Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για την ημέρα των Χριστουγέννων και την νηστεία που αρχίζει στις 15 Νοεμβρίου και λήγει στις 24 Δεκεμβρίου, παραμονή των Χριστουγέννων.
Η περίοδος αυτή, αντίθετα προς τη νηστεία του Πάσχα, λέγεται «Μικρή Σαρακοστή» η «Σαρανταήμερο», ενώ η 14η Νοεμβρίου, κατά την οποία γιορτάζεται η μνήμη του Αγίου Φιλίππου, ονομάζεται «Μικρή Αποκριά». Καμία σύγκριση δεν μπορεί να γίνει ανάμεσα στη Μικρή και τη Μεγάλη Αποκριά.
Και την ημέρα του Αγίου Φιλίππου αποφεύγει ο κόσμος το κρέας και το γάλα, αλλά η Αποκριά αυτή δεν έχει κανένα από τα γνωρίσματα της Μεγάλης. Είναι εργάσιμη ημέρα.
Ήδη από τις αρχές του Νοεμβρίου έχει αρχίσει η σπορά των δημητριακών και οι γεωργοί σπεύδουν να τελειώσουν τη σπορά, πριν αρχίσουν οι δυνατές βροχές του χειμώνα.
Τι δεν τρώμε την περίοδο της Μικρής Σαρακοστής
Κατά τη διάρκειά της δεν καταλύεται το κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αβγά. Αντίθετα, για τις πρώτες 33 ημέρες της (που συμβολίζουν τα χρόνια της ζωής του Ιησού Χριστού), δηλαδή μέχρι τις 17 Δεκεμβρίου, έχουμε κατάλυση ιχθύος όλες τις μέρες, εκτός Τετάρτης και Παρασκευής.
Το ψάρι επίσης καταλύεται στη γιορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου) οποιαδήποτε ημέρα κι αν πέσει. Από τις 18 έως τις 23 Δεκεμβρίου έχουμε κατάλυση οίνου και ελαίου, εκτός Τετάρτης και Παρασκευής.
Την τελευταία ημέρα της νηστείας (24η Δεκεμβρίου), παραμονή Χριστουγέννων, τηρείται αυστηρή νηστεία, εκτός κι αν πέσει Σαββατοκύριακο, οπότε έχουμε κατάλυση οίνου και ελαίου.
