Η έκτακτη σύσκεψη του ΚΥΣΕΑ υπό την προεδρία του πρωθυπουργού, ο οποίος διέκοψε την περιοδεία του στα Δωδεκάνησα ανεβάζει, όπως είναι επόμενο, τη θερμοκρασία και τροφοδοτεί σενάρια για επικείμενη ελληνοτουρκική κρίση. Υπενθυμίζουμε ότι ο Αλέξης Τσίπρας ακύρωσε ξαφνικά το πρόγραμμά του και το μεσημέρι της Κυριακής επέστρεψε στην Αθήνα. Προς το παρόν δεν είναι σαφές εάν πρόκειται για εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ, ή εάν η Αθήνα έχει πληροφορίες ότι η Άγκυρα θα κλιμακώσει την επίθεσή της, παραβιάζοντας και την ελληνική υφαλοκρηπίδα.
Η μεταφορά τσιμέντου και λάσπης από τουρκικά πλοία στο γεωτρύπανο “Πορθητής”, πάντως, ενίσχυσαν τις πληροφορίες ότι η γεώτρηση έχει αρχίσει και βρίσκεται σε εξέλιξη, όπως ανακοίνωσε και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Από την πλευρά της η Λευκωσία συνεχίζει να εκδίδει εντάλματα σύλληψης εναντίον όσων συμμετέχουν στην παράνομη γεώτρηση, ενώ κλιμακώνεται και η διεθνής πίεση προς την Άγκυρα.
Πρώτα είναι η Κοινή Διακήρυξη της συνόδου Med7 και ειδικά η δήλωση του προέδρου Μακρόν, ο οποίος καταδίκασε ευθέως τις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας και υπογράμμισε ότι η ΕΕ δεν θα δείξει κανένα δείγμα αδυναμίας προς την Τουρκία. Στη συνέχεια ήρθε και η νέα αντίδραση της Ουάσιγκτον, η οποία εξέφρασε βαθιά ανησυχία και χαρακτήρισε την τουρκική γεώτρηση ιδιαίτερα προκλητικό βήμα που θα τροφοδοτήσει την ένταση στην περιοχή. Η αμερικανική πλευρά ουσιαστικά απάντησε στη σχετική δήλωση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ υπενθύμισε παλαιότερη ανακοίνωση, με την οποία καλούσε την Τουρκία να μην πραγματοποιήσει γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ.
Ας σημειωθεί ότι παρά τις πιέσεις που δέχεται, η Τουρκία δείχνει αποφασισμένη να προχωρήσει. Ο Ταγίπ Ερντογάν, μάλιστα, επιτέθηκε ευθέως στον Εμμανουέλ Μακρόν για την καθαρή θέση που πήρε υπέρ της Λευκωσίας. Είναι σαφές πως ο Γάλλος πρόεδρος θα παίξει ρόλο όχι απλώς εισηγητής, αλλά και καταλύτη για να υιοθετήσει η ΕΕ κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας στην επικείμενη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Παράλληλα, η Άγκυρα αφήνει να αιωρείται η απειλή ενός θερμού επεισοδίου, ελπίζοντας πως με αυτόν τον τρόπο θα εκβιάσει καταστάσεις και θα οδηγήσει τα πράγματα σε διαπραγματεύσεις για τη συμμετοχή της στον ενεργειακό πλούτο τόσο της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και της Ελλάδας. Αθήνα και Λευκωσία, όμως, δεν φαίνονται διατεθειμένες να υποκύψουν και κυρίως δεν υπάρχει τέτοιο κλίμα στη Δύση. Είναι σαφές πως και οι ΗΠΑ και η ΕΕ ωθούνται από το πράγματα σε μία πιο αποφασιστική στάση έναντι της Άγκυρας, λόγω και της αμετακίνητης στάσης του Ταγίπ Ερντογάν στο ζήτημα των S-400.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η Κονή Διακήρυξη του Med7 εκ των πραγμάτων σηματοδοτεί και την απόφαση που θα λάβει ολόκληρη η ΕΕ. Αυτό το βλέπει η Τουρκία και γι’ αυτό αντέδρασε έντονα με μακροσκελή ανακοίνωση, η οποία στην ουσία κατηγορεί την ΕΕ ότι υποστηρίζει τους Ελληνοκύπριους και χαρακτηρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία «παράνομη χώρα».
Το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν ο Ταγίπ Ερντογάν θα επιχειρήσει να κλιμακώσει στέλνοντας το δεύτερο γεωτρύπανο “Γιαβούζ” νότια της Κύπρου, όπως εισηγήθηκε ο υπουργός Εξωτερικών του ψευδοκράτους Κουντρέτ Οζερσάι. Οι μέχρι τώρα πληροφορίες είναι ότι θα το αποφύγει και το “Γιαβούζ” θα τρυπήσει στο κόλπο της Καρπασίας.
Εάν, πάντως, ο Ταγίπ Ερντογάν αποφασίσει να τραβήκει στα άκρα το σκοινί, όπως προαναφέραμε, θα στείλει γεωτρύπανο στη θάλασσα του Καστελλορίζου, υποχρεώνοντας την Ελλάδα να αντιδράσει έμπρακτα, με αποτέλεσμα την πρόκληση και ελληνοτουρκικής κρίσης. Διπλωματικές πηγές που παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, θεωρούν πως προς το παρόν αυτό το ενδεχόμενο συγκεντρώνει λίγες πιθανότητες, χωρίς, όμως, και να αποκλείουν μία τέτοια κίνηση στο μέλλον.
Με αυτό το ενδεχόμενο στο μυαλό του ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έστειλε το εξής μήνυμα από τη Χάλκη: «Οι απρόβλεπτοι γείτονες έχουν αρχίσει ξανά με τη ρητορική αλλά και με ενέργειες να προκαλούν, πρώτα στην Κύπρο, και λένε ότι θα ανέβουν και προς την Ελλάδα… Η Ελλάδα είναι μία χώρα ισχυρή και δυνατή, οι Ένοπλες Δυνάμεις είναι αξιόμαχες, το σθένος τους είναι υψηλότερο από ποτέ και οι συμμαχίες της χώρας είναι ισχυρότερες από ποτέ. Είμαστε μία χώρα του διαλόγου, όπως δεν απειλούμε κανέναν έτσι δεν ανεχόμαστε και κανέναν να μας απειλεί».
Δήλωση για το ζήτημα έκανε και η Φώφη Γεννηματά: «Ο κ. Ερντογάν, παραβιάζοντας ευθέως το διεθνές δίκαιο, κλιμακώνει τις προκλήσεις του κατά της Ελλάδας, της Κύπρου, της Ευρώπης, ακόμα και με προσωπικές πλέον επιθέσεις σε χώρες και ηγέτες της ΕΕ… Η Ελληνική Κυβέρνηση επιβάλλεται σε συνεννόηση με τη Λευκωσία, να εξασφαλίσει την σαφή και κατηγορηματική καταδίκη της Τουρκίας από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που συνέρχεται την Πέμπτη. Καθώς και την αναγγελία συγκεκριμένων μέτρων και κυρώσεων εάν οι παράνομες ενέργειες συνεχιστούν».
Αύριο Δευτέρα, πάντως, ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης θα θέσει το ζήτημα της παράνομης τουρκικής γεώτρησης στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, ζητώντας από την ΕΕ να επικαιροποιήσει τη θέση της και να υλοποιήσει τη δέσμευσή της για κατάλληλη απάντηση προς την Τουρκία. Παρά τις δυσκολίες που προβάλλουν κάποιες χώρες-μέλη (κυρίως η Βρετανία), υπάρχει αισιοδοξία ότι η ΕΕ θα υιοθετήσει κάποιου είδους κυρώσεις, ή έστω προειδοποίηση για επιβολή κυρώσεων.
