12 Οκτωβρίου 1944, ημέρα Πέμπτη. Ύστερα από 1.264 μέρες Κατοχής η Αθήνα είναι και πάλι ελεύθερη. Οι Γερμανοί υποστέλλουν τη σημαία τους από την Ακρόπολη στις 9:45 το πρωί της 12ης Οκτωβρίου ενώ την ίδια στιγμή τμήμα του γερμανικού στρατού καταθέτει στεφάνι στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.
Την ιστορική εκείνη ημέρα, ο Αθηναϊκός λαός παρακολούθησε την κατάθεση στεφάνου από τον επικεφαλής των αποχωρούντων Γερμανών μαζί με τον κατοχικό (διορισμένο) δήμαρχο στο μνημείο του άγνωστου στρατιώτη. Όταν οι Γερμανοί εγκατέλειψαν το χώρο της Πλατείας Συντάγματος, το πλήθος ποδοπάτησε το στεφάνι και στη συνέχεια εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι ξέσπασαν σε αλαλαγμούς χαράς, γιορτάζοντας τη μεγάλη στιγμή που περίμεναν να έλθει τριάμισι ολόκληρα χρόνια.
Άνδρες των Ταγμάτων Ασφαλείας δίπλα σε μικρό γερμανικό τεθωρακισμένο στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου και Βασ. Σοφίας, Αρχείο ΕΡΤ – Πέτρος Πουλίδης
Σε αντίθεση με τις περισσότερες Ευρωπαικές χώρες όπου υπήρξε μαζική άνευ δίκης τιμωρία των δοσίλογων, στην Αθήνα επικράτησε τάξη και ησυχία. Όπως πιστοποιεί και έγγραφο της βρετανικής Force 133 τη νύχτα της 12ης Οκτωβρίου: «Απόλυτη ησυχία παντού. Καμία ταραχή και οι δρόμοι σχεδόν άδειοι. Ο ΕΛΑΣ και άλλα όργανα περιπολούν με τάξη». Σήμερα, 12 Οκτωβρίου, η Αθήνα γιορτάζει την απελευθέρωσή της. Με τη λέξη ,«απελευθέρωση» συνηθίζεται ο χαρακτηρισμός της εκκένωσης της Ελληνικής πρωτεύουσας από τα γερμανικά στρατεύματα, γεγονός που έλαβε χώρα στις 12 Οκτωβρίου του 1944 και θεωρείται ως επίσημη λήξη της κατοχικής περιόδου. Σε αντίθεση, πάντως, με τις υπόλοιπες χώρες, στην Ελλάδα δεν εορτάζεται τόσο η απελευθέρωση, αλλά η έναρξη του πολέμου (28η Οκτωβρίου 1940).
«12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα ελεύθερη»
Οπως κάθε χρόνο έτσι και σήμερα θα πραγματοποιηθεί έπαρση της σημαίας στον βράχο της Ακρόπολης και κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.
Για τέταρτη χρονιά φέτος οι εκδηλώσεις «12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα ελεύθερη» γεμίζουν την πόλη της Αθήνας. Εκθέσεις, εκδηλώσεις λόγου, ιστορικοί περίπατοι, μουσικές και θεατρικές παραστάσεις, κινηματογραφικές προβολές, εκπαιδευτικά προγράμματα και εργαστήρια αποτελούν διαύλους διάχυσης της επιστημονικής έρευνας στο ευρύ κοινό.
Το αναλυτικό πρόγραμμα των εκδηλώσεων στην Αθήνα θα το δείτε ΕΔΩ.
Τμήμα του ΕΛΑΣ και πλήθος κόσμου τελούν μνημόσυνο για τα θύματα της Αντίστασης στον Ναό του Αγίου Νικολάου Πευκακίων λίγο μετά την Απελευθέρωση, Αρχείο ΕΡΤ – Πέτρος Πουλίδης
Κομαντατούρα. Το Γερμανικό Φρουραρχείο στην Αθήνα
Φωτογραφία ενθύμιο από το μέτωπο
Εορτασμοί για την Απελευθέρωση. Μέλη του ΚΚΕ στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου και Κοραή. Κρατούν σημαίες και πανό και φωνάζουν συνθήματα χρησιμοποιώντας το χωνί, Αρχείο ΕΡΤ – Πέτρος Πουλίδης
Διαδηλωτές διασχίζουν τη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου και Πεσματζόγλου τις ημέρες της Απελευθέρωσης, Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας
Το Νεκροτομείο Αθηνών στην οδό Μασσαλίας
