Στο επίκεντρο δημοσιευμάτων των διεθνών ΜΜΕ βρίσκεται η υπερψήφιση του 4ου «μνημονίου» από την κυβερνητική πλειοψηφία, με το οικονομικό πρακτορείο να μιλά για φιλόδοξους οικονομικούς στόχους που μπορεί να στραγγαλίσουν την οικονομία. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με δηλώσεις του γερμανού οικονομολόγου Γενς Μπαστιάν που φιλοξενεί η Deutsche Welle, τα όρια αντοχής των Ελλήνων έχουν εξαντληθεί. Η Ελλάδα υιοθέτησε ακόμη περισσότερα μέτρα λιτότητας, αναφέρει το BBC, που υπογραμμίζει ότι καθώς οι βουλευτές ψήφιζαν διαδηλωτές συγκρούονταν με την αστυνομία. «Το ελληνικό κοινοβούλιο μόλις ενέκρινε και άλλα μέτρα λιτότητας» είναι ο τίτλος του σχετικού άρθρου του αμερικανικού περιοδικού ΤΙΜΕ.
Bloomberg: Τέλος ή νέα λιτότητα; Σε λίγο θα ξέρουμε
Οι πρόσφατες οικονομικές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, αναμένεται να καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό το διακύβευμα της ελάφρυνσης του χρέους, με αποτέλεσμα το άνοιγμα μιας περιόδου έντονης επενδυτικής δραστηριότητας στη χώρα και το τέλος της οικονομικής κρίσης. Αν όχι, η λιτότητα θα συντρίψει τη χώρα και θα στείλει την κυβέρνηση αναγκαστικά σε αναζήτηση ενός ακόμα πακέτου διάσωσης. Σύντομα θα μάθουμε τι από τα δυο θα συμβεί .
Με αυτόν τον τρόπο σχολιάζει το οικονομικό πρακτορείο Bloomberg την ψήφιση του 4ου μνημονίου από την κυβερνητική πλειοψηφία. Σύμφωνα με το πρακτορείο, ο κίνδυνος που ελλοχεύει είναι μήπως η επίτευξη φιλόδοξων δημοσιονομικών στόχων στραγγαλίσει την οικονομία σε τέτοιο βαθμό, ώστε να χαθεί ο στόχος για την επόμενη χρονιά, οπότε οι περικοπές των συντάξεων και οι αυξήσεις των φόρων θα ενισχύσουν περαιτέρω τη λιτότητα και το αδιέξοδο.
“Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι”, δήλωσε ο Νίκος Βέττας, επικεφαλής του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) στην Αθήνα. “Είναι περίπου στο ίδιο επίπεδο τα τρία τελευταία χρόνια και, ενώ πολλοί παράγοντες που δημιούργησαν μια αρνητική δυναμική από την αρχή της κρίσης είναι τώρα πιο αδύναμοι, ωστόσο δεν υπάρχει εγγύηση ότι η οικονομία θα εισέλθει σε φάση βιώσιμης ανάπτυξης”.
Στο πλαίσιο του αισιόδοξου σεναρίου, μια συμφωνία χρέους που ικανοποιεί το ΔΝΤ διευκολύνει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συμπεριλάβει το χαρτοφυλάκιο της ελληνικής κυβέρνησης στο πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων της (ομολόγων), το QE. Αυτό θα προκαλέσει μια ροή ξένων επενδύσεων που κυνηγούν αποδόσεις σε μια χώρα όπου η κεντρική τράπεζα λέει ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν είναι σχεδόν 10% χαμηλότερο από αυτό που θα μπορούσε να είναι, δυνητικά.
«Η συμφωνία με τους πιστωτές συνεπάγεται ορισμένα μέτρα ύφεσης, συμπεριλαμβανομένης της απαίτησης για αύξηση των πρωτογενών πλεονασμάτων τα επόμενα χρόνια”, δήλωσε ο Νικόλαος Καραμούζης, πρόεδρος της τράπεζας Eurobank Ergasias, του τρίτου μεγαλύτερου δανειστή της χώρας, και της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών. “Αυτός ο αρνητικός αντίκτυπος θα αντισταθμιστεί κυρίως από ένα καλύτερο οικονομικό κλίμα, τη συμμετοχή στο QE και τη βιώσιμη αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους”.
Το πακέτο μέτρων που ψηφίστηκε την Πέμπτη, περιελάμβανε 5,4 δισ. ευρώ (6 δισ. δολάρια) μέτρα στήριξης των πολιτών για τα έτη 2019 και 2020 προκειμένου να αντισταθμιστούν οι περικοπές των συντάξεων και οι αυξήσεις των φόρων που ζητούσαν οι πιστωτές. Αλλά η προϋπόθεση είναι ότι αυτό το κίνητρο θα ξεκινήσει μόνο εάν η Ελλάδα πετύχει τους στόχους του προϋπολογισμού.
Η κυβέρνηση δηλώνει ότι θα επιτύχει τον στόχο της, δείχνοντας ένα πρωτογενές πλεόνασμα 4,2% πέρυσι σε σύγκριση με στόχο 0,5% και παρουσιάζοντας το συγκεκριμένο στοιχείο ως απόδειξη ότι το ΔΝΤ είναι πολύ απαισιόδοξο.
Ο Ηλίας Λεκκός, επικεφαλής οικονομολόγος της Τράπεζας Πειραιώς Α.Ε. στην Αθήνα, δεν έχει πειστεί: “Δεν υπάρχει προηγούμενο για μια χώρα που δεν εξάγει πετρέλαιο να επιτύχει ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% συστηματικά για μια περίοδο πολλών ετών”, ανέφερε. “Δεν μπορεί να επιτευχθεί, ή θα επιτευχθεί με τίμημα μια τεράστια ύφεση”.
ΤΙΜΕ: Και άλλα μέτρα λιτότητας
Εκτενές άρθρο για την ψήφιση των νέων μέτρων λιτότητας εμφανίστηκε και στο αμερικανικό περιοδικό ΤΙΜΕ, το οποίο σχολιάζει ότι η Ελλάδα ψήφισε ακόμη περισσότερα νέα μέτρα λιτότητας.
Στο ίδιο μήκος κύματος και το δημοσίευμα του βρετανικού δικτύου BBC:
Τι δηλώνει ο γερμανός οικονομολόγος Γενς Μπάστιαν στην DW
Τα όρια αντοχής των Ελλήνων έχουν εξαντληθεί και μάλιστα με το παραπάνω, εκτιμά ο γερμανός οικονομολόγος Γενς Μπάστιαν μιλώντας στην Deutsche Welle, ένας άριστος γνώστης της πολιτικής και οικονομικής πραγματικότητας στην Ελλάδα, αφού και ο ίδιος ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Οι αριθμοί επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές: η ανεργία διαμορφώνεται στο 23,3%, στους δε νέους ένας στους δύο είναι άνεργος, ενώ το ελληνικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους κατά 0,1%. Σε συνέντευξή του στη Γερμανική Ραδιοφωνία Deutschlandfunk ο γερμανός οικονομολόγος εκτίμησε ότι τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν ότι η συνταγή που χορηγήθηκε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα ήταν λανθασμένη.
«Οι αριθμοί που αναφέρετε είναι τρομακτικοί. Δεν πρόκειται μόνον για μια οικονομική αλλά και μια κοινωνική κρίση. Εντέλει με τον τρόπο αυτό και όταν οι φόροι αλλά και οι ασφαλιστικές εισφορές είναι τόσο υψηλές, στραγγαλίζουμε και την προθυμία των επιχειρήσεων για επενδύσεις (…)».
Με την πλάτη στον τοίχο η κυβέρνηση
Ο Γενς Μπάστιαν εκτιμά ότι η ελληνική κυβέρνηση βρέθηκε και πάλι με την πλάτη στον τοίχο, αφού εάν δεν δεχόταν τα νέα μέτρα, θα επέστρεφε και πάλι το φάντασμα της χρεοκοπίας και του Grexit. Οι διεθνείς δανειστές όμως θα μπορούσαν να καλύψουν τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας χωρίς να ζητήσουν ως αντάλλαγμα την ψήφιση νέων μέτρων, όπως επισημαίνει:
«Συμφωνώ απόλυτα. Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα απέδειξε ότι τα μέτρα περικοπών μάς οδήγησαν στο να έχουμε εν τω μεταξύ πλεονάσματα. Εντούτοις θα πρέπει να αλλάξουμε προσανατολισμό. Πώς διαχειριζόμαστε τα πλεονάσματα; Έχει νόημα να συνεχίσουμε να αυξάνουμε το φόρο επιχειρήσεων ή τις ασφαλιστικές εισφορές; Ή μήπως να αξιοποιήσουμε αυτά τα πλεονάσματα για να επενδύσουμε, ακόμη και σε πιο εξειδικευμένους τομείς, όπως για παράδειγμα σε κοινωνικά προγράμματα ή προγράμματα απασχόλησης;».
Διατηρώντας μια ψευδαίσθηση
Αναφορικά με το υπέρογκο χρέος, ο γερμανός οικονομολόγος είναι βέβαιος ότι η Ελλάδα δεν θα καταφέρει να το αποπληρώσει:
«Σε καμία περίπτωση η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να αποπληρώσει το χρέος που συσσωρεύτηκε τις τελευταίες δεκαετίες και το οποίο διογκώθηκε με τα διεθνή δάνεια. Πόσο μάλλον όταν υπάρχει μια οικονομία που δεν αναπτύσσεται (…). Στο πλαίσιο των λύσεων και της αλλαγής προσανατολισμού θα πρέπει να μιλήσουμε και για ένα κούρεμα του χρέους. Σε αυτό όμως ο κ. Σόιμπλε βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Θέλει να διατηρήσει τον ισοσκελισμένο προϋπολογισμό (σσ. στη Γερμανία). Δεν θα τα καταφέρει όμως εάν, για παράδειγμα, πρέπει να μιλήσει για κούρεμα χρέους στην Ελλάδα».
Σχολιάζοντας τις εναλλακτικές λύσεις που συζητούνται, όπως την παράταση του χρόνου ωρίμανσης των δανείων ή και την περαιτέρω μείωση των ήδη εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων, ο Γενς Μπάστιαν κάνει λόγο για πρόσκαιρες λύσεις. «Επιχειρούν να εξαγοράσουν χρόνο και να πουν την ίδια ώρα στη γερμανική κοινή γνώμη ότι κάπως θα τα καταφέρουμε. Διότι το θέμα θα ξαναγίνει επίκαιρο σε μόλις 50 χρόνια. Όχι, η ελληνική κρίση μας απασχολεί ήδη εδώ και εννέα στο μεταξύ χρόνια. Είναι ένα διαρκές θέμα. Η Ελλάδα θα παραμείνει στην εντατική της ευρωπαϊκής πολιτικής διάσωσης σήμερα, αύριο και μεθαύριο».
