Οι ακραίες καιρικές συνθήκες οδήγησαν στον εκτοπισμό 7 εκατομμυρίων ανθρώπων κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2019. Πρόκειται για αριθμό ρεκόρ που καθιστά το τρέχον έτος ως το πιο καταστροφικό εδώ και δεκαετίας ακόμη και πριν το πέρασμα του τυφώνα Ντόριαν από τις Μπαχάμες.
Το Κέντρο Παρακολούθησης Εσωτερικών Μετακινήσεων (Internal Displacement Monitoring Center) το οποίο συγκεντρώνει δεδομένα από κυβερνήσεις, ανθρωπιστικούς οργανισμούς, τον ΟΗΕ και ρεπορτάζ στα ΜΜΕ εξέδωσε την Πέμπτη σχετική έκθεση. Στα συμπεράσματα αυτής επισημαίνεται, όπως αναφέρουν οι New York Times, πως οι πλημμύρες, οι κατολισθήσεις, οι κυκλώνες/τυφώνες και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα εκτόπισαν προσωρινά περισσότερους ανθρώπους το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, απ′ ό,τι οποιοδήποτε άλλο έτος κατά την ίδια περίοδο.
Όπως τονίζεται, στην εποχή των διαρκών μεταβολών του κλίματος «ο μαζικός εκτοπισμός που προκαλείται από ακραία καιρικά φαινόμενα είναι πλέον ο κανόνας» προσθέτοντας πως οι αριθμοί αντιπροσωπεύουν «τον υψηλότερο μέσο όρο που αναφέρθηκε ποτέ για τις μετακινήσεις ανθρώπων που σχετίζονται με καταστροφές». Σημειώνεται πως το Κέντρο δημοσιεύει ετήσια στοιχεία για το θέμα από το 2003.
Στην έκθεση επισημαίνεται πως τα τελευταία στοιχεία αντικατοπτρίζουν κακές όσο και καλές ειδήσεις.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται όλο και πιο ακραία στην εποχή της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τους επιστήμονες και περισσότεροι άνθρωποι εκτίθενται σε αυτά κυρίως στις ταχέως αναπτυσσόμενες ασιατικές πόλεις και σε εκείνες που ξεσπούν συχνά καταιγίδες
Ταυτόχρονα όμως, πολλές κυβερνήσεις λαμβάνουν προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση ακραίων καιρικών συνθηκών, αναπτύσσουν συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, χτίζουν καταφύγια. Όλα σε μία προσπάθεια να αποτραπούν πιθανές μαζικές απώλειες ανθρώπινων ζωών.
Έτσι, ο αριθμός εκείνων που εκτοπίστηκαν φέτος περιλαμβάνει πολλούς ανθρώπους που υπό διαφορετικές συνθήκες μπορεί να είχαν σκοτωθεί. Αυτό αφορά περί τα 3,4 εκατομμύρια ανθρώπους που κλήθηκαν να εκκενώσουν τα σπίτια τους σε Ινδία και Μπαγκλαντές τον Μάιο πριν ο κυκλώνας Φάνι φτάσει στον Κόλπο της Βεγγάλης. Στις δύο χώρες αναφέρθηκαν λιγότεροι από 100 θάνατοι, σύμφωνα με την αρμόδια υπηρεσία του ΟΗΕ.
Αντιθέτως, στη Νότια Αφρική την οποία σάρωσε τον Μάρτιο ο κυκλώνας Ιντάι έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι ενώ ο αριθμός των εκτοπισμένων έφτασε τους 617.000 σε Μοζαμβίκη, Μαλάουι, Ζιμπάμπουε και Μαδαγασκάρη.
Τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, μισό εκατομμύριο Ιρανοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους μετά από την εκδήλωση των χειρότερων πλημμυρών που έχουν πλήξει τη χώρα εδώ και δεκαετίες.
Επίσης στη Βολιβία, οι ισχυρές βροχοπτώσεις προκάλεσαν πλημμύρες και κατολισθήσεις κατά τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2019, αναγκάζοντας περισσότερους από 70.000 ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Συνολικά, σχεδόν δύο φορές περισσότεροι άνθρωποι εκτοπίστηκαν από ακραία καιρικά φαινόμενα-κυρίως καταιγίδες- απ′ ότι εξαιτίας διάφορων μορφών συγκρούσων και πράξεων βίας που εκδηλώθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2019.
Τα στοιχεία έχουν να μας διδάξουν πολλά και κυρίως τις χώρες εκείνες όπως της Καραϊβικής στις οποίες επανειλημμένα εκδηλώθηκαν πολύ έντονες καταιγίδες.
«Με τον αντίκτυπο που έχει η κλιματική αλλαγή, στο μέλλον οι κίνδυνοι αυτοί αναμένεται να γίνουν πιο ισχυροί» σχολίασε η διευθύντρια του Κέντρου Παρακολούθησης, Αλεξάνδρα Μπίλακ. Οι χώρες που πλήττονται επανειλημμένα, όπως οι Μπαχάμες, πρέπει να προετοιμαστούν για παρόμοιες, αν όχι χειρότερες καταστάσεις».
Τα χειρότερα βέβαια μπορεί να μην έχουν έρθει ακόμη. Ιστορικά, η περίοδος με τις χειρότερες καταστροφές εξαιτίας ακραίων καιρικών φαινομένων είναι μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου, όταν οι καταιγίδες πλήττουν τις τροπικές περιοχές. Το Κέντρο Παρακολούθησης εκτιμά ότι ο αριθμός των εκτοπισμών εξαιτίας φυσικών καταστροφών μπορεί να αυξηθεί σε 22 εκατ μέχρι το τέλος του έτους.
Ως επί το πλείστον, οι καταστροφές όπως οι πλημμύρες και οι κυκλώνες καταλήγουν σε προσωρινούς εκτοπισμούς, αν και αυτό μπορεί να σημαίνει πως πολλοί άνθρωποι καλούνται επί μήνες να ζήσουν ακόμη και εκτός της χώρας τους.
Αξίζει βέβαια να σημειωθεί πως οι αριθμοί του Κέντρου ενδέχεται να μην αντικατοπτρίζουν επαρκώς την κατάσταση αφού υπάρχουν και οι πιο αργές, αλλά αξιοσημείωτες αλλαγές όπως η διαρκής άνοδος της θερμοκρασίας που μπορεί να οδηγεί πολλούς ανθρώπους στην απόφαση να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους εξαιτίας π.χ της καταστροφής των καλλιεργειών τους. Έτσι σε ορισμένες περιπτώσεις, οι κυβερνητικές υπηρεσίες ενδέχεται να μην εκδίδουν ακριβή στοιχεία –ακόμη και για πολιτικούς λόγους.
Ωστόσο ο Κι βαν ντερ Γκιστ ο οποίος μελετά τον εκτοπισμό ανθρώπων εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής στο Ινστιτούτο Περιβάλλοντος και Ανθρώπινης Ασφάλειας (ερευνητικό οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών ο οποίος δεν συμμετείχε στην συγκεκριμένη έκθεση) σχολίασε πως τα στοιχεία που παρουσιάζει το Κέντρο Παρακολούθησης, ακόμη και με αυτούς τους περιορισμούς , μπορεί να είναι οι καλύτερες διαθέσιμες εκτιμήσεις που διαθέτουμε. Επίσης βέβαια είπε πως οι εκτιμήσεις αυτές θα πρέπει να θεωρηθούν ως «μετριοπαθείς».
