Στο κόκκινο έχει ανέβει η αγωνία των υποψηφίων των Πανελλαδικών 2023 ενόψει της ανακοίνωσης των βαθμολογιών από στρεβλή αναπαραγωγή του σχολιασμού των θεμάτων της Φυσικής του 2ου Επιστημονικού Πεδίου από το Σύλλογο Φυσικών Κρήτης, σύμφωνα με την οποία ένα από τα θέματα ήταν εκτός ύλης.
Όπως εξηγεί ο Πρόεδρος του Συλλόγου Φυσικών Κρήτης κ. Μιχάλης Καραδημητρίου, «το θέμα Γ των φετινών πανελλαδικών εξετάσεων ήταν σαφώς εντός ύλης, βρισκόταν, ωστόσο, “στα όρια της ύλης”. Την ανακοίνωση σχολιασμού των θεμάτων, όπως είθισται να κάνουμε την ημέρα των πανελλαδικών εξετάσεων κάθε χρόνο, ακολούθησε διαστρέβλωση».
Προκειμένου δε να αποσαφηνίσει την κατάσταση, ο ίδιος συνεχίζει: «Φέτος, επειδή στη Φυσική είχαμε ένα μεταβατικό πρόγραμμα σπουδών, προκειμένου να γίνει σταδιακά η μετάβαση από την παλιά στην καινούρια ύλη, οι οδηγίες διδασκαλίας, που μας δόθηκαν είχαν κάποια “σκοτεινά” σημεία. Το θέμα Γ, ήταν ένα από αυτά, καθώς βρισκόταν οριακά εντός ύλης. Υπήρχαν ασκήσεις ίδιας φύσης με το θέμα Γ, που ήταν εκτός ύλης αλλά υπήρχε και μία άσκηση, που ήταν ίδια με αυτή έπεσε στο θέμα Γ και ήταν εντός ύλης. Αμφότερες οι κατηγορίες ασκήσεων, χρησιμοποιούσαν την ίδια Φυσική».
Αν και στην «γκρίζα ζώνη» τα θέματα Φυσικής είναι εντός ύλης
«Τα θέματα των φετινών πανελλαδικών εξετάσεων είναι σίγουρα διαφορετικά σε σχέση με εκείνα των προηγούμενων ετών. Τα θέματα Α και Β ήταν εξαιρετικής φύσης, με σωστή κλιμάκωση και διαβάθμιση. Το θέμα Γ, είναι σαφώς εντός της ύλης αλλά – κατά τη δική μας γνώμη – βρίσκεται στα όρια αυτής, επειδή οι ίδιες οι οδηγίες διδασκαλίας είχαν “σκοτεινά” σημεία», θα πει ο κ.Καραδημητρίου, αφού το “ευαίσθητο” του θέματος, εξαιτίας της αναταραχής που προξένησε στους υποψήφιους και τις οικογένειές τους, οδήγησε το Σύλλογο Φυσικών Κρήτης να επανέλθει με νέα ανακοίνωση (16/06/23): «Σίγουρα θα μπορούσαν να έχουν αποφύγει το συγκεκριμένο θέμα, επειδή προϋποθέτει ευρύτερη εμπέδωση των εννοιών από τους μαθητές, όμως σεβόμενοι το άγχος των παιδιών, τονίζουμε πως είναι επικίνδυνο να μιλάμε για θέματα “εκτός ύλης”».
«Θεωρούμε ότι οι βαθμολογίες, που αναμένονται, θα καταδείξουν το πρόβλημα για δύο λόγους: αφενός, επειδή τα παιδιά προέρχονται από την περίοδο της πανδημίας ενώ επιπλέον, έπρεπε μέσα σε μία χρονιά, να καλύψουν και κενά της Α’ Λυκείου. Αφετέρου, επειδή στη Β’ Λυκείου το μάθημα της Φυσικής Γενικής Παιδείας, όπου θεμελιώνονται έννοιες οι οποίες σχετίζονται με τη συγκεκριμένη άσκηση, είναι ένα μάθημα απαξιωμένο στα σχολεία, ούτε είναι ενδοσχολικώς εξεταζόμενο. Συνοψίζοντας, οι μαθητές “διδάχθηκαν και δεν διδάχθηκαν” εφόσον δεν είχαν το χρόνο να εμπεδώσουν τον όγκο της ύλης. Με βάση τα προαναφερθέντα, αν και δεν μιλάμε για θέματα εκτός ύλης, θα περίμενε κανείς οι θεματοδότες να μην επιλέξουν το συγκεκριμένο οριακό και σκοτεινό σημείο της ύλης. Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε ξεκάθαρα αναλυτικά προγράμματα, σοβαρά σχολικά εγχειρίδια, καθαρές οδηγίες διδασκαλίες», συνεχίζει ο ίδιος, καταλήγοντας: «Προσωπικά, θεωρώ ότι είμαστε εντός ύλης τεχνικά, όχι όμως ηθικά».
Εξαιρετικά πολύπλοκο χωρίς λόγο, το θέμα Δ
«Το φετινό θέμα Δ, ακολουθεί την πεπατημένη των “υπερκατασκευών”», σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Συλλόγου Φυσικών Κρήτης, ο οποίος επισημαίνει: «Αν και η Φυσική ως επιστήμη διακρίνεται από απλότητα, στο θέμα Δ των πανελλαδικών επιχειρείται διαχρονικά η “συμπύκνωση” πολλών κεφαλαίων της ύλης, προκειμένου να γίνει συνδυαστικό. Φτιάχνουμε “υπερπαραγωγές-τερατουργήματα”, κατασκευές ή σχήματα περίεργα, που δεν υπάρχουν στη φύση, ούτε μπορούν να παραχθούν στο εργαστήριο. Φέτος, εξετάστηκαν κεφάλαια μηχανικής στερεού σώματος, ταλαντώσεων, ηλεκτρομαγνητισμού, κρούσεων… Κι όμως, αρκούν δύο κεφάλαια για να φτιάξεις ένα θέμα».
Η ανακοίνωση πάνω στην οποία εξέδωσε διευκρινήσεις ο Σύλλογος Φυσικών Κρήτης, ανέφερε πως «Τα σημερινά θέματα Φυσικής χαρακτηρίζονται ως θέματα που κινούνται δυστυχώς στην παγιωμένη λογική να δίνουμε για την Φυσική μια στρεβλή εικόνα στους μαθητές. Μας προκαλεί εντύπωση ότι ο Ηλεκτρομαγνητισμός κυριαρχεί σε όλα τα θέματα του διαγωνίσματος, ενώ η ύλη αποτελείται και από άλλα 5 κεφάλαια. Κρίνεται προφανώς ως θετικό ότι δόθηκε τυπολόγιο για πρώτη φορά».
Ποιες οι εκτιμήσεις από την πορεία της βαθμολόγησης στη Φυσική
«Αναμένεται να έχουμε ένα μεγάλο ποσοστό κοντά στη βάση», εκτιμά ο Πρόεδρος του Συλλόγου Φυσικών Κρήτης. Στα θέματα Α και Β οι επιδόσεις εκτιμούμε ότι θα είναι καλές, ίσως να έχουμε περισσότερους μαθητές στην κλίμακα 9 με 11, γύρω στη βάση δηλαδή. Περιμένουμε όμως λιγότερα άριστα γραπτά. Σε ο,τι αφορά τις βάσεις εισαγωγής για το δεύτερο επιστημονικό πεδίο, πιστεύω ότι θα παραμείνουν οριακά ίδιες με την προηγούμενη χρονιά».
Ποια η θέση της Επιτροπής Παιδείας της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών
Σχετικά με το ερώτημα Γ3, του θέματος Γ, των Πανελλαδικών Εξετάσεων 2023 Ημερησίων και Εσπερινών Γενικών Λυκείων, στο μάθημα Φυσική Προσανατολισμού, η Επιτροπή Παιδείας της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών σημειώνει τα ακόλουθα:
1. Η απάντηση του ερωτήματος απαιτεί την εφαρμογή του β’ κανόνα Kirchhoff, σε κύκλωμα που εμφανίζονται δύο (2) ηλεκτρεγερτικές δυνάμεις, οι οποίες οφείλονται σε φαινόμενα επαγωγής.
2. Οι υποψήφιες/οι του 2023 έχουν διδαχθεί τον β’ κανόνα Kirchhoff κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους στη Β’ Τάξη. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2021–2022, η παράγραφος 2.3 Κανόνες του Kirchhoff ανήκει στη διδακτέα ύλη. Στους στόχους του Αναλυτικού Προγράμματος, περιλαμβάνεται και ο ακόλουθος: «Διατύπωση και εφαρμογή του 1ου και του 2ου κανόνα του Kirchhoff στην εκτέλεση εργαστηριακών ασκήσεων και την επίλυση ποσοτικών προβλημάτων.».
Στις παρατηρήσεις, περιλαμβάνεται και η ακόλουθη: «Να γίνει εφαρμογή του δεύτερου κανόνα του Kirchhoff σε βρόχο με δύο ιδανικές πηγές με ΗΕΔ Ε1 και Ε2 και ένα αντιστάτη R και στις δύο περιπτώσεις στις οποίες οι πηγές έχουν την ίδια ή αντίθετη πολικότητα.». Στις ενδεικτικές προσομοιώσεις/δραστηριότητες, περιλαμβάνεται και η ακόλουθη: «Κανόνες του Kirchhoff, ΕΚΦΕ-ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ». Σημειώνεται επίσης ότι, η διδασκαλία της παραγράφου 2.3 Κανόνες του Kirchhoff πραγματοποιείται περί την δωδέκατη (12) ώρα διδασκαλίας του μαθήματος [έκτη (6) σχολική εβδομάδα].
3. Οι υποψήφιες/οι του 2023 έχουν ανακαλέσει την προϋπάρχουσα αυτή γνώση κατά την επίλυση των προβλημάτων του σχολικού βιβλίου 5.66 (Τεύχος Β’, σελ. 225), αλλά και 5.68 (Τεύχος Β’, σελ. 226), τα οποία, σύμφωνα με τις Οδηγίες Διδασκαλίας του μαθήματος ανήκουν στην εξεταστέα ύλη.
4. Στις παραπάνω οδηγίες, περιλαμβάνεται και η: «Εκτός από … ασκήσεις και προβλήματα … (β) επαγωγικής τάσης σε ράβδο σε συνδυασμό με υπάρχουσα πηγή ΗΕΔ …». Πέρα από το ότι η περίπτωση του ερωτήματος Γ3 είναι διαφορετική, οι υποψήφιες/οι του 2023 θα έπρεπε να γνωρίζουν τη λύση των προαναφερθέντων προβλημάτων.
5. Οι Οδηγίες Διδασκαλίας του μαθήματος οφείλουν να μη δημιουργούν ούτε καν υποψία παρερμηνειών και καλούμε το Ι.Ε.Π. να εστιάσει περισσότερο σ’ αυτή την κατεύθυνση. Η Ένωση Ελλήνων Φυσικών είναι πρόθυμη να συμβάλλει στην προσπάθεια αυτή.
Ευχόμαστε δίκαια αποτελέσματα σε όλα τα παιδιά!
Διευκρινίσεις για το μάθημα των Αρχών Οικονομικής Θεωρίας (ΑΟΘ)
Αυξημένη η αγωνία και για τους υποψηφίους στο μάθημα των Αρχών Οικονομικής Θεωρίας (ΑΟΘ) στις φετινές πανελλαδικές.
Λεπτομέρειες σχετικά το πρόβλημα που προέκυψε, δίνει ο κ. Ανδρέας Λίτσας, Ακαδημαϊκός υπεύθυνος Οικονομικών Μαθημάτων στον Όμιλο Φροντιστηρίων Πουκαμισάς: «Στο θέμα Α1β, η απόλυτη τιμή της ελαστικότητας τόξου είναι ανάμεσα στις Απόλυτες Τιμές των δύο άκρων του τόξου. Στις πανελλαδικές, παραλείφθηκε το “Απόλυτες”. Χωρίς τη λέξη “Απόλυτες”, είναι αυτούσια η πρόταση του σχολικού εγχειριδίου, στο οποίο όμως, από κάτω ακριβώς, υπάρχει αριθμητικό παράδειγμα έχοντας μέσα τις Απόλυτες Τιμές. Προσωπικά, θα το θεωρούσα “σωστό”, ακολουθώντας τη σκέψη του θεματοδότη. Πολλοί, ωστόσο, ήταν οι μαθητές, που δεν έκαναν αυτή τη σκέψη – έμειναν καθαρά στο μαθηματικό κομμάτι, οπότε απάντησαν εσφαλμένα. Εφόσον, δηλαδή, ένας υποψήφιος έχει περιοριστεί στη μαθηματική εξέλιξη της απάντησης, αυτός ο μαθητής “σωστά έπραξε που απάντησε λάθος”. Γνώμη μου είναι, πως πρέπει και οι δύο απαντήσεις να θεωρηθούν σωστές ενώ, σύμφωνα και με τις διευκρινίεις του Υπουργείου Παιδείας, οποιαδήποτε τεκμηριωμένη απάντηση θεωρείται σωστή».
Θα δούμε αποτελέσματα όπως του 2019 στο μάθημα των ΑΟΘ;
«Αν δεν υπήρχε το Δ1 θέμα, οι περισσότεροι μαθητές θα έγραφαν 20 – και οι μέτριοι και οι διαβασμένοι. Η γενική εικόνα από την ως τώρα βαθμολογία είναι, ότι οι μέτριοι κόλλησαν στο Δ1, άρα πάνε σε βαθμούς γύρω στο 15-16. Οι καλά προετοιμασμένοι, θα ξεπεράσουν το 18», σχολιάζει ο κ. Λίτσας. «Ειδικά στο 4ο Πεδίο, ίσως δούμε αποτελέσματα όπως το 2019, όπου οι αριστούχοι ήταν γύρω στο 15% ενώ το σύνηθες στο μάθημα ΑΟΘ είναι το 25%.
Και η ομάδα Γ, όμως, απευθύνονταν επίσης σε καλά προετοιμασμένους υποψήφιους. Ειδικότερα, το Γ3 θέμα μπορεί να απαντηθεί με δύο τρόπους, οι οποίοι είναι εξίσου αποδεκτοί. Οποιαδήποτε σωστά τεκμηριωμένη απάντηση, είναι σωστή».
