Τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν ο Αλέξης Τσίπρας έλεγε στη Βουλή το περίφημο «εμείς δεν είμαστε εδώ για να υποσχεθούμε θαύματα στον ελληνικό λαό», ο Παύλος Πολάκης ήταν στις δόξες του: πρωταγωνιστούσε σε κομματικές εκδηλώσεις μαζί με άλλους «προεδρικούς», όπως ο Χρήστος Σπίρτζης, και τίποτε δεν προμήνυε όσα θα συνέβαιναν το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν από 5 έως 8 μονάδες πίσω από τη Νέα Δημοκρατία στις δημοσκοπήσεις, παρά το γεγονός ότι σταδιακά αύξανε τη συσπείρωσή του εν όψει των εκλογών που είχαν περίπου προαναγγελθεί για την Κυριακή των Βαΐων 9 Απριλίου.
Ο Τσίπρας είχε ήδη αποφασίσει «στροφή προς το Κέντρο» – στην πραγματικότητα, αλλαγή στο προσωπικό του προφίλ που θα του επέτρεπε να επικοινωνήσει με τον λεγόμενο «μεσαίο χώρο». Βασικός στόχος ήταν οι 2 ποσοστιαίες μονάδες που έχανε προς το ΠΑΣΟΚ: αν τις ανακτούσε, τότε στις περισσότερες δημοσκοπήσεις η διαφορά θα έμπαινε στα όρια του στατιστικού λάθους και το παιχνίδι θα ξανάρχιζε από την αρχή.
Η επιλογή της Πόπης Τσαπανίδου για τη θέση της εκπροσώπου Τύπου, παραμονές της Πρωτοχρονιάς, είχε προσθέσει μία ακόμη mainstream ψηφίδα στην υπό ανακαίνιση εικόνα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Στο ίδιο μωσαϊκό αθροίστηκαν -λίγες ημέρες πριν από τη «βόμβα» Πολάκη- συναντήσεις με υψηλόβαθμους ξένους αξιωματούχους, όπως ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν, αλλά και εγχώριους θεσμικούς παράγοντες με τους οποίους ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ένα συγκρουσιακό παρελθόν, όπως ο διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας.
«Υπερβολική» κίνηση
Η στροφή Τσίπρα προς τον χώρο του Κέντρου -μια προσπάθεια να ανατάξει το πρωθυπουργικό του προφίλ- δεν απέδιδε ιδιαίτερα αποτελέσματα στα γκάλοπ, όταν ξαφνικά ξέσπασε η υπόθεση Χαιρετάκη: η «ανταρσία» του Παύλου Πολάκη, ο οποίος έφτασε να δηλώσει ότι δεν θα έμπαινε ούτε ο ίδιος στο ψηφοδέλτιο των Χανίων, εφόσον η Κουμουνδούρου επέμενε στην άρνησή της να ανακοινώσει ως υποψήφιο τον επιστήθιο φίλο του.
Την ατμόσφαιρα στους κόλπους της αξιωματικής αντιπολίτευσης βάρυνε ακόμη περισσότερο η μεταφορά της όποιας εσωτερικής συζήτησης στη δημόσια σφαίρα, με πηγές προσκείμενες στην Κουμουνδούρου να ανοίγουν για πρώτη φορά παράθυρο εξόδου του Πολάκη από τις εκλογικές λίστες. «Οποιος διαφωνεί με τις συλλογικές αποφάσεις για τη σύνθεση των ψηφοδελτίων, έχει κάθε δικαίωμα να μη συμμετάσχει σε αυτά», απάντησαν ακαριαία κύκλοι της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο τελεσίγραφο Πολάκη, ο οποίος ένιωσε τις επόμενες ημέρες να κόβονται οι γέφυρες επικοινωνίας του με την κομματική κορυφή.
Ωστόσο, μία εβδομάδα αργότερα, ο ίδιος θα δοκίμαζε εκ νέου τα όρια των αντοχών του προέδρου του. Μακριά από το χαλαρό κλίμα του τριημέρου της Αποκριάς, ο βουλευτής Χανίων επανήλθε με νέα ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στοχοποιώντας δικαστικούς λειτουργούς, δημοσιογράφους, τραπεζικά στελέχη και εκπροσώπους ανεξάρτητων αρχών, υπό το σχόλιο πως «αν δεν καθαρίσουμε από αυτούς, ΔΕΝ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΙΩΣ ΤΗΝ ΑΛΛΗ ΦΟΡΑ!!».
Επρόκειτο για μια ευθεία απάντηση στα όσα είχε πει ο Τσίπρας στη συνέντευξή του στο «ΘΕΜΑ», όπου μεταξύ άλλων είχε δηλώσει: «Ο,τι και να συνέβη χθες εγώ δεν έχω αισθήματα ρεβανσισμού» για να προσθέσει: «Σε κάθε περίπτωση, η δεύτερη φορά θα είναι αλλιώς».
Αντίστροφη μέτρηση
Οι πηγές της Κουμουνδούρου απάντησαν ότι «όποιος πιστεύει ότι μπορεί να χαράζει δική του πολιτική, να διαμορφώνει ψηφοδέλτια και να επιβάλλει την ιδιωτική ατζέντα που ο ίδιος προκρίνει, με συνεχείς δημοσιεύσεις και αγνοώντας τις αρχές και την πολιτική του κόμματος, έχει προφανώς συνειδητά αποφασίσει να θέσει εαυτόν εκτός εκλογικής μάχης».
Την 28η Φεβρουαρίου, λίγες ώρες πριν από την εθνική τραγωδία στα Τέμπη που άλλαξε πολλά στην πολιτική μας σκηνή, ο Τσίπρας από το βήμα του συνεδρίου του «ΘΕΜΑτος» δήλωνε ότι ο ίδιος είχε αποφασίσει την παραπομπή Πολάκη στην Επιτροπή Δεοντολογίας του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ οι συνεργάτες του διαβεβαίωναν ότι εκεί υπήρχε πλειοψηφία έτοιμη ακόμα και να τον διαγράψει.
Από το μηδέν στα Τέμπη
Το Σαββατοκύριακο της Αποκριάς, αλλά και την Καθαρά Δευτέρα, στα γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ στην Κουμουνδούρου δεν βρήκαν στιγμή ησυχίας: οι υποστηρικτές του Πολάκη έσπασαν τα τηλέφωνα διαμαρτυρόμενοι για τη μεταχείριση που είχε επιφυλάξει «ο σύντροφος πρόεδρος» στον βουλευτή Χανίων, πάνω από 15.000 υπογραφές συγκεντρώθηκαν μέσα σε λίγες ώρες, ενώ και τα προβεβλημένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο Δημήτρης Παπαδημούλης, ο Γιώργος Κατρούγκαλος, ο Τρύφων Αλεξιάδης, ο Νίκος Φίλης, είχαν σπεύσει να σηκώσουν ασπίδα προστασίας για τον Πολάκη.
Με την αποπομπή Πολάκη από τα ψηφοδέλτια και την παραπομπή του -κατά την κομματική τελετουργία -στο Πειθαρχικό, ο Τσίπρας δοκίμασε μια κλασική συνταγή των «αστικών» κομμάτων: επέδειξε πυγμή στο εσωτερικό του κόμματος, που απευθυνόταν ωστόσο και στους ανένταχτους κεντροαριστερούς ψηφοφόρους, όπως και στον «μεσαίο χώρο».
Το νόημα ήταν ότι υπό την ηγεσία του ο ΣΥΡΙΖΑ είχε τη δυνατότητα να δει καθαρά τα λάθη της περιόδου της διακυβέρνησης και θυσιάζοντας ένα από τα πλέον προβεβλημένα στελέχη του ήθελε να δείξει ότι δεν επρόκειτο να ξανακυβερνήσει με τις παθογένειες που είχαν αναπτυχθεί στα τεσσεράμισι χρόνια της διακυβέρνησης με τους Ανεξάρτητους Ελληνες.
Η τραγωδία στα Τέμπη ήρθε τη νύχτα πριν από τη συνεδρίαση της Επιτροπής Δεοντολογίας – μια συνεδρίαση που αναβλήθηκε για πάντα: το πολιτικό κοντέρ μηδένισε και η έγγραφη «συγγνώμη» του Παύλου Πολάκη, τρεις εβδομάδες αργότερα, τον έστειλε πίσω στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ στα Χανιά.
Ωστόσο, η συγγνώμη δεν ήταν παρά η αφορμή που αναζητούσε μέσα σε λίγες ημέρες ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ για να πάρει πίσω την απόφασή του για αποβολή του Πολάκη από τα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ.
Οι λόγοι ήταν δύο: ο βασικότερος είχε να κάνει με το πολιτικό προφίλ του βουλευτή. Λίγες ημέρες μετά το τραγικό δυστύχημα, οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εμφάνιζε απώλειες, καθώς η οργή των πολιτών διοχετευόταν προς επιλογές τις οποίες θεωρούσαν «αντισυστημικές». Ετσι ερμήνευαν οι δημοσκόποι την άνοδο των ποσοστών του ΜέΡΑ25, αλλά και ακροαριστερών σχημάτων όπως η ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Η ζημιά για την κυβέρνηση ήταν μεγάλη, αλλά το όφελος για τον ΣΥΡΙΖΑ μηδαμινό. Την ίδια στιγμή, στην Κουμουνδούρου αντιλήφθηκαν ότι επρόκειτο να βγάλουν από τα ψηφοδέλτια του κόμματος την «αντισυστημική σημαία» του, τη στιγμή που τη χρειάζονταν περισσότερο από ποτέ.
Στην πράξη, να πέσουν οι τόνοι μεταξύ Πολάκη και Κουμουνδούρου επιχείρησε με ζέση η «προεδρική» πτέρυγα, με τους Χρήστο Σπίρτζη και Νίκο Παππά να φέρονται ότι πρωτοστάτησαν υπέρ μιας τέτοιας προοπτικής, η οποία στην πορεία δέχτηκε μεγάλο αριθμό ετερόκλητων υποστηρικτών στο εσωτερικό του κόμματος.
Μολονότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ φέρεται κατά το ίδιο διάστημα να προσπερνούσε οποιαδήποτε συζήτηση για την πολιτική τύχη του πρώην αναπληρωτή υπουργού στις κατά καιρούς εσωκομματικές συζητήσεις, αρκετοί «προεδρικοί» προωθούσαν τη φόρμουλα της «συγγνώμης Πολάκη», με τη βεβαιότητα ότι θα άνοιγε τον δρόμο για την υπαναχώρηση Τσίπρα. Αντίθετα, ο στενός κύκλος του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, που προωθούσε με ζέση την απομάκρυνσή του από τα ψηφοδέλτια, έδειξε να αιφνιδιάζεται όταν έφτασε στην Κουμουνδούρου το email με τη γραπτή «απολογία» του βουλευτή Χανίων – μια επιστολή που δεν ήταν γραμμένη στο γνωστό του ύφος οδηγώντας πολλούς να πιστέψουν ότι το μόνο που έκανε ήταν να βάλει την υπογραφή του κάτω από τη «συγγνώμη».
Προαπαιτούμενο η συγγνώμη
«Eίμαστε χριστιανικό κόμμα. Δεχόμαστε την εξομολόγηση και ζητάμε συγγνώμη», χαριτολογούσε μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» υψηλόβαθμο κομματικό στέλεχος. Μέχρι την τελευταία στιγμή, ωστόσο, «περιμέναμε να δούμε κατά πόσο θα έκανε αυτή την κίνηση», εξηγεί άλλο κορυφαίο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ. «Ποιος μπορούσε να ξέρει αν θα έστελνε τελικά την επιστολή;» διερωτάται το ίδιο στέλεχος, ερμηνεύοντας την αποστροφή Τσίπρα ότι «θα το λύσουμε συλλογικά» το θέμα του Πολάκη (στον τηλεοπτικό σταθμό MEGA) ως μια αναφορά στην κινητικότητα που είχαν αναπτύξει οι «προεδρικοί» προκειμένου να διασώσουν τον βουλευτή Χανίων.
Ωστόσο, πέρα από εκείνα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που τοποθετούν στα όρια του μύθου την προσωπική δύναμη του Πολάκη, η ανάγκη της μέγιστης δυνατής συσπείρωσης εν όψει των εκλογών ήταν αυτή που ξεκλείδωσε την πόρτα της επιστροφής του βουλευτή Χανίων. Στην εσωκομματική ζυγαριά μέτρησε επιπλέον και το γεγονός ότι «ένας κόσμος λαϊκός ήθελε τον Πολάκη στις λίστες οπωσδήποτε».
«Η επιστροφή του ήταν ένας από τους όρους της πολυσυλλεκτικότητας του κόμματος», σημειώνουν άλλα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, αναγνωρίζοντας την ικανότητα του βουλευτή Χανίων να συνομιλεί με πιο «αντισυστημικά κοινά», που ενδέχεται -όπως λένε- να κρίνουν το αποτέλεσμα των επικείμενων εκλογών.
Μάλιστα, πρέπει να σημειωθεί ότι η διείσδυση του πρώην υπουργού «σε αχαρτογράφητα για τον ΣΥΡΙΖΑ ακροατήρια» δεν πέρασε απαρατήρητη ούτε από στελέχη της νέας γενιάς, τα οποία συνηγόρησαν για την επιστροφή του.
Τα ποσοστά αποσυσπείρωσης
Για την αποσυσπείρωση της τάξης των 2 ποσοστιαίων μονάδων, όπως καταγράφηκε από τους δημοσκόπους, λόγω της έξωσης Πολάκη από τα ψηφοδέλτια αντιτείνουν ότι «το 50% εξ αυτών θα ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ σε κάθε περίπτωση», δείχνοντας με νόημα προς τα «αριστερόστροφα ποιοτικά χαρακτηριστικά» της δεξαμενής του 17% των αναποφάσιστων, στα οποία σκοπεύουν να στοχεύσουν, για να ρεφάρουν τις όποιες απώλειες.
Αλλωστε, όπως λένε, «το άνοιγμα στο Κέντρο δεν κινδυνεύει από τον Πολάκη. Είναι βαθύτεροι οι λόγοι που κερδίζει ένα κόμμα το κεντρώο ακροατήριο, λόγοι οικονομικοί και κοινωνικοί». Επισημαίνουν, δε, ότι τα ανοίγματα αυτά από την πλευρά Τσίπρα δεν θα μπορούσαν να έχουν απόδοση σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Επιμένουν μάλιστα ότι παρά την επιστροφή του Πολάκη, ο Τσίπρας δεν πρόκειται να αλλάξει τη γραμμή των ανοιγμάτων προς το Κέντρο. Εκτός κι αν ο βουλευτής των Χανίων ξαναχτυπήσει παρά τη «συγγνώμη»…
protothema.gr
