Η Νάντια Β. Γώγουλου για τις δυνατότητες άμεσης ρύθμισης των «κόκκινων» δανείων και την προστασία της κύριας κατοικίας

 Απομένουν δύο περίπου μήνες ακόμη έως τις 30/4/2020 , πριν την οριστική αυλαία του Νόμου 4605/2019 που ρυθμίζει την προστασία της κύριας κατοικίας μέσω της γνωστής ηλεκτρονικής πλατφόρμας , και στο εξής βρισκόμαστε υπό την αναμονή ενός νέου νομοθετικού πλαισίου,  το οποίο μένει να καθοριστεί το επόμενο χρονικό διάστημα, και να τεθεί σε ισχύ από την 1/5/2020.

-Advertisement-

Οι δανειολήπτες , λοιπόν, αν επιθυμούν να προστατεύσουν την κύρια κατοικία τους , με βάση το γνώριμο νομοθετικό πλαίσιο , υπό το βάρος επερχόμενων κατασχέσεων και πλειστηριασμών , εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα έστω και την  τελευταία στιγμή μία βιώσιμη λύση για το δάνειό τους , δύνανται έως τις 30/4/2020 να εισαχθούν στον ισχύοντα Νόμο 4605/2019 και να αιτηθούν την υπαγωγή τους εις αυτόν με βάση τα ταχθέντα υπό το Νόμο κριτήρια ως θα εκθέσουμε κάτωθι.

Αρχικά , χρήζει ιδιαίτερης υπενθύμισης ΟΤΙ ΠΛΕΟΝ ΡΗΤΩΣ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 68 του Νόμου 4605/2019 προβλέπεται ρητώς η υπαγωγή προσώπων ΜΕ ή χωρίς πτωχευτική ικανότητα (δηλαδή προστίθενται πλέον και οι έμποροι) , ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ οι οποίοι δεν προβλεπόταν στον ν.3869/2010 ως ίσχυε και τοιουτοτρόπως άνοιξε επιπλέον διάπλατα ο δρόμος, για την υπαγωγή εμπόρων και επιχειρηματικών δανείων , με σκοπό την προστασία της κύριας κατοικίας τους.

Έτσι, λοιπόν , σύμφωνα με τον Νόμο οι βασικές προϋποθέσεις που τάσσονται και πρέπει να ισχύον σωρευτικά για να έχει δικαίωμα καθείς δανειολήπτης να προστατεύσει την κύρια κατοικία του , ορίζονται ως εξής:

 Φυσικό πρόσωπο µε ή χωρίς πτωχευτική ικανότητα δικαιούται να ζητήσει τη ρύθµιση των οφειλών του , σύµφωνα µε τις διατάξεις του Ν. 4605/2019 (άρθρα 68 έως 84 του ν. 4605/2019), προκειµένου να προστατεύσει την κύρια κατοικία του από την αναγκαστική ρευστοποίηση, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις επιλεξιµότητας:

α) Το αιτούν φυσικό πρόσωπο έχει εµπράγµατο δικαίωµα, αποκλειστικής ή κατ’ ιδανικό µερίδιο, κυριότητας, πλήρους ή ψιλής, ή επικαρπίας σε ακίνητο, το οποίο αποτελεί την κύρια κατοικία του και βρίσκεται στην Ελλάδα.

β) Δεν έχει εκδοθεί οριστική απόφαση, που απέρριψε αίτηση του άρθρου 4 του ν. 3869/2010 (Α΄ 130) λόγω δόλιας περιέλευσης του αιτούντος σε αδυναµία πληρωµής ή λόγω ύπαρξης επαρκούς περιουσίας του αιτούντος ή που δέχθηκε την αίτηση, ακόµα κι αν ο οφειλέτης εξέπεσε κατά την παρ. 2 του άρθρου 11 του ν. 3869/2010 ή το σχέδιο διευθέτησης οφειλών καταγγέλθηκε κατά το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 9 του ν. 3869/2010. Αν εκδόθηκε τέτοια απόφαση, το φυσικό πρόσωπο µπορεί να ασκήσει την αίτηση του άρθρου 72 µόνο αν πριν την άσκηση της αίτησής του και πριν την πάροδο της προθεσµίας της παραγράφου 1 του άρθρου 72 η απόφαση εξαφανίστηκε ή αναιρέθηκε ύστερα από παραδοχή ένδικου µέσου.

γ) Η αξία της προστατευόµενης κύριας κατοικίας, κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης του άρθρου 72, δεν υπερβαίνει τα 175.000 ευρώ, αν στις οφειλές της παραγράφου 2 περιλαµβάνονταιεπιχειρηµατικά δάνεια, και τα 250.000 ευρώ σε κάθε άλλη περίπτωση.

δ) Το οικογενειακό εισόδηµα του αιτούντος φυσικού προσώπου, κατά το τελευταίο έτος, για το οποίο υπάρχει δυνατότητα υποβολής φορολογικής δήλωσης, δεν υπερβαίνει τα 12.500 ευρώ. Το ποσό του προηγούµενου εδαφίου προσαυξάνεται κατά 8.500 ευρώ για τον σύζυγο και κατά 5.000 ευρώ για κάθε εξαρτώµενο µέλος και µέχρι τα τρία εξαρτώµενα µέλη.

ε) Αν το σύνολο των οφειλών των παραγράφων 2 έως 4 υπερβαίνει τα 20.000 ευρώ, η ακίνητη περιουσία του αιτούντα, του συζύγου του και των εξαρτώµενων µελών, πέραν της κύριας κατοικίας του αιτούντα, καθώς και τα µεταφορικά µέσα του αιτούντα και του συζύγου του, έχουν συνολική αξία που δεν υπερβαίνει τα 80.000 ευρώ κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης του άρθρου 72.

στ) Οι καταθέσεις, τα χρηµατοπιστωτικά προϊόντα και τα πολύτιµα µέταλλα, σε νοµίσµατα ή ράβδους, του αιτούντος και του συζύγου του και των εξαρτώµενων µελών έχουν συνολική αξία που δεν υπερβαίνει τα 15.000 ευρώ κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης του άρθρου 72.

ζ) Υφίσταται τουλάχιστον µία οφειλή επιδεκτική ρύθµισης κατά τις παραγράφους 2 έως 6.

η) Το σύνολο του ανεξόφλητου κεφαλαίου, στο οποίο συνυπολογίζονται λογιστικοποιηµένοι τόκοι και, αν υπάρχουν, έξοδα εκτέλεσης, των οφειλών των παραγράφων 2 και 3, κατά την ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης του άρθρου 72, δεν υπερβαίνει τις 130.000 ευρώ ανά πιστωτή ή τις 100.000 ανά πιστωτή αν στις οφειλές αυτές περιλαµβάνονταιεπιχειρηµατικά δάνεια. Αν η οφειλή έχει συνοµολογηθεί σε άλλο, πλην ευρώ, νόµισµα, τότε για τον καθορισµό του µέγιστου ορίου των 130.000 ευρώ ή των 100.000 ευρώ, αντίστοιχα λαµβάνεται υπόψη η ισοτιµία αλλοδαπού νοµίσµατος και ευρώ κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης του άρθρου 72.

Στο πλαίσιο αυτό , δεν θα μπορούσα να μην υπογραμμίσω ότι πλέον ρητώς δε στο άρθρο 76 του ν. 4605/2019 έχει προστεθεί και η σημαντικής σπουδαιότητος πρόβλεψη περί συνεισφοράς του Δημοσίου στις μηνιαίες καταβολές που θα προσδιορίζονται κατ’ εφαρμογή του άρθρου 75 του ν. 4605/2019. Επισημαίνω δε ότι για την έγκριση και καταβολή της συνεισφοράς δεν απαιτείται φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα του οφειλέτη.

Η επιδότηση είναι ανάλογη με την εισοδηματική κατάσταση του νοικοκυριού, όπως προβλέπεται στην ΚΥΑ 39100/2019 Αμέσως μετά την υποβολή της αίτησης και τη διενέργεια των σχετικών ελέγχων (επιλεξιμότητας κλπ), παρέχεται προστασία της 1ης κατοικίας από πλειστηριασμό, έναντι όλων των πιστωτών (ιδιωτών και δημοσίου). Επιπρόσθετα, αν ο πλειστηριασμός είχε ήδη ξεκινήσει πριν την αίτηση, τότε αναστέλλεται, μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες. Με την επίτευξη συμφωνίας αίρονται οι κατασχέσεις λογαριασμών (εφόσον είχαν γίνει πριν την αίτηση) και ακυρώνεται ο πλειστηριασμός που είχε ήδη ξεκινήσει, ενώ ταυτόχρονα απαγορεύεται η διενέργεια πλειστηριασμού στην 1η κατοικία από κάθε πιστωτή, τόσο ιδιώτη όσο και του δημοσίου (ΑΑΔΕ και ΕΦΚΑ), εφόσον ο πολίτης τηρεί τη ρύθμισή του.

Τα ανωτέρω ισχύουν για κάθε είδους δάνεια (στεγαστικά, καταναλωτικά, επιχειρηματικά) που βαρύνουν την 1η κατοικία και για κάθε είδους πιστωτή: τράπεζα, εκκαθαριστή τράπεζας, καθώς και οποιαδήποτε εταιρεία ανέλαβε τη διαχείριση απαιτήσεων ή την τιτλοποίηση των δανείων (δηλ. fund / servicer). Επίσης αφορούν και στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.

Επιπρόσθετα, αίτηση μπορεί να κάνει και ο εγγυητής δανείου, ακόμη και χωρίς την υποβολή αίτησης από τον οφειλέτη. Σε αυτή την περίπτωση ο εγγυητής θα πρέπει να πληροί τα κριτήρια επιλεξιμότητας του Νόμου. Σε περίπτωση που υπάρχουν εγγυητές ή συνοφειλέτες ή συνιδιοκτήτες, τότε ο πρωτο-οφειλέτης έχει τη δυνατότητα να ρυθμίσει ολόκληρο το χρέος από μόνος του, εφόσον επιθυμεί. Υπάρχει η δυνατότητα ρύθμισης του δανείου ακόμη και από οφειλέτες οι οποίοι δεν διαμένουν στην 1η κατοικία τους, εξαιτίας της εργασίας τους, που αναγκάζονται να διαμένουν σε άλλη πόλη (π.χ. σώματα ασφαλείας, ιατροί, εκπαιδευτικοί κλπ).

Σε δεύτερο στάδιο οι δανειολήπτες πρέπει να γνωρίζουν , ότι  αν μέσω της ανωτέρω διαδικασίας «εξωδικαστικής διευθέτησης» (δηλ. της οριστικής υποβολής της αίτησης του άρθρου 72 κατά το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 73 του ν. 4605/2019), ο οφειλέτης δεν κρίθηκε επιλέξιμος ή αν, ενώ κρίθηκε επιλέξιμος, για οποιονδήποτε λόγο δεν επιτεύχθηκε συμφωνία με έναν ή περισσότερους από τους πιστωτές του, μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο την προστασία της κύριας κατοικίας του με τους όρους του άρθρου 75 του ν. 4605/2019.

Αρμόδιο δικαστήριο στο οποίο θα δύναται να προσφεύγει εν τέλει ο οφειλέτης με το νομικό του παραστάτη είναι το Ειρηνοδικείο του τόπου, στο οποίο βρίσκεται η κύρια κατοικία του αιτούντος.