Πολλές φορές έχει εκτιμηθεί ο χρόνος οριστικής άρσης των capital controls, δηλαδή της άρσης των κεφαλαιακών περιορισμών που επιβλήθηκαν στις ελληνικές τράπεζες.
Αρχικά είχε εκτιμηθεί ότι τα capital controls θα αποσυρθούν 3 μήνες μετά από την επιβολή τους.
Εν συνεχεία αναθεωρήθηκε για τα τέλη Δεκεμβρίου του 2015, μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Ακολούθως για το α΄ τρίμηνο του 2016. Εν συνεχεία έχει αναθεωρηθεί η άρση για το πρώτο εξάμηνο του 2016.
Ωστόσο τα παραδείγματα της Κύπρου και της Ισλανδίας δεν επιτρέπουν αισιοδοξία.
Στην Κύπρο τα capital controls παρέμειναν περίπου 2,4 χρόνια, στην Ισλανδία έφθασαν περίπου τα 6,5 χρόνια.
Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι θα παραμείνουν έως τις αρχές του 2017 ίσως και μέσα του 2017, δηλαδή περίπου 2 χρόνια.
Το βασικό κριτήριο που θα κρίνει το πότε θα αρθούν οριστικά τα capital controls θα είναι ο μηδενισμός του ELA.
Οι ελληνικές τράπεζες εμφανίζουν χάσμα ρευστότητας 83 δισ. μεταξύ δανείων στα 204 δισ. και καταθέσεων στα 120,9 δισ. ευρώ.
Για να καλυφθεί αυτό το χάσμα οι τράπεζες όντας αποκλεισμένες από τις αγορές δεν είχαν άλλη διέξοδο πέραν του ευρωσυστήματος ειδικά του ELA.
Το ELA στα 70 δισ. περίπου και μειώνεται, η εξάρτηση απευθείας από την ΕΚΤ στα 37 δισ., ήτοι συνολικά περίπου 108 δισ. έχουν δανειστεί οι τράπεζες από ELA και ΕΚΤ.
Το ELA στα 70 δισ. αντιστοιχεί στο 21% του ενεργητικού ενώ θα έπρεπε να ήταν κάτω από 10% ή στο ιδεατό στο μηδέν.
Πώς θα μηδενίσει ο ELA
Πώς θα μηδενίσει το ELA; Για να μηδενίσει το ELA θα πρέπει να συμβούν τα εξής – πέραν της βελτίωσης της οικονομίας:
1) Η ΕΚΤ να κάνει αποδεκτές όλες τις εγγυήσεις που αυτό θα αποδεσμεύσει περίπου 20 δισ. και ταυτόχρονα να μειώσει τα haircuts στα collaterals.
2) Η ΕΚΤ να εντάξει τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης εξέλιξη που θα οδηγήσει σε ράλι τύπου Πορτογαλίας και τα ελληνικά ομόλογα.
3) Οι τράπεζες να μπορούν να εκδίδουν προγράμματα καλυμμένων ομολογιών και με αυτό τον τρόπο να ελαχιστοποιήσουν το ELA αφού η ΕΚΤ θα χρηματοδοτεί τις ελληνικές τράπεζες.
4) Αν συμβούν όλα αυτά θα αρχίσουν να αυξάνονται και οι καταθέσεις.
Σε πρώτη φάση το ELA θα μειωθεί με αυτές τις κινήσεις από 70 στα 40-50 δισ. και σε επόμενη φάση στα 30 δισ., με προοπτικές μείωσης εάν και εφόσον ΟΛΑ εξελιχθούν ομαλά και δεν υπάρξει καμία πολιτική και οικονομική επιπλοκή.
Η πρόταση για άμεση άρση των capital controls προσκρούει σε εμπόδια
Λόγω της αβεβαιότητας για την αξιολόγηση εσχάτως έχουν υπάρξει μικρής κλίμακας εκροές καταθέσεων από τις τράπεζες.
Όλα αυτά δείχνουν ότι ακόμη δεν έχει αποκατασταθεί η ηρεμία στους καταθέτες και η κατάσταση παραμένει ξεκάθαρα εύθραυστη.
Λόγω αυτής της εύθραυστης κατάστασης δεν πέρασε και η πρόταση της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών που αφορά τα capital controls.
Η πρόταση είχε τρεις άξονες:
1) Τα μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα δηλαδή από τον Ιανουάριο του 2016.
2) Τα μέτρα για την άρση των capital controls που θα εφαρμοστούν από τον Μάρτιο του 2016
3) Τα μέτρα για την άρση των capital controls που θα εφαρμοστούν από τον Ιούνιο του 2016.
Ποια ήταν η πρόταση των ελληνικών τραπεζών
Τα μέτρα που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν στο πρώτο δίμηνο του 2016 είναι:
– Να δοθεί η δυνατότητα μεταφοράς της θεματοφυλακής στο εξωτερικό
– Να δοθεί η δυνατότητα να ανοίγουν οι πολίτες τραπεζικούς λογαριασμούς και με συνδικαιούχους.
– Να δοθεί η δυνατότητα πρόωρου ανοίγματος προθεσμιακής κατάθεσης.
– Να δοθεί η δυνατότητα ολικής αποπληρωμής των δανείων.
Τα μέτρα που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν από τον Μάρτιο του 2016: Η βασική πρόταση των τραπεζών είναι από τον Μάρτιο του 2016 να θεωρούνται οι νέες καταθέσεις ως νέο χρήμα και να αντιμετωπίζονται με όρους απελευθερωμένου κεφαλαίου. Μάλιστα έχει προταθεί να υπάρξει όριο ανάληψης μετρητών 3.000 ευρώ μηνιαίως. Δηλαδή αν ένας νέος καταθέτης καταθέσει σε μια τράπεζα 10.000 ευρώ μετά τον Μάρτιο του 2016 να έχει την δυνατότητα να μπορεί να σηκώσει ποσό 3.000 ευρώ μέσα σε ένα μήνα, είτε τμηματικά είτε εφάπαξ.
Για τις επιχειρήσεις να υπάρξει όριο 30.000 ευρώ.
Για τους παλαιούς καταθέτες να υπάρχει η δυνατότητα τα 420 ευρώ την εβδομάδα, ήτοι 1.680 ευρώ το μήνα, να μπορούν να γίνουν ανάληψη είτε τμηματικά είτε εφάπαξ.
Τα μέτρα που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν από τον Ιούνιο του 2016: Οι τράπεζες έχουν προτείνει πλήρη άρση των περιορισμών στην ανάληψη των μετρητών από τον Ιούνιο του 2016.
Άλλοι περιορισμοί των capital controls θα παραμείνουν με στόχο να έχουν αρθεί έως τα τέλη του 2016.
Με βάση την πρόταση αυτή οι τράπεζες θεωρούν ότι τμηματοποιούν την διαδικασία άρσης των capital controls, δεν προκαλούν ανησυχία στο σύστημα και ταυτόχρονα επιτρέπουν σε όλους τους συναρμοδίους να δουν την πρόταση των τραπεζών με θετικό τρόπο.