Μια πέτρινη πλάκα 4.000 ετών, που ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά πριν από έναν αιώνα στη Γαλλία, μπορεί να είναι ο παλαιότερος χάρτης στην Ευρώπη, σύμφωνα με νέα μελέτη.
Η πλάκα Saint-Bélec χρονολογείται από την πρώιμη εποχή του Χαλκού (2150-1600 π.Χ.) και ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1900 σε προϊστορικό νεκροταφείο στην περιοχή της Φινιστέρ στη Βρετάνη. Πιθανότατα είχε κατασκευαστεί πριν ξαναχρησιμοποιηθεί για ταφή, προς το τέλος της πρώιμης εποχής του Χαλκού (1900 – 1640 π.Χ.).
Μετά την ανακάλυψή της, η σπασμένη πλάκα, μήκους 3,9 μέτρων, μεταφέρθηκε αρχικά σε ένα ιδιωτικό Μουσείο πριν αποκτηθεί από το Μουσείο Εθνικών Αρχαιοτήτων της Γαλλίας, το 1924. Στη συνέχεια, αποθηκεύτηκε σε ένα γαλλικό κάστρο, όπου «ξεχάστηκε», μέχρι να ξαναεμφανιστεί στο κελάρι του, το 2014. Αλλά, μόλις πρόσφατα, οι ερευνητές άρχισαν να μαθαίνουν την ενδιαφέρουσα ιστορία πίσω από αυτήν την προϊστορική πλάκα.
Το 2017, μια ομάδα ερευνητών στην Ευρώπη άρχισε να αναλύει τα χαρακτικά στην πλάκα χρησιμοποιώντας τεχνικές υψηλής ανάλυσης και φωτογραμμετρία, μια διαδικασία ανάλυσης ενός αντικειμένου με τη λήψη λεπτομερών φωτογραφιών. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η πλάκα είχε όλα τα σημάδια που θα είχε και ένας χάρτης, όπως μοτίβα που ενώνονται με γραμμές. Διαπίστωσαν, επίσης, ότι οι γραμμές αντιπροσώπευαν ένα δίκτυο ποταμών και οι δημιουργοί του χάρτη φαίνεται να χρησιμοποίησαν σκόπιμα ένα τρισδιάστατο σχήμα για να αναπαραστήσουν μια κοιλάδα.
Οι ερευνητές συνέκριναν τα χαρακτικά στην πλάκα με τα γεωγραφικά στοιχεία της τοποθεσίας, και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η πλάκα αντιπροσώπευε μια περιοχή περίπου 30 χιλιόμετρα κατά μήκος του ποταμού Οντέτ στη δυτική Γαλλία.
«Αυτός είναι, πιθανώς, ο παλαιότερος χάρτης μιας περιοχής που έχει εντοπιστεί στην Ευρώπη», δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Κλεμάν Νικολά από το Πανεπιστήμιο του Μπόρνμουθ. «Ο χάρτης, πιθανότατα, ανήκε σε κάποιον πρίγκιπα ή βασιλιά της Εποχής του Χαλκού και σηματοδοτούσε την κυριότητά του σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Αυτό το εύρημα υποδηλώνει ότι δεν πρέπει να υποτιμούμε τις χαρτογραφικές γνώσεις των προηγούμενων κοινωνιών», τόνισε ο Νικολά.
Η περιοχή πιθανότατα ανήκε σε μια ισχυρή πολιτική οντότητα από την οποία και ελεγχόταν, στην αρχή της Εποχής του Χαλκού, σύμφωνα με τους ερευνητές. Το γεγονός ότι θάφτηκε αργότερα μπορεί να σημαίνει ότι η συγκεκριμένη πολιτική οντότητα δεν ήταν πλέον στην εξουσία.
Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στο γαλλικό περιοδικό «Bulletin de la Société préhistorique française».
