Βλέποντας σήμερα το μεσημέρι το κοντέινερ του Δήμου Κύμης – Αλιβερίου στην Εθνική Οδό στο ύψος της Αλαμάνας, αναρωτήθηκα πού πηγαίνει τα σκουπίδια. Η σκέψη μου πήγε για στον ΧΑΔΑ/ΧΥΤΑ της Λαμίας. Διαβάζοντας το παρακάτω πλούσιο κατατοπιστικό ρεπορτάζ του «Εν Δελφοίς», λύθηκε η απορία μου. Μάλλον για τα Τρίκαλα θα πήγαινε το κοντέινερ. Τα σκουπίδια ταξιδεύουν μακριά, όσα ταξιδεύουν, γιατί μπορεί και να τρώει η μαρμάγκα στη διαδρομή… Αυτό πάντως που εγώ καταλαβαίνω, και θέλω να το μοιραστώ μαζί σας είναι ότι ήρθε η ώρα των ΣΔΙΤ για τα έργα των περίφημων Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) και η πλήρης ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης των απορριμμάτων. Αυτό που λέγαμε χρόνια… Και κάποιοι υποστήριζαν ότι τα έργα στη Στερεά θα γίνουν με ΔΗΜΟΣΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΌΤΗΣΗ. Μήπως θυμάστε το χρονοδιάγραμμα των έργων, που εξάγγειλε η κυβέρνηση της ΝΔ αμέσως μόλις ανέλαβε την εξουσία; Μήπως θυμάστε το περίφημο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, το ΕΣΔΑ ή το αντίστοιχο Περιφερειακό ΠΕΣΔΑ ή ακόμα τα Δημοτικά Σχέδια. ΔηΣΔΑ ή ΤοΣΔΑ τα λέγαμε τότε. Τώρα δεν ξέρω πώς τα λένε… μας έμειναν όμως τα αρκτικόλεξα.
Εντύπωση πάντως προκαλεί η στάση του δημάρχου Λαμίας και προέδρου το ΦοΔΣΑ Στερεάς. Ο μόνος που μειοψήφισε στην απόφαση του ΔΣ του ΦοΔΣΑ και απείχε από τη συνεδρίαση της ΠΕΔ για το θέμα. Καταλαβαίνω ότι σύσσωμη η Δημοτική Αρχή Λαμίας, μαζί και η αντιπολίτευση, απέχουν από τα δρώμενα και δεν θέλουν να λάβουν θέση.
Αν έχετε διάθεση και χρόνο, διαβάστε το ρεπορτάζ του «Εν Δελφοίς) «Η δυσοσμία των σκουπιδιών πνίγει τη Στερεά!» εδώ:
«Η παροιμιώδης αβελτηρία της Εύβοιας και η κάλυψη από Σκρέκα και Πέτσα, που προωθούν τα ΣΔΙΤ μέσω της μη ένταξης των ώριμων έργων. Σφοδρή αντίδραση από ΦοΔΣΑ Στερεάς και δημάρχους Φωκίδας, Βοιωτίας και Φθιώτιδας. “Πανηγυρισμοί στις πλάτες μας”, “θα έχουμε ιστορίες – μας απειλείς κιόλας” και όλο το σκηνικό μιας εκρηκτικής και εμπρόθετα αδιέξοδης κατάστασης με μεγάλες οικονομικές, περιβαλλοντικές και πολιτικές συνέπειες στο “μικροσκόπιο” της Εν Δελφοίς.
Εκρηκτικές είναι οι διαστάσεις που προσλαμβάνει προϊόντος του χρόνου το μείζον και οξύ, όπως έχει διαμορφωθεί, ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στη Στερεά Ελλάδα μετά και από την πρωτοφανή απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας να “δικαιώσει” κατ’ ουσία τους δήμους της Εύβοιας υπογράφοντας την αναγκαστική διάθεση, του συνόλου των απορριμμάτων του περιοχών Κύμης, Ερέτριας, Καρύστου και μεταγενέστερα του Δήμου Χαλκιδέων στον κορεσμένο ΧΥΤΑ της Θήβας, θέμα για το οποίο η Εν Δελφοίς σας είχε ενημερώσει στην έκδοση της περασμένης εβδομάδας.
Η ουσία του προβλήματος, πέρα από τα προβλεπόμενα στο ΠΕΣΔΑ Στερεάς Ελλάδας και τον μακροπροοπτικό σχεδιασμό για την ορθολογική και βιώσιμη λειτουργία του συστήματος της διαχείρισης των απορριμμάτων στη Στερεά, έγκειται στην ακραία όσο και πολύμηνη αβελτηρία που έχουν επιδείξει οι δήμοι της Εύβοιας, οι οποίοι, παρά τις συστηματικές προς τούτο ενέργειας από πλευράς ΦοΔΣΑ Στερεάς για την εξεύρεση λύσης, δεν μερίμνησαν έστω και κατ’ ελάχιστον με ορθό τρόπο για τη διαχείριση των σκουπιδιών τους τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα να επιχειρούν, μέσα από την πατροπαράδοτη μετα-οθωμανική πολιτική πρακτική του πελατειασμού με την κεντρική κυβέρνηση, να μετακυλήσουν το πρόβλημα στους υπόλοιπους δήμους της Στερεάς, κονιορτοποιώντας κάθε έννοια περιφερειακής συνείδησης και περιφερειακής συνέργειας, σε ένα πρόβλημα του οποίου ωστόσο η διαχείριση επιβάλλεται να γίνεται σε περιφερειακό επίπεδο.
Ειδικότερα, το μέγα-ζήτημα που έχει προκύψει και που διαστέλλεται επικίνδυνα και διαρκώς στην πορεία των τελευταίων εβδομάδων, έγκειται στην απόπειρα των δήμων της Εύβοιας να αποφύγουν το δυσβάστακτο κόστος μεταφοράς των απορριμμάτων τους σε άλλους χώρους -κάτι που βέβαια συνιστά νομοτελειακή συνέπεια της παροιμιώδους κωλυσιεργίας που επέδειξαν- και την παρεπόμενη αύξηση των δημοτικών τελών σε φόντο μάλιστα προεκλογικό μεταφέροντας το οικονομικό βάρος κατ ουσίαν σε άλλους δήμους της Στερεάς, αφενός μετά το -εδώ και πολύ καιρό γνωστό κι αναμενόμενο λόγω κορεσμού- κλείσιμο του ΧΥΤΑ Χαλκίδας και την άρνηση αφετέρου του Δημάρχου Ιστιαίας, που διαθέτει μεγάλο σε χωρητικότητα κύτταρο- να συνδράμει στην εξεύρεση λύσης.
Οι δήμαρχοι από την Εύβοια έχουν συνθέσει ένα μπλοκ σε αντίθεση με τους συναδέλφους τους από την υπόλοιπη Στερεά Ελλάδα. Οι μεν πρώτοι θέλουν να στείλουν τα σκουπίδια στη Φθιώτιδα, τη Βοιωτία και την Φωκίδα και ένα άλλο μπλοκ με τους δημάρχους αυτών των περιοχών να αντιδρούν απορρίπτοντας ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Παράλληλα, οι δήμοι Χαλκιδέων και Διρφύων-Μεσσαπίων (Ψαχνά) θα μεταφέρουν τα απορρίμματά τους στα Τρίκαλα, θέμα για το οποίο η δήμαρχος Χαλκιδέων ζήτησε και έλαβε, προχθές Τετάρτη, τη δέσμευση Στέλιου Πέτσα για έκτακτη ενίσχυση προς αυτό το σκοπό, για όσο χρόνο θα διαρκεί η μεταφορά στη θεσσαλική πόλη, μέχρι να μεταφερθούν στη Θήβα. Ο νέος γύρος στο “σίριαλ” με τη διαχείριση των αποβλήτων στη Στερεά ξεκίνησε μετά την απόφαση Σκρέκα να υπογράψει, όπως προαναφέραμε, την την αναγκαστική διάθεση, του συνόλου των απορριμμάτων του περιοχών Κύμης, Ερέτριας, Καρύστου και μεταγενέστερα του Δήμου Χαλκιδέων στον κορεσμένο ΧΥΤΑ της Θήβας. Η είδηση αυτή σήμανε συναγερμό στους κόλπους του ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας, του οποίου το ΔΣ συνεδρίασε κατεπειγόντως και εκτάκτως την Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου στην έδρα του Φορέα, τη Θήβα.
Η συνεδρίαση του ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας
Με τρόπο πλήρως κατηγορηματικό και με πλήρη ομοφωνία πλην του Προέδρου και Δημάρχου Λαμιέων, Θύμιου Καραίσκου, απέκρουσε την απόφαση Σκρέκα και αποφάσισε να μην παραλάβει απορρίμματα κανενός δήμου πέραν όσων ήδη εξυπηρετούνται από το ΧΥΤΑ Θήβας, καθώς και να μην υλοποιήσει την υπουργική́ απόφαση.
Τα κύρια σημεία της απόφασης του ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας είναι τα εξής:
Η διοίκηση των τοπικών υποθέσεων ανήκει στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού. Υπέρ των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης συντρέχει τεκμήριο αρμοδιότητας για τη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων. Νόμος καθορίζει το εύρος και τις κατηγορίες των τοπικών
υποθέσεων, καθώς και την κατανομή τους στους επί μέρους βαθμούς.
Οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.) είναι αποκλειστικά αρμόδιοι μεταξύ άλλων για την κατασκευή και λειτουργία εγκαταστάσεων επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων και σταθμών μεταφόρτωσης, σύμφωνα με το οικείο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), πλην αυτών που υλοποιούνται από τους Ο.Τ.Α. α` βαθμού. Είναι δυνατόν να μην γίνονται αποδεκτά́ απόβλητα, εξαιρουμένων των αστικών. Η υπουργική απόφαση Σκρέκα, παράνομα, αυθαίρετα, αναιτιολόγητα και απολύτως προκλητικά, αποφάσισε τη μεταφορά των απορριμμάτων στη Θήβα, χωρίς να λαμβάνει υπόψη ούτε το στοιχείο της χωρητικότητας, όπως είχε εκ του νόμου υποχρέωση, και χωρίς να επικαλείται κανένα άλλο λόγο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το νομικό ελάττωμα που καθιστά ανυπόστατη μια τέτοια διοικητική πράξη, είναι η έκδοσή της από αναρμόδιο όργανο της διοίκησης. Η πράξη αυτή αντιμετωπίζεται ως εξαρχής ανίσχυρη και χαρακτηρίζεται ως ανυπόστατη. Στην περίπτωση της Στερεάς Ελλάδας, με απόφαση στις 29 Ιουλίου, η Γενική Συνέλευση των του Φορέα μας, αποφάσισε την παύση λειτουργίας του ΧΥΤΑ Χαλκίδας λόγω κορεσμού του, και τη μεταφορά των απορριμμάτων των εξυπηρετούμενων από αυτόν Δήμων κατά ποσοστό 50 % στο ΧΥΤΑ Ιστιαίας και κατά 50% στο ΧΥΤΑ Άμφισσας. Μετόχων
Δεδομένου λοιπόν ότι εντός της περιοχής ευθύνης του Φορέα υφίσταται χώρος για την απόθεση των απορριμμάτων των Δήμων της Εύβοιας, ο Φορέας εξακολουθεί να έχει την αρμοδιότητα να αποφασίζει το ΧΥΤΑ στον οποίο αυτά θα αποτεθούν Κατά συνέπεια, η εκδοθείσα υπουργική απόφαση είναι ανυπόστατη ως εκδοθείσα από αναρμόδιο όργανο διοίκησης και ως εκ τούτου δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα.
Επιπλέον, η ανυπόστατη υπουργική απόφαση οδηγεί και σε πλήρη καταστρατήγηση των όρων χρηματοδότησης του έργου «ΜΕΑ/ΧΥΤΑ Θήβας» ως προς τους εξυπηρετούμενους Δήμους, δημιουργώντας κινδύνους απώλειας της χρηματοδότησης. Ο ΧΥΤ Θήβας ως τελική υποδομή διάθεσης των υπολειμμάτων είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το συγχρηματοδοτούμενο έργο της ΜΕΑ Θήβας το οποίο υπάγεται στους κανόνες του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η διαχείριση των αποβλήτων των Δήμων Θηβαίων, Αλιάρτου-Θεσπιέων και Τανάγρας στις εγκαταστάσεις της Θήβας, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη νόμιμη λειτουργία του έργου, το οποίο σχεδιάστηκε και συγχρηματοδοτήθηκε για αυτό το σκοπό. Οποιαδήποτε ουσιαστική μεταβολή που επηρεάζει τη φύση, τους στόχους ή τους όρους υλοποίησης της Απόφασης ένταξης της ΜΕΑ Θήβας με τελικό αποδέκτη το ΧΥΤ Θήβας, θα οδηγήσει σε υπονόμευση των αρχικών στόχων της με επιβολή δημοσιονομικών διορθώσεων στον Δικαιούχο και κατ’ επέκταση στους Δήμους-Μέλη.
Κατόπιν αυτών
Ο Φο.Δ.Σ.Α. Στερεάς Ελλάδας δεν θα υλοποιήσει την ανυπόστατη υπουργική απόφαση. Η υπηρεσία εντέλλεται να μην παραλάβει απορρίμματα κανενός Δήμου πέραν όσων ήδη εξυπηρετούνται από το ΧΥΤΑ Θήβας
√ Να ενημερωθούν άμεσα ο Πρωθυπουργός, οι Υπουργοί Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών, Υγείας, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, και το σύνολο των κοινοβουλευτικών κομμάτων της χώρας, ότι ο Περιφερειακός ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας θα τηρήσει το Σύνταγμα και τους νόμους του Κράτους και δεν θα υλοποιήσει την ανυπόστατη υπουργική απόφαση.
√ Να ενημερωθούν οι αρμόδιες Υπηρεσίες Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις συνεχιζόμενες αυθαιρεσίες εκ μέρους του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε σχέση με τη σχεδίαση και λειτουργία των έργων επεξεργασίας αποβλήτων στη Στερεά Ελλάδα.
√ Να ενημερωθεί η Εισαγγελία Πρωτοδικών Θηβών.
√ Να ενημερωθούν οι Υπηρεσίες (Σώμα Επιθεωρητών & Ελεγκτών Περιβάλλοντος Νοτίου Ελλάδας, ΕΥΔΑΠ κλπ).
√ Να ζητήσει την έκτακτη συνεδρίαση των Δημοτικών Συμβουλίων των Δήμων Θηβαίων, Αλιάρτου – Θεσπιέων, Τανάγρας και Λοκρών, προκειμένου να συντονιστούν με τους κοινωνικούς φορείς της περιοχής τους για την αντιμετώπιση της προκλητικά παράνομης αντιμετώπισης των τοπικών κοινωνιών από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Το ΠΕΣΔΑ και στο βάθος ιδιωτικοποίηση
Πριν προχωρήσουμε, ωστόσο, στα επεισόδια του σήριαλ που επακολούθησαν της συνεδρίασης του ΔΣ του ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας, αναγκαίο είναι να φωτίσουμε το ευρύτερο πλαίσιο στο οποίο περιλαμβάνονται και οι τρέχουσες εξελίξεις. Κι αυτό είναι το αποφασισμένο και ψηφισμένο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων Στερεάς Ελλάδας. Το ΠΕΣΔΑ Στερεάς προβλέπει προκειμένου για την πλήρη, βιώσιμη και ορθολογική λειτουργία της διαχείρισης των απορριμμάτων στη Στερεά την λειτουργία τεσσάρων μονάδων. Την αναβάθμιση της μονάδας της Άμφισσας στο Βαρτό -έργο ώριμο με προϋπολογισμό 13 εκ €- νέο, τρίτο, κύτταρο στη Θήβα, και νέες μονάδες σε Χαλκίδα και Λαμία.
Όλα αυτά τα έργα είναι ήδη δρομολογημένα και ώριμα και έχουν υποβληθεί εδώ και πολύ καιρό στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προς ένταξη σε χρηματοδότηση. Εφόσον ενταχθούν ως το τέλος του χρόνου, τότε θα απαιτηθεί ένα χρονικό διάστημα από 5 έως 7 χρόνια για την υλοποίησή τους και τη θέση τους σε λειτουργία ώστε να λάβει σάρκα και οστά το ΠΕΣΔΑ, όπως έχει σχεδιαστεί.
Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι απίθανο να συμβεί, όπως δεν έχει άλλωστε συμβεί εδώ και πολύ καιρό που οι φάκελοι των έργων έχουν κατατεθεί στο ΥπΕΝ. Κι αυτό, όπως συγκλίνουν όλες οι εκτιμήσεις, λόγω πολιτικής βούλησης του Υπουργείου, που δια της κωλυσιεργίας στην προώθηση των αναγκαίων έργων προωθεί την ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης των απορριμμάτων μέσω ΣΔΙΤ.
Αυτό σημαίνει την εκχώρηση της διαχείρισης σε ιδιώτες, οι οποίοι θα αξιοποιούν έργα και υποδομές που έχουν γίνει με χρήματα των φορολογουμένων -όπως ο ΧΥΤ στο Βαρτό, για παράδειγμα- και με πρόσχημα την αδυναμία ορθής διαχείρισης των αποβλήτων, που όμως οφείλεται στην προς τούτο σκόπιμη και εμπρόθετη αναβλητικότητα στην προώθηση των παραπάνω έργων από πλευράς Υπουργείου…Εξέλιξη βέβαια που θα εκτινάξει το κόστος διαχείρισης των απορριμμάτων για τους δήμους, -οι εκτιμήσεις στο ΦοΔΣΑ Στερεάς κάνουν λόγο τουλάχιστον για διπλασιασμό- το οποίο προφανώς, και με μαθηματική ακρίβεια και νομοτελειακή λογική, θα υποχρεωθούν το δίχως άλλο να μεταφέρουν στους δημότες “χαρατσώνοντάς” τους μέσα από τη δραστική αύξηση των δημοτικών τελών, μιας και πρόκειται για υπηρεσία που είναι ανταποδοτική και που παράλληλα τα επιπλέον οικονομικά βάρη που θα προκύψουν από το διαγραφόμενο “πάρτι” των εργολάβων της διαχείρισης απορριμμάτων δεν θα μπορούν να αντιμετωπίσουν με κάποιο έμμεσο τρόπο οι ήδη βαρέως δυσπραγούντες οικονομικά δήμοι!
“Τροχιοδεικτική” -αλλά και πλήρως αποδεικτική όσο και αποκαλυπτική των κυβερνητικών προθέσεων- προς αυτή την κατεύθυνση ήταν η αποστροφή του Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ στην τοποθέτησή του κατά τις εργασίες του πρόσφατου συνεδρίου της ΚΕΔΕ στην Αλεξανδρούπολη. Εκεί, ο Μανώλης Γραφάκος ανακοίνωσε στους δημάρχους πως, αν δεν ενταχθούν σε χρηματοδότηση, τότε η διαχείριση θα περάσει σε ΣΔΙΤ! Θέση που εξηγεί και στον αδαέστατο ακόμα τους λόγους για τους οποίους δεν προχωρά εδώ και πολύ καιρό το ΥπΕΝ στην υλοποίηση των έργων που προαναφέραμε, ανάμεσά τους φυσικά κι εκείνα στη Στερεά Ελλάδα…
Η διαχείριση του μεσοδιαστήματος και η θέση Ταγκαλή
Όπως προαναφέραμε, βάσει του περιφερειακού ΠΕΣΔΑ απαιτείται ένα διάστημα πλέον της πενταετίας για να λειτουργήσει ο σχεδιασμός, αν φυσικά γίνονταν τα έργα της Άμφισσας, της Λαμίας, της Χαλκίδας και της Θήβας. Το ερώτημα είναι τι γίνεται στο μεσοδιάστημα αυτό της μίνιμουμ πενταετίας. Οι μονάδες που μπορούν να εξυπηρετήσουν τη διαχείριση είναι της Άμφισσας και της Ιστιαίας. Στην ουσία, η εξής μία: Της Ιστιαίας. Κι αυτό γιατί η Άμφισσα (Βαρτός) δεν μπορεί να δεχθεί σοβαρή επιβάρυνση που θα
την οδηγούσε σε κορεσμό μέσα σε τρία μόλις χρόνια από την έναρξη λειτουργίας του ΧΥΤ, γιατί στη μονάδα είναι “κουμπωμένο” και το εργοστάσιο κομποστοποίησης. Τιγκάρισμα (κορεσμός) του κυττάρου του Βαρτού σημαίνει αδρανοποίηση και του εργοστασίου, κάτι όμως που αντίκειται στις ευρωπαϊκές οδηγίες και σημαίνει μεγάλα πρόστιμα για το ελληνικό Δημόσιο. Κατά συνέπεια, και όπως σημειώνει η πλειοψηφία των δημάρχων-μελών του ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας, η μόνη -και αναγκαστική- λύση είναι η Ιστιαία, το κύτταρο της οποίας έχει μεγάλη χωρητικότητα. Η τροχοδρόμηση όμως βιώσιμης λύσης μέσω Ιστιαίας προσκρούει στην ως τώρα κάθετη άρνηση του Δημάρχου, Γιάννη Κοτζιά, ο οποίος -με σοβαρές κυβερνητικές “πλάτες”, όπως προκύπτει από το παρασκήνιο της υπόθεσης- αρνείται κατηγορηματικά και διαπρύσια να επιδείξει περιφερειακή συνείδηση και να αποτελέσει μέρος της λύσης και όχι μέρος του προβλήματος με το να δεχτεί ποσότητες απορριμμάτων στο κύτταρο της Ιστιαίας. Η στάση αυτή Κοτζιά είναι που επιτείνει το ήδη εκρηκτικό κλίμα εντός του ΦοΔΣΑ Στερεάς, με τον Δήμαρχο Δελφών ενδεικτικά
να “σηκώνει το γάντι”! “Δεν πρόκειται να δεχτούμε στην Άμφισσα ούτε ένα κιλό αποβλήτων παραπάνω, αν πρώτα δεν πάρει η Ιστιαία”, υπογράμμισε με έμφαση ο Παναγιώτης Ταγκαλής στην έκτακτη συνέλευση του ΔΣ του ΦοΔΣΑ την περασμένη Παρασκευή, θέση η οποία υποστηρίζεται από την συντριπτική πλειοψηφία των δημάρχων της Στερεάς και που ταυτόχρονα είναι ενδεικτική ου κλίματος που διέπει αυτή τη στιγμή τη λειτουργία του ΦοΔΣΑ Στερεάς.
Οι “πανηγυρισμοί στις πλάτες μας” κι οι απειλές!
Το όλο ζήτημα συζητήθηκε και στη συνεδρίαση της ΠΕΔ Στερεάς Ελλάδας που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο στους Δελφούς. Απόφαση και συμπεράσματα δεν εξήχθησαν, καθώς απουσίαζαν ο Πρόεδρος του ΦΟΣΔΑ, Θ. Καραίσκος, αν και είχε δηλώσει ότι θα ερχόταν το ίδιο απόγευμα για να βρεθεί λύση, αλλά και ο Δήμαρχος Ιστιαίας, Γ. Κοτζιάς, που ενημέρωσε λίγο πριν τη λήξη της συνεδρίασης πως αδυνατούσε να παραβρεθεί, παρόλο που και εκείνος είχε αρχικά ειδοποιήσει πως θα δώσει το παρών.
Εντούτοις, τα όσα λέχθηκαν είναι κι αυτά άκρως ενδεικτικά του βεβαρημένου κλίματος που επικρατεί στις τάξεις των δημάρχων της Στερεάς, εξαιτίας της ωρολογιακής βόμβας πάνω στην οποία κάθονται και ακούει στο όνομα “διαχείριση αποβλήτων”. “Πρόκειται για μείζον ζήτημα που αφορά σε όλη τη Στερεά, γιατί η δυσλειτουργία της Εύβοιας μετατίθεται αλλού. Είναι ένα κορυφαίο θέμα που αφορά τα επόμενα χρόνια”, σημείωσε αρχικά ο Πρόεδρος της ΠΕΔ και Δήμαρχος Καρπενησίου. “Απαιτείται ενότητα και συνέργειες. Δυστυχώς, κάποιοι πανηγυρίζουν στην πλάτη μας με την απόφαση Σκρέκα (σ.σ: εννοεί δημάρχους Εύβοιας), κι αποφασίζουν για εμάς χωρίς εμάς, τη στιγμή μάλιστα που από πλευράς κράτους δεν έχουν προχωρήσει τα έργα αυτά, για τα οποία έχουν υποχρέωση απέναντί μας στο θέμα των απορριμμάτων!”, πρόσθεσε ο Νίκος Σουλιώτης.
«Φοβάμαι πως τα πράγματα έχουν πάρει ένα δρόμο τώρα που είναι δύσκολο να γυρίσει πίσω και ενδεχομένως να οξύνει περισσότερο τα πράγματα και να έχουμε αντιπαράθεση μεταξύ μας» ανέφερε ο δήμαρχος Κυμης-Αλιβεριου, Θανασης Μπουραντας, και συνέχισε ως εξής: «Γνωμη μου είναι ότι δεν είναι εύκολο να σταματήσει. Γιατί εδώ πήρε μια απόφαση το Διοικητικό Συμβούλιο που στρέφεται εναντίον της απόφασης του Υπουργού, η οποία δίνει μια κάποια λύση σε μας, με αυτόν τον τρόπο. Αν μας διώξουν, θα πρέπει να κάνουμε κάτι. Δε θα το αφήσουμε έτσι. Επομένως, σας λέω ότι θα δημιουργηθούν ιστορίες! Δεν είναι απλά τα πράγματα.»
Η θέση αυτή Μπουραντά προκάλεσε την έντονη αντίδραση πολλών δημάρχων, με χαρακτηριστική εκείνου του Γιώργου Καπεντζώνη: “«Ο ΦοΔΣΑ ασχολείται με αυτό τρία χρόνια! Με αυτό που δεν ασχολείστε εσείς Τριάντα συνελεύσεις και απέχετε. Και μας λέτε εμάς δεν το χειριστήκαμε καλά το θέμα;
Και απειλείς από πάνω;”, τόνισε απευθυνόμενος στο Θ. Μπουραντά. “Φοβάμαι πως στο τέλος δεν θα τα καταφέρουμε! Πουθενά αλλού στην Ευρώπη δεν υφίσταται τέτοιο ζήτημα”, πρόσθεσε ο Δήμαρχος Δωρίδος που είναι και Πρόεδρος του Δικτύου ΦοΔΣΑ Ελλάδας.
Οι αντιδράσεις των δήμων
Παράλληλα, την απόφαση του ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας αποδέχτηκαν με ευρείες πλειοψηφίες και τα δημοτικά συμβούλια Θηβαίων και Λοκρών, που συνεδρίασαν τις αμέσως προηγούμενες μέρες, επισημαίνοντας πως η μεταφορά των απορριμμάτων σε έναν ΧΥΤΑ περιορισμένης χωρητικότητας όπως αυτός της Θήβας θα έχει ως αποτέλεσμα τον κορεσμό του μέσα σε λίγους μήνες και τη δημιουργία αδιέξοδης κατάστασης.
Στις αποφάσεις τους οι δύο δημοτικές αντιπροσωπείες καταγγέλλουν ως ανυπόστατη την απόφαση που υπέγραψε ο αρμόδιος υπουργός, Κώστας Σκρέκας, βασιζόμενες στην επιχειρηματολογία της απόφασης του ΦοΔΣΑ Στερεάς, ο οποίος κρίνει ότι η «υπουργική απόφαση, παράνομα, αυθαίρετα, αναιτιολόγητα και απολύτως προκλητικά, αποφάσισε τη μεταφορά των απορριμμάτων στη Θήβα, χωρίς να λαμβάνει υπόψη ούτε το στοιχείο της χωρητικότητας, όπως είχε εκ του νόμου υποχρέωση, και χωρίς να επικαλείται κανένα άλλο λόγο». Με βάση τα στοιχεία(Αύγουστος 2022) που επικαλείται ο Φορέας, η χωρητικότητα του ΧΥΤΑ Ιστιαίας ανέρχεται σε 254.554 τόνους και η χωρητικότητα του ΧΥΤΑ Θήβας σε μόλις 42.700 τόνους. Από τα στοιχεία φαίνεται ξεκάθαρα ότι ο ΧΥΤΑ Ιστιαίας, και μάλιστα με πολύ μεγαλύτερη χωρητικότητα από το ΧΥΤΑ Θήβας, και επομένως μπορούν να αποτεθούν εκεί τα απορρίμματα των Δήμων Ερέτριας, Κύμης-Αλιβερίου και Καρύστου, τονίζουν.
Τον ΧΥΤΑ της Ιστιαίας προκρίνει ως τη μόνη και ασφαλή λύση για την έξοδο από την κρίση στη διαχείριση των απορριμμάτων κυρίως των δήμων της Εύβοιας και υπό το φόβο κορεσμού του ΧΥΤΑ της Θήβας, και ο Δήμαρχος Αλιάρτου Θεσπιέων και μέλος του ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας. Μιλώντας στο Star Κεντρικής Ελλάδας ο Γιώργος Ντασιώτης, χαρακτήρισε εκτροπή την απόφαση του υπουργού περιβάλλοντος να καταργήσει το αυτοδιοίκητο των Δήμων μέσω του ΦΟΔΣΑ και παράλογη τη στάση δημάρχων και πολιτικών παραγόντων της Εύβοιας που επεδίωξαν αυτή την απόφαση. Παράλληλα έστρεψε τα βέλη και κατά του κυβερνητικού βουλευτή στο νομό Βοιωτίας, Ανδρέα Κουτσούμπα, που δεν υπερασπίστηκε το δίκιο όπως τόνισε χαρακτηριστικά.
Πούλου: Να ανακαλέσει άμεσα ο Σκρέκας
“Η υπογραφή του υπουργού Περιβάλλοντος κ. Σκρέκα καταργεί τις αποφάσεις και τον σχεδιασμό του ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας και δημιουργεί προϋποθέσεις για την έλευση ΣΔΙΤ και στη Στερεά Ελλάδα!”, τονίζει σε τοποθέτησή της η Γιώτα Πούλου, η οποία κατέθεσε αναφορά στη Βουλή προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας την Απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας, καθώς και την Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Θηβαίων, στις οποίες καταγγέλλουν και απορρίπτουν την προκλητική Απόφαση του κ. Σκρέκα για μεταφορά των απορριμμάτων των Δήμων Ερέτριας, Κύμης–Αλιβερίου, και Καρύστου στον υπό κορεσμό ΧΥΤΑ της Θήβας!
“Ο Υπουργός συνεχίζει να αγνοεί τις διαμαρτυρίες των Δημάρχων Θηβαίων, Τανάγρας, Αλιάρτου-Θεσπιέων και Λοκρών, αλλά και σύσσωμων των τοπικών κοινωνιών Βοιωτίας και Φωκίδας, που αντιτίθενται στις περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά καταστροφικές αποφάσεις του. Αν και ο κ. Σκρέκας ευθύνεται για τον κορεσμό του ΧΥΤΑ Θήβας αφού καθυστερεί την κατασκευή του 3ου κυττάρου του, κρατώντας στο συρτάρι εδώ και σχεδόν 2 χρόνια την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), έρχεται τώρα να του φορτώσει και τα απορρίμματα της Εύβοιας!”, τονίζει η Βουλευτής Βοιωτίας, για να προσθέσει σχετικά: “Έτσι τινάζει στον αέρα τον περιφερειακό σχεδιασμό του ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας, παραβιάζοντας μάλιστα εξωθεσμικά την αρμοδιότητά του, και μετατρέπει τον ΧΥΤΑ Θήβας σε περιβαλλοντική «ωρολογιακή βόμβα», δίπλα στη λίμνη της Υλίκης, ενώ η ανάγκη μεταφοράς των απορριμμάτων θα «φουσκώσει» ακόμη περισσότερο τα δημοτικά τέλη για τους πολίτες. Με την απειλή αυτής της «βόμβας», μάλιστα, ο κ. Σκρέκας σχεδιάζει να επιβάλλει στη συνέχεια τους δήθεν «σωτήρες» ημέτερους ιδιώτες, μέσω ΣΔΙΤ, στις δημόσιες υποδομές διαχείρισης απορριμμάτων που χρηματοδοτήθηκαν από τις τσέπες των φορολογουμένων”, υπογραμμίζει επιπλέον και καταλήγει ως εξής: “Ο Υπουργός πρέπει να ανακαλέσει άμεσα την απόφασή του! Η Αυτοδιοίκηση και οι τοπικές κοινωνίες της Στερεάς Ελλάδας δεν θα επιτρέψουν ακόμη ένα περιβαλλοντικό έγκλημα από την κυβέρνηση Μητσοτάκη σε βάρος τους! “
Μουλκιώτης: Ένοχη σιωπή Σκρέκα!
Συζητήθηκε το πρωί της Τετάρτης στη Βουλή η επίκαιρη ερώτηση του Γιώργου Μουλκιώτη προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την λειτουργία του ΧΥΤΑ Θήβας.
Ο Βουλευτής Βοιωτίας επεσήμανε εξ’ αρχής ότι η τοπική κοινωνία περιμένει συγκεκριμένες απαντήσεις στα ερωτήματα και την αναστάτωση που έχει προκληθεί από την απόφαση Σκρέκα για μεταφορά απορριμμάτων των Δήμων της Νότιας Εύβοιας στο ΧΥΤΑ Θήβας, μολονότι ήταν γνωστός ο κίνδυνος άμεσου κορεσμού του ΧΥΤΑ Θήβας, με άγνωστες συνέπειες στην Υγεία των πολιτών και στο Περιβάλλον. Τόνισε ότι δεν υπήρχε καμία νόμιμη βάση για την εν λόγω απόφαση καθώς, σύμφωνα με το άρθρο 227 του ν. 4555/2018, η αποκλειστική αρμοδιότητα της λειτουργίας των ΧΥΤΑ ανήκει στον ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδα, ενώ η διαμορφούμενη κατάσταση δεν αποτελεί έκτακτο γεγονός αλλά ήταν γνωστή εδώ και πολλούς μήνες.
Τέλος, πρότεινε να μην υλοποιηθεί η Υπουργική Απόφαση, που εκδόθηκε μετά από έντονο παρασκήνιο και μεσάζοντες, αλλά ο Υπουργός να προκαλέσει συζήτηση με τους Δήμους και τον ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδα και αναλυθούν οι προτάσεις όλων των εμπλεκόμενων πλευρών, ώστε να επιλεγεί η πλέον βάσιμή και τεχνικά εφικτή λύση. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας ισχυρίστηκε ότι η μεταφορά 6.000 τόνων από Δήμους της Νότιας Εύβοιας στο ΧΥΤΑ Θήβας δεν αλλάζει σημαντικά την χωρητικότητά του και δεν αποτελεί πρόβλημα κορεσμού. Δεν έδωσε κανένα χρονοδιάγραμμα για την κατασκευή του νέου κυττάρου της Θήβας, αλλά υποστήριξε ότι η ηγεσία του Υπουργείου εργάζεται στην κατεύθυνση επιτάχυνσής έκδοσης της ΑΕΠΟ, της οποίας η καθυστέρηση σχετίζεται με την κατάθεση συμπληρωματικών στοιχείων από τον ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας μόλις στις 29/8/2022 και αρνήθηκε ότι υφίσταται κωλυσιεργία των υπηρεσιών του Υπουργείου.
Τέλος, ο αρμόδιος Υπουργός αρκέστε να ισχυριστεί ότι έχει γίνει τεράστια προσπάθεια τακτοποίησης διαχείρισης των απορριμμάτων στη χώρα από την παρούσα κυβέρνηση, ενώ αρνήθηκε να απαντήσει για το πώς αντιμετωπίζει το Υπουργείο τη μείωση του χρόνου διάρκειας «ζωής» του ΧΥΤΑ Θήβας λόγω επικείμενης διάθεσης σε αυτό και των απορριμμάτων της Νότιας Εύβοιας αλλά ούτε για το ποιος είναι ο σχεδιασμός και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης για την άμεση ένταξη και χρηματοδότηση των έργων ΜΕΑ/ΧΥΤΥ Χαλκίδας και Λαμίας αλλά και για την αναβάθμιση της Μονάδας Κομποστοποίησης Άμφισσας, δεδομένου ότι οι μελέτες έχουν υποβληθεί εδώ και δύο χρόνια και καθυστερεί κεντρικά και αναίτια η ένταξή τους και η δρομολόγηση της κατασκευής τους.
Εν κατακλείδι, ο Γιώργος Μουλκιώτης ανέφερε ότι: «είναι παραδειγματική η προχειρότητα και η ανευθυνότητα με την οποία η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αντιμετωπίζει το καίριο ζήτημα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Η αυταρχική απόφαση του Υπουργού -που “συμπτωματικά” δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ μια μέρα πριν τη συζήτηση της επίκαιρης ερώτησης- για την μεταφορά των απορριμμάτων των Δήμων της Νότιας Εύβοιας στο ΧΥΤΑ Θήβας, αποτελεί αποθέωση των πελατειακών σχέσεων ενώ υποτιμά και απαξιώνει τις προτάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων Θήβας Αλιάρτου – Θεσπιέων, Τανάγρας και Λοκρών ως και την τεκμηριωμένη απόφαση του ΦοΔΣΑ.».»
Στέφανος Σταμέλλος
