H Νάντια Β. Γώγουλου σχολιάζει το νέο Νομοσχέδιο Οικογενειακού Δικαίου! / “Στόχος η ισόρροπη διαβίωση-ανάπτυξη των τέκνων” – ΒΙΝΤΕΟ

Ενόψει του τελικού σταδίου στο οποίο ευρίσκεται το νομοσχέδιο για τις αλλαγές στο Οικογενειακό Δίκαιο και απασχολεί αναμφίλεκτα ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας , ζητήσαμε ένα πρώτο σχόλιο από την γνωστή Δικηγόρο Παρ’ Αρείω Πάγω , κ. Νάντια Βασ.  Γώγουλου , για τις νομοθετικές μεταρρυθμίσεις που είναι προ των πυλών.

Όπως τόνισε αποκλειστικά στο LAMIANOW , η γνωστή δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω  και υπ. Διδάκτορας Ιονίου Πανεπιστημίου , Νάντια Β. Γώγουλου PhDc, «Είναι γεγονός πως μία αξιοσημείωτη μεταρρύθμιση μετά από 40 περίπου χρόνια ετοιμάζεται στο χώρο του Οικογενειακού Δικαίου , η οποία θα εισάγει νέα δεδομένα στην ρύθμιση των σχέσεων γονέων -τέκνων , εκσυγχρονίζοντας τους γνωστούς θεσμούς. Θεωρώ ότι προτεραιότητα όλων θα πρέπει να είναι η διασφάλιση του καλύτερου δυνατού περιβάλλοντος διαβίωσης και ανατροφής των τέκνων , με τις νομοθετικές εγγυήσεις και δικλείδες ελέγχου , ώστε  να μην εμφιλοχωρούν ανώφελες και στείρες  αντιδικίες των γονέων στα ζητήματα υγιούς και ισόρροπης διαβίωσης-ανάπτυξης των τέκνων».

Η αποκαλούμενη συνεπιμέλεια ή καλύτερα η από κοινού άσκηση γονικής μέριμνας που θα προβλέπεται στο σχετικό νομοσχέδιο που επεξεργάζεται εδώ και καιρό το αρμόδιο Υπουργείο και μάλιστα έχει πραγματοποιήσει και διαβουλεύσεις τόσο με φορείς όσο και με τα πολιτικά κόμματα ώστε να επιτευχθεί η κατά το δυνατόν μεγαλύτερη συναίνεση,  έχει απασχολήσει ιδιαιτέρως και μένει στην πράξη να δούμε επακριβώς την νομική της πρόβλεψη και αναλυτική διατύπωση.

Το νομοσχέδιο αυτό αναμένεται με κάθε επιφύλαξη , σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, να παρουσιαστεί στο Υπουργικό Συμβούλιο στις 24 Φεβρουαρίου, αν δεν αλλάξει κάτι την τελευταία στιγμή. 

Ουσιαστικά οι διαφορές των γονέων θα επιλύονται αρχικά στη διαμεσολάβηση αλλά τον τελευταίο και ουσιαστικό λόγο – αν δεν επιτευχθεί συμφωνία- θα έχει το Δικαστήριο.

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, το νομοσχέδιο θα έχει τις εξής βασικές αρχές-πλαίσια:

Καθιερώνεται ο θεσμός του «οικογενειακού διαμεσολαβητή», ο οποίος θα αναλαμβάνει εξωδικαστικά τις διαφωνίες μετά διαζευγμένων γονέων. Δηλαδή θα αναλαμβάνει τον διακανονισμό και την επίλυση των όποιων τριβών και αντιδικιών εκτός δικαστηρίων, ειδικός διαμεσολαβητής, από αυτούς που ήδη υπάρχουν και στους οποίους ανατίθεται η λύση και αυτών των ευαίσθητων οικογενειακών διαφορών.

-Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει πραγματογνωμοσύνη ή να ληφθεί οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο μέτρο όπως διαταγή διαμεσολάβησης ή επανάληψή της. Με την απόφαση του δικαστηρίου μπορεί να ορίζεται και ο «οικογενειακός διαμεσολαβητής», ο οποίος θα αναλάβει να δράσει πυροσβεστικά μεταξύ των διαφωνιών που έχουν οι διαζευγμένοι γονείς.

-Αν το ζήτημα δεν επιλυθεί εξωδικαστικά τότε κυριαρχικά αποφασίζει το δικαστήριο. Για την λήψη της απόφασής του το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη του έως τότε δεσμούς του τέκνου με τους γονείς και τους αδελφούς του, καθώς και τις τυχόν συμφωνίες που έκαναν οι γονείς του τέκνου σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας. 

Με το νέο νομοσχέδιο το παιδί θα πρέπει να έχει επικοινωνία τουλάχιστον το 1/3 της βδομάδας, του μήνα ή του έτους με τον γονέα που δεν έχει την επιμέλεια. Το 1/3 είναι το πλαφόν πάνω στο οποίο μπορεί να χτιστεί επιπλέον χρόνος επικοινωνίας:

-Άρθρο 1520 ΑΚ: 1) Ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο διατηρεί το δικαίωμα της κατά το δυνατό ευρύτερης προσωπικής επικοινωνίας με αυτό, στην οποία περιλαμβάνεται τόσο η φυσική παρουσία-επαφή αυτού με το τέκνο όσο και η διαμονή του τέκνου στην οικία του. Ο συνολικός χρόνος που το τέκνο θα επικοινωνεί με τον γονέα με τον οποίο δεν διαμένει, δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερος από ένα τρίτο, υπολογιζόμενος είτε σε ετήσια, είτε σε μηνιαία ή σε εβδομαδιαία βάση, εκτός εάν ο γονέας που δεν διαμένει με το τέκνο επιθυμεί μικρότερο χρόνο επικοινωνίας. Αποκλεισμός ή περιορισμός της επικοινωνίας είναι δυνατός μόνο για εξαιρετικά σοβαρούς λόγους, ιδίως όταν ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο έχει καταδικαστεί για παράβαση του ν. 3500/2006. Ο γονέας με τον οποίο διαμένει το τέκνο οφείλει να διευκολύνει και να προωθεί την επικοινωνία του τέκνου με τον άλλο γονέα σε καθημερινή βάση.

Καθορίζονται από κοινού κρίσιμα θέματα για την ανατροφή των παιδιών, όπως για παράδειγμα η επιλογή σχολείου, η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, η ονοματοδοσία, ο τόπος διαμονής καθώς και άλλα θέματα που αφορούν την καθημερινότητά τους.

Άρθρο 1519 ΑΚ: 1) Όταν η επιμέλεια ασκείται από τον ένα γονέα ή έχει γίνει κατανομή της μεταξύ των γονέων, οι αποφάσεις για την ονοματοδοσία του τέκνου, το θρήσκευμα, για ζητήματα της υγείας του εκτός από τα επείγοντα και εντελώς τρέχοντα, καθώς και για ζητήματα εκπαίδευσης που επιδρούν αποφασιστικά στο μέλλον του, λαμβάνονται και από τους δύο γονείς από κοινού. Οι διατάξεις των άρθρων 1510 παρ.3 και 1512 εφαρμόζονται και σε αυτή την περίπτωση.

2) Για την μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου που επιδρά ουσιωδώς στο δικαίωμα επικοινωνίας του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, απαιτείται προηγούμενη έγγραφη συμφωνία των γονέων ή προηγούμενη δικαστική απόφαση που εκδίδεται μετά από αίτηση ενός από τους γονείς. Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει κάθε πρόσφορο μέτρο.

3) Ο γονέας στον οποίο δεν έχει ανατεθεί η άσκηση της γονικής μέριμνας έχει το δικαίωμα να ζητά από τον άλλο πληροφορίες για το πρόσωπο και την περιουσία του τέκνου. 

«Point system»

Το νομοσχέδιο, για πρώτη φορά προβλέπει και έξι περιπτώσεις στις οποίες μπορεί (ακόμα και ) να αφαιρεθεί η γονική μέριμνα από έναν γονέα καθώς εισάγεται ο όρος της «κακής άσκησης της γονικής μέριμνας».

Άρθρο 1532 ΑΚ: 1) Αν ο πατέρας ή η μητέρα παραβαίνουν τα καθήκοντα που τους επιβάλλει το λειτούργημά τους για την γονική μέριμνα του προσώπου του τέκνου ή την διοίκηση της περιουσίας του ή αν ασκούν το δικαίωμα αυτό καταχρηστικά ή δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σ’ αυτό, το δικαστήριο μπορεί, εφόσον το ζητήσουν ο άλλος γονέας, οι πλησιέστεροι συγγενείς του τέκνου, ο εισαγγελέας ή και αυτεπαγγέλτως, να διατάξει οποιοδήποτε πρόσφορο μέτρο.

2) Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : α) η υπαίτια μη συμμόρφωση προς αποφάσεις και πράξεις δικαστικών αρχών που αφορούν στο τέκνο ή προς τυχόν υπάρχουσα συμφωνία των γονέων για την άσκηση της γονικής μέριμνας, β) η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση αποξένωσης του τέκνου από αυτούς, γ) η υπαίτια παράβαση των όρων της συμφωνίας των γονέων ή της δικαστικής απόφασης για την επικοινωνία του τέκνου με τον γονέα με τον οποίο δεν διαμένει και η με κάθε άλλο τρόπο παρεμπόδιση της επικοινωνίας, δ) η κακή άσκηση και η υπαίτια παράλειψη της άσκησης του δικαιώματος επικοινωνίας από τον δικαιούχο γονέα, ε) η αδικαιολόγητη άρνηση του γονέα να καταβάλλει την διατροφή που επιδικάστηκε στο τέκνο από το δικαστήριο ή συμφωνήθηκε μεταξύ των γονέων, στ) η τέλεση υπό οποιαδήποτε μορφή ενδοοικογενειακής βίας του γονέα προς το τέκνο.

3) Το δικαστήριο, στις περιπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου, μπορεί ιδίως να αφαιρέσει από τον υπαίτιο γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας ή της επιμέλειας ολικά ή μερικά και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλο, καθώς επίσης να διατάξει κάθε πρόσφορο μέτρο προς διασφάλιση του συμφέροντος του τέκνου. Εφόσον συντρέχουν στο πρόσωπο και των δύο γονέων οι προϋποθέσεις της παρ. 2, το δικαστήριο μπορεί να αναθέσει την πραγματική φροντίδα του τέκνου ή ακόμα και την επιμέλειά του ολικά ή μερικά σε τρίτο ή και να διορίσει επίτροπο. 

Μεταβατική διάταξη

Στο νομοσχέδιο , σύμφωνα με πληροφορίες , θα υπάρχει και μεταβατική διάταξη , σύμφωνα με την οποία εντός 2 ετών ,γονείς που ήδη έχουν ρυθμίσει την επικοινωνία με την προηγούμενες δικαστικές αποφάσεις να ζητήσουν να μεταρρυθμιστεί με βάση τις νέες διατάξεις.

Όλα τα ανωτέρω είναι σημεία που μένει να εξειδικευτούν αναλυτικά και με ακρίβεια στο νέο νομοσχέδιο ώστε να μπορέσει να αποτιμηθεί στην τελική και αναλυτική του μορφή για να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα.