«Δεν του αρέσουν οι φωτογραφίες» έλεγαν στον Ερίκ Φεφερμπέρ, φωτογράφο του Γαλλικού Πρακτορείου ειδήσεων, οι συνάδελφοί του, όταν εκείνος ανέλαβε να γίνει η «σκιά» του Εμανουέλ Μακρόν, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας.
«Τον πήρα από φόβο, δεν ήξερα τι θα αντιμετώπιζα» είπε στο «Εθνος της Κυριακής» ο Γάλλος φωτογράφος που ακολουθούσε τον πρόεδρο, πλέον, της Γαλλίας, από τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Οντας ο μοναδικός που με τον φακό του είχε πρόσβαση στο παρασκήνιο της καμπάνιας του, μας διηγήθηκε άγνωστα περιστατικά, ιστορίες πίσω από φωτογραφίες που προκάλεσαν αίσθηση καθώς και μικρές αθέατες πλευρές του χαρακτήρα ενός ανθρώπου που όσο περνούσε ο καιρός άφηνε σταδιακά το «κοστούμι» του τραπεζίτη-τεχνοκράτη για να φορέσει αυτό του πολιτικού που αφουγκράζεται τις ανάγκες του λαού και επικοινωνεί ουσιαστικά μαζί του.
«Πράγματι, δεν του αρέσει να ποζάρει για τους φωτογράφους» μας είπε ο Φεφερμπέρ. «Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αντιπαθεί τη φωτογραφία. Υπάρχουν άτομα που δεν νιώθουν άνετα να στήνονται μπροστά στον φακό. Παρ’ όλ’ αυτά, στις εικόνες του παραμένει εξαιρετικά εκφραστικός και φυσικός. Και σέβεται τους φωτογράφους, πράγμα σπάνιο για πολιτικό». Αν κρίνουμε δε από τον χρόνο που του αφιέρωσε ο Μακρόν τότε μπορούμε να καταλάβουμε πως ο 39χρονος πολιτικός είχε πλήρη επίγνωση της επικοινωνιακής δύναμης που έχει η εικόνα.
Ο Φεφερμπέρ βρήκε τον Μακρόν «πολύ χαμογελαστό και με φωτογένεια». Ενα χαμόγελο που δεν έχασε ακόμα και όταν στο Διεθνές Σαλόνι Κομμωτικής όπου έκατσε να ξυριστεί μπροστά στους φωτορεπόρτερ ο κουρέας έχασε τη συγκέντρωσή του και τον έκοψε. Η άνεσή του είναι μέρος της γοητείας του, η οποία σίγουρα έπαιξε τον ρόλο της στην εκλογική του νίκη. Οπως μας διηγείται ο Φεφερμπέρ, σε μια λαϊκή αγορά στο Πουατιέ, στις 29 Απριλίου, ο υποψήφιος πρόεδρος ξεκίνησε την κουβέντα με τους πλανόδιους πωλητές.
«Ενώ ήταν στη λαϊκή, μια γυναίκα μπροστά στο καλάθι με τα αβγά που πουλούσε γύρισε στον Μακρόν και του λέει ”κατ’ αρχάς θα ψήφιζα τη Μαρίν Λεπέν” κι αμέσως μετά τον κοιτά λέγοντας ”αυτός ο Μακρόν είναι ωστόσο όμορφος”»!
Το να ακολουθεί κατά πόδας έναν νέο και δραστήριο υποψήφιο δεν ήταν πάντα εύκολο για τον Φεφερμπέρ. «Στις αρχές του 2017 που έπρεπε να τον ακολουθώ αποκλειστικά τα πράγματα έγιναν πολύπλοκα» μας εξομολογείται ο φωτογράφος. «Κι αυτό γιατί ήταν πολύ δύσκολο να έχω από πριν το ημερολόγιο των μετακινήσεών του για να οργανωθώ». Αν εξαιρέσουμε τις τελευταίες δύο εβδομάδες που η ατζέντα με τις μετακινήσεις του Εμανουέλ Μακρόν ήταν καθορισμένη -πλην ελαχίστων εξαιρέσεων-, ο Φεφερμπέρ προειδοποιούνταν για το κάθε ταξίδι, μικρό ή μεγάλο, κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή. «Είχε πολλές ιδέες για μετακινήσεις, κάποιες διατηρήθηκαν αλλά πολλές συνελήφθησαν την τελευταία στιγμή. Ετσι, πολλές φορές με ειδοποιούσαν ένα βράδυ πριν φύγουμε».
Eικόνα-σημείο καμπής
Το Τουκέ, παραθαλάσσιο θέρετρο στη Βόρεια Γαλλία, είναι το καταφύγιο του ζεύγους Μακρόν που βρέθηκε εκεί στις 22 Απρίλη, την προηγούμενη του πρώτου γύρου των εκλογών. Ενα πλήθος φωτορεπόρτερ και δημοσιογράφων τους περίμενε έξω από το σπίτι που διατηρούν εκεί. Ωστόσο το περιζήτητο εδώ και κάποιους μήνες ζευγάρι, χωρίς να επηρεαστεί από όλη αυτήν τη δημοσιότητα, βγήκε για φαγητό στην πόλη.
Ο Φεφερμπέρ τους ακολούθησε ως τη θάλασσα, όπου περπάτησαν μετά το γεύμα τους κι απαθανάτισε μια ιδιαίτερη στιγμή: «Υπάρχει μια φωτογραφία που μου αρέσει, αν και δεν αποτελεί απεικόνιση της καμπάνιας του, και ελήφθη σ’ εκείνον τον απογευματινό περίπατο.
Είχε αρκετούς φωτογράφους και καμεραμέν εκεί και ζητούσαμε μια εικόνα. Ετσι μετά το μεσημεριανό φαγητό εκεί που θα έκαναν τον περίπατο ανάμεσα στους αμμόλοφους στην παραλία θέλησαν να κάνουν μια σειρά φωτογραφιών. Αφού ολοκληρώθηκε η φωτογράφηση και γύρισαν να φύγουν, πήρα μια ωραία εικόνα τους όπου φιλιούνται ενώ είναι περιτριγυρισμένοι από 4 σωματοφύλακες. Αυτή η φωτογραφία σηματοδοτεί το σημείο καμπής στην προσωπική τους ζωή καθώς, αν πριν μπορούσαν να περπατήσουν ξένοιαστα και να φιληθούν, πλέον είναι ξεκάθαρο ότι η ιδιωτική τους ζωή θα περιλαμβάνει και τους άνδρες της προσωπικής τους ασφάλειας. Είναι σημαντική αλλαγή…».
Το λεξιλόγιο
Μια ακόμη διαφορά που υπογράμμισε ο Φεφερμπέρ ήταν το λεξιλόγιο του Μακρόν, το οποίο άλλαξε από την εποχή που ήταν υπουργός Οικονομικών μέχρι την ώρα που εξελέγη πρόεδρος της Γαλλίας. «Ο τρόπος έκφρασής του είναι πολύ δουλεμένος. Στην αρχή ως ένα άτομο ευφυές και καλλιεργημένο είχε μια γλώσσα λίγο τεχνοκρατική. Λέγαμε ακούγοντάς τον ”δεν τα κατάλαβα όλα, μπορεί να μας εξηγήσει;”. Αλλά εξελίχθηκε κατά τη διάρκεια της καμπάνιας κι έγινε πολύ πιο κατανοητή (σ.σ. σε σημείο που στο ντοκιμαντέρ ”Μακρόν: Το Παρασκήνιο Μιας Νίκης” τον βλέπουμε μέχρι και να βρίζει ή να πωρώνεται με το ποδόσφαιρο)». Αυτό δείχνει κάτι που μαρτυρούν και οι βιογράφοι του Γάλλου Προέδρου: Οτι ενώ στην αρχή δυσκολευόταν να ξεφύγει από τον ρόλο του «λαμπρού τραπεζίτη», τον οποίο του είχαν αναθέσει τα κορυφαία κυβερνητικά στελέχη του Ολάντ, στην πορεία είδε ότι η επικοινωνιακή του γκάμα ξεφεύγει κατά πολύ απ’ αυτόν τον ρόλο.
Οπως είπε ο Φρανσουά-Ζοζέφ Φερί, στενός φίλος του ζεύγους Μακρόν: «Ο Εμανουέλ ρέπει διαρκώς προς το ρίσκο. Δεν ασπάζεται τα όρια ανάμεσα στους διαφορετικούς τομείς που αγαπά όπως τη φιλοσοφία, τη χρηματαγορά, τη διδασκαλία και τα υψηλά αξιώματα του δημοσίου τομέα. Δεν πνίγει καμία από τις επιθυμίες του, ονειρευόμενος μια ζωή με πολλαπλά πρόσωπα, τόσο πολύ αναγνωρίζει τον εαυτό του σε ένα πεπρωμένο που θέλει να το υλοποιήσει χωρίς εκπτώσεις». Ενώ η γυναίκα του Μπριζίτ λέει γι’ αυτόν ότι «δεν μπορείς να τον κατατάξεις κάπου, αφού ξεφεύγει από κάθε υπάρχοντα ορισμό». Ετσι στις φωτογραφίες του Ερίκ Φεφερμπέρ τον βλέπουμε στη λαϊκή, στην πίστα του σκι, στο χωράφι ζαχαροκάλαμου του μακρινού νησιού της Ρεϊνιόν, με μια ματσέτα στο χέρι, στον ιππόδρομο, σε διαφορετικές εκφάνσεις της καθημερινότητας της χώρας του να περιφέρεται με την ίδια άνεση και τη φωτογένεια ενός σταρ.