Σε πεδίο μάχης παραπέμπουν οι ελληνικοί δρόμοι, καθώς η διαρκής αντιπαράθεση οδηγών Ι.Χ. με μοτοσικλετιστές, οδηγών λεωφορείων και φορτηγών με οδηγούς «μικρών» αυτοκινήτων και όλων μαζί εναντίον ποδηλατών αλλά και πεζών καλά κρατεί, με… μαζική παράκαμψη του ΚΟΚ.
Ετσι, πάνω από δύο άνθρωποι κάθε ημέρα αφήνουν την τελευταία τους πνοή στους ελληνικούς δρόμους λόγω τροχαίων και πάνω από 14.000 – 15.000 είναι οι τραυματίες κάθε χρόνο, παρά τη μικρή μείωση των τελευταίων ετών.
«Αρκούν τρία δευτερόλεπτα για να γίνει μεγάλο κακό, για να χαθούν μία ή περισσότερες ζωές και για να καταστραφούν μερικές ακόμα. Το τιμόνι είναι ένα φονικό όπλο». Οι δηλώσεις αυτές του προέδρου του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ), Κώστα Κεπαπτσόγλου, προκαλούν ίσως σοκ. Αλλά είναι καλό να τις έχουμε στο μυαλό μας, ειδικά αυτές τις γιορτινές ημέρες, που οι οδικές μετακινήσεις αυξάνονται πολύ. Πολύ περισσότερο όταν στην Ελλάδα σκοτώνονται στους δρόμους από συγκρούσεις με οχήματα περίπου 800 άτομα κάθε χρόνο, ενώ πάνω από 1.300 άτομα τραυματίζονται βαριά.
Τα τελευταία χρόνια τα στοιχεία της Τροχαίας αποτυπώνουν μια μείωση στον αριθμό των θυμάτων: το 2012 οι νεκροί στην άσφαλτο είχαν φτάσει τους 976, το 2013 ήταν 865, το 2014 ήταν 801 και το 2015, 789. Αν και έχουν διατυπωθεί επιφυλάξεις για την ακρίβεια των στοιχείων της Ελληνικής Αστυνομίας (για παράδειγμα, όσον αφορά τραυματίες που καταλήγουν αργότερα), σίγουρα σηματοδοτούν μια πτωτική τάση. Αντίστοιχα, ο συνολικός αριθμός των τραυματιών, ελαφριές ή βαριές περιπτώσεις, μαζί με τους αποθανόντες, αποτυπώνει την ίδια τάση: από 16.094 το 2012, πήγαμε στους 15.072 το 2013, 15.085 το 2014 και 14.729 το 2015.
«Η μείωση στον αριθμό των θυμάτων μάλλον έχει να κάνει με τη μείωση της χρήσης των Ι.Χ. αυτοκινήτων τα τελευταία χρόνια λόγω της κρίσης, παρά με βελτίωση της οδικής συμπεριφοράς των οδηγών. Υπάρχει και μια βελτίωση των οδικών υποδομών, κυρίως των αυτοκινητοδρόμων, αλλά δεν υπάρχουν ακόμα επιστημονικά στοιχεία για να δούμε ακριβώς από πού προήλθε η μείωση των θυμάτων», λέει στην «Κ» ο κ. Κεπαπτσόγλου.
Οι οδηγοί μοτοσικλετών έχουν πολύ μεγάλο μερίδιο μεταξύ των νεκρών και των τραυματιών. Το 2015 από τους 789 νεκρούς, οι 287 ήταν αναβάτες μηχανών. «Το πρόβλημα με τα δίκυκλα στην Ελλάδα είναι πολύ μεγάλο. Οι οδηγοί τους είναι οι πιο εκτεθειμένοι στον κίνδυνο και παρ’ όλα αυτά η αγνόηση του ΚΟΚ από μέρους τους είναι πολύ εκτεταμένη», λέει ο κ. Κεπαπτσόγλου.
Μια νέα πρόκληση στους ελληνικούς δρόμους είναι η αυξανόμενη κυκλοφορία ποδηλάτων και η προσοχή που πρέπει να έχουν απέναντί τους τα μηχανοκίνητα οχήματα. Το 2015 είχαν καταγραφεί έξι νεκροί αναβάτες ποδηλάτων ενώ το 2016 βρέθηκαν εννέα περιπτώσεις νεκρών ποδηλατών!
Αλλά και οι πεζοί είναι κινούμενοι στόχοι για τους ασυνείδητους οδηγούς. Το ποσοστό των νεκρών πεζών κυμαίνεται στο 17%-20% τα τελευταία χρόνια. Μόνο το 2015, 129 άνθρωποι που περπατούσαν βρήκαν τραγικό θάνατο στην άσφαλτο. «Ο πεζός έχει προτεραιότητα!
Στην Ελλάδα τηρείται μόνο στο… αεροδρόμιο, που κατεβαίνουν ανυποψίαστοι οι τουρίστες. Επιπλέον όμως, πρέπει να μειωθούν τα όρια ταχύτητας, ειδικά μέσα στις πόλεις. Οτιδήποτε κινείται πάνω από τα 30 χιλιόμετρα την ώρα μπορεί να σκοτώσει έναν πεζό, ένα παιδί, έναν ποδηλάτη», τονίζει ο πρόεδρος του ΣΕΣ και επίκουρος καθηγητής στο Πολυτεχνείο, σημειώνοντας πως πρόκειται για διεθνή τάση. «Εξάλλου, το χρονικό κέρδος για τον οδηγό από την αυξημένη ταχύτητα είναι μηδαμινό. Αντίθετα, οι συνέπειες σε κίνδυνο, ρύπους, θόρυβο, κατανάλωση είναι πολύ μεγάλες».
«Δεν υπάρχουν τροχαία ατυχήματα, αλλά τροχαία εγκλήματα. Δεν πρόκειται για την κακιά ώρα, την ατυχία, αλλά για εγκληματική συμπεριφορά», λέει στην «Κ» ο κ. Γιώργος Κουβίδης, από τον Πανελλαδικό Σύλλογο SOSΤΕ (SOS Τροχαία Εγκλήματα), σημειώνοντας μάλιστα πως τον Απρίλιο φέτος το μεγάλο ειδησεογραφικό δίκτυο Associated Press ζήτησε από τους συνεργάτες του «να αποφεύγουν τη λέξη “ατύχημα” στα θέματα που αφορούν τροχαίες συγκρούσεις», αναφέροντας πως η λέξη «μπορεί να αναγνωστεί ως ελαφρυντικό για το πρόσωπο που είναι υπεύθυνο»…
Ταχύτητα και αλκοόλ, οι αιτίες
«Υπάρχουν χώρες που εφάρμοσαν ολοκληρωμένες πολιτικές για την οδική ασφάλεια και είχαν εντυπωσιακά αποτελέσματα όσον αφορά τη δραστική και διαρκή μείωση των τροχαίων συγκρούσεων, όπως στη Σουηδία εδώ και δεκαετίες και στη Βόρεια Αμερική τα τελευταία δύο χρόνια», λέει ο κ. Γιώργος Κουβίδης, ξεχωρίζοντας δύο αιτίες για τις περισσότερες θανατηφόρες συγκρούσεις. «Το πρώτο είναι η ταχύτητα, ο υπ’ αριθμόν ένα φονιάς στους δρόμους. Το λένε όλοι οι οργανισμοί. Εμείς δεν συμφωνούμε απλά, το βεβαιώνουμε με τις ζωές αυτών που χάσαμε. Η συντριπτική πλειονότητά τους είναι θύματα παραβατών ταχύτητας», τονίζει ο κ. Κουβίδης. Μείωση κατά 5% της μέσης ταχύτητας θα οδηγούσε σε έναν περιορισμό των θανατηφόρων τροχαίων συγκρούσεων κατά 30%, λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
«Το δεύτερο είναι το αλκοόλ. Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ από τον οδηγό σημαίνει πολλαπλάσιες πιθανότητες για σύγκρουση. Το να οδηγείς με ποσότητα αλκοόλ στο αίμα 1,5 ή 1,9 ή 2,2 gr/l σημαίνει αντίστοιχα πιθανότητα εμπλοκής σε τροχαία σύγκρουση 30 ή 50 ή 100 φορές μεγαλύτερη από αυτήν που έχεις όταν δεν έχεις καταναλώσει αλκοόλ», σημειώνει ο κ. Κουβίδης (σ.σ.: στην Ελλάδα το όριο είναι 0,5 gr/l).
