Θα θέλατε το πρόσωπό σας να καταγράφεται από τις υπάρχουσες κάμερες στο χώρο, ώστε άλλοι να μπορούν να γνωρίζουν την ταυτότητά σας και τα ίχνη σας; Παρότι η απάντηση κατά πάσα πιθανότητα είναι αρνητική για τους περισσότερους στη Δύση, το σενάριο αυτό γίνεται πραγματικότητα στην Κίνα.
Η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου, που κάποτε βλέπαμε μόνο σε ταινίες σαν το Minority Report – μπαίνει με γρήγορους ρυθμούς στην καθημερινή ζωή όλο και περισσότερων ανθρώπων στη χώρα. Απαλλαγμένες από κανονισμούς απορρήτου, οι μεγαλύτερες κινεζικές διαδικτυακές εταιρείες σαρώνουν εκατοντάδες εκατομμύρια φωτογραφίες από τις ηλεκτρονικές εφαρμογές τους για να μάθουν στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές πώς να αναλύουν τα χαρακτηριστικά του προσώπου. Αυτές οι εταιρείες “βλέπουν” σημαντικές ροές κερδών από την πρόοδο της τεχνητής νοημοσύνης, ενώ παράλληλα τροφοδοτούν το ενδιαφέρον του Πεκίνου για της ανάπτυξη τεχνολογίας που θα ενισχύσει την παρακολούθηση.
Για παράδειγμα ο κολοσσός της διαδικτυακής αναζήτησης Baidu, παρουσίασε την δική του τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου στο πρώτο συνέδριο που διοργάνωσε για προγραμματιστές τεχνητής νοημοσύνης στο Πεκίνο. Επίσης την χρησιμοποιεί για να επαληθεύσει την ταυτότητα των πελατών της ασφαλιστικής εταιρείας Taikang. H Ant Financial, που ασχολείται με πληρωμές και είναι θυγατρική του κινεζικού κολοσσού ηλεκτρονικού εμπορίου Alibaba, πλέον επιτρέπει στους χρήστες να κάνουν συναλλαγές σκανάροντας το πρόσωπό τους. Η Today’s Headlines, μία δημοφιλής εγχώρια εφαρμογή για ειδήσεις, χρησιμοποιεί την αναγνώριση προσώπου για να επαληθεύσει τους συνεργαζόμενους συντάκτες, σύμφωνα με τον Xie Yinan εκπρόσωπο της Megvii, μίας startup με έδρα το Πεκίνο η οποία ασχολείται με την αναγνώριση προσώπου και διαθέτει την τεχνολογία της σε ειδησεογραφικές και ψυχαγωγικές πλατφόρμες.
Σε ορισμένες από αυτές τις περιπτώσεις, η διαδικασία επαλήθευσης απαιτεί από τους χρήστες να συνδεθούν μέσω live βίντεο. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές στη συνέχεια μπορούν να αναλύσουν τις κινήσεις του προσώπου τους και να τις διασταυρώσουν με φωτογραφίες ταυτότητας για να γίνει η επαλήθευση των στοιχείων τους, αναφέρει ο Xie. Η τεχνολογία μπορεί επίσης να ξεχωρίσει φωτογραφίες από πραγματικούς ανθρώπους, προσθέτει.
Στο μεταξύ, πολλά ξενοδοχεία, σχολεία και νηπιαγωγεία εγκαθιστούν κάμερες για να σκανάρουν πρόσωπα ανθρώπων πριν τους επιτραπεί η είσοδος. Ορισμένα κολέγια έχουν καταφύγει στην εγκατάσταση αυτής της τεχνολογίας για να εντοπίσουν τους λεγόμενους “ghost writers” που προσπαθούν να περάσουν τις γραπτές εξετάσεις για λογαριασμό άλλων σπουδαστών. Επίσης, ένα KFC στο Πεκίνο σαρώνει τα πρόσωπα των πελατών προκειμένου να τους προτείνει φαγητά από το μενού, με βάση παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο και η διάθεση.
Ωστόσο ο μεγαλύτερος οπαδός αυτής της τεχνολογίας είναι η κινεζική κυβέρνηση. Σε μία προσπάθεια να παρακολουθούν πιο στενά τους πολίτες, οι αρχές ενσωματώνουν την αναγνώριση προσώπου στο τεράστιο δίκτυο παρακολούθησης με οπτικά μέσα που διαθέτει η χώρα και σήμερα αριθμεί 176 εκατ. κάμερες, σε σύγκριση με τις μόλις 50 εκατ. στις ΗΠΑ, σύμφωνα με στοιχεία της IHS Markit.
Όπως στις ΗΠΑ, οι κινεζικές αρχές χρησιμοποιούν την τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου για να διασταυρώσουν τα βίντεο παρακολούθησης με την τεράστια βάση δεδομένων που διαθέτουν από φωτογραφίες ταυτότητας, για να εντοπίσουν εκγληματίες και τρομοκράτες. Η τεχνολογία έχει βελτιωθεί σε τέτοιο βαθμό που μπορεί να ταιριάξει ένα άτομο με φωτογραφίες που τραβήχθηκαν πριν από δέκα χρόνια. Υπάρχουν επίσης τρόποι για τη βελτίωση της ποιότητας των σκοτεινών λήψεων.
Ωστόσο, άλλες χρήσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν αντιδράσεις στη Δύση. Στο πλαίσιο της εθνικής εκστρατείας για την προώθηση της “πολιτισμένης” συμπεριφοράς, οι αρχές χρησιμοποιούν την αναγνώριση προσώπου για να κατονομάσουν και να εκθέσουν δημοσίως ανθρώπους που περνούν απέναντι τους δρόμους από σημεία όπου δεν υπάρχει διάβαση ή φωτεινός σηματοδότης.
Για παράδειγμα, στην πόλη Τζινάν, οι κάμερες που αναγνωρίζουν πρόσωπα μπορούν να τραβήξουν μικρά βίντεο με πεζούς που περνάνε τους δρόμους με κόκκινο φανάρι. Τα προσωπικά στοιχεία των παραβατών, συμπεριλαμβανομένου του ονόματός τους και της διεύθυνσης της κατοικίας τους, εμφανίζονται στη συνέχεια σε οθόνες στο πλάι το δρόμου ως προειδοποίηση, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua.
Με βάση το κινεζικό δίκαιο, αυτό δεν αποτελεί παραβίαση της ιδιωτικότητας. Ο νέος κινεζικός νόμος περί κυβερνοασφάλειας, θέτει κανόνες για τη συλλογή προσωπικών πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων βιομετρικών στοιχείων, για εμπορική χρήση, αλλά αυτοί δεν ισχύουν στην περίπτωση των τοπικών κυβερνήσεων, αναφέρει ο Ronald Cheng από το διεθνές δικηγορικό γραφείο O’Melveny.
Οι πολίτες μπορούν να ζητήσουν τη διαγραφή των προσωπικών τους πληροφοριών ή να ζητήσουν αποζημίωση αν διαπιστωθεί ότι εταιρείες παραβιάζουν το νόμο, λέει ο ίδιος. Αλλά καθώς ο νόμος είναι σε ισχύ εδώ και μόλις ένα μήνα, μένει να φανεί το πώς θα εφαρμοστεί.
Ανεξάρτητα από αυτό, η Κίνα κινείται προς ένα μέλλον όπου οι κάμερες αναγνώρισης θα είναι παντού.
“Η Κίνα θα συνεχίσει να έχει το προβάδισμα σε σχέση με τις δυτικές χώρες αναφορικά με τη χρήση της αναγνώρισης προσώπου” λέει ο Leng Biao, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Beihang. “Από την οπτική της κυβερνητικής στρατηγικής, η τεχνολογία θα κινηθεί πολύ πιο γρήγορα απ’ ότι στις ΗΠΑ και την Ευρώπη”.
