Η ‘ημερολογιακή’ γιορτή της Αγίας Ιερουσαλήμ τιμάται καί φέτος από τους Υπαταίους και όχι μόνο. Άνδρες και γυναίκες κάθε χρόνο πραγματοποιούν την ανάβαση για την σπηλιά ενώ φέτος μαζί τους ήταν ένας ακόμη προσκυνητής.
Ο δήμαρχος Λαμιέων Θύμιος Καραΐσκος, χαράματα Παρασκευής ανέβηκε στην Οίτη και πήρε τον δρόμο για την Αρσαλη, μέσα από μια πραγματικά ιδιαίτερη διαδρομή ακολουθώντας το τελετουργικό μιας κατανυκτικης διαδικασίας , προκειμένου να προσκυνήσει την εικόνα και να λάβει την ευλογία της Θεία Λειτουργίας.
Όπως βλέπετε και στις εικόνες στο σημείο βρίσκεται μαζί με τον εντεταλμένο σύμβουλο στην Υπάτη του Δήμου Λαμιέων, Κώστα Ξεφλούδα και αρκετούς ακόμη προσκυνητές που ανέβηκαν το βουνό για να φτάσουν στην Αρσαλη.
Να σημειώσουμε πως οι περισσότεροι προσκυνητές ανεβαίνουν από το προηγούμενο απόγευμα και διανυκτερεύουν εκεί, όπως ορίζει η παράδοση.
Και του χρόνου…
ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΑΡΣΑΛΗΣ
Πάνω στα ψηλώματα της ελατοσκέπαστης Οίτης , μια σπηλιά πελώρια ανάμεσα στα βράχια , φαντάζει σαν μάτι Κύκλωπα που αγρυπνά για το βασίλειό του. Είναι η σπηλιά της Αρσαλής (Αγίας Ιερουσαλήμ), που οι Υπαταίοι ,τιμώντας τη μνήμη της , διαμόρφωσαν ένα μέρος του εσωτερικού της σε εκκλησούλα και την γιορτάζουν σύμφωνα με τα τοπικά έθιμα.
Σύμφωνα με μια εκδοχή, κατά τα παλιά χρόνια στη σπηλιά αυτή μεταφέρθηκε από πιστούς , με σκοπό τη διαφύλαξή της από τους αλλόθρησκους , η εικόνα της Αγίας που κατά το επίσημο εορτολόγιο μαρτύρησε στη Βέροια , μαζί με τους τρεις γιούς της, Σεκένδο, Σεκενδίκο και Κυγόρο και γιορτάζεται από την Εκκλησία στις 4 Σεπτεμβρίου.
Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή , τα παλιά χρόνια που οι Άγιοι Τόποι πατήθηκαν από τους άπιστους, μια εικόνα – Παναγία κυνηγημένη πέταξε να φύγει από εκεί , για τόπο που θάτανε καλοδεχούμενη. Πετώντας όμως , συνάντησε άλλη μια κυνηγημένη από την Προύσα και μαζί πετάγανε στον ουρανό πάνω από τη Μικρά Ασία κατά τη Δύση.Φτάσανε στα μέρη μας και πήγε κατά τα μέρη του Βελουχιού η κυνηγημένη της Προύσας όπου έγινε η Παναγία Προυσιώτισα και η άλλη διάλεξε το βουνό της Οίτης για να βλέπει όλο τον κάμπο και να είναι ασφαλισμένη.Τρύπησε το βουνό και έφτιαξε η Παναγιά από την Ιερουσαλήμ τη σπηλιά που έγινε το ενδιαίτημά της και ο τόπος της προσευχής και της λατρείας της στο Θεό.Σιγά-σιγά και χρόνια με τα χρόνια έγινε «Ερσαλήμ» , «Αρσαλήμ» , «Αρσαλή».
Σύμφωνα με μια τρίτη εκδοχή , στους Βυζαντινούς χρόνους την Άνοιξη γινόταν η γιορτή ΡΟΖΑΛΙΑ από το Ρόζα=Ρόδο, δηλαδή των λουλουδιών.
Η μεταφορά της εικόνας της Αγίας Ιερουσαλήμ πρέπει να έγινε την Πέμπτη ημέρα της Διακαινησίμου , και γι’αυτό καθιερώθηκε ως ημέρα εορτασμού της από τους Υπαταίους. Διατηρείται δε ως τοπικό έθιμο μέχρι τις μέρες μας.
Την παραμονή της γιορτής, Τετάρτη της Διακαινησίμου , το μεσημέρι , όπως ακόμη στα προπολεμικά χρόνια γινόταν , οι πιστοί ξεκινούν «εν πομπή και οργάνοις» από την πλατεία της Υπάτης , ανηφορίζοντας για τη σπηλιά της Αγίας, με ενδιάμεσους σταθμούς τις θέσεις Αη-Γιάννης , Περιβόλια, Ρέμα , Πρόβατο. Η πορεία προς τα πάνω συνοδεύται από την αντιφωνία που δημιουργείται ανάμεσα στα όργανα και στις φωνές των ανδρών και παιδιών(*) που ψάλλουν το «Χριστός Ανέστη». Μια πορεία αρκετά δύσκολη και κουραστική, λόγω της ανηφοριάς και του δύσβατου της περιοχής καθώς και του βάρους της ετοιμασίας για την εκεί διανυκτέρευση .
Όσο όμως και αν η διαδρομή είναι κουραστική , ο πεζοπόρος νιώθει μια ψυχική ανάταση , όχι μόνο λόγω του θρησκευτικού συναισθήματος ,αλλά και γιατί απολαμβάνει μια μοναδική θέα και φυσική γραφικότητα , που τον κάνει να ξεχνά την κούρασή του και τις δυσκολίες.
Όταν οι προσκυνητές φτάσουν στη σπηλιά , προσπαθούν να εξασφαλίσουν τα μέσα για την διανυκτέρευσή τους (τόπο – «γιατάκι», ξύλα για τη φωτιά) και μετά προσέρχονται στον Εσπερινό , που μέσα σε αυτό το φυσικό ειδυλλιακό περιβάλλον , με τις ψαλμωδίες που αντανακλούν στα βράχια γίνεται πιο κατανυκτικός και συνεπαίρνει την ψυχή του προσκυνητή. Με τη λήξη του Εσπερινού ακολουθεί φαγοπότι που συνοδεύεται με τραγούδια ,πολλά πυροτεχνήματα και «μπόμπες» μέχρι τις πρωινές ώρες .
Το πρωί της Πέμπτης γίνεται λειτουργία σε μια ατμόσφαιρα κατάνυξης και προσευχής.Στο τέλος ο Παπάς μοιράζει αντίδωρο και ο ένας εύχεται στον άλλο «χρόνια πολλά» και «βοήθειά μας η σημερινή». Από τους διοργανωτές της γιορτής δίνεται το σύνθημα της αναχώρησης – κατάβασης, με προορισμό τη θέση «Περιβόλια». Εκεί φτάνουν οι προσκυνητές- Αρσαλιώτες σε διονυσιακή μέθη και στεφανωμένοι με μοσχομύριστα κλαδιά από ανθισμένο έλατο και αγριολούλουδα της Οίτης, όπου τους περιμένουν οι συγγενείς , οι φίλοι και οι επισκέπτες , για να ακολουθήσει χορός , φαγοπότι και ξεφάντωμα.
Το απόγευμα Αρσαλιώτες και μη , κατηφορίζουν προς την πλατεία των Αινιάνων όπου γίνεται Αγιασμός και συνεχίζεται το γλέντι με συνοδεία οργάνων. Το τοπικό αυτό έθιμο κλείνει με την παρουσίαση χορών της Υπάτης από το χορευτικό του Πολιτιστικού Συλλόγου «ΟΙ ΑΙΝΙΑΝΕΣ», χορό των Αρσαλιωτών και λαικό πανηγύρι.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι αυτό το έθιμο είναι από τα σπουδαιότερα της Υπάτης και από τα λίγα που θα συνεχίσουν να υπάρχουν, γιατί το να βαφτιστεί και να νιώσει κάποιος «Αρσαλιώτης» είναι σημαντικό και τιμητικό. Κλείνοντας αυτό το αφιέρωμα μια πρόταση είναι όσοι την ημέρα αυτή βρεθούν στην περιοχή , να συμμετάσχουν έστω για μια φορά στο έθιμο αυτό.
*Την ημέρα αυτή στη γιορτή της Αρσαλής συμμετέχουν μόνο άρρενες , διότι κατά την παράδοση εκεί γινόταν οι συνάξεις των κλεφτοαρματολών για να πάρουν αποφάσεις για τον ΑΓΩΝΑ και κάποιες φορές που από δόλο βρέθηκε γυναίκα στο χώρο αυτό , η γιορτή συνδυάστηκε με θανατηφόρο ατύχημα.
με πληροφορίες https://ypati.wordpress.com/
Να έχουν την ευλογία & ειρήνη του Θεού στην ζωή & τα έργα τους, με τις πρεσβείες των τιμωμένων Αγίων, όλοι.
Ιδιαίτερα, ένα μπράβο στην νεολαία, που τηρεί τις ιερές παραδόσεις, παρ΄ όλες τις «σειρήνες» της εποχής & έλλειψης ορθοδόξου αγωνιζόμενου κλήρου…