Ο Δήμος Λαμιέων και η Κοινότητα Παύλιανης τίμησαν και φέτος τους αγωνιστές που έπεσαν την 3η Ιουνίου 1943 πολεμώντας τις Ιταλικές δυνάμεις σε μια από τις πιο εντυπωσιακές μάχες της Ελληνικής αντιστασιακής εποποιίας. Ας είναι αιώνια η μνήμη των αγωνιστών της Μάχης της Παύλιανης. Ας είναι αιώνια η μνήμη των αγωνιστών της εθνικής μας Αντίστασης.
Η κορυφαία, ίσως, αναμέτρηση των μαχητών του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, του Συγκροτήματος Κεντρικής και Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας (Ρούμελης), με μια δύναμη χιλίων πεντακοσίων Ιταλών στρατιωτών οι όποιοι ενεργούσαν την πρώτη μεγάλη εκκαθαριστική τους επιχείρηση προς την περιοχή της Ελεύθερης Ελλάδος. Απέναντι τους στάθηκε η μαχητική ομάδα της Παύλιανης που αποτελούνταν από 60 άντρες που ενισχύθηκαν από τον εφεδρικό ΕΛΑΣ ο οποίος βρίσκονταν στο Κουμαρίτσι και το Γαρδικάκι.
Με αρχηγούς της επιχείρησης τον Καλλία (ανθυπολοχαγό Χαράλαμπο Μώκο) και τον Παναγιώτη Τζιβάρα (καπετάν Δήμο) οι αντάρτες μαζί με τους κατοίκους πάλεψαν ακόμα και με γυμνά χέρια τους στρατιώτες της Ιταλικής Φάλαγγας ώσπου τους ανάγκασαν να εγκαταλείψουν το πεδίο της μάχης αποδεκατισμένοι και ταπεινωμένοι. Το ελπιδοφόρο μήνυμα της νίκης διαδόθηκε αστραπιαία από στόμα σε στόμα, από χωριό σε χωριό, από βουνοκορφή σε βουνοκορφή, όπου φώλιαζε η ελεύθερη ελληνική ψυχή.
Οι συνέπειες για την περιοχή ήταν δυστυχώς καταστροφικές: οι κατακτητές επιδόθηκαν σε επιδρομές αναγνωριστικών και καταδιωκτικών αεροπλάνων ενώ ο πρόεδρος της κοινότητας Οίτης Ευθύμιος Ευσταθίου, που αρνήθηκε να καταδώσει τους πατριώτες, ήταν το πρώτο θύμα των ηττημένων Ιταλών.
Σήμερα, 76 χρόνια μετά, ο Δήμος Λαμιέων και η Τοπική Κοινότητα Παύλιανης γιόρτασε και τίμησε όλους όσους έδωσαν το αίμα τους για να απελευθερώσουν την πατρίδα μας. Εκείνους που έγραψαν το έπος του ’40 στα κακοτράχαλα βουνά της Αλβανίας και στη συνέχεια το έπος της Εθνικής Αντίστασης στα ματωμένα βουνά της πατρίδας μας.
