Συζητούμε σήμερα το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Οικονομικών για τα συστήματα εγγύησης των καταθέσεων, με το οποίο ενσωματώνεται στην εθνική έννομη τάξη σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία.
Ωστόσο, υπάρχει ένα οξύμωρο σχήμα στην όλη διαδικασία.
Η Κυβέρνηση που οδήγησε την οικονομία να παλινδρομεί βυθιζόμενη,
η Κυβέρνηση που επέβαλε την τραπεζική αργία και τους κεφαλαιακούς περιορισμούς στο τραπεζικό σύστημα,
η Κυβέρνηση που προκάλεσε, με τις πράξεις και παραλείψεις της, τη μεγαλύτερη ετήσια εκροή καταθέσεων από την αρχή της κρίσης,
η Κυβέρνηση που κατέστησε αναγκαία την πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση των πιστωτικών ιδρυμάτων,
η Κυβέρνηση, που μετά την περιπλάνηση στο χώρο των ψευδαισθήσεων, στέκεται με αμηχανία μπροστά στα προβλήματα,
η Κυβέρνηση που αδυνατεί, και με δική της ευθύνη, να κλείσει την πρώτη αξιολόγηση, η οποία θα έπρεπε να είχε κλείσει πριν 4-5 μήνες,
αυτή η Κυβέρνηση είναι σήμερα υποχρεωμένη να νομοθετήσει για την εγγύηση των καταθέσεων.
Πραγματικά, ορισμένες φορές η μοίρα παίζει περίεργα παιχνίδια…
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Είναι γνωστό ότι οι Ευρωπαϊκές οικονομίες, από τα μέσα του 2008, βρέθηκαν στη δίνη μιας μεγάλης, παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, την οποία, στη χώρα μας, οι ηγεσίες των Κομμάτων της τότε Αντιπολίτευσης καμώνονταν ότι δεν την έβλεπαν.
Στην Ελλάδα, τα πιστωτικά ιδρύματα, λόγω αυτής της συστημικής κρίσης, των δημοσιονομικών προβλημάτων της χώρας και δικών τους κακών επιλογών, βρέθηκαν αντιμέτωπα με μεγάλες προκλήσεις.
Προκλήσεις με δυσμενείς συνέπειες στη ρευστότητα και στη φερεγγυότητά τους.
Έτσι κατέστη αναγκαία η διαμόρφωση πλαισίου για την ενίσχυση της σταθερότητας και της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα.
Από το 2008, από την τότε Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, ξεκίνησε, με μεθοδικό και διορατικό τρόπο, η διαμόρφωση αυτού του πλαισίου.
Βασικό συστατικό του αποτέλεσε η ανάγκη ενίσχυσης της εγγύησης των καταθέσεων.
Αυτό έγινε με το Ν. 3714/2008, σύμφωνα με τον οποίο, το ανώτατο όριο εγγύησης καταθέσεων – ως αποζημίωση για το σύνολο των καλυπτόμενων καταθέσεων – αυξήθηκε από τις 20.000 στις 100.000 ευρώ.
Σημειώνω ότι η Ελλάδα και η Ιρλανδία ήταν, τότε, οι πρώτες Ευρωπαϊκές χώρες που προχώρησαν σ’ αυτή την πρωτοβουλία.
Στη συνέχεια, στις αρχές του 2009, ιδρύθηκε, με το Ν. 3746/2009, το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ), εκσυγχρονίζοντας το νομικό πλαίσιο καταβολής αποζημίωσης σε καταθέτες και επενδυτές πιστωτικών ιδρυμάτων.
Αυτό το θεσμικό πλαίσιο που δημιουργήθηκε έγκαιρα στη χώρα μας, ενισχύθηκε από τις πρωτοβουλίες, σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, για την Τραπεζική Ένωση.
Πρωτοβουλίες που πήραν νομοθετική μορφή, κυρίως επί Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 1ο εξάμηνο του 2014, όταν και ολοκληρώθηκε ένας σημαντικός αριθμός φακέλων στον τομέα της αγοράς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, οι οποίοι αποσκοπούσαν στην ενίσχυση της ασφάλειας και διαφάνειας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, στη θωράκιση της σταθερότητας των χρηματοπιστωτικών αγορών και στην προστασία των δικαιωμάτων των ιδιωτών επενδυτών και καταναλωτών.
Μεταξύ αυτών των φακέλων ήταν και η Οδηγία για τα συστήματα εγγύησης καταθέσεων, που ενσωματώνεται στο σχέδιο νόμου που σήμερα συζητάμε.
Σχέδιο νόμου που προβλέπει βελτιωμένη, ευρύτερη και σαφέστερη πρόσβαση στην κάλυψη των καταθέσεων, συντομότερες προθεσμίες καταβολής της αποζημίωσης, καλύτερη και ταυτόσημη για όλους τους καταθέτες ενημέρωση από τα πιστωτικά ιδρύματα, αυστηρές απαιτήσεις χρηματοδότησης και ρητή αναγνώριση της δυνατότητας των καταθετών να ασκούν αγωγή κατά του ΤΕΚΕ για την εξασφάλιση των δικαιωμάτων τους.
Όλες αυτές τις πρωτοβουλίες, του 2008, του 2009, του 2011, του 2014, η Αριστερά, από τα έδρανα της Αντιπολίτευσης, τις είχε στηλιτεύσει και απορρίψει.
Σήμερα, όλα αυτά, ευτυχώς, «πάνε περίπατο».
Και τα Κόμματα της Κυβερνητικής πλειοψηφίας αποδέχονται, διά της ψήφισης του Νομοσχεδίου, το εσφαλμένο της κριτικής τους κατά το απώτερο παρελθόν και το οξύμωρο των πεπραγμένων τους κατά τον τελευταίο χρόνο.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Θα κλείσω την τοποθέτησή μου με 2 επισημάνσεις:
1η Επισήμανση: Παρά τα σημαντικά βήματα που πραγματοποιήθηκαν μέχρι σήμερα για την ολοκλήρωση των βασικών πυλώνων της Τραπεζικής Ένωσης, ειδικότερα αυτών της εποπτείας και εξυγίανσης των πιστωτικών ιδρυμάτων, είναι σημαντικό το εγχείρημα να ολοκληρωθεί σύντομα, με την θέσπιση, σε συνέχεια της εναρμόνισης των σχετικών καθεστώτων, ενός Ευρωπαϊκού/Κοινοτικού φορέα για την εγγύηση των καταθέσεων, αρχικώς συμπληρωματικά με τα εθνικά συστήματα και σε τελική μορφή με έναν υγιώς αμοιβαιοποιημένο μηχανισμό.
2η Επισήμανση: Οι πρωτοβουλίες που πρέπει να αναλαμβάνονται θα πρέπει να αποσκοπούν τόσο στη μείωση του κινδύνου όσο και στο διαμοιρασμό του κινδύνου.
Άλλωστε, αυτές αποτελούν και βασικές έννοιες της χρηματοοικονομικής.
Οι δύο πρώτοι πυλώνες της Τραπεζικής Ένωσης αποσκοπούν στη μείωση του κινδύνου και έχει ήδη υπάρξει σημαντική πρόοδος ως προς αυτό.
Συγκεκριμένα:
Έχουν αναγνωρισθεί και περιορισθεί οι εθνικές διακριτικές ευχέρειες στην εφαρμογή του εποπτικού πλαισίου.Έχει περάσει η εποπτεία σε υπερεθνικό επίπεδο.
Έχει διεξαχθεί, για πολλές τράπεζες, και θα ακολουθήσει εφέτος και για τις υπόλοιπες, αξιολόγηση της ποιότητας του χαρτοφυλακίου τους.Έχει επιβληθεί η υποχρέωση διατήρησης σε υψηλό επίπεδο του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας.
Προφανώς, η περαιτέρω μείωση του κινδύνου που αντιμετωπίζουν τα πιστωτικά ιδρύματα είναι θεμιτή, στο πλαίσιο της διασφάλισης της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
Ωστόσο, είναι κάτι που δεν μπορεί να εξαλειφθεί, γιατί η ίδια η φύση των τραπεζικών εργασιών σχετίζεται με την ανάληψη κινδύνων, διαφορετικά δεν θα υπήρχε κερδοφορία.
Σε κάθε περίπτωση, η μείωση του κινδύνου θα πρέπει να «συμβαδίζει» με πρωτοβουλίες για το διαμοιρασμό του.
Αντιλαμβάνομαι τη θέση κάποιων Ευρωπαϊκών χωρών με αντίθετη άποψη.
Η Ευρώπη όμως δεν αντέχει Τραπεζική Ένωση «a la carte».
