Από τις 22 ως τις 27 Αυγούστου 2023 η Δυτική Φθιώτιδα θα φιλοξενήσει το 9ο Θερινό Σχολείο Τζουμέρκων & Ν.Α. Πίνδου στο γραφικό Γαρδίκι Ομιλαίων με θέμα: “Μονοπάτια Γεύσεων”.
Το Θερινό Σχολείο συνδιοργανώνεται από πέντε πανεπιστημιακά τμήματα από όλη την Ελλάδα με επικεφαλής το τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (ΙΑΚΑ), το Ινστιτούτο Νησιωτικών και ορεινών περιοχών της Μεσογείου/Κύπρος, την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος, τον Οργανισμό Πολιτιστικής Ανάπτυξης Στερεάς Ελλάδας (Ο.Π.Α.ΣΤΕ), τους Δήμους Μακρακώμης και Λαμιέων, τον Πολιτιστικό Σύλλογο Γαρδικιωτών Ομιλαίων Φθιώτιδας, την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Στερεάς Ελλάδας και τον Σύνδεσμο Φιλολόγων Ν. Φθιώτιδας, ενώ τελεί υπό τη στήριξη της Ι.Μ Φθιώτιδας.
Αφορά κυρίως φοιτητές/τριες (προ- και μεταπτυχιακούς, (υποψήφιους/ες) διδάκτορες αλλά και εκπαιδευτικούς.
Το πλαίσιο
Η τροφή-διατροφή συνιστά «ολικό κοινωνικό φαινόμενο», έναν ή πολλούς και σύνθετους τρόπους επικοινωνίας και δημιουργίας, κοινωνικών και πολιτισμικών σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων, πολλά και διαφορετικά πολιτισμικά διατροφικά συστήματα. Ταυτόχρονα οι γεύσεις αποτελούν ένα μέσο μύησης σε εμπειρίες και γνώσεις, αναγκαίες για την υλοποίηση εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Η τροφή, και κατ’ επέκταση η παραγωγή της, εφόσον εμπεριέχει γνώσεις, πρακτικές, εμπειρίες, συναισθήματα που εκφράζονται ατομικά και συλλογικά δημιουργώντας κοινή ταυτότητα και «αίσθημα του συνανήκειν» και συν-κινήσεις, ενσωματώνει τον κοινωνικό και πολιτισμικό χώρο-χρόνο και εντάσσεται αυτοδίκαια στην πολιτιστική κληρονομιά (υλική και άυλη).
Τα τοπικά διατροφικά συστήματα στηρίζονται στην εν-τόπια παραγωγή διατροφικών προϊόντων, τα οποία μετασχηματίζονται μέσα από τη μαγειρική γνώση και τους κανόνες, τις νόρμες και τις πολιτισμικές συνήθειες σε τροφή και δια-τροφή, δηλ. κατάλληλη για βρώση και για σκέψη, που εκφράζει τρόπους ταυτότητας και συνοχής της κοινωνίας, καταναλώνεται ατομικά και συλλογικά δημιουργώντας και συνέχοντας τον ιδιαίτερο τοπικό πολιτισμό.
Τα αγροδιατροφικά προϊόντα γνωρίζουν σήμερα ευρύτατη χρήση ως «παραδοσιακά», με ποικίλα και διαφορετικά χαρακτηριστικά και κριτήρια (τόπου, χρόνου, πολιτισμού, φυσικού περιβάλλοντος, προέλευσης πρώτων υλών, παραγωγής, μεταποίησης, χρήσης, ποιότητας κ.ά), ενσωματώνοντας πολιτισμικά χαρακτηριστικά και τεχνογνωσία, τα οποία προκύπτουν ως αποτέλεσμα ιστορικών διαδικασιών και πολιτισμικών προσμείξεων με ιστορικό βάθος αλλά και καθημερινή παρουσία στην παραγωγή και κατανάλωση και αναγνωρίζονται ως στοιχεία της ελληνικής διατροφικής ταυτότητας.
Το πρόγραμμα του Θερινού Σχολείου περιλαμβάνει γενικές ομιλίες για την ιστορία, την κοινωνία και την οικονομία της περιοχής και εισηγήσεις για τη διατροφή και τον πολιτισμό της. Επιπλέον, περιλαμβάνει 4 workshops (εργαστήρια), δύο ανά κάθε ημέρα, πρωί και απόγευμα, με τους παρακάτω τέσσερις θεματικούς άξονες:
1. Τροφή και γεύσεις ως οικονομική διεργασία
2. Η διατροφή ως κοινωνικό και πολιτισμικό φαινόμενο. Νέα διατροφικά φαινόμενα
3. Ανιστορώντας τη γαστρονομία και τις γεύσεις
4.Η χρήση (στην εκπαιδευτική διαδικασία) και η «κεφαλαιοποίηση» της τοπικής
πολιτισμικής διατροφικής παράδοσης στον τουρισμό και τη διαπολιτισμικότητα.
Τους παραπάνω θεματικούς άξονες θα εισηγηθούν ειδικοί επιστήμονες (ερευνητές, καθηγητές) με ερευνητικό, διδακτικό και δημοσιευμένο έργο.
Οι συμμετέχοντες/ουσες στα εργαστήρια θα χωριστούν σε ομάδες και για μια ώρα μετά το τέλος δύο – τριών εισηγήσεων, θα συζητήσουν μεταξύ τους, ώστε στη συνέχεια κάθε ομάδα να διατυπώσει την άποψή της για όσα ειπώθηκαν. Επιπλέον, σε κάθε εργαστήριο θα κληθούν κάτοικοι από τα διπλανά χωριά ή την περιοχή, με γνώση επί των θεμάτων και κυρίως με πρακτική εμπειρία (ντόπιοι λόγιοι, τεχνίτες, επαγγελματίες), να καταθέσουν τη δική τους γνώση, ώστε να υπάρξει επικοινωνία ανάμεσα στους επιστήμονες και τους επαγγελματίες. Θα ακολουθήσει επιτόπια έρευνα σε επιλεγμένα χωριά της περιοχής που παρουσιάζουν ερευνητικό ενδιαφέρον.
Οι εργασίες του Θερινού Σχολείου θα διεξαχθούν στους χώρους του Ξενοδοχείου Ομιλαία όπου θα γίνει και η διαμονή των συμμετεχόντων/ουσών.
