Μια σειρά από μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων των περιοχών που πλήττονται από τις πυρκαγιές, μετά την κήρυξη των περιοχών σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης προχώρησε η κυβέρνηση.
Συγκεκριμένα, τα μέτρα στήριξης αφορούν στα εξής:
1. Αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων. Στις περιοχές που κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, για την αντιμετώπιση των εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών που προκύπτουν από την πυρκαγιά, θα ανασταλεί η πληρωμή όλων των εκκρεμών, βεβαιωμένων και ληξιπρόθεσμων φορολογικών υποχρεώσεων, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα φυσικά πρόσωπα που πλήττονται για έξι μήνες. Ειδικότερα, με έκδοση σχετικής Υπουργικής Απόφασης προβλέπονται οι σχετικές λεπτομέρειες για την παράταση των προθεσμιών καταβολής των βεβαιωμένων οφειλών των φυσικών και νομικών προσώπων και οντοτήτων των περιοχών – εντός αυστηρής περιμέτρου – οι οποίες πλήττονται από την πυρκαγιά.
Αποζημιώσεις για τις πρώτες ανάγκες των νοικοκυριών και για οικοσκευή. Στα πληττόμενα από την πυρκαγιά νοικοκυριά θα καταβληθούν, σε συνεργασία με τους δήμους, χρηματικά ποσά ανάλογα με την καταγραφή των ζημιών μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών, από έκτακτη χρηματοδότηση από το Υπουργείο Οικονομικών. Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Εσωτερικών είναι αρμόδιο για την καταβολή αποζημιώσεων, που είναι (α) οικονομική ενίσχυση, ποσού 600 ευρώ, σε κάθε νοικοκυριό που έχει πληγεί η κύρια κατοικία του, για την κάλυψη των πρώτων αναγκών του, (β) εκτός αυτού του ποσού, οι οικογένειες που υπέστησαν ζημιά και είναι πολύτεκνες ενισχύονται με επιπλέον 600 ευρώ, (γ) επιπλέον οικονομική ενίσχυση 600 ευρώ λαμβάνουν οι πληγείσες οικογένειες για κάθε μέλος τους που είναι άτομο με ειδικές ανάγκες, (δ) οικονομική ενίσχυση ποσού μέχρι 6.000 ευρώ ανά νοικοκυριό, για την επισκευή ή την αντικατάσταση οικοσκευής της κύριας πληγείσας οικίας, και (ε) οικονομική ενίσχυση 4.500 ευρώ σε άτομα που υπέστησαν αναπηρία από τραυματισμό στη φυσική καταστροφή. Αυτές οι οικονομικές ενισχύσεις πληγέντων από φυσικές καταστροφές είναι ακατάσχετες.
Παροχή στεγαστικής συνδρομής σε φυσικά και νομικά πρόσωπα για την αποκατάσταση κτιρίων και κτιριακών εγκαταστάσεων εντός της οριοθετημένης περιοχής. Με Κοινή Υπουργική Απόφαση των εμπλεκόμενων Υπουργείων οριοθετούνται οι πληγείσες περιοχές και χορηγείται στεγαστική συνδρομή για την επισκευή/ανακατασκευή των κτιρίων, μέσω της ΓΔΑΕΦΚ του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Η στεγαστική συνδρομή, η οποία αποτελείται από 80% δωρεάν κρατική αρωγή και 20% άτοκο δάνειο με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, χορηγείται στους ιδιοκτήτες των πληγέντων κτιρίων με σκοπό την αποκατάστασή τους (επισκευή ή ανακατασκευή, ανάλογα με τις βλάβες που παρουσιάζουν). Η χρηματοδότηση του εν λόγω μέτρου προέρχεται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Επιχορήγηση επιχειρήσεων που επλήγησαν από την πυρκαγιά. Σύμφωνα με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο [ν. 4797/2021 (ΦΕΚ Α΄ 66/23-04-2021)], το Υπουργείο Οικονομικών είναι αρμόδιο για την αποζημίωση επιχειρήσεων που έχουν πληγεί από θεομηνίες, σε συνεργασία με την Περιφέρεια, η οποία και συστήνει σχετικές επιτροπές που προχωρούν στην εκτίμηση των ζημιών σε κάθε επιχείρηση. Ειδικότερα, η επιχορήγηση μέρους της εκτιμηθείσας ζημιάς περιλαμβάνει τη ζημιά σε κτιριακές εγκαταστάσεις, μηχανολογικό εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα και κατεστραμμένα οχήματα της επιχείρησης, ενώ στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Έτσι, με την προώθηση, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας με την Περιφέρεια, της διαδικασίας εκτίμησης των ζημιών στις επιχειρήσεις και τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις δύναται να χορηγηθεί άμεσα μία προκαταβολή επί της εκτιμηθείσας ζημίας και – αφού ολοκληρωθεί η εκτιμητική διαδικασία – να χορηγηθεί και το τελικό ποσοστό επιχορήγησης επί της εκτιμηθείσας ζημιάς.
Απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ. Τα κτίσματα μετά του αναλογούντος σε αυτά οικοπέδου, τα οποία βρίσκονται σε περιοχές που θα κηρυχθούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω της πυρκαγιάς και έχουν αποδεδειγμένα ολοσχερώς καταστραφεί ή υποστεί λειτουργικές ζημιές που τα καθιστούν μη κατοικήσιμα, δύναται να απαλλαγούν από τον ΕΝΦΙΑ του έτους εντός του οποίου επήλθε η καταστροφή, με την προϋπόθεση ότι κατά τον χρόνο αυτόν η κυριότητα ή το εμπράγματο δικαίωμα στο ακίνητο ανήκει στον υπόχρεο σε φόρο του έτους αυτού. Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο Οικονομικών συνεργάζεται στενά με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για τη διευκόλυνση και επιτάχυνση της σχετικής διαδικασίας.
Αναστολή διενέργειας πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης. Σε συνέχεια σχετικής διάταξης στον ν. 4797/2021, δύναται να εκδοθεί Υπουργική Απόφαση για την αναστολή διενέργειας κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας των πληττόμενων από την πυρκαγιά. Ειδικότερα, για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και τις νομικές οντότητες που δικαιούνται το συγκεκριμένο μέτρο, αναστέλλεται, για έξι (6) μήνες, η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας τους, εξαιρουμένων των απαιτήσεων για διατροφή. Η αναστολή καταλαμβάνει, ιδίως, τη διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, αποβολών και προσωπικών κρατήσεων. Κατά το χρονικό διάστημα του εξαμήνου, αναστέλλονται οι προθεσμίες άσκησης ενδίκων μέσων και βοηθημάτων που αφορούν σε εκκρεμείς διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης.
Ρύθμιση και αναστολή ασφαλιστικών εισφορών. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και σε συνέχεια της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης οριοθέτησης που θα εκδοθεί, με απόφαση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δύναται να δοθεί η δυνατότητα να ενταχθούν σε διαδικασία ρύθμισης και αναστολής ασφαλιστικών εισφορών οι πληττόμενες επιχειρήσεις που βρίσκονται εντός των περιοχών που θα οριοθετηθούν ως πληττόμενες από την πυρκαγιά. Ειδικότερα, προβλέπεται (α) κεφαλαιοποίηση των καθυστερούμενων μέχρι το τέλος του προηγούμενου της φυσικής καταστροφής μήνα ασφαλιστικών εισφορών (μετά τον προσθέτων τελών, τόκων, προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων), (β) αναστολή καταβολής των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών για έξι (6) μήνες, αρχής γενομένης από την 1η του μήνα κατά τον οποίο συνέβη η φυσική καταστροφή (χωρίς υπολογισμό κατά το διάστημα αυτό προσθέτων τελών ή άλλων προσαυξήσεων), και (γ) δοσοποίηση των οφειλομένων μετά το 6μηνο σε 12-24 μηνιαίες δόσεις.
Επιδότηση ενοικίου/συγκατοίκησης. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Μεταφορών και Υποδομών, δύναται, σε συνέχεια της οριοθέτησης των πληγεισών περιοχών, να δοθεί επιδότηση ενοικίου/συγκατοίκησης για την κάλυψη δαπανών προσωρινής στέγασης των μόνιμων κατοίκων, οι κατοικίες των οποίων επλήγησαν από τις πυρκαγιές.
Φιλοξενία των πυρόπληκτων σε ξενοδοχειακές μονάδες. Για τους πολίτες που πλήττονται από τις πυρκαγιές, με χρηματοδότηση – αρχικά 300.000 ευρώ – από το Υπουργείο Οικονομικών, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας προχωρά άμεσα στη μίσθωση δωματίων σε ξενοδοχειακές μονάδες, ώστε να φιλοξενηθούν οι πληγέντες.
Στήριξη αγροτών από τον ΕΛ.Γ.Α. Ο ΕΛ.Γ.Α., σε συνέχεια και της έκτακτης χρηματοδότησης από το Υπουργείο Οικονομικών, θα στηρίξει τους αγρότες, των οποίων η παραγωγή επλήγη από τις πυρκαγιές, ενώ, σε συνεργασία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, θα διαμορφωθούν χρηματοδοτικά εργαλεία για να καλυφθούν και άλλες περιπτώσεις πληττόμενων αγροτών και παραγωγών του πρωτογενούς τομέα, που δεν εντάσσονται στο πλαίσιο αποζημιώσεων του κανονισμού του ΕΛ.Γ.Α.
Το υπουργείο Οικονομικών, στο πλαίσιο της Κρατικής Αρωγής, συνεργάζεται με όλα τα εμπλεκόμενα Υπουργεία και φορείς για την προώθηση των μέτρων στήριξης των επιχειρήσεων που πλήττονται από την πυρκαγιά και ενεργοποιεί μέτρα, στο εύρος των αρμοδιοτήτων του, για τη στήριξη φυσικών και νομικών προσώπων που πλήττονται, ώστε η στήριξη να φτάσει, με ταχείς ρυθμούς, στους δικαιούχους.
Χρηματοδότηση αποκατάστασης και στήριξης περιοχών
Το υπουργείο Οικονομικών και το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, μέσω των συναρμόδιων Υπουργείων Εσωτερικών, Υποδομών και Μεταφορών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, έχουν προβεί σε χρηματοδοτήσεις και εντάξεις έργων ύψους άνω του 1,1 δισ. ευρώ για αποκατάσταση και στήριξη περιοχών και πληγέντων από φυσικές καταστροφές από τον Ιανουάριο του 2020 έως σήμερα.
Συγκεκριμένα:
Το υπουργείο Οικονομικών έχει προβεί σε έκτακτες επιχορηγήσεις από τον τακτικό προϋπολογισμό για αποζημιώσεις πληγέντων από φυσικές καταστροφές μέσω των συναρμόδιων Υπουργείων (Εσωτερικών, Υποδομών και Μεταφορών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων) συνολικού ύψους 352,1 εκατ. ευρώ από τον Ιανουάριο του 2020 έως τις 4 Αυγούστου 2021, εκ των οποίων 209,6 εκατ. ευρώ εκταμιεύτηκαν εντός του 2020 και 142,5 εκατ. ευρώ εντός του 2021.
Στο πλαίσιο του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων προς Περιφέρειες και Υπουργεία, έχουν ενταχθεί νέα έργα αποκατάστασης και στήριξης περιοχών που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές συνολικού ύψους 787,2 εκατ. ευρώ από τον Ιανουάριο 2020 έως το πρώτο εξάμηνο του 2021, εκ των οποίων 398,9 εκατ. ευρώ το 2020 και 388,3 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2021. Οι πόροι που ήδη εκταμιεύτηκαν για φυσικές καταστροφές από το ΠΔΕ από τον Ιανουάριο του 2020 έως το πρώτο εξάμηνο του 2021 ανέρχονται σε 269,5 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 156,7 εκατ. ευρώ το 2020 και 112,8 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2021.
Στο πλαίσιο την αξιοποίησης των πόρων του λογαριασμού 128/75 για την κάλυψη της επιδότησης επιτοκίου για τη στεγαστική συνδρομή, από το Υπουργείο Οικονομικών έχουν διατεθεί 3,2 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, το Υπουργείο Οικονομικών έχει προβεί σε έκτακτη ενίσχυση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ) από το τακτικό αποθεματικό εντός του 2021 με 45,5 εκατ. ευρώ για προληπτικές δαπάνες δασοπροστασίας. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, σε συνέχεια της κακοκαιρίας «ΜΗΔΕΙΑ», το Υπουργείο Οικονομικών ενίσχυσε την ΓΓΠΠ με 14,6 εκατ. ευρώ για δαπάνες καθαρισμού δασών και απομάκρυνσης εύφλεκτων υλικών. Επιπλέον, εκταμιεύτηκαν 2,8 εκατ. ευρώ για την ομαλή λειτουργικότητα των κέντρων 112 της Μονάδας Ευρωπαϊκού Αριθμού Έκτακτης Ανάγκης του Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων. Επιπλέον 3 εκατ. ευρώ από το τακτικό αποθεματικό δόθηκαν για κάλυψη δαπανών διάνοιξης αντιπυρικών ζωών και την προμήθεια υδατοδεξαμενών ανοιχτού τύπου – μεγάλου όγκου και την προμήθεια ερπυστριών, ελαστικών επισώτρων για τη συντήρηση του μηχανοκίνητου στόλου του Πυροσβεστικού Σώματος. Επιπλέον εκταμιεύτηκαν από το αποθεματικό 17 εκατ. ευρώ για την κάλυψη δαπανών μίσθωσης έντεκα (11) επιπλέον πτητικών μέσων δασοπυρόσβεσης και 8,1 εκατ. ευρώ για την κάλυψη δαπανών υπερωριακής απασχόλησης του Πυροσβεστικού Σώματος.
