Τριπλό μήνυμα από ΕΕ, Γερουσία των ΗΠΑ και Μόσχα προς τον Ταγίπ Ερντογάν για την τουρκική προκλητικότητα. Η ΕΕ αναμένεται να στείλει σαφές σήμα στην Τουρκία όσον αφορά την δήθεν συμφωνία που υπέγραψε με την Λιβύη.
Εν τω μεταξύ, ο Ρώσος πρέσβης έστειλε και αυτός με τη σειρά του μήνυμα στήριξης της Ελλάδας, ενώ αναφερόμενος στο περιεχόμενο της συμφωνίας Τουρκίας–Λιβύης ζήτησε να τηρούνται οι κανόνες του διεθνούς δικαίου.
Στα παραπάνω ήρθε να προστεθεί και η σημαντική απόφαση της αμερικανικής Γερουσίας η οποία ενέκρινε νομοσχέδιο που προνοεί την επιβολή κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας για τη στρατιωτική της επίθεση στη βόρεια Συρία και την αγορά της του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400, πιέζοντας έτσι τον Τραμπ να σκληρύνει τη θέση του απέναντι στην Αγκυρα.
Την ίδια στιγμή η ελληνικη επιστολή με την οποία καταγγέλλεται ως παράνομη η συμφωνία Λιβύης και Τουρκίας, βρρίσκεται υπο «μελέτη» στον ΟΗΕ, όπως επιβεβαίωσε ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ, Φερχάν Χακ.
Το μήνυμα της ΕΕ
Οπως προκύπτει από το κείμενο συμπερασμάτων που θα εγκριθεί το διήμερο της Συνόδου Κορυφής από τους 27, η “συμφωνία” για την Ενωμένη Ευρώπη δεν παράγει έννομη συνέπεια, ενώ προστίθεται οτι “παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών”
«Το μνημόνιο Τουρκίας- Λιβύης σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών στη Μεσόγειο Θάλασσα παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών και δεν συμμορφώνεται με το δίκαιο της θάλασσας (του ΟΗΕ)», θα αναφέρουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, σύμφωνα με το προσχέδιο, όπως μεταδίδει το πρακτορείο Reuters.
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει αναμφίβολα την αλληλεγγύη της στην Ελλάδα και την Κύπρο αναφορικά με αυτές της πράξεις της Τουρκίας», θα προσθέτει η δήλωση.
Νωρίτερα το επίμαχο κείμενο, είχε δημοσιεύσει το Parapolitika.gr και έχει ως εξής:
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει και επανεπιβεβαιώνει τα προηγούμενα συμπεράσματά του της 22ας Μαρτίου, 20ής Ιουνίου και 17ης-18ης Οκτωβρίου αναφορικά με την Τουρκία. Το Μνημόνιο Κατανόησης Τουρκίας-Λιβύης περί της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, έρχεται σε αντίθεση με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν δύναται να παράγει καμία έννομη συνέπεια για τρίτα κράτη. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναβεβαιώνει ανεπιφύλακτα την αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο σε σχέση με τις εν λόγω ενέργειες της Τουρκίας».
Το κείμενο στα αγγλικά: «The European Council recalls and reconfirms its previous conclusions of 22 March, 20June and 17/18 October concerning Turkey. The Turkey-Libya Memorandum of Understanding on the delimitation of maritime jurisdictions in the Mediterranean Sea infringes upon the sovereign rights of third States, does not comply with the Law of the Sea and cannot produce any legal consequences for third States. The European Council unequivocally reaffirms its solidarity with Greece and Cyprus regarding these actions by Turkey.»
Η Γερουσία των ΗΠΑ ενέκρινε κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας
Η Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας ενέκρινε ένα νομοσχέδιο που προνοεί την επιβολή κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας για τη στρατιωτική της επίθεση στη βόρεια Συρία και την αγορά της του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400, σε μια ακόμη κίνηση της Γερουσίας, όπου την πλειοψηφία έχουν οι Ρεπουμπλικάνοι, να πιέσει τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να υιοθετήσει μια πιο σκληρή γραμμή ενάντια στην Άγκυρα.
Την είδηση δημοσιοποπιησε μέσω Twitter ο γερουσιαστής Μπομπ Μενέντεζ.
Η Επιτροπή αυτή της Γερουσίας ενέκρινε (με ψήφους 18 υπέρ και 4 κατά) το νομοσχέδιο του 2019 περί «προώθησης της αμερικανικής εθνικής ασφάλειας και αποτροπής της επανεμφάνισης του Ισλαμικού Κράτους» να κατατεθεί προς ψήφιση στην ολομέλεια του Σώματος.
«Τώρα είναι η ώρα να ενωθεί η Γερουσία και να επωφεληθεί της ευκαιρίας για να αλλάξει τη συμπεριφορά της Τουρκίας», δήλωσε ο γερουσιαστής Jim Risch, πρόεδρος των Δημοκρατικών.
Ένας άλλος Ρεπουμπλικανός, γερουσιαστής, ο Rand Paul, μίλησε εναντίον του νομοσχεδίου Ο ίδιος δήλωσε ότι η κυβέρνηση του Τράμπ αντιτίθεται σε αυτό γιατί θα αποδυνάμωνε την εξουσία του προέδρου και θα δυσκολευόταν να διαπραγματευτεί με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Τάγιϊπ Ερντογάν σε θέματα όπως η αγορά του συστήματος πυραύλων Patriot και τη Συρία.
Ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Ραντ Πολ τόνισε πως η κυβέρνηση Τραμπ αντιτάσσεται στον νόμο επειδή αποδυναμώνει την εξουσία του προέδρου και ενδέχεται να καταστήσει δυσκολότερες τις διαπραγματεύσεις με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε ζητήματα όπως η αγορά των πυραυλικών συστημάτων και ο πόλεμος στη Συρία.
Πολλοί βουλευτές και των δύο κομμάτων είναι εξοργισμένοι για την αγορά της Τουρκίας των ρωσικών S-400, τα οποία θεωρούν απειλή για τα συστήματα του ΝΑΤΟ. Είναι επίσης οργισμένοι για τη στρατιωτική επίθεση της Τουρκίας εναντίον των κουρδικών δυνάμεων στη Συρία.
«Αυτό δεν είναι κάποιος μικροκαβγάς με αυτή τη χώρα. Αυτό είναι μια στροφή αυτής της χώρας, της Τουρκίας, προς μια εντελώς διαφορετική κατεύθυνση από αυτή που είχε στο παρελθόν», πρόσθεσε ο Ρις.
«Μας κοροϊδεύουν, και κοροϊδεύουν και τους νατοϊκούς συμμάχους τους», τόνισε.
Μόσχα: Τι είδους εξουσία είχε ο Φάγιεζ αλ Σαράζ να υπογράψει αυτή τη συμφωνία;
Η Μόσχα περιμένει από την Άγκυρα να αποκαλύψει το περιεχόμενο του μνημονίου συνεννόησης που υπέγραψε με την λιβυκή Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (GNA), δήλωσε ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Μίκαελ Μπογκντάνοφ στο ρωσικό πρακτορείο Sputnik.
«Δεν είμαστε συμμετέχοντες της εν λόγω συμφωνίας. Από την άλλη πλευρά, οι ίδιοι οι Λίβυοι και άλλες εμπλεκόμενες πλευρές… η Ελλάδα, η Κύπρος ανησυχούν για αυτή τη συμφωνία, καθώς παραμένει κρυφή. Θα ήταν καλό εκ μέρους τους να μιλήσουν (για αυτήν), καθώς υπάρχουν ερωτήματα (όπως) τι είδους εξουσία είχε ο (πρωθυπουργός της GNA Φάγιεζ) αλ Σαράζ να υπογράψει αυτή τη συμφωνία. Πόσο νόμιμες είναι οι υπογραφές αυτών των διακυβερνητικών συμφωνιών», τόνισε ο Μπογκντάνοφ.
Την ίδια στιγμή και ο Ρώσος πρέσβης έστειλε με τη σειρά του μήνυμα στήριξης της Ελλάδας.
«Το περιεχόμενο των μνημονίων αυτών χρειάζεται μια σοβαρή και προσεκτική αξιολόγηση από νομικούς υπό το πρίσμα του σεβασμού του διεθνούς δικαίου και των νόμιμων συμφερόντων όλων των γειτονικών χωρών. Κάναμε έκκληση και στα δυο μέρη των μνημονίων να επιδείξουν την απαραίτητη πολιτική σύνεση και να αποφύγουν ενέργειες που θα μπορούσαν να επιδεινώσουν περαιτέρω την ήδη τεταμένη κατάσταση στη Λιβύη και στην Ανατολική Μεσόγειο γενικότερα», σημείωσε ο πρεσβευτής της Ρωσίας στην Ελλάδα και προσέθεσε: «Δεν θα ήθελα να υπεισέλθω στα λεπτομερή σχόλια αυτού του θέματος, το οποίο πρώτα απ’ όλα πρέπει να αναλύσουν εις βάθος οι ειδικοί. Το κυριότερο είναι να τηρούνται οι αρχές του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένων της Συνθήκης της Λωζάννης του 1923 και της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982».
Το Βερολίνο «συμμερίζεται ρητά» τη θέση της ΕΕ
Τη θέση αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την Ελλάδα και την Κύπρο, «συμμερίζεται ρητά» το Βερολίνο, τόνισε πριν από λίγο η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία ‘Ανταμπαρ και κάλεσε την Τουρκία και την Λιβύη «να σεβαστούν την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών – μελών της ΕΕ και να ακολουθούν την οριοθέτηση θαλασσίων περιοχών σύμφωνα με το ισχύον διεθνές δίκαιο».
«Συμμεριζόμαστε ρητά την αλληλέγγυα προς την Ελλάδα και την Κύπρο στάση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης και καλούμε την Τουρκία και την Λιβύη να σεβαστούν την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών – μελών της ΕΕ και να ακολουθούν την οριοθέτηση θαλασσίων περιοχών σύμφωνα με το ισχύον διεθνές δίκαιο. Η θέση μας είναι σαφής: οριοθετήσεις θαλασσίων περιοχών πρέπει να γίνονται – και αυτό ισχύει βεβαίως και για την Μεσόγειο – βάσει του ισχύοντος διεθνούς δικαίου της θάλασσας και ιδιαίτερα με την συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων πλευρών, παρακτίων κρατών είναι η σωστή λέξη», δήλωσε η κυρία ‘Αντεμπαρ.
Από την πλευρά του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση σε ό,τι αφορά την ατζέντα του αυριανού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, διευκρίνισε ότι αυτή καθορίζεται από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και γι’ αυτό δεν είναι σε θέση να γνωρίζει εάν ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης πρόκειται να θέσει το ζήτημα στο Συμβούλιο. Ο Ζάιμπερτ δήλωσε ωστόσο ότι δεν αποκλείει το θέμα να συζητηθεί στο πλαίσιο του δείπνου εργασίας για τις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ. «Θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι η Τουρκία, με την πολύπλευρη σχέση που έχει με την ΕΕ, θα αποτελέσει θέμα». Εάν τεθεί, «αυτή είναι η θέση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης», σημείωσε, παραπέμποντας στην δήλωση της εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών.
Η Λευκωσία αναμένει την «καθαρή τοποθέτηση» των Ευρωπαίων
Επιπλέον, όπως μεταδίδει το ΚΥΠΕ, ο Νίκος Αναστασιάδης, αναμένει την «καθαρή τοποθέτηση» των Ευρωπαίων εταίρων κατά τη Σύνοδο Κορυφής, σε σχέση με το «μνημόνιο συναντίληψης» που υπέγραψαν Τουρκία και Λιβύη για τον καθορισμό θαλασσίων περιοχών, δήλωσε ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Κυριάκος Κούσιος.
«Ο Πρόεδρος αναμένει ότι κατά τη Σύνοδο Κορυφής θα υπάρξει μια θετική προσέγγιση στο θέμα από τους αρχηγούς κρατών και Κυβερνήσεων. Αναμένουμε όλοι ότι θα υπάρξει στις αποφάσεις καθαρή τοποθέτηση για τη συνομολόγηση του μνημονίου συναντίληψης [Τουρκίας-Λιβύης] με την οποία θα χαρακτηρίζεται ως απόφαση που αντίκειται στο διεθνές δίκαιο και ότι δεν επιφέρει οποιαδήποτε νομικά αποτελέσματα για τις άλλες χώρες», δήλωσε ο κ. Κούσιος στο ΚΥΠΕ.
Κληθείς να σχολιάσει τις αναφορές του Τούρκου Προέδρου ότι Κύπρος, Αίγυπτος και Ισραήλ δεν μπορούν να περάσουν αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου από την περιοχή χωρίς την έγκριση της Τουρκίας, ο Εκπρόσωπος είπε ότι θα ήταν σκοπιμότερο να αναμένονται τα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής.
Αρχίζει την Πέμπτη η τριμερής άσκηση στην Κύπρο
Στο μεταξύ στην Κύπρο αρχίζει την Πέμπτη η τριμερής άσκηση ναυτικής συνεργασίας Κυπριακής Δημοκρατίας, Γαλλίας και Ιταλίας με την επωνυμία «CYP/FRA/IT 2019».
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Άμυνας, στο πλαίσιο της αμυντικής συνεργασίας της Κυπριακής Δημοκρατίας με τη Γαλλία και την Ιταλία, θα πραγματοποιηθεί τριμερής ναυτική άσκηση τύπου «PASSEX» στη θαλάσσια περιοχή νότια της Κύπρου και εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Στην άσκηση θα συμμετάσχουν μέσα από το Πολεμικό Ναυτικό και των τριών χωρών με σκοπό τη βελτίωση των επιχειρησιακών ικανοτήτων των πληρωμάτων, την ενίσχυση του επίπεδου επικοινωνίας και κατανόησης και τη προαγωγή του πνεύματος συνεργασίας, αναφέρεται.
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας καταδίκασε την Συμφωνία
Τέλος, στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής αναφέρθηκε ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε κατά την παρέμβασή του στη Βουλή της Ρώμης. Σε ότι αφορά τα κυρίαρχα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας και της χώρας μας, όπως και την πρόσφατη υπογραφή των τουρκο-λιβυκών «μνημονίων», ο Ιταλός πρωθυπουργός υπογράμμισε χαρακτηριστικά: «Στην συζήτηση και στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έπειτα από αίτημα χώρας μέλους, μπορεί να προκύψει το θέμα του σεβασμού, από μέρους της Τουρκίας, της κυριαρχίας και των κυρίαρχων δικαιωμάτων των ΑΟΖ όλων των γειτονικών χωρών της.
Το θέμα, με το οποίο ασχολήθηκαν ήδη τα Ευρωπαϊκά Συμβούλια του περασμένου Ιουνίου και Οκτωβρίου, (αλλά και οι σύνοδοι του Μαρτίου και του Ιουνίου του 2018), επανέρχεται στο προσκήνιο -και όχι μόνο λόγω του ότι η ‘Αγκυρα παρεμβάλλεται στην κυπριακή ΑΟΖ. Η Ιταλία συνεχίζει, φυσικά, να συναινεί με την ευρωπαϊκή στήριξη της Κύπρου- και ως συνέπεια των δυο μνημονίων που, όπως γνωρίζουμε, υπεγράφησαν από την Τουρκία με την κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης στους τομείς της ασφάλειας και της οριοθέτησης των αντίστοιχων ΑΟΖ, τις περασμένες ημέρες. Είναι σημαντικό να εκφραστεί και πάλι από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο η στήριξη προς τις χώρες μέλη της Ένωσης που βρέχονται από τα νερά της ανατολικής Μεσογείου, όπως και η αναφορά στον πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου».
«Είναι άλλο τόσο σημαντικό τα προαναφερθέντα μηνύματα να μην μετατραπούν σε μια συναίνεση για την επιβράδυνση της διαδικασίας σταθεροποίησης της Λιβύης και σε μια απεριόριστη αναβολή της Συνόδου του Βερολίνου, η οποία χαίρει της στήριξης της Ιταλίας» προσέθεσε ο κ. Κόντε.
Στον ΟΗΕ υπό «μελέτη» η ελληνική επιστολή
Ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ, Φερχάν Χακ, επιβεβαίωσε τη λήψη της επιστολής της ελληνικής κυβέρνησης, με την οποία καταγγέλλεται ως παράνομη η συμφωνία Λιβύης και Τουρκίας.
«Επιβεβαιώνω ότι λάβαμε την επιστολή στις 9 Δεκεμβρίου και τη μελετούμε. Η Γραμματεία δεν λαμβάνει θέση ούτε σχολιάζει ζητήματα που αφορούν την κυριαρχία, τα κυριαρχικά δικαιώματα ή την δικαιοδοσία των κρατών μελών για τους θαλάσσιους χώρους τους. Παρόλα αυτά, σε συγκεκριμένες περιοχές, όμως περίκλειστες ή ημίκλειστες θάλασσες, ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στα συμφέροντα τρίτων μερών. Έχουμε εμπιστοσύνη πως όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη θα αναγνωρίσουν την ανάγκη για συνεχή διάλογο για τα ευαίσθητα ζητήματα, σε συμφωνία με τις αρχές που είναι ενσωματωμένες στον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, βάσει των οποίων όλες οι διαφορές θα πρέπει να επιλύονται με ειρηνικά μέσα», επεσήμανε.
Ο αναπληρωτής εκπρόσωπος απέφυγε να τοποθετηθεί στο ερώτημα για τη νομιμοποίηση της λιβυκής κυβέρνησης να υπογράψει τέτοια συμφωνία, κάτι που ηγέρθηκε από τις κυβερνήσεις της Αιγύπτου κι άλλων χωρών. «Μελετούμε τις πληροφορίες που λάβαμε κι αυτό μπορώ να δηλώσω αυτή τη στιγμή», είπε.
Σε ερώτηση, αν ο ΓΓ θα αποδεχτεί ως νόμιμο έγγραφο αυτή την παράνομη πράξη, ο κ. Χακ είπε πως ακούει εντελώς διαφορετικές απόψεις γύρω από την νομιμότητά της.
