Τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρείται ραγδαία αύξηση κρουσμάτων από ένα συγκεκριμένο στέλεχος του ιού της γρίπης σε ολοένα και περισσότερες χώρες της Ευρώπης.
Πρόκειται για το στέλεχος Η3Ν2, που ως ιός είναι γνωστός και ως Αυστραλιανή γρίπη, επειδή είναι το ίδιο στέλεχος που πρόσφατα προκάλεσε μεγάλα προβλήματα στην Αυστραλία.
Η πρόσφατη χειμερινή περίοδος της γρίπης στην Αυστραλία ήταν η χειρότερη που είχε βιώσει η χώρα εδώ και σχεδόν μια δεκαετία.
Τι είναι η Αυστραλιανή γρίπη
Κάθε χειμώνα υπάρχουν διάφορα στελέχη του ιού της γρίπης, τα οποία “κυκλοφορούν περισσότερο” από άλλα. Ο ιός Η3N2 είναι μόνο ένα από αυτά. Είναι ένας ιός της γρίπης Α που φαίνεται να προκαλεί πιο σοβαρές λοιμώξεις σε μικρά παιδιά και ηλικιωμένους.
Οι περισσότεροι άνθρωποι ανακάμπτουν σε περίπου μια εβδομάδα και δεν χρειάζονται ειδική θεραπεία, εκτός ανάπαυσης στο κρεβάτι, λίγη παρακεταμόλη, ή ιβουπροφαίνη και καλή ενυδάτωση.
Αλλά για ορισμένους (πολύ ηλικιωμένοι, μικρά παιδιά, ή άνθρωποι με προϋπάρχουσες καταστάσεις υγείας, όπως οι καρδιακές παθήσεις) η Αυστραλιανή γρίπη μπορεί να είναι θανατηφόρα.
Η εξάπλωση του ιού Η3Ν2
Ο χάρτης που ακολουθεί δημοσιεύθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) στις 8 Ιανουαρίου και απεικονίζει την παγκόσμια εξάπλωση της Αυστραλιανής γρίπης μέχρι και τις 24 Δεκεμβρίου του 2017.
Όπως αναφέρει στην συνοδευτική του έκθεση ο ΠΟΥ, η δραστηριότητα της γρίπης συνέχισε να αυξάνεται στη εύκρατη ζώνη του βόρειου ημισφαιρίου, ενώ στη ζώνη μέτριας δραστηριότητας του νότιου ημισφαιρίου η δραστηριότητα ήταν σε εποχιακά επίπεδα. Παγκοσμίως, οι ιοί της γρίπης Α (H3N2) και Β αντιπροσώπευαν την πλειονότητα των κρουσμάτων της γρίπης, αν και οι ιοί pdm09 της γρίπης A (H1N1) κυριαρχούν σε ορισμένες χώρες.
Στην Ευρώπη, η δραστηριότητα της γρίπης αυξήθηκε σε σχέση με τα βασικά επίπεδα στις περισσότερες χώρες της Βόρειας και Νοτιοδυτικής Ευρώπης με απότομη αύξηση των δεικτών αναπνευστικών ασθενειών σε ορισμένες χώρες. Η δραστηριότητα παρέμεινε χαμηλή στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Οι ανιχνεύσεις του ιού της γρίπης Β παρέμειναν συχνές και ο υπότυπος των ανιχνευθέντων ιών της γρίπης Α ποικίλλει ανάλογα με τη χώρα και το σύστημα επιτήρησης (συστήματα εξωτερικών ασθενών ή νοσηλείας).
Η εξάπλωση του ιού της γρίπης την πρώτη εβδομάδα του 2018
- Η δραστηριότητα της γρίπης αυξήθηκε σε χώρες της βόρειας, νότιας και δυτικής Ευρώπης.
- Και οι δύο τύποι γρίπης τύπου Α και Β κυκλοφορούν και παρατηρήθηκαν διαφορετικά πρότυπα κυκλοφορίας μεταξύ των χωρών της περιοχής.
- Από τα άτομα που συμμετείχαν σε δειγματοληψία, κατά την παρουσίαση με ILI ή ARI σε χώρους πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, το 42% ήταν θετικό για τους ιούς της γρίπης, παρόμοιο με το 44% την προηγούμενη εβδομάδα.
- Τα στοιχεία του EuroMOMO έδειξαν αυξημένη θνησιμότητα στους ηλικιωμένους (> 65 ετών) για το Ηνωμένο Βασίλειο (Σκωτία), την Ισπανία και την Πορτογαλία.
Είναι η Αυστραλιανή γρίπη χειρότερη από άλλους τύπους γρίπης;
Το στέλεχος H3N2 του ιού της γρίπης δεν είναι κάτι καινούργιο. Ήταν “παρών” και τον περασμένο χειμώνα. Οποιοδήποτε στέλεχος της γρίπης, συμπεριλαμβανομένου του H3N2, μπορεί να είναι επικίνδυνο για τις πιο ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες του γενικού πληθυσμού.
Η εμπειρία από τον περασμένο χειμώνα υποδηλώνει ότι οι ηλικιωμένοι είναι μια ομάδα υψηλού κινδύνου για τον ιό H3N2 της γρίπης Α.
Οι ιοί της γρίπης παίρνουν διαφορετικές ονομασίες με βάση τον τύπο τους: Α, Β και C. Ο τύπος Α είναι συνήθως ο πιο σοβαρός, ενώ ο C είναι συνήθως μια ηπιότερη μόλυνση. Μπορούν να υποδιαιρεθούν περαιτέρω σύμφωνα με τις πρωτεΐνες που φέρουν στην επιφάνεια τους. Αυτά ονομάζονται αντιγόνα Η και Ν.
Τα κύρια στελέχη που κυκλοφορούν τον φετινό χειμώνα είναι τα Α (Η3Ν2), Α (Η1Ν1) και Β.
Τι γίνεται με το εμβόλιο της γρίπης;
Το εμβόλιο έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει από τον τύπο της γρίπης που κυκλοφορεί σε οποιαδήποτε δεδομένη εποχή. Κάθε χρόνο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξετάζει την παγκόσμια κατάσταση και συνιστά ποια στελέχη της γρίπης πρέπει να περιληφθούν στο εμβόλιο που θα παρασκευαστεί για την επόμενη σεζόν.
Το εμβόλιο της γρίπης αυτού του έτους έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει από τον ιό H3N2 καθώς και από κάποια άλλα στελέχη.
Πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο της γρίπης;
Ο εμβολιασμός είναι η καλύτερη προστασία που έχουμε έναντι της γρίπης. Αλλά η γρίπη είναι απρόβλεπτη. Οι ιοί της γρίπης μεταλλάσσονται συνεχώς, γι’ αυτό και θυμίζουν κάτι σαν κινούμενο στόχο, όταν ο ΠΟΥ αποφασίζει ποια στελέχη του ιού θα συμπεριλάβει σε κάθε εμβόλιο.
Σύμφωνα με την Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας η τυπική αποτελεσματικότητα του εμβολίου κατά της γρίπης είναι 40-60%, πράγμα που σημαίνει ότι για κάθε 100 άτομα που εμβολιάζονται θα προστατευθούν περίπου οι 40 με 60 από αυτούς.
Όσοι ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του γενικού πληθυσμού πρέπει να κάνουν πάντα το ετήσιο εμβόλιο της γρίπης, επειδή τα στελέχη του ιού μπορεί ν’ αλλάξουν από έτος σε έτος, ενώ η προστασία από το εμβόλιο της γρίπης μπορεί να μειωθεί μετά από περίπου έξι μήνες. Τα μικρά παιδιά πιστεύεται ότι είναι οι κύριοι παράγοντες εξάπλωσης της γρίπης.
Γιατί το εμβόλιο δεν σταματά όλα τα στελέχη του ιού της γρίπης;
Γενικά, τα τρέχοντα εμβόλια κατά της γρίπης τείνουν να λειτουργούν καλύτερα κατά των ιών της γρίπης Β και της γρίπης A/H1N1 παρά κατά του ιού Α/H3N2, σύμφωνα με εμπειρογνώμονες του αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).
Και είναι ήδη γνωστό ότι τα εμβόλια γρίπης μπορεί να λειτουργούν λιγότερο καλά σε ηλικιωμένους, επειδή έχουν ασθενέστερο ανοσοποιητικό σύστημα.
Ο τρόπος με τον οποίο παράγονται τα εμβόλια μπορεί επίσης να καθορίσει την αποτελεσματικότητά τους, σύμφωνα με έρευνες. Τα εμβόλια κατά της γρίπης που χρησιμοποιούνται σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου σήμερα αναπτύσσονται σε αυγά κότας και αυτή η διαδικασία μπορεί να είναι δύσκολη.
Πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση PNASδιαπίστωσε ότι το τμήμα του εμβολίου γρίπης που αφορά το στέλεχος Η3Ν2 δεν αυξήθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας και παρουσίασε μεταλλάξεις.
Όταν εξέτασαν το εμβόλιο σε ζώα και ανθρώπους, διαπίστωσαν ότι το τμήμα H3N2 παρείχε μόνο μερική προστασία από αυτό το στέλεχος γρίπης. Συγκεκριμένα το εμβόλιο είχε αποτελεσματικότητα 20-30% έναντι του ιού H3N2.
Ωστόσο, οι ειδικοί τονίζουν ότι το εμβόλιο της γρίπης εξακολουθεί να είναι η καλύτερή μας άμυνα εναντίον του ιού. Και παρέχει εξαιρετική προστασία από άλλα στελέχη της γρίπης.
Είναι γρίπη, ή κοινό κρυολόγημα αυτό που έχω;
Τα συμπτώματα της γρίπης εμφανίζονται πολύ γρήγορα και μπορούν να περιλαμβάνουν:
- πυρετό άνω των 38°C
- πόνους
- κόπωση ή εξάντληση
- ξηρό, θωρακικό βήχα
- πονόλαιμο
- πονοκέφαλο
- απώλεια της όρεξης
- κοιλιακό άλγος ή διάρροια
- ναυτία και έμετο
Πρέπει να πάω στο νοσοκομείο;
Εάν αναπτύξετε αιφνίδιο θωρακικό άλγος, έχετε δυσκολία στην αναπνοή ή ξεκινήσετε να βήχετε με σημάδια αίματος στα πτύελα, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας, ή πηγαίνετε στο νοσοκομείο.
Δείτε τον γιατρό σας εάν:
- τα συμπτώματά σας δεν βελτιώνονται μετά από επτά ημέρες
- ανησυχείτε για τα συμπτώματα του παιδιού σας
- είστε άνω των 65 ετών
- είστε έγκυος
- έχετε μια μακροχρόνια ιατρική κατάσταση, όπως ο διαβήτης, η καρδιακή νόσος και η πνευμονική νόσος
- έχετε ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα (για παράδειγμα, ακολουθείτε θεραπεία για τον ιό HIV, ή κάνετε χημειοθεραπεία)
Βοηθήστε να σταματήσετε την εξάπλωση της γρίπης
Η γρίπη είναι πολύ μολυσματική και μπορεί εύκολα εξαπλωθεί σε άλλους ανθρώπους. Είναι πιο πιθανό να την μεταδώσετε σε άλλους τις πρώτες πέντε ημέρες.
Η γρίπη μεταδίδεται από μικρόβια στον βήχα και στο φτάρνισμα, τα οποία μπορούν να επιζήσουν σε χέρια και επιφάνειες για 24 ώρες.
Για να μειώσετε τον κίνδυνο εξάπλωσης της γρίπης:
- πλένετε συχνά τα χέρια σας με ζεστό νερό και σαπούνι
- χρησιμοποιήστε χαρτομάντηλα για να παγιδεύσετε τα μικρόβια, όταν βήχετε, ή φτερνίζεστε
- να πετάτε στον κάδο των απορριμάτων τα χαρτομάντηλα αυτά όσο το δυνατόν γρηγορότερα