Τον τελευταίο χρόνο, το σύνηθες θέαμα των πινάκων με τις τιμές των καυσίμων έξω από τα βενζινάδικα έχει προκαλέσει πολλά συναισθήματα σε οδηγούς και απλούς περαστικούς. Εδώ και δέκα μέρες, όμως, ένα είναι το συναίσθημα που κυριαρχεί: έκπληξη. Aνάμεσα στα πολλά παράδοξα της ενεργειακής κρίσης, το ντίζελ κίνησης είναι πιο ακριβό από τη βενζίνη.
Το φαινόμενο αυτό δεν παρατηρείται μόνο στη χώρα μας. Traders και άνθρωποι του χώρου της ενέργειας σε όλο τον κόσμο τρίβουν τα μάτια τους με το ράλι στην τιμή του ντίζελ.
Ενδεικτικά, με βάση τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Τιμών Υγρών Καυσίμων του υπουργείου Ανάπτυξης, χθες 18 Οκτωβρίου, η τιμή της βενζίνης πανελλαδικά ήταν στα 2,036 ευρώ, έναντι 2,142 για το ντίζελ κίνησης.
Οι λόγοι που συμβαίνει αυτό είναι πολύπλοκοι. Το αργό πετρέλαιο και τα παράγωγά του είναι προϊόντα που διαπραγματεύονται χρηματιστηριακά. Ανάλογα με το είδος του καυσίμου και το χρηματιστήριο όπου γίνονται οι συναλλαγές, η τιμή του μπορεί να διαφέρει, αν και οι διακυμάνσεις δεν είναι μεγάλες.
Στα ύψη η ζήτηση για ντίζελ
Για λόγους που θα εξηγηθούν στη συνέχεια, αυτή τη στιγμή το ντίζελ στα ελληνικά διυλιστήρια είναι το πιο ακριβό από τα παράγωγα του πετρελαίου, προτού καν μπουν οι φόροι, παρόλο που ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης είναι μεγαλύτερος για τη βενζίνη. Συνεπώς, η τελική τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής είναι ακόμα υψηλότερη.
«Στο διυλιστήριο, πριν μπουν οι φόροι, το ντίζελ είναι ήδη πιο ακριβό από τη βενζίνη. Είναι το πιο ακριβό προϊόν απόσταξης πετρελαίου αυτή τη στιγμή. Την προηγούμενη εβδομάδα, έφτασε τα 200 ευρώ το βαρέλι», σημειώνει ο Γιώργος Μασσαλής, πρώην πρόεδρος του Συνδέσμου Εμπορίας Εταιριών Πετρελαιοειδών.
Όπως εξηγεί και ο Γιώργος Ασμάτογλου, αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων, η τιμή του ντίζελ είναι στο «κόκκινο» ως αποτέλεσμα του νόμου της προσφοράς και της ζήτησης.
Αυτό συμβαίνει γιατί αφενός, η ζήτηση για τη βενζίνη έχει περιοριστεί. Από την άλλη, οι βιομηχανίες και τα εργοστάσια της Ευρώπης έχουν περιορίσει τη χρήση φυσικού αερίου (καθώς είναι και αυτό ακριβό) και έχουν στραφεί στο ντίζελ. Είναι ενδεικτικό ότι και στη χώρα μας οι εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής είναι έτοιμες να γυρίσουν πέντε μονάδες σε ντίζελ, σε περίπτωση που διακοπούν εντελώς οι ροές ρωσικού φυσικού αερίου.
Εκπρόσωποι της αγοράς και πολίτες έχουν στραμμένα τα μάτια σε ενδεχόμενες ανακοινώσεις της κυβέρνησης για επαναφορά της επιδότησης για το ντίζελ στην αντλία. Το γεγονός ότι κόπηκε η επιδότηση αυτή εξαρχής είναι μια από τις κύριες αιτίες του προβλήματος, σύμφωνα με τον καθηγητή Ενέργειας του Πανεπιστημίου Πειραιά, Νικόλαου Φαραντούρη.
«Το ακριβότερο ντίζελ οξύνει τα προβλήματα του πληθωρισμού και των υψηλών τιμών ενέργειας. Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν τεράστια περιθώρια κέρδους από τους λίγους. Έχει δοθεί αντιφατικό μήνυμα σε σχέση με την επιδοματική πολιτική και τις προτεραιότητες για την ενέργεια», σημειώνει στην «Κ» ο κ. Φαραντούρης.
Και ασφαλώς, οι αρνητικές επιπτώσεις για την τσέπη μας δεν περιορίζονται μόνο σε ό,τι αφορά τις μετακινήσεις, αλλά επεκτείνονται και στις αγορές προϊόντων από τα σούπερ μάρκετ. Αυτό συμβαίνει καθώς το ντίζελ χρησιμοποιείται ευρέως και στη ναυτιλία και γενικότερα στις μεταφορές. Όπως αναφέρουν στην «Κ» άνθρωποι της αγοράς, όταν τα περισσότερα προϊόντα που πωλούνται σε σούπερ μάρκετ, οπωροπωλεία και αρτοποιεία είναι εισαγόμενα και με δεδομένο ότι οι μεταφορές-μετακινήσεις με ντίζελ έχουν σχεδόν απαγορευτική τιμή, ο αντίκτυπος για την εφοδιαστική αλυσίδα θα είναι τεράστιος.
Οι διεθνείς εξελίξεις
Πέρα από τη μεγαλύτερη ζήτηση, υπάρχουν και άλλοι λόγοι που το ντίζελ είναι ακριβό. Καταρχάς, το θέμα των αποθεμάτων και της επάρκειας σίγουρα δημιουργεί τριγμούς στην αγορά ειδικά ενόψει του χειμώνα.
Η πρόσφατη απόφαση του ΟΠΕΚ+ για μείωση της παραγωγής (και άρα μείωση της προσφοράς) ήταν καταλυτική για την αύξηση της τιμής του αργού πετρελαίου και των προϊόντων του. Ειδικά στην Ευρώπη, το πρόβλημα εντείνεται και εξαιτίας της απεργίας των εργατών στα διυλιστήρια στη Γαλλία, όπου είδαμε οδηγούς να κάνουν «ουρές» στα πρατήρια καυσίμων.
Με όλα αυτά τα δεδομένα, παραμένει ερωτηματικό το τι θα ακολουθήσει μετά την πλήρη εφαρμογή του εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο από τις 5 Δεκεμβρίου 2022, στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Μόσχας. Και δεν είναι λίγοι αυτοί που προμηνύουν ένα απρόβλεπτο και «τοξικό» τοπίο αναφορικά με τις διακυμάνσεις της τιμής του ντίζελ.
kathimerini.gr
