Ένα ζωντανό κύτταρο στην ορεινή Ελλάδα, την ώρα που τα χωριά της στα μεγάλα υψόμετρα ερημώνουν, ανατρέπει τα δεδομένα. Ο λόγος για το ορεινό βλαχοχώρι της Ηπείρου, το Δίστρατο της Κόνιτσας.
Αν και στα 1.000 μέτρα υψόμετρο, στους πρόποδες της Βασιλίτσας και του Σμόλικα, οι κάτοικοι του δεν το εγκατέλειψαν, γιατί αξιοποίησαν όλα όσα η φύση τους παρέχει απλόχερα.
Η υλοτομία, δύο μονάδες παραγωγής πέστροφας και γόνου πέστροφας, ο τουρισμός, λόγω γειτνίασης με το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας, αλλά και οι εναλλακτικές δραστηριότητες που προσφέρει η περιοχή, κράτησαν τους κατοίκους στον τόπο τους. Το Δίστρατο είναι το τελευταίο από τα 5 χωριά της Λάκκας Αώου. Βρίσκεται στα σύνορα των Ιωαννίνων με τα Γρεβενά. Είναι το μοναδικό από τα 42 χωριά του δήμου Κόνιτσας που έχει σε λειτουργία Δημοτικό Σχολείο με 7 μαθητές.
Ξεναγός μας στο οδοιπορικό στο όμορφο Δίστρατο, είναι ο πρώην πρόεδρος της κοινότητας, επί αυτοδιοικητικής μεταρρύθμισης «Καποδίστριας», ο Κώστας Παγανιάς. Ο πρώην κοινοτάρχης μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ με πάθος και υπερηφάνεια για τον τόπο του.
Η υλοτομία όπως λέει, είναι ένα παραδοσιακό επάγγελμα που πέρασε από γενιά σε γενιά. Το 1970 ξεκίνησαν οι δραστηριότητες γύρω από την πέστροφα και δημιουργήθηκαν δύο ιχθυοτροφεία και κράτησαν τον κόσμο στο χωριό.
«Η πέστροφα του Διστράτου, έχει ξεχωριστή νοστιμιά γιατί ζει, σε κρύα καθαρά νερά. Είναι τα νερά των πηγών της Βασιλίτσας και η νοστιμιά της συναγωνίζεται με τη νοστιμιά της άγριας πέστροφας. Η σπεσιαλιτέ του χωριού μας είναι πέστροφα στα κάρβουνα», λέει χαρακτηριστικά.
Η παραγωγή γόνου πέστροφας γίνεται με τεχνητή γονιμοποίηση στα ιχθυοτροφεία του Διστράτου. Είναι μια δραστηριότητα του πρωτογενούς τομέα, με σημαντική παραγωγή γόνου εξαιρετικής ποιότητας λόγω των συνθηκών. Τα ιχθύδια,είναι περιζήτητα στην αγορά, ενώ εξάγονται και στο εξωτερικό.
Το Δίστρατο απέχει 110 χιλιόμετρα από τα Ιωάννινα και 61 από τα Γρεβενά. Από την κωμόπολη της Κόνιτσας το χωρίζουν 54 χιλιομέτρα. Πρόκειται για μία διαδρομή μέσα στα δάση πεύκης και έλατου, την οποία πριν από 40 χρόνια ακολούθησαν Γερμανοί τουρίστες με καγιάκ, για να ανακαλύψουν τον παραπόταμο του Αώου ,το Κουκουμάντρι, που πηγάζει από την Σαμαρίνα και διασχίζει το Δίστρατο. Τότε, μπήκε και το πρώτο λιθαράκι για την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής, η οποία εξελίχθηκε με την δημιουργία του Χιονοδρομικού Κέντρου της Βασιλίτσας.
Στο χωριό υπάρχουν ξενώνες, ταβέρνες, καφετέριες. Στα 14 χιλιόμετρα της διαδρομής για τη Βασιλίτσα, το τοπίο εναλλάσσεται. Αρχικά ο επισκέπτης θαυμάζει τα δάση της πεύκης, ενώ στη συνέχεια απολαμβάνει τα αλπικά λιβάδια με τα ρόμπολα και τις οξυές.
Για τους λάτρεις της φύσης, τους περιπατητές, εκεί περνάει και το σηματοδοτημένο μονοπάτι Ε6 με την άγρια φυσική ομορφιά, που από το Δίστρατο οδηγεί στην Σαμαρίνα και την Βοβούσα, διασχίζοντας τον Σμόλικα και την χαράδρα του Αώου.
Ο κ. Παγανιάς μίλησε και για την ιστορία του Δίστρατου. Το χωριό πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς και παραδόθηκαν στις φλόγες 204 σπίτια. Ο εξωραϊσμός του οικισμού έγινε επί «Καποδίστρια». Πέραν από τα λιθόστρωτα καλντερίμια αναπαλαιώθηκαν και μπήκαν ξανά σε λειτουργία όλο το χρόνο το παραδοσιακό μαντάνι και η νεροτριβή.
Η ονομασία του χωριού δίνει και την προνομιακή γεωγραφική του θέση. Είναι πάνω σε δύο στράτες. Η μια για την Κόνιτσα και η άλλη για τα Γρεβενά.
Πηγή – ΑΠΕ ΜΠΕ
ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ
