξη του Κόμεϊ, ο οποίος εκπροσωπούσε χιλιάδες αφοσιωμένους υπαλλήλους στον τομέα της επιβολής του νόμου», τονίζει ο Τζειμς Λοκφορντ από την Οκλαχόμα.
«Η συγκυρία της απόλυσης προκαλεί ανησυχίες για έναν δημόσιο λειτουργό του επιπέδου του Κόμεϊ», επισημαίνει ο Μπεν Σάσε, γερουσιαστής από την Νεμπράσκα.
«Η απομάκρυνση του εγείρει ερωτήματα. Είναι ανάγκη η έρευνα να συνεχιστεί χωρίς εμπόδια και δίχως πολιτικές παρεμβάσεις», προσθέτει με νόημα ο Μπομπ Κόρκερ από το Τένεσι.
Κι ο Τζον Μακέιν, γερουσιαστής από την Αριζόνα, δηλώνει «απογοητευμένος από την απόφαση του Τραμπ. Καλώ την σύσταση μιας επιτροπής του Κογκρέσου να ερευνήσει το ζήτημα».
Τέλος, η Μπάρμπαρα Κόμστοκ από την Βιρτζίνια, κάνει κι αυτή έκκληση με την σειρά της «στη σύσταση μιας ανεξάρτητης έρευνας στο θέμα αυτό», ενώ κι αυτή κρίνει «την χρονική συγκυρία της απόλυσης του Κόμεϊ ως ανεξήγητη».
Πολλοί αναλυτές, ωστόσο, θεωρούν ότι ο Τραμπ δεν πρόκειται να καθαιρεθεί στο κοντινό μέλλον για δύο λόγους: Πρώτον επειδή θα πρέπει να αποδειχθεί ότι διέπραξε κάτι αξιόποινο. Και δεύτερον επειδή οι οπαδοί του εξακολουθούν να τον στηρίζουν κι οι Ρεπουμπλικανοί φοβούνται ότι ο Τραμπ δεν θα τους υποστηρίξει στις ενδιάμεσες εκλογές τον ερχόμενο Νοέμβριο και θα χάσουν έτσι τους θώκους τους.
Καθηγητής Χάρβαρντ: τυχόν καθαίρεση Τραμπ θα σημαίνει πως το σύστημα λειτουργεί
Ο Μαρκ Τάσνετ, καθηγητής συνταγματικού δικαίου στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ θεωρεί πως «με καθαρά νομικούς όρους, η απόλυση Κόμεϊ δεν αποτελεί παρακώλυση δικαιοσύνης, με τον όρο φυσικά μετά να τοποθετηθεί κάποιος στη θέση του και να συνεχιστεί η έρευνα. Κι επίσης, μην ξεχνάμε πως ο Τραμπ είχε την εξουσία να αποπέμψει τον Κόμεϊ. Είχε το δικαίωμα να το κάνει».
Και συνεχίζει: «η χώρα δεν βρίσκεται μεν σε συνταγματική κρίση, αλλά πλησιάζουμε ολοένα και περισσότερο σε αυτήν. Ωστόσο, δεν είναι άτοπο, μετά τις εξελίξεις αυτές, να βάλουμε το σενάριο της καθαίρεσης Τραμπ στο τραπέζι. Δεν το θεωρώ πιθανό να συμβεί, αλλά υπάρχει αρκετός καπνός τριγύρω ώστε να δικαιολογεί την ύπαρξη μιας φωτιάς. Ωστόσο, όλα εξαρτώνται από τους Ρεπουμπλικάνους, το κατά ποσό θα υψώσουν το ανάστημα τους και θα πουν «ως εδώ» στον Τραμπ».
«Επίσης, μια τυχόν καθαίρεση δεν θα αποτελεί σημάδι κρίσης της δημοκρατίας στις ΗΠΑ, αλλά αντιθέτως ένα σημάδι πως το σύνταγμα λειτουργεί. Πως γίνεται έλεγχος πάνω στις εξουσίες του εκάστοτε προέδρου», καταλήγει.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο Άντριου Ντένισον, πολιτικός επιστήμων και επικεφαλής του κέντρου Επιμόρφωσης «Translatlantic Network», ο οποίος μιλώντας στην Γερμανική Ραδιοφωνία DLF, είπε πως «δεν είμαστε κοντά στο τέλος Τραμπ. Αυτό που μπορούμε να πούμε για την ώρα είναι ότι ένας πρόεδρος δεν κινδυνεύει προς το παρόν με αυτόν τον τρόπο».
Ωστόσο, ο Ντενισον είναι ξεκάθαρος πως η αποπομπή Κόμεϊ «πρόκειται για κατάχρηση εξουσίας στα όρια του γκροτέσκου. Κάτι τέτοιο συμβαίνει σε χώρες χωρίς δημοκρατία, όπου απολύονται άνθρωποι όταν με τις έρευνές τους φτάνουν πολύ κοντά στον πρόεδρο. Πρόκειται για κίνδυνο της δημοκρατίας όταν ο πρόεδρος πιστεύει ότι η νομοθεσία δεν τον αφορά και εντελώς αυθαίρετα μπλοκάρει μια νόμιμη και απαραίτητη έρευνα για την προεκλογική του εκστρατεία και τις σχέσεις του με τη Ρωσία».
Πώς μπορεί να γίνει καθαίρεση (impeachment) του Τραμπ
Η διαδικασία προβλέπει παραπομπή στη Βουλή των Αντιπροσώπων (435 αντιπρόσωποι) η οποία εξετάζει τις κατηγορίες και εγκρίνει ή απορρίπτει με ψηφοφορία κάποιες από αυτές ή όλες. Ψηφίζει μία μία της κατηγορίες. Με παρόντες και τους 435 βουλευτές, 218 είναι οι ψήφοι που απαιτούνται για πλειοψηφία. Στη συνέχεια, η δίκη του προέδρου μεταφέρεται στην 100μελή Γερουσία υπό την προεδρία του προέδρου του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ. Για την αποπομπή του απαιτούνται τα 2/3 των ψήφων. Αν συμβεί αυτό, την θέση του παίρνει ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικ Πενς.
Σημειώνεται δε, πως αν συμβεί αυτό, τότε ο Τραμπ θα γίνει ο πρώτος καθαιρεθείς πρόεδρος των ΗΠΑ.
Ο Ρίτσαρντ Νίξον, 37ος πρόεδρος των ΗΠΑ (1969-1974) είναι ο μόνος πρόεδρος που παραιτήθηκε από τη θέση του προκειμένου να αποφύγει την καθαίρεσή του εξ αιτίας του σκανδάλου Γουότεργκεϊτ, ενώ ο Μπιλ Κλίντον αντιμετώπισε μομφή από το Κογκρέσο και κινδύνευσε να καθαιρεθεί λόγω του σκανδάλου Λεβίνσκι (συν κατάχρηση εξουσίας και παρακώλυση Δικαιοσύνης), αλλά τελικά, ενώ παραπέμφθηκε στην διαδικασία καθαίρεσης από την Γερουσία, υπήρξε συμβιβασμός μεταξύ των δύο κομμάτων και συνέχισε την προεδρία του.