Από τον Πύργο Ηλείας στην Αθήνα και από εκεί στην Υπάτη. Ερωτας γαρ…
Η Μαρία Μπαλάφα, ένα από τα πιο αγαπητά πρόσωπα στην μικρή γραφική κωμόπολη, παίρνει μετάλλιο και στον δίσκο (σερβιρίσματος) και στο ορεινό τρέξιμο. Ανάμεσα στις παραγγελίες, στα καφεδάκια και τα χειροποίητα γλυκά, έρχεται να ανταλλάξουμε και δυο κουβέντες. Καταλήγουμε, κάτω από τον μεγάλο πλάτανο, να ξεδιπλώνουμε την ιστορία της ζωής της.
Της Λίλιαν Χαχοπούλου
Από που κρατάει η σκούφια της; Τι σχέση έχει με την αγαπημένη ηθοποιό Αιμιλία Υψηλάντη που η φωτογραφία της βρίσκεται σε περίοπτη θέση στο καφενείο της; Τι την έκανε να πάρει δρόμους, μονοπάτια και βουνά, βαδίζοντας στα χνάρια των Φαρμακίδων και του “Ηρακλή”;
“Χωμένη” στη δουλειά από μικρό παιδί, στα χωράφια του χωριού της στον Πύργο Ηλείας, άκουγε την προτροπή της μάνας της να επαναλαμβάνεται χωρίς σταματημό. “Ευχή και κατάρα σας δίνω παιδιά μου. Να φύγετε από δω, να γλυτώσετε από ετούτη τη ζωή, να βρείτε μια καλύτερη τύχη…”
Και όταν έφτασε στα 13 της, η μικρή Μαρία είδε τα λόγια της μάνας να γίνονται πραγματικότητα. Αποχαιρέτησε το σπιτικό της και όλο το Σκουροχώρι και πήρε το δρόμο για την Αθήνα. Οικιακή βοηθός στο σπίτι της συγχωριανής της και σπουδαίας ηθοποιού Αιμιλίας Υψηλάντη.
Κάπως έτσι αρχίζει η ιστορία ζωής της Μαρίας Μπαλάφα, που σήμερα είναι μαμά, γιαγιά, μαραθωνοδρόμος και σχεδόν διάσημη… αφού δεκαετίες τώρα έχει σερβίρει όχι μόνο όλη την Υπάτη και τα περίχωρα αλλά και τους επισκέπτες και τους τουρίστες που ανηφορίζουν για την γραφική πόλη, ταξιδεύοντας για το Αστεροσχολείο, τα ιαματικά, τον Κρεμαστό και τη Μονή Αγάθωνος…
“Μια σταλιά ήμουν όταν έφυγα από το χωριό. Δύσκολη η ζωή, βαριά και ατέλειωτη η μέρα στα χωράφια. Στην Αθήνα είδα έναν άλλο κόσμο, τεράστιο που δεν είχα ξαναδει, να ανοίγεται μπροστά μου. Δούλεψα στο σπίτι της Αιμιλίας Υψηλάντη. Μεγάλωσα την κόρη της, που δυστυχώς πρόσφατα χάθηκε… Εζησα μαζί της κάθε όμορφη ή δύσκολη στιγμή. Την σκέφτομαι πάντα με απέραντη αγάπη. Ομορφη γυναίκα. Μέσα και έξω. Μια πραγματική κυρία. Αρχοντική μέσα στην απλότητα της, με καθαρό βλέμμα και ψυχή…”
“Εκεί λοιπόν στην Αθήνα, μέσα σε ένα ασανσέρ να σου ένας φοιτητής. Ο Θανάσης! Θανάσης Μπαλάφας. Από την Υπάτη, γιος του Επαμεινώνδα Μπαλάφα. Η οικογένεια είχε σπουδαίο εστιατόριο στην Υπάτη. Ήταν στις δόξες τους τότε τα Λουτρά Υπάτης. Ερχονταν από όλη την Ελλάδα για διακοπές και ιαματικά λουτρά. Ουρές έκαναν οι λουόμενοι στο μαγαζί για να πιάσουν μια θέση…”
¨Σαν τρελός με ήθελε ο Θανάσης. Με έψηνε καιρό. Θα σε πάρω μου έλεγε, θα σε παντρευτώ, δεν γλυτώνεις… Μέχρι που πήρε την απόφαση να πάει στην μάνα μου στο χωριό στον Πύργο να ζητήσει το χέρι μου. Δεν έχω τίποτα να της δώσω παλικάρι μου, του είπε εκείνη. Μόνο την ευχή σου θέλω της απάντησε…”
“Στην Υπάτη πάτησα το πόδι μου πρώτη φορά στις αρχές του ’70 για να με γνωρίσει στην οικογένεια του. Φτάνοντας προς το χωριό έμεινα με το στόμα ανοιχτό. Ωωωω με τι μεγάλα μαρούλια έχει ο τόπος σας, του λέω. Γέλασε πολύ. Καπνά ήταν, χωράφια ολόκληρα. Δεν είχα ξαναδεί.
Φτάνοντας στην πλατεία το μαγαζί ήταν γεμάτο. Μάλλον ήμουνα η πρώτη που έφερε το μίνι, με κοίταζαν από πάνω μέχρι κάτω..”
“Το ’73 έγινε ο γάμος. Κουμπάρα η Αιμιλία Υψηλάντη. Εκείνη τη μέρα στην Υπάτη, μήλο να πέταγες δεν θα έβρισκε τόπο να πέσει κάτω. Είχε μαζευτεί κόσμος για να δει την αγαπημένη του ηθοποιό από κοντά. Έκλεψε την παράσταση αλλά της άξιζε… Ολη η Ελλάδα την θαύμαζε και ακόμα την θαυμάζει. Και εγώ είχα την τιμή και τη χαρά να μεγαλώσω μαζί της, να ζήσω στο σπίτι της, να την κάνω συγγενή μου, μα πιο πολύ να την νιώσω άνθρωπο δικό μου…”
“Μετά το γάμο συνεχίσαμε να ζούμε και να δουλεύουμε στην Αθήνα, Κάναμε και την Αγγελική το πρώτο μας παιδί. Ο αδερφός του Θανάση αποφάσισε κλείσει το μαγαζί. Έπαιρνε και ξαναέπαιρνε τηλέφωνα ο παππούς Επαμεινδώνας. Ελάτε να δουλέψετε εδώ, να ανοίξετε το μαγαζί, δεν έχει ο κόσμος που να σταθεί… Στην αρχή δεν μου φάνηκε καλή ιδέα. Όμως το αποφασίσαμε, ήρθαμε και τελικά εδώ ήταν η τύχη μου, εδώ ήταν η ζωή μου. Μεγάλωσε η οικογένεια, ήρθαν στον κόσμο ο Νώντας, η Παναγιώτα και Αδαμαντία. Μαγαζί και οικογένεια μαζί. Το εστιατόριο έγινε καφενείο, το κράτησα και μόνη μου όταν έφυγε ο Θανάσης… Μεγάλωσαν και τα παιδιά μου και με βοηθάνε, έκαναν παιδιά και τα παιδιά μου, και ρίζωσα εδώ κάτω από τον πλάτανο…”
“Την αγάπησα την Υπάτη και τους ανθρώπους της. Και το καφενείο, από τότε που έμεινα και μόνη μου έγινε η ζωή μου. Τώρα πια με βοηθάνε και τα παιδιά μου. Εδώ στον Πλάτανο, κάθε μέρα με το δίσκο στο χέρι, ούτε ξέρω πόσους καφέδες έχω φτιάξει, πόσους πελάτες έχω σερβίρει, δεν μετριούνται…”
“Εδώ που καθόμουν τα μεσημέρια έβλεπα τον γιατρό τον Γιωτόπουλο. Εφυγε πριν χρόνια από τη ζωή. Ερχονταν από τη Λαμία με το αυτοκίνητο στα Λουτρά Υπάτης και από εκεί το έπαιρνε με τα πόδια, και με τη γκλίτσα στο χέρι, ανηφόριζε. Λουτρά Υπάτης, Αργυροχώρι, Υπάτη, Καπνοχώρι, Μονή Αγάθωνος και από εκεί έκανε τον κύκλο στα υπόλοιπα χωριά μέχρι που έφτανε πάλι στα Λουτρά Υπάτης για να πάρει το αμάξι να επιστρέψει στη Λαμία. Από το 2000 αποφάσισα να περπατάω και εγώ. Σιγά σιγά όλο και περισσότερο. Μέχρι που κυκλώνω και εγώ τα χωριά…”
“Εβλεπα τους δρομείς, εκατοντάδες, να έρχονται για τον Μαραθώνιο Ηρακλής κάθε Σεπτέμβρη. Λέω, θα τρέξω και εγώ. Και ας μην τρέξω, ας πάω και περπατώντας… Και το έκανα. Και όσο με βαστάνε τα πόδια μου, θα το κάνω… Ακούω στον τερματισμό που με φωνάζουν, μου λένε μπράβο…αλλά εμένα το μυαλό μου είναι μόλις μου περάσουν το μετάλιο, να τρέξω στο μαγαζί να σερβίρω, έχει κόσμο στους αγώνες και θέλει χέρια το μαγαζί…”
Πάνω στην κουβέντα καταφτάνει φουριόζα η Αγγελική, αναλαμβάνει τον δίσκο…
Ο Νώντας περιγράφει σε μια παρέα τα γλυκά του μαγαζιού που έχει φτιάξει με έμπνευση (και με τα χεράκια της) η γυναίκα του και κάπου ανάμεσα τους τριγυρίζει το εγγονάκι της Μαρίας που έχει πετάξει το παιχνίδι από τα χέρια για να σιγυρίσει τις καρέκλες από το τραπέζι που άδειασε.
Τρείς γενιές παρούσες, συνυπάρχουν και μεγαλώνουν σαν τα κλαδιά του πλάτανου, σημείο αναφοράς της οικογένειας αλλά και της γραφικής πλατείας της Υπάτης…
