Το κουδούνι των 9 δεν έχει χτυπήσει ακόμα, αλλά οι μαθητές στο λύκειο Voltaire στο 11ο διαμέρισμα της γαλλικής πρωτεύουσας συνωστίζονται ήδη γύρω από τη μεγάλη μπλε πόρτα για να βγουν έξω στο κρύο.
Μερικές χιονονιφάδες πέφτουν στους αργοπορημένους. Ένας μαθητής τελειώνει το τσιγάρο του και το σβήνει λίγα μέτρα μακριά από την είσοδο του σχολείου, προτού εξαφανιστεί πίσω από την πόρτα.
Παρότι ακόμα είναι τυπικά παράνομο να το κάνουν, άλλοι μαθητές θα περιμένουν μέχρι να μπουν στον χώρο του σχολείου για να το ανάψουν.
«Εδώ και λίγες εβδομάδες μπορούμε να καπνίζουμε μέσα στο σχολείο», εξηγεί η 18χρονη Anne, που είναι στην τελευταία τάξη του λυκείου και καπνίζει «δύο με τρία τσιγάρα την ημέρα». Λέει ότι είναι καλό που οι μαθητές ενθαρρύνονται τώρα να καπνίζουν σε καθορισμένους χώρους μέσα στο σχολείο. «Πριν, υπήρχαν πολλές μικρές ομάδες που συνωστίζονταν έξω και ειλικρινά ήταν εύκολος στόχος επίθεσης».
Πρόκειται για ένα από τα πιο περίεργα αποτελέσματα που προέκυψαν από τις επιθέσεις που στοίχισαν τη ζωή σε 130 ανθρώπους τον περασμένο Νοέμβριο στο Παρίσι, όταν τρομοκράτες έβαλαν στο στόχαστρο χώρους όπου συνωστίζονταν πολλοί άνθρωποι, προκειμένου να σκοτώσουν όσο περισσότερους μπορούσαν. Όπως και πολλά άλλα γυμνάσια μέσα και γύρω από το Παρίσι, το Voltaire χαλάρωσε προσφάτως τους κανονισμούς του για το κάπνισμα και σήμερα επιτρέπει στους μαθητές του να καπνίζουν σε καθορισμένη περιοχή μέσα στον χώρο του σχολείου.
Ο Lucas, που είναι επίσης στο τελευταίο έτος και είναι καπνιστής, γνέφει συμφωνώντας με την Anne. «Είναι πιο ασφαλές για εμάς, μετά τις επιθέσεις, και επίσης είναι ανοιχτή περιοχή, οπότε δεν είναι κι ότι μολύνεται ολόκληρο το σχολικό προαύλιο», λέει.
Αυτό το νεοεισαχθέν μέτρο παρακάμπτει έναν άλλο κανονισμό που είχε τεθεί σε ισχύ από την κυβέρνηση το 1991, ο οποίος απαγορεύει το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους όπως τα σχολεία.
Μέρες μετά τις επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου, η γαλλική κυβέρνηση έστειλε εγκύκλιο στους διευθυντές των σχολείων με τις νέες συστάσεις για την ασφάλεια. Στο πλαίσιο των μέτρων, η κυβέρνηση εξουσιοδότησε τους διευθυντές να δημιουργήσουν «καθορισμένους χώρους εντός των σχολείων […] για να αποφευχθεί το φαινόμενο οι μαθητές να εγκαταλείπουν το λύκειο μεταξύ των διαλειμμάτων».
Οι διευθυντές ρώτησαν τις αρχές εάν ο νέος κανονισμός τους επέτρεπε να παρακάμψουν τη νομοθεσία του 1991, γνωστή ως νόμος Évin. Η Γενική Διεύθυνση Υγείας της χώρας απάντησε «όχι» και σήμερα οι νομικές επιπτώσεις για το άναμμα τσιγάρου στο σχολείο παραμένουν τουλάχιστον ομιχλώδεις.
Σε τηλεφωνική συνέντευξη, μια εκπρόσωπος του υπουργείου Παιδείας αναφέρθηκε σε «ένα συγκεκριμένο επίπεδο φόβου μεταξύ των γονέων, των μαθητών και των καθηγητών» μετά τις επιθέσεις. «Προκειμένου να αποφύγουν τις μεγάλες συγκεντρώσεις ανθρώπων έξω από τα λύκεια, ορισμένοι διευθυντές επιτρέπουν προσωρινά στους μαθητές να καπνίζουν μέσα στο σχολείο, σε καθορισμένους υπαίθριους χώρους».
«Είναι στο χέρι του διευθυντή να αποφασίσει – εξαρτάται από τις ιδιαιτερότητες του κάθε λυκείου», είπε. Η εκπρόσωπος σημείωσε επίσης ότι ενώ το υπουργείο «ανεχόταν» τους νέους κανονισμούς για το κάπνισμα, παραμένει «πολύ προσηλωμένο στη μάχη κατά του εθισμού και του καπνίσματος».
«Όλο αυτό είναι εξαιρετικά ελεγχόμενο και θα εφαρμοστεί για περιορισμένο χρονικό διάστημα, που καθορίζεται από τα τρέχοντα γεγονότα», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον δρ. Alain Rigaud, πρόεδρο της Εθνικής Ένωσης Πρόληψης για το Αλκοόλ και την Τοξικομανία, οι χαλαροί κανονισμοί θα μπορούσαν να έχουν «καταστροφικές συνέπειες» για την υγεία των Γάλλων μαθητών λυκείου.
Το κάπνισμα «κατακτάει νέα εδάφη» παρά την απαγόρευση του 1991, είπε ο Rigaud. «Το κάπνισμα επηρεάζει ήδη σχεδόν το ένα τρίτο των μαθητών των γαλλικών λυκείων και εάν οι καπνιστές προσκαλούνται να επιστρέψουν στην παιδική χαρά, θα υιοθετήσουν εξαρτήσεις», είπε ο γιατρός.
«Σύμφωνα με τις μαρτυρίες που έχουμε λάβει, υπάρχουν ήδη περίπου 30 λύκεια στην Île-de-France [η περιοχή γύρω από το Παρίσι] που επιτρέπουν το κάπνισμα – είναι πάρα πολλά». πρόσθεσε.
Ο Rigaud εξήγησε ότι μοιράστηκε τις ανησυχίες του με την κυβέρνηση πριν από λίγες μέρες, στη διάρκεια συνάντησης με την υπουργό Παιδείας Najat Vallaud-Belkacem. Αλλά οι αρχές δεν έδωσαν καμία «συγκεκριμένη υπόσχεση», είπε.
«Το κάπνισμα είναι μεγάλη πληγή που σκοτώνει έναν στους δύο μακροχρόνιους καπνιστές», είπε ο γιατρός. «Τα επόμενα τριάντα χρόνια, αυτό σημαίνει ότι περίπου 125.000 μαθητές από αυτούς που φοιτούν σήμερα στο λύκειο θα πεθάνουν λόγω καπνίσματος. Ο αριθμός είναι τεράστιος σε σύγκριση με τον αριθμό εκείνων που χάνονται σε τρομοκρατικές επιθέσεις».
Η ασφάλεια και η παρακολούθηση γύρω από τα σχολεία της Γαλλίας έχει ενταθεί μετά τις επιθέσεις. Σ’ ένα πρόσφατο τεύχος του προπαγανδιστικού περιοδικού Dabiq, το Ισλαμικό Κράτος προέτρεψε τους υποστηρικτές του να σκοτώσουν δασκάλους στη Γαλλία, τους οποίους χαρακτήρισε «διαφθορείς».
Αρκετά γυμνάσια και λύκεια μέσα και γύρω από το Παρίσι εκκενώθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες, μετά από μια σειρά απειλών για βόμβες που τελικά αποδείχθηκαν φάρσες.
Ο Philippe Tournier, διευθυντής του λυκείου Victor-Duruy στο Παρίσι, πιστεύει ότι το να επιτραπεί το κάπνισμα μέσα στο σχολείο είναι «αναγκαίο».
«Πρέπει να θυμάσαι ότι κάθε μέρα, σ’ όλη την Île-de-France, δεκάδες χιλιάδες μαθητές λυκείου φεύγουν από το σχολείο γύρω στις 10.30 για να καπνίσουν», είπε στο VICE News. «Είναι θεαματικά εύκολοι στόχοι».
Ο Tournier, ο οποίος υπηρετεί και ως γενικός γραμματέας στην ένωση διευθυντών των σχολείων της χώρας, την SNPDEN, εξήγησε ότι η ένωση εξέφρασε τις ανησυχίες της για την ασφάλεια των μαθητών στην κυβέρνηση στον απόηχο των επιθέσεων.
«Μας άκουσαν, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει ζήτημα συντονισμού μεταξύ των υπουργείων Εσωτερικών, Παιδείας και Υγείας», είπε. «Έχει γίνει παρανόηση σε πολιτειακό επίπεδο».
Όταν ρώτησα σχετικά με τις πιθανές πρωτοβουλίες για να βοηθηθούν οι μαθητές να κόψουν τη συνήθειά τους –κάτι που έχουν ζητήσει οργανώσεις όπως εκείνη του Rigaud–, ο Tournier δεν ήταν αισιόδοξος.
«Αυτό θα σήμαινε τεράστιες μεταρρυθμίσεις, γιατί δεν είμαι σίγουρος πώς μπορείς να καταπολεμήσεις το κάπνισμα όταν έχεις μία νοσοκόμα για κάθε 300 μαθητές», είπε.
«Επιπλέον, στην περίπτωση μερικών μαθητών του λυκείου, δεν έχουμε δικαίωμα να τους σταματήσουμε, και εάν θέλουν να καπνίσουν έξω, θα το κάνουν έτσι κι αλλιώς».
