Με βασικό σενάριο την ακύρωση του μέτρου, αλλά αναζητώντας και τρόπους δέσμευσης της Ελλάδας, εργάζονται στις Βρυξέλλες πάνω στο σχέδιο για τις συντάξεις και περιμένουν τα νεώτερα από τα τεχνικά κλιμάκια, που θα «χτενίσουν» στην Αθήνα τον Προϋπολογισμό.
Έτσι όπως έχουν τα πράγματα αυτήν τη στιγμή, το τεχνικό μέρος είναι ίσως το πιο εύκολο, καθώς εάν οι δύο πλευρές καταφέρουν και γεφυρώσουν τη διαφορά που έχουν ως προς το μέγεθος του δημοσιονομικού χώρου για το 2019, ανοίγει ο δρόμος για τη μη εφαρμογή των περικοπών στις συντάξεις. Το πρόβλημα είναι κυρίως πολιτικό, καθώς οι δημοσιονομικοί στόχοι των επόμενων ετών (3,5% ως και το 2022), που επηρεάζουν και το σχεδιασμό για την αποκλιμάκωση του Χρέους, δεν επιτρέπουν την παραμικρή υπόνοια αποκλίσεων.
Η πρώτη μεταμνημονιακή έκθεση αξιολόγησης προσφέρεται για την ενσωμάτωση παρατηρήσεων ή και συστάσεων, ως προς την υποχρέωση της Ελλάδας να λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση των δημοσιονομικών στόχων, κάτι που υπήρχε ως ρήτρα σε όλες τις Επικαιροποιήσεις των Μνημονίων. Σε αυτή τη λογική, η σαφής αναφορά στο μέτρο της κατάργησης της προσωπικής διαφοράς, ως δικλείδα ασφαλείας, είναι πιθανή. Ανακύπτουν, ωστόσο, δύο προβλήματα.
Κατ’ αρχάς, σε πολιτικό επίπεδο, τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν λάβει δεσμεύσεις ότι η λύση στο θέμα των συντάξεων θα είναι «καθαρή» ήτοι ότι δεν θα κλωτσήσουν οι Ευρωπαίοι το τενεκεδάκι παρακάτω. Αυτήν την άποψη την ενστερνίζονται πολλοί στο ευρωπαϊκό στρατόπεδο, έχοντας πλήρη επίγνωση του γεγονότος ότι η προεκλογική περίοδος στην Ελλάδα έχει ξεκινήσει προ πολλού. Από την άλλη πλευρά, αυτή η πολιτική λύση της αναφοράς στην Έκθεση Αξιολόγησης, δεν είναι βέβαιο ότι θα καλύψει τους «σκληρούς» του Eurogroup. Υπάρχουν, όντως, στον ορίζοντα οι Ευρωεκλογές και η επιθυμία να μην ανοίγουν νέα μέτωπα, ωστόσο παραμένει ισχυρή η λογική ότι δεν πρέπει να δοθεί σήμα χαλάρωσης από τους κανόνες, γιατί θα αρχίσει να ξηλώνεται το «πουλόβερ». Υπάρχει, άραγε, δυνατότητα νομικής δέσμευσης της Ελλάδας να εφαρμόσει αν χρειαστεί τις περικοπές των συντάξεων σε επόμενη φάση;
Ως γνωστόν νομοθέτηση υπό αίρεση δεν υπάρχει και με αυτή την παραδοχή, άλλωστε, σχεδιάστηκε και ψηφίστηκε ο περιβόητος «κόφτης», ο οποίος στην πραγματικότητα είναι ένας μηχανισμός ημιαυτόματης περικοπής δαπανών εάν καταγραφεί δημοσιονομική απόκλιση. Υπάρχει σκέψη να προβλεφθεί μια τέτοια ρήτρα ειδικά για την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις; Ευρωπαϊκές πηγές αναφέρουν ότι τέτοιο σενάριο δεν εξετάζεται.
Οριστικές αποφάσεις για το θέμα των συντάξεων αναμένονται στις 15 με 20 Νοεμβρίου, όταν η Κομισιόν θα «απαντήσει» σε όλα τα σχέδια Προϋπολογισμών που έχουν υποβληθεί, ενώ οι φάκελοι θα «περάσουν» από το Eurogroup του Δεκεμβρίου. Έως τότε, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να έχουν λύσει το γρίφο του πώς θα μπορούσαν να μην εφαρμοστούν οι περικοπές των συντάξεων το 2019, αλλά να παραμείνουν σε ισχύ ως Plan B, χωρίς να προκαλέσουν αντιδράσεις στην Αθήνα και χωρίς να δώσουν «πάτημα» στους «σκληρούς» να τινάξουν την υπόθεση στον αέρα.
