Ο εντοπισμός ενός πλήρως εξοπλισμένου εργαστηρίου παραγωγής συνθετικών ναρκωτικών τον περασμένο Μάρτιο σε περιοχή της Ελευσίνας Αττικής, όπου παράγονταν μεγάλες ποσότητες δισκίων captagon, τα οποία χρησιμοποιούν μέλη του ISIS, προκαλεί το εύλογο ερώτημα κατά πόσο η Ελλάδα αποτελεί κέντρο παραγωγής ναρκωτικών ουσιών, αλλά και τι γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη.
«Τα παράνομα εργαστήρια παρασκευής συνθετικών ναρκωτικών δεν αποτελούν εκτεταμένο φαινόμενο στη χώρα μας, αλλά είμαστε συνεχώς σε επαγρύπνηση, γιατί ο κίνδυνος ελλοχεύει συνεχώς εξαιτίας της κομβικής γεωγραφικής θέσης της Ελλάδας, που αποτελεί το σημείο συνάντησης Δύσης και Ανατολής», τονίζει μιλώντας στο Αθηναϊκό Μακεδονικό – Πρακτορείο Ειδήσεων ο επικεφαλής της Υποδιεύθυνσης Δίωξης Ναρκωτικών της Ασφάλειας Αττικής, Κώστας Παναγιωτόπουλος. Μιας Υπηρεσίας που αποτελεί την “αιχμή του δόρατος” στον καθημερινό “πόλεμο” της Πολιτείας με τη μάστιγα του “λευκού θανάτου”.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι κατά την επιχείρηση εξάρθρωσης της διεθνούς εγκληματικής οργάνωσης, που είχε στήσει το εργαστήριο παραγωγής και τυποποίησης συνθετικών ναρκωτικών στην Ελευσίνα, η οποία υλοποιήθηκε με την κοινή συνεργασία της Υποδιεύθυνσης Δίωξης Ναρκωτικών Αττικής με το Σ.Δ.Ο.Ε, το Λιμενικό και τις Αρχές DEA των ΗΠΑ, βρέθηκαν και κατασχέθηκαν, μεταξύ άλλων: 630.000 αμφεταμινούχα δισκία captagon, δύο πιστόλια, ένα υποπολυβόλο, πλήθος φυσιγγίων διαφόρων διαμετρημάτων, ένα σκάφος, καθώς και ο εξοπλισμός του εργαστηρίου. Είναι γνωστό ότι τζιχαντιστές χρησιμοποιούν το φτηνό συνθετικό ναρκωτικό captagon, το οποίο δρα διεγερτικά και τούς βοηθά να νικούν το φόβο, την κούραση και τον πόνο.
Το πρώτο μεγάλο εργαστήριο παραγωγής συνθετικών ναρκωτικών στην Ελλάδα, εντοπίστηκε και κατασχέθηκε το 2000 στην περιοχή Καζάρμας Κορίνθου, όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επικεφαλής της Υποδιεύθυνσης Δίωξης Ναρκωτικών Αττικής. Ειδικότερα, κατασχέθηκαν 30.103 δισκία και 1.994,3 γραμμάρια αμφεταμίνης, καθώς και πλήρης εξοπλισμός παρασκευής και τυποποίησης χαπιών. Η υπόθεση αυτή είχε χαρακτηριστεί ως μία προσπάθεια των εγκληματικών δικτύων “μετακόμισης” της παράνομης παραγωγής αμφεταμίνης από τον Βορρά (Αγγλία, Ολλανδία και Πολωνία) στο Νότο. Προσπάθεια, η οποία ανακόπηκε από την επέμβαση της Υποδιεύθυνσης Δίωξης Ναρκωτικών Αττικής.
Το 2010 παρατηρήθηκε μία σταδιακή αύξηση της χρήσης της κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης (ονομασία δρόμου “Shisha”), η παραγωγή της οποίας πιθανολογείται ό,τι γινόταν σε οικιακά εργαστήρια και προοριζόταν για την εγχώρια αγορά. Τα δύο τελευταία χρόνια ωστόσο παρατηρείται μείωση της χρήσης.
Η ευρωπαϊκή αγορά ναρκωτικών
Η αγορά ναρκωτικών στην Ευρώπη συντηρείται τόσο από την εγχώρια παραγωγή, όσο και από ναρκωτικά που διακινούνται λαθραία από άλλες περιοχές του κόσμου. Η Λατινική Αμερική, η Δυτική Ασία και η Βόρεια Αφρική αποτελούν σημαντικές πηγές προέλευσης των ναρκωτικών που εισέρχονται στην Ευρώπη, ενώ η Κίνα και η Ινδία είναι πηγές προέλευσης των νέων ψυχοδραστικών ουσιών.
Η Ευρώπη διαδραματίζει ρόλο διαμετακομιστικού κέντρου για κάποια ναρκωτικά και κάποιες πρόδρομες ουσίες που προορίζονται για άλλες ηπείρους, ενώ αποτελεί επίσης τόπο παραγωγής κάνναβης και συνθετικών ναρκωτικών. Η παραγόμενη κάνναβη προορίζεται κυρίως για εγχώρια κατανάλωση, ενώ μέρος των παραγόμενων συνθετικών ναρκωτικών εξάγεται σε άλλες περιοχές του κόσμου.
Στην Ευρώπη υπάρχει μία μακρά ιστορία στη χρήση και στην παραγωγή συνθετικών ουσιών. Κύρια χώρα παραγωγής αμφεταμίνης και MDMA στην Βορειοδυτική Ευρώπη είναι η Ολλανδία, με το Βέλγιο να έρχεται δεύτερο. Παραγωγή αμφεταμίνης καταγράφεται και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και κυρίως στη Βουλγαρία και την Τουρκία. Στην κεντρική Ευρώπη παρατηρείται παραγωγή μεθαμφεταμίνης, κυρίως στην Τσεχία και τις γειτονικές της χώρες. Ωστόσο, παραγωγικό δυναμικό υπάρχει σε κάποιο βαθμό και στις Κάτω Χώρες και στη Λιθουανία, ενώ στη Βουλγαρία παρατηρήθηκε αύξηση του αριθμού των εξαρθρώσεων παράνομων εργαστηρίων. Στην Βορειοανατολική Ευρώπη η παραγωγή αμφεταμινών και μεθαμφεταμινών κυριαρχείται από Λιθουανικής και Εσθονικής καταγωγής εγκληματικές οργανώσεις. Οι παραγόμενες ποσότητες προορίζονται για τις αγορές της Πολωνίας, της Λιθουανίας και τις Σκανδιναβικές χώρες.
Με βάση τα στοιχεία για την προσφορά ναρκωτικών που τηρούνται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας, η καθαρότητα ή η δραστικότητα των περισσότερων παράνομων ουσιών είναι υψηλή ή αυξάνεται. Επιπλέον, έχει αυξηθεί η πολυπλοκότητα της αγοράς ναρκωτικών, καθώς οι καταναλωτές έχουν στη διάθεσή τους νέες ουσίες, παράλληλα με τα καθιερωμένα ναρκωτικά. Το έργο των διωκτικών αρχών δυσχεραίνεται από το γεγονός ότι η παραγωγή κάνναβης, συνθετικών ναρκωτικών και ορισμένων οπιοειδών και νέων ψυχοδραστικών ουσιών, γίνεται πλέον εντός Ευρώπης.
Για την παρασκευή συνθετικών διεγερτικών και άλλων ουσιών είναι απαραίτητη η χρήση πρόδρομων χημικών ουσιών, η διαθεσιμότητα των οποίων έχει τεράστιο αντίκτυπο στην αγορά, αλλά και στις μεθόδους παραγωγής που εφαρμόζονται στα παράνομα εργαστήρια. Δεδομένου ότι πολλές πρόδρομες ουσίες έχουν νόμιμες χρήσεις, ορισμένες εξ αυτών χαρακτηρίζονται «διαβαθμισμένες» βάσει κανονισμών της ΕΕ και παρακολουθείται στενά η εμπορία τους, οι παραγωγοί συνθετικών ναρκωτικών επιδιώκουν να ελαχιστοποιήσουν τον αντίκτυπο των ελέγχων, χρησιμοποιώντας μη ελεγχόμενες χημικές ουσίες για την παραγωγή πρόδρομων ουσιών.
Πρόσφατα, ο όγκος παραγωγής της αμφεταμίνης και μεθαμφεταμίνης αυξήθηκε και χρησιμοποιούνται νέες πρόδρομες ουσίες. Το 2014 τα κράτη μέλη της ΕΕ ανέφεραν 36.000 κατασχέσεις αμφεταμίνης, συνολικού βάρους 7,1 τόνων. Οι κατασχέσεις μεθαμφεταμίνης είναι πολύ λιγότερες, με την Ευρωπαϊκή Ενωση να αναφέρει 7.600 κατασχέσεις, συνολικού βάρους 0,5 τόνου. Τόσο ο αριθμός των κατασχέσεων, όσο και οι κατασχεθείσες ποσότητες αμφεταμίνης και μεθαμφεταμίνης κινούνται ανοδικά από το 2002. Στην Ελλάδα η διάδοση, παραγωγή και χρήση δεν βρίσκεται στα επίπεδα των άλλων κρατών, με τις κατασχέσεις να φθίνουν κατά την τελευταία δεκαπενταετία. Ενδεικτικά, το 2000 κατασχέθηκαν 30.109 δισκία αμφεταμίνης, ενώ το 2015 κανένα! Παράλληλα, το 2000 κατασχέθηκαν στη χώρα μας 53.557 χάπια έκσταση και μόλις 315 το 2015.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ
