Υπάρχει μια τάση στο Instagram γνωστή ως ‘foodstagramming’. Υπάρχουν εκατοντάδες σελίδες και hashtags στο Instagram και στο Twitter αφιερωμένα σε posts για το φαγητό, ειδικά αναφορικά με το υγιεινό φαγητό. Οι χρήστες φαίνεται πως βγάζουν φωτογραφίες το φαγητό τους και τις ανεβάζουν στο Instagram “για να κάνουν τους άλλους να ζηλέψουν με τις σπονδές που κάποιος μόλις έχει ετοιμάσει ή πρόκειται να καταναλώσει”. Πρόσφατη έρευνα όμως προτείνει ένα διαφορετικό λόγο: το να βγάζουμε φωτογραφίες πριν φάμε μπορεί να κάνει το φαγητό νοστιμότερο.
Το πρώτο μέρος της συγκεκριμένης έρευνας ασχολήθηκε με το αν το τράβηγμα της φωτογραφίας μιας υγιεινής φρουτοσαλάτας ή ενός κομματιού κέικ τα έκανε και πιο νόστιμα κατά τη διάρκεια της κατανάλωσης. Το εύρημα ήταν ότι η φωτογραφία του κομματιού κέικ το έκανε νοστιμότερο αλλά δεν επηρέασε τη γεύση της φρουτοσαλάτας. Στο δεύτερο μέρος της έρευνας μετρήθηκαν οι εντυπώσεις από τις φωτογραφίες υγιεινού και απολαυστικού φαγητού. Όταν το κομμάτι κέικ περιγράφηκε ως απολαυστικό αξιολογήθηκε υψηλότερα απ’ ό,τι όταν χαρακτηρίστηκε υγιεινό.
Αυτά τα αποτελέσματα στηρίζουν προηγούμενες έρευνες σχετικά με το πώς αντιλαμβανόμαστε την ποιότητα του φαγητού. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι απολαμβάνουν περισσότερο το κρασί όταν νομίζουν ότι κοστίζει 90 δολλάρια παρά όταν κοστίζει 5 δολλάρια. Το γιαούρτι και το τυρί με χαμηλά λιπαρά καταχωρούνται ως λιγότερο απολαυστικά από τα πλήρη.
Οπότε οι φωτογραφίες απολαυστικού φαγητού μπορούν να το κάνουν νοστιμότερο. Μπορούμε να πούμε το ίδιο και για το υγιεινό φαγητό; Ναι, στην πραγματικότητα μπορούμε. Στο τρίτο μέρος της έρευνας το εύρημα ήταν ότι μόλις οι χρήστες έβλεπαν ότι άλλοι άνθρωποι κατανάλωναν υγιεινό φαγητό σε ποστς με hashtag cleaneating ή kalesmoothie στο Instagram, οι φωτογραφίες υγιεινού φαγητού μπορούσαν να τους παρακινήσουν να σκεφτούν ότι τα smoothies λαχανικών ήταν πιο γευστικά απ’ ό,τι θα πίστευαν αν δεν είχαν δει τη φωτογραφία τους εκεί.
Υπάρχουν δυο εξηγήσεις για το λόγο που αυτό συμβαίνει. Ο πρώτος είναι ότι η διάδραση με το φαγητό – η τακτοποίηση του στο τραπέζι, η φωτογράφιση του – ενισχύει την κατανάλωση επειδή εμπλέκεται κανείς πιο ενεργά στην εμπειρία.
Η δεύτερη εξήγηση σχετίζεται με το πώς οι προσδοκίες μας για το φαγητό επηρεάζουν την αντίληψη που έχουμε για τη γεύση του. Πρόκειται για μια διαδικασία αξιολόγησης με φορά από πάνω προς τα κάτω. Βλέποντας άλλους να δημοσιεύουν φωτογραφίες με υγιεινό φαγητό κάνει και για μας την κατανάλωση αυτού του είδους φαγητού πιο ελκυστική. Για παράδειγμα βλέπει κανείς το υγιεινό φαγητό μπροστά του και σχηματίζει την πεποίθηση “Τρώω υγιεινά και θέλω όλοι οι φίλοι μου να δουν ότι τρώω υγιεινά”. Πιστεύεις ότι το να φας υγιεινά είναι απολαυστικό, οπότε στην πρώτη γουλιά του smoothie λαχανικών απολαμβάνεις την εμπειρία και σκέφτεσαι ότι είναι πιο νόστιμο απ’ ό,τι θα το έβρισκες εάν δεν είχες δημοσιεύσει τη φωτογραφία του.
Οπότε μετά από όσα αναφέρθηκαν, είτε πρόκειται να καταναλώσετε ένα κομμάτι κέικ είτε κάτι περισσότερο υγιεινό ίσως σκεφτείτε να το ποστάρετε στο Instagram πρώτα.
