Ακόμη και όταν έψαχνε στο διαδίκτυο για δότη σπέρματος, η Vanessa ήθελε τα παιδιά της να γνωρίσουν τον πατέρα τους. Το 2015, ήταν 34 ετών, δεν είχε βρεθεί ο κατάλληλος σύντροφος και η θεραπεία γονιμότητας «με είχε χρεοκοπήσει», λέει.
Ένας ιστότοπος που απαριθμούσε δεκάδες Ολλανδούς πρόθυμους να δωρίσουν ιδιωτικά, φάνηκε να απαντά στις προσευχές της. Αν και δεν είχαν αναρτηθεί φωτογραφίες, η Vanessa προσελκύστηκε από ένα συγκεκριμένο προφίλ. Ο άνδρας – ο Jonathan- έγραψε ότι είχε εμπνευστεί να εγγραφεί αφού φίλοι του είχαν αγωνιστεί να συλλάβουν. «Σκέφτηκα: «Αυτό είναι ωραίο – θέλει να βοηθήσει»», λέει η Vanessa.
Κατά συρροή δωρητής σπέρματος
Το πιο σημαντικό, γι’ αυτήν, ήταν ότι ήταν ανοιχτός σε μια σχέση με τους απογόνους του. Σύμφωνα με την ολλανδική νομοθεσία, τα παιδιά που έχουν συλληφθεί με δότη μπορούν να μάθουν την ταυτότητα του δότη τους μόνο όταν γίνουν 16 ετών.
«Ήθελε να ασχολείται κάπως με τα παιδιά, να ξέρει πώς τα πάνε… Ήθελα πραγματικά να το έχουν αυτό τα παιδιά μου». Γελάει χωρίς να γελάει. «Όλα αυτά έχουν χαθεί τώρα -και δεν πρόκειται ποτέ, μα ποτέ να γίνουν καλύτερα».
Λίγο μετά τη γέννηση της κόρης της το 2015, η πορεία της Vanessa προς τη γονεϊκότητα ανατινάχθηκε από μια ανακάλυψη στο Facebook: Ο Jonathan Jacob Meijer ήταν κατά συρροή δωρητής σπέρματος και η κόρη της είχε τουλάχιστον 100 ετεροθαλή αδέλφια.
Οι γυναίκες που εξαπάτησε
Πέρυσι ο Meijer διατάχθηκε από ολλανδικό δικαστήριο να σταματήσει, αφού διαπιστώθηκε ότι είχε γίνει πατέρας 600 παιδιών στις Κάτω Χώρες από το 2007. Ορισμένες μητέρες των απογόνων του – με έδρα μέχρι και την Αυστραλία – πιστεύουν ότι ο πραγματικός αριθμός παγκοσμίως είναι πιο κοντά στους 1.100. Επιπλέον, δεν πιστεύουν ότι ο Meijer έχει σταματήσει.
Αυτή η παράξενη και ανησυχητική ιστορία είναι το θέμα της νέας τριμερούς σειράς του Netflix, The Man With 1000 Kids (Ο άνθρωπος με τα 1000 παιδιά). Η σειρά εκτυλίσσεται σαν αληθινό έγκλημα, με κάθε επεισόδιο να αποκαλύπτει ένα ακόμη επίπεδο της διεθνούς επιχείρησης της Meijer.
Αλλά η εστίασή της είναι στις γυναίκες που εξαπάτησε, στη συμμαχία που σφυρηλάτησαν εναντίον του και στις οικογένειες που αναγκάστηκαν να ζήσουν με τις συνέπειες των πράξεών του.
Δείτε το τρέιλερ της σειράς
Ήθελαν να τον σταματήσουν
Η εκτελεστική παραγωγός Natalie Hill έφτασε στην ιστορία το 2020, όταν ο Meijer είχε ερευνηθεί από τις ολλανδικές αρχές αλλά δεν είχε κατονομαστεί δημόσια. Αφού συνδέθηκε με μια ομάδα «ανθεκτικών, δυνατών, παθιασμένων» μητέρων που είχαν συλλάβει με το σπέρμα του, η Hill πέρασε δύο χρόνια αναπτύσσοντας την ιδέα πριν φέρει τον σκηνοθέτη Josh Allott.
«Είχε μεγάλη σημασία για μένα το γεγονός ότι ήξεραν ότι μπορούσαν να με εμπιστευτούν», λέει.
Κάποιες αποφάσισαν να μην εμφανιστούν στην κάμερα, ενώ σε ορισμένες συνεντευξιαζόμενες δόθηκαν ψευδώνυμα. Ήταν μια δύσκολη απόφαση γι’ αυτούς να βγουν στη δημοσιότητα, λέει η Hill – «αλλά ήθελαν να προσπαθήσουν να τον σταματήσουν».
Ο πατέρας των παιδιών της
Λίγες εβδομάδες πριν από την έναρξη της σειράς, η Vanessa είναι νευρική και φοβάται την κρίση. «Έχω ξαναβρεθεί στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αλλά αυτό είναι ένα εντελώς νέο επίπεδο», λέει καθώς τα δύο παιδιά της – ηλικίας πέντε και επτά ετών, πατέρας και των δύο ο Meijer – ζητούν την προσοχή της.
Έκανε τη δέουσα επιμέλεια αρχικά, εξηγεί η Vanessa. Ψάχνοντας το όνομα του Meijer στο διαδίκτυο, βρήκε το κανάλι του στο YouTube, όπου μοιραζόταν το πάθος του για τη μουσική, τα ταξίδια και τους φιλοσοφικούς στοχασμούς, οπότε ένιωσε ότι δεν υπήρχε λόγος ανησυχίας.
Ο Meijer ήταν όμορφος, με μακριές, φραουλοξανθές μπούκλες. Αλλά για τη Vanessa, η εμφάνιση ήταν λιγότερο σημαντική από τις κοινές αξίες και την προσέγγιση της οικογένειας. «Μου άρεσε το προφίλ του».
Η Vanessa αγαπάει τα παιδιά της, αλλά η προδοσία του Meijer ανέτρεψε τη ζωή της. «Η εμπιστοσύνη μου στους ανθρώπους χάθηκε, κονιορτοποιήθηκε σχεδόν ανεπανόρθωτα»
«Δεν πρόκειται να σταματήσει». Τα παιδιά της Vanessa αντιμετωπίζουν μια ζωή περιτριγυρισμένη από πιθανά αδέλφια. Photo: Netflix
«Ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να κάνει ένας άντρας»
Αφού έστειλαν μηνύματα για περισσότερο από μια εβδομάδα, συναντήθηκαν στον Κεντρικό Σταθμό της Χάγης – επιλογή της Vanessa. Ήθελε να είναι ασφαλής, εξηγεί, με τον τόνο της βαρύ από ειρωνεία: «Ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να κάνει ένας άντρας».
Μίλησαν για πάνω από μία ώρα. «Δεν υπήρχε κανένας απολύτως συναγερμός», λέει η Vanessa. Ο Meijer φαινόταν «σαν τον τύπο της διπλανής πόρτας»: άνετος, ελκυστικός, ευγενικός. Τον πλήρωσε 165 ευρώ (140 λίρες) για το δείγμα του και κάλυψε τα έξοδα του ταξιδιού του.
Δύο χρόνια αργότερα, όταν η Vanessa προσπαθούσε να επικοινωνήσει με τον Meijer για ένα δεύτερο δείγμα, είδε μια δημοσίευση σε μια ομάδα του Facebook για ανύπαντρες μητέρες στις Κάτω Χώρες και ένωσε τις τελείες: ο Meijer δεν ήταν ειλικρινής σχετικά με την έκταση της δωρεάς του. «Είπα: «Σκατά – σε τι στο διάολο έμπλεξα;»».
Το μεγάλο ψέμα
Ο Meijer είχε πει στη Vanessa ότι το παιδί της θα ήταν το όγδοο. Όχι μόνο αυτό δεν ήταν αλήθεια, αλλά είχε επίσης δωρίσει σπέρμα σε πολλές ολλανδικές κλινικές γονιμότητας – τουλάχιστον 11 μέχρι το 2023, σύμφωνα με τα δικαστικά αρχεία – λέγοντας σε όλες ψέματα για τις δραστηριότητές του αλλού.
Η Vanessa ήθελε τα παιδιά της να είναι πλήρη αδέλφια, να μεγαλώσουν με αυτόν τον κοινό δεσμό. Αφού έμαθε ότι ο Meijer δεν ήταν αξιόπιστος, «πραγματικά πάλεψα με το τι να κάνω», λέει. Φοβούμενη ότι θα παραπλανηθεί ξανά, αποφάσισε να ακολουθήσει τον Meijer για ένα δεύτερο δείγμα – αυτή τη φορά με τα μάτια ανοιχτά.
Η Vanessa θυμάται την αδιάφορη αντίδραση του Meijer αφού τον αντιμετώπισε: ««Γιατί εκπλήσσεσαι; Αν ήμουν ειλικρινής μαζί σου, θα με επέλεγες;».
Πιθανώς όχι, συμφωνεί η Vanessa – αλλά τουλάχιστον θα είχε όλα τα στοιχεία. «Δεν είχα δίκαιη επιλογή. Αυτό είναι που πόνεσε περισσότερο».
Η Vanessa αγαπάει τα παιδιά της, αλλά η προδοσία του Meijer ανέτρεψε τη ζωή της. «Η εμπιστοσύνη μου στους ανθρώπους χάθηκε, κονιορτοποιήθηκε σχεδόν ανεπανόρθωτα».
«Έπεσα στην παγίδα»
Ο Meijer αρνήθηκε να δώσει συνέντευξη για το ντοκιμαντέρ και δεν απάντησε στους ισχυρισμούς. Συναντήθηκε μια φορά με τον σκηνοθέτη Allott, ο οποίος θυμάται ότι έλαβε την απάντηση του Meijer «ότι ήθελε απλώς να βοηθήσει και ότι ίσως παρασύρθηκε».
«Παρουσίαζε τον εαυτό του ως σωτήρα όλων αυτών των ανθρώπων», λέει ο Allott. Όμως, σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, η εικόνα που σχηματίστηκε για τον Meijer, από τις μαρτυρίες των γυναικών και τα μηνύματά του προς αυτές, δείχνει «πολύ υπολογισμένη συμπεριφορά».
Η Vanessa θυμάται ότι της έκανε κομπλιμέντα και ότι ασχολήθηκε φλερτάροντας μαζί της: Με εκμεταλλεύτηκε… Κατά κάποιο τρόπο την πάτησα και έπεσα στην παγίδα.
Για τα παιδιά της, οι συνέπειες θα είναι δια βίου. Ο Meijer ήταν τόσο παραγωγικός μέσα σε ομάδες γυναικών των Κάτω Χωρών που μια μητέρα που πήρε συνέντευξη για τη σειρά ανακάλυψε ότι είχε χρησιμοποιήσει τον ίδιο δότη με μια συνάδελφό της, εντελώς κατά τύχη.
Eνώ αναζητούσαν τα ετεροθαλή αδέλφια των παιδιών τους στο Facebook, η Laura και η Kate ήρθαν σε επαφή με μια Ολλανδή μητέρα, η οποία μετέδωσε την είδηση για τη φήμη του Meijer
«Πραγματικά αισθανόμουν ηττημένη». Η Kate και η Laura στο The Man With 1000 Children. Photo: Netflix
Η αιμομιξίες του μέλλοντος
Τα ετεροθαλή αδέλφια έχουν πέσει το ένα πάνω στο άλλο στις παιδικές χαρές, σπέρνοντας φόβους αιμομιξίας στη μετέπειτα ζωή. «Πρέπει να προετοιμάζεις τα παιδιά σου για πράγματα για τα οποία δεν θα έπρεπε να τα προετοιμάζεις», λέει η Βανέσα, όλο και πιο συναισθηματικά φορτισμένη.
«Είναι άδικο – τους έχει κλέψει την ελευθερία τους».
Προς το παρόν, το μόνο που έχει πει η Vanessa στα παιδιά της για τον Meijer είναι ότι «βοήθησε τη μαμά να γίνει μαμά» και ότι είναι ανέντιμος. «Δεν μπορώ να φανταστώ πώς το αντιμετωπίζουν τώρα οι μαμάδες των παιδιών στην εφηβεία».
Αλλά ο αντίκτυπος του Meijer δεν περιορίστηκε στις Κάτω Χώρες. Όταν το ζευγάρι των Αυστραλών Laura και Kate (όχι τα πραγματικά τους ονόματα) θέλησε να δημιουργήσει οικογένεια, απευθύνθηκε στην Cryos, τη μεγαλύτερη τράπεζα σπέρματος στον κόσμο. Από περισσότερους από 1.000 διεθνείς δωρητές, επέλεξαν τον Meijer, ο οποίος αναφέρεται με ψευδώνυμο.
Απλά δίνουν τον λόγο τους
Η Cryos διαβεβαιώνει τις υποψήφιες μητέρες ότι κάθε δότης τηρεί τις περιφερειακές ποσοστώσεις. Αλλά ενώ αναζητούσαν τα ετεροθαλή αδέλφια των παιδιών τους στο Facebook, η Laura και η Kate ήρθαν σε επαφή με μια Ολλανδή μητέρα, η οποία μετέδωσε την είδηση για τη φήμη του Meijer.
Περίμεναν να μοιραστούν τον δότη σπέρματος με μια χούφτα οικογένειες σε όλο τον κόσμο, λέει η Laura – «πέντε εδώ, 100 εκεί, 300 σε άλλο μέρος… Πραγματικά αισθάνθηκαν σαν μια προσωπική απώλεια».
Οι περισσότερες τράπεζες απαιτούν από τους άνδρες που θέλουν να δώσουν σπέρμα να υποβληθούν σε σωματικές και ψυχολογικές αξιολογήσεις πριν από την έγκριση, αλλά χωρίς καμία παγκόσμια εποπτεία ή ρύθμιση των δοτών, οι αιτούντες απλά δίνουν τον λόγο τους.
«Ψέματα για κάτι τόσο σημαντικό»
Η πιθανότητα ενός δότη κατά συρροή δεν τέθηκε ποτέ κατά τη διαδικασία με την Cryos, λέει η Laura. Ακόμα δεν γνωρίζει πόσα ετεροθαλή αδέλφια έχουν τα παιδιά της σε όλο τον κόσμο. «Για μένα ως γονέα, αυτό είναι ένα παράπονο – πονάει η καρδιά σου».
Πριν από την έναρξη της σειράς στο Netflix, η Αρχή Ανθρώπινης Γονιμοποίησης και Εμβρυολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου κυκλοφόρησε συμβουλές για οικογένειες με παιδιά που προέρχονται από δωρητές, αναγνωρίζοντας ότι αυτό «μπορεί να είναι αγχωτικό και ανατρεπτικό», ενώ παράλληλα τους διαβεβαίωνε για τις ισχύουσες διασφαλίσεις.
Αλλά ο ρόλος της ευρύτερης βιομηχανίας γονιμότητας που έδωσε τη δυνατότητα στον Meijer ήταν η ώθηση που χρειαζόταν η Hill για να απευθυνθεί στο Netflix, λέει. «Δεν υπήρχε κανένας τρόπος για αυτές τις οικογένειες να μάθουν την αλήθεια. Έκαναν την έρευνά τους… Απλώς δεν θα περίμενε κανείς από κάποιον να πει ψέματα για κάτι τόσο σημαντικό».
Επτά νέες γυναίκες έγκυες με το παιδί του
Το πιο ανησυχητικό συμπέρασμα από το The Man With 1000 Kids είναι ότι ο Meijer δεν είναι μακράν ο μόνος άνθρωπος που δουλεύει το σύστημα. ««ρειάζεται όντως μια αναθεώρηση και οι τράπεζες να λογοδοτήσουν εξίσου με τα άτομα που τις καταχρώνται», λέει η Hill.
Στην Ολλανδία, γίνονται κινήσεις για τη δημιουργία ενός εθνικού μητρώου δωρητών σπέρματος, αλλά αυτό που χρειάζεται είναι μια παγκόσμια δικτυωμένη, μη κερδοσκοπική βάση δεδομένων DNA, λέει η Hill: «Αυτός είναι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος για να γνωρίζουμε αν οι άνθρωποι λένε ψέματα».
Οι γυναίκες που αδικήθηκαν από τον Meijer αναγκάστηκαν να διεξάγουν τη δική τους έρευνα. Όταν πέρυσι ισχυρίστηκε στο δικαστήριο ότι σταμάτησε να κάνει δωρεές το 2019, ενημέρωσαν τον δικαστή για επτά γυναίκες που είναι επί του παρόντος έγκυες με τους απογόνους του.
«Θέλω να σταματήσει»
Στον Meijer απαγορεύτηκε να κάνει περαιτέρω δωρεές σε ολλανδικές κλινικές – αλλά η Vanessa θυμάται τη νίκη ως γλυκόπικρη. «Λέγαμε: «λοιπόν, δεν πρόκειται να σταματήσει, έχει εμμονή”».
Ο Meijer εξακολουθεί να δημοσιεύει βίντεο από μακρινές τοποθεσίες (πιο πρόσφατα από τη Ζανζιβάρη), σε μερικά από τα οποία υπερασπίζεται τον εαυτό του απέναντι στη δημόσια απεικόνισή του. Η Vanessa πιστεύει ότι εξακολουθεί να κάνει δωρεές και να χρησιμοποιεί τα χρήματα για να χρηματοδοτεί και να προγραμματίζει τα ταξίδια του.
Δεν έχει έρθει σε επαφή με τον Meijer από τότε που μίλησε στα μέσα ενημέρωσης, αλλά λέει ότι την έχει απορρίψει στο διαδίκτυο ως πικρόχολη και επιζητούσα την προσοχή. Αυτό δεν ισχύει, λέει η Vanessa, η οποία βρίσκεται πλέον σε σχέση. «Ήθελα να συμμετάσχω σε αυτό το ντοκιμαντέρ για να ευαισθητοποιήσω τις γυναίκες… και θέλω πραγματικά, πραγματικά να σταματήσει».
*Το The Man with 1000 Kids προβάλλεται στο Netflix από τις 3 Ιουλίου.
*Με στοιχεία από theguardian.com
