Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η ανίχνευση υψηλών επιπέδων μιας λεγόμενης «παντοτινής χημικής ουσίας» σε δημητριακά και προϊόντα σίτου σε ολόκληρη την Ευρώπη, σύμφωνα με νέα μελέτη του Δικτύου Δράσης για τα Φυτοφάρμακα (PAN Europe).
Πρόκειται για το τριφθοροξικό οξύ (TFA), μία ουσία που παραμένει στο περιβάλλον, συνδέεται με διαταραχές στην αναπαραγωγή και την ανάπτυξη και ανιχνεύθηκε στη συντριπτική πλειονότητα των δειγμάτων τροφίμων. Ιδιαίτερα αυξημένες εμφανίζονται οι συγκεντρώσεις στα δημητριακά, οι οποίες είναι κατά μέσο όρο 107 φορές υψηλότερες από εκείνες στο πόσιμο νερό.
Η μελέτη ανέλυσε 66 προϊόντα δημητριακών από 16 ευρωπαϊκές χώρες, περιλαμβάνοντας δημητριακά πρωινού, ψωμί, μακαρόνια, αρτοσκευάσματα και αλεύρι. Το οξύ TFA εντοπίστηκε στο 81,8% των δειγμάτων, με μέση συγκέντρωση 78,9 μg/kg και ανώτερες τιμές που έφτασαν έως και τα 360 μg/kg. Τα προϊόντα σίτου εμφανίζονται ως τα πιο επιβαρυμένα, γεγονός που αποδίδεται στην ικανότητα του φυτού να απορροφά την ουσία από το έδαφος.
Διατροφή: η βασική «πύλη» έκθεσης
Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι η διατροφή αποτελεί βασική οδό έκθεσης στο τριφθοροξικό οξύ, ξεπερνώντας πλέον το πόσιμο νερό. Όπως εξηγούν, το οξύ είναι προϊόν διάσπασης φυτοφαρμάκων PFAS και φθοριούχων αερίων, εξαιρετικά ανθεκτικό και υδατοδιαλυτό. Συσσωρεύεται στο έδαφος και μεταφέρεται στα φυτά, «περνώντας» τελικά στην τροφική αλυσίδα.
Την ίδια στιγμή, ανησυχία προκαλεί και το ρυθμιστικό κενό: δεν υπάρχουν ειδικά ευρωπαϊκά όρια ασφαλείας για το TFA στα τρόφιμα. Ωστόσο, σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ, για ουσίες που επηρεάζουν το ορμονικό σύστημα ή την αναπαραγωγή ισχύει γενικό ανώτατο όριο 10 μg/kg. Η έρευνα διαπίστωσε ότι 54 από τα 66 δείγματα ξεπερνούσαν αυτό το όριο.
Από τα δημητριακά έως τα παξιμάδια
Η μελέτη καταγράφει υψηλές τιμές σε προϊόντα από πολλές χώρες της Ευρώπης, όπως:
- δημητριακά πρωινού στην Ιρλανδία
- μαύρο ψωμί στο Βέλγιο
- αλεύρι στη Γερμανία
- μπαγκέτα στη Γαλλία
- ψωμί τύπου Rauchbrot στην Ελβετία
- gingerbread στην Ολλανδία
- παξιμάδια στην Ελλάδα.
Επιπτώσεις στην υγεία
Το τριφθοροξικό οξύ συνδέεται με:
- διαταραχές στην αναπαραγωγή
- επιβράδυνση της ανάπτυξης
- διαταραχές του θυρεοειδούς
- επιπτώσεις στο ήπαρ
- αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος
- μειωμένη ποιότητα σπέρματος.
Κάλεσμα για άμεση παρέμβαση
Η PAN Europe καλεί την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) να θεσπίσει άμεσα όριο ασφαλείας για το TFA και ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη-μέλη την απαγόρευση των φυτοφαρμάκων PFAS και την καθιέρωση συστηματικών ελέγχων στα τρόφιμα.
«Δεν μπορούμε να επιτρέπουμε σε παιδιά και εγκύους να εκτίθενται σε ουσίες που γνωρίζουμε ότι επηρεάζουν την αναπαραγωγική υγεία», σημειώνει η επικεφαλής επιστημονικής πολιτικής της οργάνωσης.
Από το πρωινό στο σπίτι μέχρι το ψωμί της ημέρας, μία αόρατη αλλά επίμονη απειλή φαίνεται να «ταξιδεύει» στην Ευρώπη. Τα επιστημονικά δεδομένα είναι πλέον σαφή. Το ερώτημα είναι αν οι ευρωπαϊκές αρχές θα κινηθούν με την ίδια ταχύτητα.
Γιατί όταν μια ουσία χαρακτηρίζεται «παντοτινή», οι επιπτώσεις της σπάνια είναι προσωρινές.
Σημείωση: Τα σχόλια που εμφανίζονται κάτω από τα άρθρα αποτελούν προσωπικές απόψεις των χρηστών που τα δημοσίευσαν και δεν εκφράζουν απαραίτητα τις θέσεις ή απόψεις του Lamianow.gr.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, σχόλια που έχουν διατυπωθεί δημόσια σε κοινωνικά δίκτυα ενδέχεται να εμφανίζονται κάτω από τα άρθρα, όταν έχουν δημοσιευθεί κάτω από σχετικές αναρτήσεις του ίδιου άρθρου. Το Lamianow.gr δεν φέρει ευθύνη για το περιεχόμενο αυτών των σχολίων.
Αν κάποιο σχόλιο θεωρείτε ότι παραβιάζει δικαιώματα, είναι προσβλητικό ή έχει αποσυρθεί από την αρχική του πηγή, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο lamianow.gr@gmail.com για την άμεση αφαίρεσή του.