Σε πολλές χώρες, η ύπνωση και η αυτοϋπνωση θεωρούνται οι κορυφαίες αυτοβελτιωτικές μέθοδοι. Τεχνικές ύπνωσης διδάσκονται σήμερα σε πανεπιστημιακό επίπεδο, ενώ έγκυρα επιστημονικά περιοδικά κλινικής ύπνωσης αναφέρονται σε επιστήμονες γιατρούς και θεραπευτές. Από αυτά μπορούμε να πληροφορηθούμε τα επιστημονικά αποτελέσματα της θεραπευτικής αυτής τεχνικής, τα οποία αγγίζουν πραγματικά πολλές καταστάσεις. Δεν θα ήταν υπερβολή αν υποστηρίζαμε ότι καμία άλλη θεραπευτική τεχνική δεν έχει επιδείξει τεκμηριωμένα τόσο μεγάλη αποτελεσματικότητα σε πλήθος ψυχοσωματικών προβλημάτων.
Η ύπνωση και η αυτοϋπνωση έχουν χρησιμοποιηθεί για πάρα πολλές περιπτώσεις και θα χρειάζονταν τόμοι βιβλίων για να αναφερθούν όλες. Ενδεικτικά οι τεχνικές έχουν χρησιμοποιηθεί για αρκετά ψυχολογικά προβλήματα, φοβίες, συνήθειες όπως κάπνισμα και παχυσαρκία, νευρώσεις, προβλήματα προσωπικότητας, αυτοεκτίμησης και μανιοκατάθλιψης.
Για τα σωματικά (ή, για την ακρίβεια, ψυχοσωματικά) προβλήματα, η ύπνωση και η αυτοϋπνωση έχουν χρησιμοποιηθεί για τον καρκίνο, το AIDS, τη λευχαιμία, τις καρδιακές παθήσεις, τις ασθένειες του Parkinson και Alzheimer, τον πόνο της αρθρίτιδας, τα γαστρεντερολογικά προβλήματα, τα γυναικολογικά προβλήματα αλλά και τις δερματίτιδες.
Η ύπνωση και η αυτοϋπνωση είναι πολλά υποσχόμενες για τη συμβολή στη θεραπευτική προσπάθεια σοβαρών ασθενειών που αυτή τη στιγμή χαρακτηρίζονται «ανίατες». Αλλά και στα μικρότερα, καθημερινά προβλήματα υγείας, η αυτοϋπνωση μπορεί να προσφέρει ανακούφιση χωρίς καμία παρενέργεια.
Ενώ η επιστήμη συνεχίζει να ανακαλύπτει τις τεράστιες δυνατότητες της ύπνωσης και της αυτοϋπνωσης, το σίγουρο είναι ότι οι τεχνικές αυτές θα διαδραματίσουν πολύ σημαντικό ρόλο στο μέλλον της θεραπευτικής και της ψυχοσωματικής υγείας. Αντί όμως να περιμένουμε το μέλλον, μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε τώρα για να βελτιώσουμε τη ζωή μας.
Υπάρχουν ωστόσο πολλές προκαταλήψεις για την ύπνωση και έχουν δημιουργηθεί πολλοί μύθοι γύρω από αυτήν. Ας τους εξετάσουμε.
Μύθος Νο 1: «Μπορεί να υπνωτιστεί κανείς παρά τη θέλησή του»!
Η ύπνωση και η αυτοϋπνωση για θεραπευτικούς / αυτοβελτιωτικούς σκοπούς επιτυγχάνεται με τη θέληση του ατόμου. Δεν υπάρχει τεκμηριωμένη θέση που να δείχνει ότι η ύπνωση μπορεί να επιτευχθεί χωρίς τη θέληση του ατόμου, παρά τα όσα λέγονται ή γράφονται. Οι δημόσιες παρουσιάσεις της ύπνωσης με «στημένα υποκείμενα» δείχνουν συχνά το αντίθετο, αλλά δεν μπορούν να ληφθούν ως αξιόπιστες πηγές.
Η αλήθεια είναι ότι η ύπνωση και η αυτοϋπνωση χρειάζονται ένα –μικρό έστω– δείγμα θέλησης. Ίσως μάλιστα από εδώ να προέρχεται και το γνωστό ανέκδοτο: «Πόσοι ψυχολόγοι χρειάζονται για να ξεβιδώσουν μια λάμπα; Ένας, αλλά θα πρέπει και η λάμπα να… θέλει να ξεβιδωθεί!».
Μύθος Νο 2: «Μπορείς να κάνεις κακό σε κάποιον κατά τη διάρκεια της ύπνωσης»!
Η υποψία ότι ένα άτομο μπορεί να προκαλέσει κακό ξεκίνησε από τις αστήρικτες «καταγγελίες» της «Εναλλακτικής Λύσης 3», ότι δήθεν… η CIA σκοτώνει χρησιμοποιώντας την ύπνωση (όντως η CIA έχει τεκμηριωμένα χρησιμοποιήσει την ύπνωση για άλλους σκοπούς, όπως αναφέρεται στο βιβλίο Κοσμικό Ταξίδι, εκδ. Έσοπτρον).
Πολλοί επιστήμονες αναγκάζονται συχνά να… προασπίσουν το δίκαιο της ύπνωσης, καθώς η τεχνική δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βλάψει (πάντα με τα σημερινά δεδομένα). Αν δοθεί σε κάποιον μια επιζήμια γι’ αυτόν υποβολή, τότε πιθανότατα θα αντιδράσει, θα την αγνοήσει, ή στη χειρότερη των περιπτώσεων θα βγει από την ύπνωση. Ο εγκεφαλικός μηχανισμός της αυτοσυντήρησης, ακόμα και στην ιδιαίτερη κατάσταση της ύπνωσης λειτουργεί προστατευτικά. Η άποψη ότι η ύπνωση έχει χρησιμοποιηθεί ή χρησιμοποιείται για να βλάψει παραμένει στο μεγαλύτερό της μέρος αστήρικτη.
Μύθος Νο 3: «Λέγεται συχνά πως δεν μπορούν όλοι να ωφεληθούν από την ύπνωση ή την αυτοϋπνωση».
Αυτό είναι μεγάλη ανακρίβεια, καθώς το ζητούμενο είναι ο βαθμός ευκολίας με τον οποίο ένα άτομο πέφτει σε ύπνωση. Πολλοί στο παρελθόν έβρισκαν δύσκολο το να ηρεμήσουν και να «αφεθούν» αλλά έπειτα από μερικές συνεδρίες ύπνωσης, τα κατάφεραν!
Μύθος Νο 4: «Η ύπνωση καταπολεμά από μόνη της τον πόνο»!
Αυτό είναι μόνο η… μισή αλήθεια. Η χαλάρωση που προκαλεί η ύπνωση βοηθά στην ελαφρά μείωση του πόνου, αλλά η διαδικασία της ύπνωσης –πέρα από τη χαλάρωση- δεν έχει κάτι που αντιτίθεται αυτόματα στον πόνο: η χρήση του οραματισμού και των υποβολών βοηθούν το άτομο να ξεπεράσει τον πόνο που νιώθει.
Μύθος Νο 5: «Η ύπνωση έχει σχέση με τη χαλάρωση ή το διαλογισμό».
Η ύπνωση χρησιμοποιεί τη χαλάρωση ή το διαλογισμό αλλά διαφέρει και από τα δύο. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο διαλογισμός δεν είναι ένα πολύτιμο εργαλείο αναζήτησης. Στην αυτοϋπνωση υποβάλλουμε κάποιες ιδέες και εικόνες (ή και… ταινίες) στο υποσυνείδητο που με την αυτοϋπνωση βγαίνει στην επιφάνεια. Ο διαλογισμός είναι η εστίαση της σκέψης σε ένα αντικείμενο, την αναπνοή, μια ιδέα, ή το κενό, ενώ υπάρχουν αρκετές μέθοδοι χαλάρωσης.
Μύθος Νο 6: «Αν κατά τη διάρκεια της αυτοϋπνωσης με ξυπνήσει κάποιος, υπάρχει κίνδυνος να πάθω ζημιά»!
Απλώς θα… τρομάξετε, γι’ αυτό είναι καλύτερο να μην γίνει! Αν όμως γίνει δεν θα πάθετε τίποτα, εκτός από το ότι θα έχει πάει η προσπάθεια χαμένη και θα αγανακτήσετε ελαφρώς!
Μύθος Νο 7: «Η ύπνωση είναι μια τεχνική που δεν έχει αξιοποιηθεί από τη Δυτική επιστήμη».
Τα τελευταία χρόνια οι έγκυροι μελετητές της ύπνωσης διαπιστώνουν ότι η τεχνική έχει κάνει ένα δυναμικό comeback στην Ιατρική και την ψυχοσωματική υγεία! Από τον 19ο αιώνα που γινόταν συστηματική χρήση της ύπνωσης σε εγχειρήσεις, μέχρι το 1980, η ύπνωση είχε μικρή συνεισφορά στον τομέα εκπληκτικά αποτελέσματά της σε ένα ευρύ φάσμα ασθενειών, την έχουν επαναφέρει στην αιχμή του δόρατος της επιστήμης.
Μύθος Νο 8: «Η ύπνωση είναι συνδεδεμένη με την παραψυχολογία»
Όχι πια! Η ύπνωση και η αυτοϋπνωση αναφέρονται στην ψυχολογία και την ψυχοσωματική υγεία. Αποτελούν επιστημονικές και όχι παραψυχολογικές τεχνικές που εφαρμόζονται σε πολλές κλινικές και νοσοκομεία, διδάσκονται σε πανεπιστήμια, ενώ εντυπωσιακά αποτελέσματα έχουν επιτευχθεί με αυτές. Βεβαίως η ύπνωση και κάποιες φορές και η αυτοϋπνωση χρησιμεύουν για την προσέγγιση των προγεννητικών εμπειριών, ή και σταδίων πριν τη σύλληψη, ή ακόμη και την έρευνα και αναδρομή σε «προηγούμενες ζωές».
Η αλήθεια όμως είναι πως απομυθοποιήθηκε ένα από τα «αγαπημένα παιδιά» της παραψυχολογίας, αλλά η ψυχοσωματική υγεία κέρδισε ένα μεγάλο όπλο!
Παναγιώτης Μεταξάτος
Υπνοθεραπευτής/Εκπαιδευτής σεμ. HYPNOVISION
