Για το πρώτο τρίμηνο του 2018 έχει οριστεί η προκήρυξη των δύο έργων για την ανάπτυξη ψηφιακών υποδομών ανά την Ελλάδα, για την ανάπτυξη εθνικού δικτύου ευρυζωνικής πρόσβασης νέας γενιάς σε αστικές, νησιωτικές, ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, συνολικού ύψους 360 εκατ. ευρώ.
Πρόκειται για το «Superfast Broadband» με ένα ενδεικτικό επιλέξιμο προϋπολογισμό ύψους 200 εκατ. ευρώ (δημόσια δαπάνη) και το «Regional Broadband Extension», με ένα προϋπολογισμό ύψους 160 εκατ. ευρώ (εκ των οποίων 125 εκατ. ευρώ δημόσια δαπάνη από το ΕΠΑνΕΚ και το υπόλοιπο μέρος του Μεγάλου Έργου, ύψους 35 εκατ. ευρώ δημόσια δαπάνη, θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΓΤΑΑ, Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης- ΠΑΑ της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 -αγροτικές περιοχές).
Αμφότερα τα έργα εντάσσονται στο Εθνικό Σχέδιο Ευρυζωνικής Πρόσβασης Επόμενης Γενιάς (NGA Plan), το οποίο έχει εγκριθεί από την ΕΕ (2015) και του οποίου οι στόχοι, οι προσεγγίσεις και οι δράσεις ενσωματώνονται στην Εθνική Ψηφιακή Στρατηγική 2016-2020.
Οσον αφορά το πρώτο έργο περιλαμβάνει δημόσια παρέμβαση για την αύξηση τόσο της διαθεσιμότητας, όσο και της ζήτησης για τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες υπερυψηλής ταχύτητας από τον πληθυσμό της χώρας. Στόχος της δράσης είναι με ορίζοντα το έτος 2020:
• το 50% του πληθυσμού να διαθέτει σύνδεση στο διαδίκτυο με ταχύτητες τουλάχιστον 100 Mbps.
• το 70% του πληθυσμού να έχει πρόσβαση σε υποδομές / δίκτυα επικοινωνιών ταχύτητας τουλάχιστον 100 Mbps (με δυνατότητα αναβάθμισης σε 1Gbps), στόχος ο οποίος θα επιτευχθεί συνδυαστικά μέσω υποδομών που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του έργου, αλλά και μέσω των δικτύων που αναπτύσσονται με ιδιωτικά κεφάλαια των παρόχων, ενώ ως προς το εκτιμώμενο χρονοδιάγραμμα έναρξης του έργου, στο τέλος του 2017 αναμένεται η ολοκλήρωση μελετών, διαβούλευσης, σχήματος υλοποίησης και θεμάτων ενίσχυσης κι εν συνεχεία το πρώτο τρίμηνο του 2018 η έναρξη της διαγωνιστικής διαδικασίας.
Για το έργο «Regional Broadband Extension», περιλαμβάνει δημόσια παρέμβαση για την αύξηση της διαθεσιμότητας, για τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες σε ημιαστικές και αγροτικές περιοχές, που δεν διαθέτουν πρόσβαση υψηλής ταχύτητας στο διαδίκτυο, ακόμα και μετά την υλοποίηση του έργου Rural Broadband. Η δράση αποσκοπεί στην κάλυψη του μεγαλύτερου δυνατού μέρους των εν λόγω οικισμών με ευρυζωνικές συνδέσεις (με ταχύτητες τουλάχιστον 30 Mbps και κατά προτίμηση ανώτερη των 500 Mbps) του πληθυσμού, επιτρέποντας ταυτόχρονα τη μείωση του συνολικού κόστους επενδύσεων σε NGA στο σύνολο της χώρας (περιλαμβανομένων και των ιδιωτικών επενδύσεων).
Η δράση θα συμβάλλει, με βάση το σχεδιασμό του υπουργείου:
• στη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος μεταξύ των αστικών κέντρων και της ελληνικής περιφέρειας και στην ανάπτυξη ευρυζωνικών υποδομών νέας γενιάς με βάση και της επιταγές της ψηφιακής ατζέντας της Ευρώπης για το 2020 για διείσδυση στις υπερ-υψηλές ταχύτητες
• στη διαμόρφωση ευνοϊκού περιβάλλοντος για ιδιωτικές επενδύσεις, ώστε να εστιάσουν στην επέκταση και διείσδυση υποδομών επόμενης γενιάς που επιτυγχάνουν «ουσιαστική αλλαγή» (step change) σε όρους ευρυζωνικής διαθεσιμότητας, σε περιοχές και αγορές στις οποίες έχει αποδειχτεί ότι υπάρχει μηδενικό ή μειωμένο ενδιαφέρον ανάπτυξης σχετικών υποδομών και υπηρεσιών.
Η δράση σχεδιάζεται να υλοποιηθεί σε περιοχές παρέμβασης που θα καθορίζονται με δυναμικό τρόπο, σε συνάρτηση με την πρόοδο της διαθεσιμότητας. Το εκτιμώμενο χρονοδιάγραμμα έναρξης του έργου έχει ως εξής:
• Υποβολή Αίτησης Μεγάλου Έργου: τέλος 2017
• Ένταξη και προκήρυξη: Α’ τρίμηνο 2018
• Νομική Δέσμευση και έναρξη υλοποίησης: Β’ εξάμηνο 2018
Και οι δύο παρεμβάσεις θα υλοποιηθούν σε πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές με τρόπο συμπληρωματικό σε αντίστοιχες υποδομές που αναπτύσσουν ιδιώτες πάροχοι.
Ουραγός η Ελλάδα στην Ευρώπη
Την ίδια στιγμή, με βάση την έκθεση ψηφιακής προόδου της Ευρώπης (EDPR) για το 2017, η χώρα μας κατατάσσεται 26η στο σύνολο των 28 κρατών μελών της ΕΕ, χωρίς να έχει σημειώσει συνολικά, η Ελλάδα μεγάλη πρόοδο σε σύγκριση με άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Όσον αφορά τη συνδεσιμότητα, η Ελλάδα παρουσιάζει ευρεία διαθεσιμότητα σταθερών ευρυζωνικών συνδέσεων, αλλά η διείσδυσή τους προχωρεί με αργούς ρυθμούς. Η τιμή παραμένει σχετικά υψηλή και η μετάβαση σε γρήγορες ευρυζωνικές συνδέσεις είναι πιο αργή απ’ ό,τι σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Από τη θετική πλευρά, οι Έλληνες πολίτες χρησιμοποιούν πιο ενεργά το διαδίκτυο για επιγραμμικό περιεχόμενο και βιντεοκλήσεις. Ωστόσο, το χαμηλό επίπεδο ψηφιακών δεξιοτήτων μπορεί να δράσει ως τροχοπέδη για την περαιτέρω ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας.
Όσον αφορά την ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας, οι εταιρείες χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα ίδια επίπεδα με τον μέσο όρο της ΕΕ, αλλά δεν χρησιμοποιούν πιο προηγμένη τεχνολογία, όπως υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους ή ηλεκτρονικά τιμολόγια. Η Ελλάδα ανήκει στην ομάδα των χωρών με χαμηλές επιδόσεις και «βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο ως προς την υλοποίηση των επενδύσεων ύψους περίπου ενός δισ. ευρώ που έχουν σχεδιαστεί για επενδύσεις Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) μέσω των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων (ΕΔΕΤ) για την περίοδο 2014-2020».
Όσον αφορά τη συνδεσιμότητα, η Ελλάδα παρουσιάζει ευρεία διαθεσιμότητα σταθερών ευρυζωνικών συνδέσεων, αλλά η διείσδυσή τους προχωρεί με αργούς ρυθμούς. Η τιμή παραμένει σχετικά υψηλή και η μετάβαση σε γρήγορες ευρυζωνικές συνδέσεις είναι πιο αργή απ’ ό,τι σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Παρότι σημείωσε αισθητή πρόοδο, η Ελλάδα έπεσε μία θέση, και κατατάσσεται πλέον 27η μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Παρότι υπάρχει κάλυψη για το 99 % των ελληνικών νοικοκυριών όσον αφορά τις βασικές σταθερές ευρυζωνικές υπηρεσίες, η χώρα δεν έχει κάνει αρκετές ενέργειες για να αντιμετωπίσει μείζονες προκλήσεις. Καταρχάς, όσον αφορά τη διείσδυση, παρά την αύξηση κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες, η διείσδυση των κινητών ευρυζωνικών επικοινωνιών είναι 50 συνδρομές ανά 100 άτομα, αρκετά κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ (84 συνδρομές ανά 100 άτομα). Η διείσδυση των σταθερών ευρυζωνικών επικοινωνιών παρέμεινε σταθερή στο 66 % ανά νοικοκυριό, κάτω από τον μέσο όρο του 74 % στην ΕΕ. Ενώ οι συνδρομές σε γρήγορες ευρυζωνικές συνδέσεις έχουν αυξηθεί κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, αγγίζοντας το 7 %, παραμένουν αρκετά κάτω από τον μέσο όρο του 37 % στην ΕΕ. Δεύτερον, παρότι σημείωσε πρόοδο κατά 8 %, η Ελλάδα παραμένει τελευταία μεταξύ των κρατών μελών στην κάλυψη NGA ανά νοικοκυριό, απέχοντας πολύ από τον μέσο όρο του 76 % στην ΕΕ. Η Ελλάδα σημειώνει καλύτερες επιδόσεις ως προς το 4G. Κάλυψη 4G υπάρχει για το 80 % των νοικοκυριών, κοντά στον μέσο όρο της ΕΕ, που είναι 84 %.
Ανθρώπινο κεφάλαιο
Όσον αφορά το ανθρώπινο κεφάλαιο, οι επιδόσεις της Ελλάδας είναι αρκετά χαμηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ, αλλά σημειώνεται μικρή πρόοδος. Το 2016, το ποσοστό του ελληνικού πληθυσμού που χρησιμοποιούσε το διαδίκτυο σε τακτική βάση (66 %) ήταν από τα χαμηλότερα μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών (ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 79 %). Ωστόσο, σε σχέση με το 2015 (63 %), βελτιώθηκε κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες. Ο αριθμός των ατόμων που έχουν τουλάχιστον βασικό επίπεδο ψηφιακών δεξιοτήτων αυξάνεται επίσης, φτάνοντας το 46 % το 2016 έναντι 44 % το 2015. Το μερίδιο των πτυχιούχων θετικών επιστημών, τεχνολογίας, μηχανικής και μαθηματικών (STEM) παραμένει σχετικά υψηλό, κάτι που δημιουργεί αισιοδοξία για το ψηφιακό μέλλον της Ελλάδας. Προς το παρόν η Ελλάδα έχει το χαμηλότερο ποσοστό ειδικών ΤΠΕ στην ΕΕ στο σύνολο του εργατικού δυναμικού (1,2 %). Η Ελλάδα εξακολουθεί να πάσχει από «διαρροή εγκεφάλων», αλλά η αντιμετώπιση της έλλειψης ειδικών ΤΠΕ παραμένει κρίσιμης σημασίας για τη στήριξη του ψηφιακού μετασχηματισμού της βιομηχανίας.
