Πώς να τοποθετήσετε σωστά τα ελαιόπανα για μέγιστη απόδοση και λιγότερη ζημιά στον καρπό

Η περίοδος της συγκομιδής της ελιάς απαιτεί οργάνωση, προσοχή και σωστό εξοπλισμό. Από τα πιο σημαντικά εργαλεία σε αυτή τη διαδικασία είναι τα ελαιόπανα. Είτε χρησιμοποιείτε πλεκτά είτε πλαστικά, ο τρόπος που θα τα στρώσετε στο χωράφι επηρεάζει άμεσα την απόδοση, την ποιότητα του καρπού και την ευκολία στη συλλογή.

Στο άρθρο αυτό θα μάθετε πώς να τοποθετήσετε σωστά τα ελαιόπανα, ποια λάθη να αποφύγετε και ποια πρακτικά βήματα θα σας βοηθήσουν να έχετε καθαρή και αποδοτική συγκομιδή, με λιγότερες φθορές στον καρπό.

Γιατί έχει σημασία ο σωστός τρόπος τοποθέτησης

Πολλοί παραγωγοί υποτιμούν τη σημασία της σωστής τοποθέτησης του ελαιόπανου. Ωστόσο, μια λάθος διάταξη μπορεί να οδηγήσει σε:

• Απώλεια καρπού (οι ελιές κυλούν εκτός πανιού)
• Φθορά ή τραυματισμό του καρπού, που μειώνει την ποιότητα του λαδιού
• Σπατάλη χρόνου και επιπλέον κόπο στο μάζεμα
• Φθορά του ίδιου του πανιού από τριβές ή τσακίσεις

Η σωστή τοποθέτηση εξασφαλίζει ότι όλες οι ελιές θα συγκεντρωθούν εύκολα, χωρίς απώλειες και χωρίς να χρειάζεται να μετακινούνται συνεχώς τα πανιά.

Προετοιμασία πριν το στρώσιμο

Πριν απλώσετε τα ελαιόπανα, καλό είναι να κάνετε έναν έλεγχο του εδάφους γύρω από κάθε δέντρο:

1. Αφαιρέστε πέτρες, κλαδιά και αγκάθια που μπορεί να σκίσουν το ύφασμα.
2. Ισιώστε ελαφρώς το έδαφος με ένα φτυάρι ή τσουγκράνα, ειδικά σε σημεία που υπάρχουν βαθουλώματα.
3. Αν το χωράφι έχει μεγάλη κλίση, φροντίστε να τοποθετήσετε τα πανιά έτσι ώστε να “κρατούν” τον καρπό και να μη γλιστρά προς τα κάτω.
   
   

Επιλογή σωστού ελαιόπανου

Ο τύπος του πανιού επηρεάζει τον τρόπο στρωσίματος:

• Πλεκτά ελαιόπανα: Είναι πιο ελαφριά και εύκαμπτα, ιδανικά για εδάφη με πολλά δέντρα κοντά μεταξύ τους. Εφαρμόζουν εύκολα γύρω από τον κορμό.
• Πλαστικά ελαιόπανα: Προτιμώνται σε περιοχές με ανώμαλο έδαφος ή μεγάλες κλίσεις, καθώς συγκρατούν καλύτερα τον καρπό.
  
  

Αν έχετε μεγάλο κτήμα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε συνδυασμό των δύο: πλεκτά για τα περισσότερα δέντρα και πλαστικά για τις πιο δύσκολες θέσεις.

Πώς να τοποθετήσετε σωστά τα ελαιόπανα – Βήμα προς βήμα

1. Τοποθέτηση γύρω από τον κορμό

Ξεκινήστε τοποθετώντας το πανί όσο πιο κοντά γίνεται στη ρίζα του δέντρου.
Αν το ελαιόπανο έχει τρύπα ή σχίσιμο στο κέντρο, περάστε το γύρω από τον κορμό για να καλύψετε ομοιόμορφα όλη την περιοχή. Αυτό βοηθά ώστε καμία ελιά να μην πέσει απευθείας στο χώμα.

? Συμβουλή: Αν το πανί δεν έχει άνοιγμα, μπορείτε να κόψετε μια μικρή σχισμή και να τη ράψετε με σκοινί ή φερμουάρ για ευκολότερη επαναχρησιμοποίηση.

2. Επέκταση προς τα έξω

Στη συνέχεια, τραβήξτε τα πανιά προς όλες τις κατευθύνσεις, έτσι ώστε να δημιουργήσετε ένα ενιαίο επίπεδο γύρω από το δέντρο.
Τα πανιά πρέπει να ακουμπούν ελαφρώς το ένα πάνω στο άλλο (τουλάχιστον 20-30 εκατοστά επικάλυψη), ώστε να μην υπάρχουν κενά από τα οποία μπορεί να κυλήσουν οι ελιές.

Αν χρησιμοποιείτε πολλά πανιά, ενώστε τα με συνδετήρες ή σπάγγο στις άκρες, για να παραμένουν σταθερά ακόμη και αν φυσάει.

3. Στήριξη στις άκρες

Για να αποφύγετε το “μάζεμα” ή την ολίσθηση του πανιού, στερεώστε τις άκρες με πέτρες, πασαλάκια ή μικρούς σάκους με άμμο.
Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε εδάφη με κλίση ή όταν φυσάει δυνατός άνεμος, γιατί διαφορετικά οι ελιές θα συγκεντρώνονται στη μία πλευρά.

4. Προσαρμογή στο ανάγλυφο του εδάφους

Σε επικλινή χωράφια, στρώστε το πανί με κατεύθυνση αντίθετη στην κλίση. Δηλαδή, το πάνω μέρος του πανιού να “κρατά” τον καρπό και να μην επιτρέπει να κυλήσει προς τα κάτω.

Μπορείτε επίσης να δημιουργήσετε μικρά “αναχώματα” με χώμα ή πέτρες στις άκρες για να σταματούν οι ελιές μέσα στο πανί.

5. Συλλογή και μεταφορά

Μόλις ολοκληρωθεί η συγκομιδή, συγκεντρώστε τις ελιές στο κέντρο του πανιού και μεταφέρετέ τις εύκολα με τη βοήθεια δύο ατόμων.
Αποφύγετε να σέρνετε το πανί στο έδαφος, γιατί μπορεί να σκιστεί ή να γεμίσει σκόνη και πέτρες που θα τραυματίσουν τον καρπό.

Συχνά λάθη που μειώνουν την απόδοση

• Αφήνετε τα πανιά πολλές μέρες στο ίδιο σημείο → εγκλωβίζεται υγρασία και προκαλείται μούχλα.
• Δεν υπάρχει επικάλυψη μεταξύ των πανιών → οι ελιές “δραπετεύουν” από τα κενά.
• Τοποθέτηση σε βρεγμένο ή λασπωμένο έδαφος → οι ελιές λερώνονται, δυσκολεύοντας τον καθαρισμό.
• Απουσία στήριξης στις άκρες → το πανί μετακινείται με τον άνεμο και καταστρέφεται.

Συντήρηση και αποθήκευση μετά τη συγκομιδή

Η φροντίδα των ελαιοπάνων μετά τη χρήση επηρεάζει τη μακροζωία τους.
Ακολουθήστε τα εξής βήματα:

1. Τινάξτε καλά για να φύγουν φύλλα και χώματα.
2. Πλύνετε με νερό (ιδανικά με πιεστικό) και αφήστε τα να στεγνώσουν εντελώς.
3. Μην τα αποθηκεύετε υγρά ή διπλωμένα βρώμικα, γιατί μπορεί να αναπτυχθεί μούχλα.
4. Φυλάξτε τα σε σκιερό, στεγνό μέρος, μακριά από ήλιο και ποντίκια.
5. Αν εντοπίσετε σκισίματα, επιδιορθώστε τα άμεσα για να μη μεγαλώσουν την επόμενη χρονιά.

Μικρά μυστικά για ακόμη καλύτερα αποτελέσματα

• Χρησιμοποιήστε ελαιόπανα μεγαλύτερου μεγέθους από τη διάμετρο του δέντρου – θα μαζεύουν περισσότερες ελιές χωρίς να μετακινούνται.
• Αν έχετε μηχανική συγκομιδή, προτιμήστε πλεκτά πανιά, γιατί προσαρμόζονται καλύτερα στους κραδασμούς.
• Μην πατάτε επανειλημμένα πάνω στο πανί: αυξάνει τη φθορά και μπορεί να τραυματίσει τις ελιές.
• Σε χωράφια με πολλά δέντρα κοντά μεταξύ τους, στρώστε ενιαία σειρά πανιών αντί για ξεχωριστά ανά δέντρο — εξοικονομεί χρόνο.

Η σωστή τοποθέτηση των ελαιοπάνων είναι κρίσιμος παράγοντας για την ποιότητα και την ποσότητα της παραγωγής. Με λίγη προσοχή και οργάνωση, μπορείτε να αποφύγετε απώλειες, να προστατεύσετε τον καρπό και να επιταχύνετε τη διαδικασία συγκομιδής.

Επενδύστε σε καλής ποιότητας ελαιοπανα και αφιερώστε χρόνο στη σωστή τοποθέτησή τους. Έτσι θα εξασφαλίσετε ότι κάθε ελιά που πέφτει από το δέντρο θα φτάσει ακέραιη στο ελαιοτριβείο, χαρίζοντάς σας ένα ελαιόλαδο ανώτερης ποιότητας και μια πιο ξεκούραστη συγκομιδή.