Ο Ντέιβ Τζονς, stand up κωμικός, ζει έναν καφκικό εφιάλτη στη νέα ταινία του Κεν Λόουτς «Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ». Στις Κάννες τον περασμένο Μάιο, η κριτική επιτροπή, υπό τον Τζορτζ Μίλερ (του «Mad Max»), ανέτρεψε όλα τα στάνταρ δημοσιογράφων και κριτικών απονέμοντας στον 80χρονο Λόουτς τον Χρυσό Φοίνικα, τον δεύτερο στην καριέρα του.
Ο Τζονς δεν έχασε το χιούμορ του στην πρώτη κινηματογραφική του εμπειρία, ενώ ο Λόουτς, που μας θύμισε τον Κάφκα, δεν έκανε βήμα πίσω από τον παροιμιώδη βρετανικό ρεαλισμό του. Η συνεργασία του με τον Πολ Λάβερτι (κορυφαίο σεναριογράφο των ημερών μας) απέφερε ως καρπό ένα συγκινητικό κοινωνικό δράμα, μακριά από συνθήματα ή μελοδραματικές ευκολίες, αποκαλυπτικό για τον εφιάλτη μιας απρόσωπης γραφειοκρατίας που συνθλίβει το άτομο.
Ο 59χρονος Ντάνιελ Μπλέικ, ξυλουργός στο μουντό Νιούκαστλ, τη γλίτωσε παρά τρίχα ύστερα από σοβαρότατο έμφραγμα και πρέπει να συνταξιοδοτηθεί πρόωρα. Αυτό αποφάσισαν οι γιατροί του. Το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης απορρίπτει την αίτησή του – έπειτα από συνέντευξή του με μια «λειτουργό», που δεν είναι ούτε γιατρός ούτε νοσοκόμος. Αυτός όμως δικαιούται να κάνει ένσταση ζητώντας να εξεταστεί από επιτροπή, επιστημονικά πιο αρμόδια από την ανειδίκευτη λειτουργό που μόλις απεφάνθη για την τύχη του.
Κάπως έτσι αρχίζει η οδύσσεια του γλυκύτατου Ντάνιελ Μπλέικ, ο οποίος σκαλίζει σε ξύλο ψαράκια στον ελεύθερο χρόνο του. Στα τηλέφωνα απαντούν κυρίως αυτόματοι τηλεφωνητές, ενώ στα αρμόδια γραφεία δεν υπάρχουν υπάλληλοι για να του εξηγήσουν λεπτομέρειες, που φαντάζουν γόρδιοι δεσμοί. Ολες οι φόρμες, οι πληροφορίες και οι διευκρινίσεις είναι ηλεκτρονικές και αυτός δεν έχει ιδέα από πληκτρολόγιο και «ποντίκι».
Κάποια στιγμή θα βγάλει άκρη με τα κομπιούτερ, στεριά όμως δεν θα δει. Για να τον δεχτεί η επιτροπή των γιατρών, κάτι που θα συμβεί ύστερα από καιρό, πρέπει να συνεχίσει να εργάζεται, άρα θα πρέπει να κάνει αίτηση στο γραφείο εύρεσης εργασίας (σταμάτησε να δουλεύει μετά το έμφραγμα). Αυτή η επιλογή, όμως, θα έχει άμεση συνέπεια να χάσει τον μοναδικό πόρο για την επιβίωσή του: το έκτακτο οικονομικό βοήθημα που παίρνει μετά το έμφραγμα. Ο Ντάνιελ Μπλέικ μπήκε σε ένα λαβύρινθο.
Ο Λόουτς έχει αποδειχθεί ο πιο ανθεκτικός εκπρόσωπος του κοινωνικού και πολιτικού σινεμά στην Ευρώπη. Οχι για τις αριστερές θέσεις του, που τις εκφράζει όπου βρεθεί και όπου σταθεί (αυτό έκανε και στις Κάννες τον Μάιο), αλλά γιατί είναι στραμμένος στο άτομο χωρίς να θολώνει το φόντο. Οι ταινίες του έχουν τραχιά υφή, όπως τα αδιέξοδα των ηρώων τους, αλλά και τρυφερότητα και απλότητα, που συναντάς στο κλασικό κοινωνικό μυθιστόρημα. Οι ήρωες του Λόουτς είναι δουλεμένοι σε βάθος με απόλυτη ακρίβεια. Ο Ντάνιελ Μπλέικ, για παράδειγμα, είναι αναχρονιστικός ήρωας (και όχι ήρωας ενός παλιομοδίτικου σινεμά), εκπρόσωπος της παραδοσιακής αγγλικής εργατικής τάξης σε έναν αγγλικό καπιταλισμό που δεν θυμίζει σε τίποτα το παρελθόν. Η ένταση που ζει είναι κυρίως εσωτερική, εκεί στοχεύουν το σενάριο και η σκηνοθεσία.
Το βαρομετρο της εβδομαδας
Το «Σνόουντεν» του Ολιβερ Στόουν φέρνει στην κινηματογραφική μας επικαιρότητα το πολύκροτο πολιτικό σκάνδαλο των μαζικών παρακολουθήσεων και υποκλοπών τηλεπικοινωνιών από την αμερικανική υπηρεσία ασφαλείας, NSA. Ο Στόουν ισορροπεί με άνεση ανάμεσα στη βιογραφία και στο πολιτικό θρίλερ θέτοντας διαρκώς (και τεχνηέντως) το ερώτημα «προδότης ή ήρωας;» για τον Εντουαρντ Σνόουντεν. Το σενάριο βασίζεται στα βιβλία «Time of the Octapus», του δικηγόρου του Σνόουντεν, Ανατόλι Κουτσερένα, και «Φάκελος Σνόουντεν» του δημοσιογράφου Λουκ Χάρντινγκ. Στον βασικό ρόλο εμφανίζεται ο Τζόζεφ Γκόρντον–Λέβιτ (φωτ.)
Ο Μελ Γκίμπσον, στην καταιγιστική περιπέτεια «Blood Father: βίαιη δικαιοσύνη» του Ζαν–Φρανσουά Ρισέ, προκαλεί χαμό. Ενας πατέρας, πρώην κατάδικος που ζει στο ημίφως, επανασυνδέεται με την κόρη του ύστερα από πολλά χρόνια. Η κοπέλα (Εριν Μοριάρτι) έχει προβλήματα με τη μεξικανική μαφία.
Το ρουμανικό «Αφερίμ!», η μικρή ευχάριστη έκπληξη της εβδομάδας, θα αρέσει στους σινεφίλ και όχι μόνον. Ασπρόμαυρη ταινία, με φόντο μια περιοχή της Ρουμανίας κοντά στα σύνορα με την Ουγγαρία, το 1835, ξεκινάει από το γουέστερν και την ηθογραφία για να εξελιχθεί σε κοινωνική τοιχογραφία. Η ιστορία κυλάει σαν παραμύθι. Ενας χωροφύλακας και ο γιος του, που είναι και ο βοηθός του, διασχίζουν την ύπαιθρο αναζητώντας έναν Τσιγγάνο, τον οποίο έχει επικηρύξει ένας βογιάρος. Γυρίστηκε από τον Ράντου Ζούντε. Παίζουν: Τεντόρ Κορμπάν, Μιχάι Ρουμανέσκου, Τόμα Κουζίν. Αργυρή Αρκτος σκηνοθεσίας στην Μπερλινάλε.
