Ο χρόνος διεξαγωγής των εκλογών και η ημερομηνία – κλειδί
Ο χρόνος διενέργειας των εκλογών είναι ο κρίσιμος παράγοντας για την κατανομή των εδρών. Αν οι εκλογές γίνουν μετά τις 21 Φεβρουαρίου, θα διεξαχθούν με βάση τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής, που φέρνουν αλλαγές στην κατανομή των 300 εδρών ανάμεσα στις περιφέρειες. Τα κομματικά επιτελεία βρίσκονται σε εγρήγορση, καθώς περιμένουν τη δημοσίευση των στοιχείων της απογραφής για τον νόμιμο πληθυσμό στις 30 Δεκεμβρίου, με βάση τα οποία θα προκύψουν οι αλλαγές. Ποιοι βουλευτές της Ν.Δ., του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΙΝΑΛ βρίσκονται λόγω απογραφής στο «κόκκινο» και ποιοι υποψήφιοι βλέπουν παράθυρο ευκαιρίας για την εκλογή τους.
Βουλευτές στο «κόκκινο» λόγω απογραφής
Από τον χρόνο διενέργειας των εκλογών θα εξαρτηθεί, σε σημαντικό βαθμό, αν αυτές θα γίνουν με βάση την απογραφή του 2011 ή την τελευταία απογραφή του 2021. Οπως αναφέρουν σχετικά πηγές του υπουργείου Εσωτερικών, αν οι εκλογές γίνουν μετά τον Φεβρουάριο, τότε δεσμευτικά θα γίνουν με βάση τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής. Αν γίνουν πιο νωρίς, τότε είναι στη διακριτική ευχέρεια της κυβέρνησης να αποφασίσει αν θα προχωρήσει στην έκδοση του προεδρικού διατάγματος για διεξαγωγή τους με βάση τα αποτελέσματα της πρόσφατης απογραφής.
Ημερομηνία – κλειδί για το τι θα ισχύσει σε κάθε περιφέρεια η 21η Φεβρουαρίου.
Η ημερομηνία – κλειδί είναι η 21η Φεβρουαρίου. Και αυτό γιατί, όπως αναφέρει στην «Κ» ο πρόεδρος της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, Θάνος Θανόπουλος, στις 21 Φεβρουαρίου του 2022 έγινε η τελευταία πράξη της απογραφής, που άρχισε το 2021.
Το Σύνταγμα (άρθρο 54, παράγραφος 2) προβλέπει ότι «ο αριθμός των βουλευτών κάθε εκλογικής περιφέρειας ορίζεται με προεδρικό διάταγμα με βάση τον νόμιμο πληθυσμό της περιφέρειας, που προκύπτει σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, από τους εγγεγραμμένους στα οικεία δημοτολόγια, όπως ο νόμος ορίζει. Τα αποτελέσματα της απογραφής θεωρείται ότι έχουν δημοσιευθεί με βάση τα στοιχεία της αρμόδιας υπηρεσίας μετά την πάροδο ενός έτους από την τελευταία ημέρα διεξαγωγής της». Επί της ουσίας, από την 21η Φεβρουαρίου 2023 και μετά και εφόσον η ΕΛΣΤΑΤ έχει ανακοινώσει τα στοιχεία του νόμιμου πληθυσμού της χώρας, υποχρεωτικά οι εκλογές θα γίνουν με βάση τη νέα απογραφή. Σε διαφορετική περίπτωση, όπως αναφέρει κυβερνητική πηγή, υπάρχει ζήτημα ακυρότητας των εκλογών και ενστάσεων.
Σύμφωνα με τον κ. Θανόπουλο, στις 30 Δεκεμβρίου η ΕΛΣΤΑΤ πρόκειται να ανακοινώσει τα στοιχεία του νόμιμου πληθυσμού της χώρας. Πρόκειται για τα στοιχεία που δείχνουν ποιοι ψηφίζουν και πού ψηφίζουν. Δηλαδή, στην απογραφή κάθε πολίτης κλήθηκε να δηλώσει πού μένει μόνιμα αλλά και πού είναι δημότης και κατ’ επέκταση πού ασκεί το εκλογικό δικαίωμά του. Αμέσως μετά την ανακοίνωση των στοιχείων νόμιμου πληθυσμού, το υπουργείο Εσωτερικών μπορεί να προχωρήσει σε κατανομή των εδρών στις εκλογικές περιφέρειες με βάση τα νέα στοιχεία. Ο συνολικός αριθμός εδρών στη Βουλή δεν αλλάζει, θα παραμείνουν 300 και θα κατανεμηθούν στα κόμματα με βάση τα ποσοστά τους. Οι αλλαγές που θα προκύψουν αφορούν την κατανομή των εδρών στις εκλογικές περιφέρειες: κάποιες πιθανώς θα χάσουν έδρες (με βάση τις υφιστάμενες εκτιμήσεις Α΄ Αθηνών, Α΄ Πειραιά, Θεσπρωτία, Καστοριά, Κοζάνη, Λακωνία, Αρκαδία, Μαγνησία, Φθιώτιδα και Χίος) και κάποιες άλλες πιθανώς θα ενισχυθούν (Ανατολικής Αττικής, Βόρειος, Νότιος και Δυτικός Τομέας Αθηνών, Α΄ και Β΄ Θεσσαλονίκης). Κομματικά επιτελεία, νυν βουλευτές και στελέχη που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να κατέλθουν ως υποψήφιοι βρίσκονται σε «αναμμένα κάρβουνα», καθώς οι οριστικές ανακοινώσεις για τον νόμιμο πληθυσμό και η οριστικοποίηση του χρόνου των εκλογών μπορούν να επηρεάσουν καίρια τις πιθανότητες εκλογής ή μη. Στις περιοχές που θα χαθούν έδρες επικεντρώνεται το ενδιαφέρον, καθώς σε επίπεδο πολιτικής επιρροής κάποιου κόμματος τα δεδομένα μπορούν να μεταβληθούν άρδην εάν, για παράδειγμα, σε μια περιφέρεια οι έδρες είναι τρεις και είναι μοιρασμένες δύο προς μία. Η απώλεια μιας έδρας από το κόμμα με το μεγαλύτερο ποσοστό διαφοροποιεί τις ισορροπίες σε τοπικό επίπεδο.
Ν.Δ.: ποιοι κερδίζουν και ποιοι «πιέζονται» από τις αλλαγές
Εν αναμονή των τελικών αποτελεσμάτων της απογραφής για τον νόμιμο πληθυσμό, οι νομοί που χάνουν ή κερδίζουν έδρα έχουν διαφανεί με τα μέχρι τώρα στοιχεία που έχουν καταγραφεί –τα οποία μένει να επιβεβαιωθούν–, δημιουργώντας νέα δεδομένα σε πολλές περιφέρειες.
Με τα μέχρι τώρα δεδομένα η Α΄ Αθηνών θα χάσει μία έδρα, το πιθανότερο από τη Νέα Δημοκρατία, που σήμερα έχει 6 βουλευτές και θα πάει στους 5. Με δεδομένο πως ο Κυριάκος Πιερρακάκης θα είναι υποψήφιος και είναι πολύ πιθανόν να εκλεγεί, δύο νυν βουλευτές θα μείνουν εκτός επόμενης Βουλής. Μία έδρα φαίνεται πως χάνει το κυβερνών κόμμα και στην Α΄ Πειραιά, όπου έχει προστεθεί ήδη και η υποψηφιότητα της Δόμνας Μιχαηλίδου. Εάν η υφυπουργός Εργασίας είναι μέσα στα πρόσωπα που θα εκλεγούν, όπως προδικάζουν πολλοί λόγω της στήριξης που έχει από το Μέγαρο Μαξίμου, τότε και στο μεγάλο λιμάνι δύο νυν βουλευτές, από την τριάδα των Γιάννη Μελά, Νόνης Δούνια και Χριστόφορου Μπουτσικάκη δεν θα είναι στην επόμενη Βουλή, καθώς ο νυν υφυπουργός Ναυτιλίας Κώστας Κατσαφάδος έχει χτίσει ήδη από τις προηγούμενες εκλογές μεγάλη διαφορά από τους αντιπάλους του. Κατά τα λοιπά, με τα μέχρι τώρα δεδομένα έδρα χάνει και η Αρτα, που σήμερα εκλέγει τρεις βουλευτές, έναν Ν.Δ., έναν ΣΥΡΙΖΑ και έναν ΚΙΝΑΛ. Η Θεσπρωτία από διεδρική είναι πιθανόν να γίνει μονοεδρική και την έδρα θα την κρατήσει το πρώτο κόμμα. Με τα αποτελέσματα δηλαδή του 2019 θα έχανε την έδρα ο ΣΥΡΙΖΑ.
Επίσης μονοεδρική φαίνεται πως γίνεται η Καστοριά, όπου θα πάρει την έδρα το πρώτο κόμμα και θα γίνει μάχη μεταξύ του νυν βουλευτή Ζήση Τσηκαλάγια και της πρώην βουλευτού Μαρίας Αντωνίου. Μία έδρα μπορεί να χάσει και η Κοζάνη, που σήμερα εκλέγει πέντε βουλευτές και πλέον θα εκλέγει τέσσερις. Με τα αποτελέσματα του 2019 την έδρα θα την έχανε η Ν.Δ. και από τέσσερις βουλευτές θα εξέλεγε τρεις, με τον Μιχάλη Παπαδόπουλο να είναι το φαβορί και τους υπόλοιπους υποψήφιους βουλευτές να παλεύουν για δύο θέσεις. Και η Αρκαδία φαίνεται πως είναι μέσα στους νομούς που μπορεί να χάσει έδρα. Σήμερα εκλέγει τρεις βουλευτές –1 Ν.Δ., 1 ΠΑΣΟΚ και 1 ΣΥΡΙΖΑ– με το πιθανότερο σενάριο η έδρα να χαθεί για το ΠΑΣΟΚ. Μία έδρα χάνει και η Λακωνία που σήμερα εκλέγει τρεις βουλευτές και θα εκλέγει δύο. Και εδώ τη μία έδρα θα την έχανε η Ν.Δ., με τον Θανάση Δαβάκη να είναι το φαβορί να επανεκλεγεί. Εδρα θα χάσει πιθανότατα και η Μαγνησία που σήμερα εκλέγει έξι βουλευτές και πλέον θα εκλέγει πέντε. Την έδρα θα τη χάσει πιθανότατα η Ν.Δ. και η μάχη αναμένεται σκληρή μεταξύ των βουλευτών Ζέττας Μακρή, Γιώργου Μπουκώρου, Κώστα Λιούπη και Κώστα Μαραβέγια. Μία έδρα θα χάσει και η Φθιώτιδα, με το επικρατέστερο σενάριο να τη χάσει η Ν.Δ. και από 4-1 να γίνει 3-1. Στη Φθιώτιδα είναι σημαντικό τι θα πράξει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, καθώς εάν παραμείνει στη θέση του θα πάει στο Επικρατείας και θα «αδειάσει» μία θέση στον νομό του. Τέλος, πιθανόν και η Χίος να γίνει μονοεδρική και την έδρα με βάση τα αποτελέσματα του 2019 θα την έχανε ο ΣΥΡΙΖΑ.
Πιο εύκολα είναι τα πράγματα στις περιφέρειες που αναμένεται να κερδίσουν έδρα ή έδρες. Εν αρχήν η Ανατολική Αττική, που λόγω μεγάλης αύξησης του πληθυσμού μπορεί να καταγράψει ακόμη και συν δύο έδρες. Αυτός είναι και ο λόγος που ήδη δύο μέλη της κυβέρνησης, ο Στέλιος Πέτσας και η Σοφία Ζαχαράκη πολιτεύονται στην περιοχή διεκδικώντας την είσοδό τους στη Βουλή, δίπλα στους εκλεγμένους Γεωργία Μαρτίνου, Μάκη Βορίδη, Γιώργο Βλάχο και Βασίλη Οικονόμου. Από μία έδρα κερδίζουν και οι τρεις περιφέρειες της πάλαι ποτέ ενιαίας Β΄ Αθηνών: ο βόρειος, ο νότιος και ο δυτικός τομέας. Στα βόρεια είναι πιθανόν να έχουμε νέα υποψηφιότητα την κ. Μίνα Γκάγκα, που θέλει ωστόσο να μετακινηθεί στην Ευρωβουλή. Στα νότια έχει ήδη προστεθεί ο υπουργός Πολιτικής Προστασίας Τάκης Θεοδωρικάκος, ενώ στα δυτικά έχουμε τον πρώην υπουργό Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και την υφυπουργό Μαρία Συρεγγέλα. Από μία έδρα κερδίζουν και η Α΄ και η Β΄ Θεσσαλονίκης, οι οποίες θα πήγαιναν στη Ν.Δ. Η πολυπόθητη ανανέωση στη συμπρωτεύουσα δεν έρχεται, καθώς από νέες ισχυρές υποψηφιότητες η μόνη που έχει «κλειδώσει» είναι της Μαρίας Σπυράκη στην Α΄ Θεσσαλονίκης.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, οι αλλαγές εδρών στο λεκανοπέδιο και οι νέοι υποψήφιοι
Ράνια Σβίγκου, Μιχάλης Καλογήρου και Γιώργος Βασιλειάδης βρίσκονται στην τελική ευθεία αξιολόγησης των υποψηφίων του ΣΥΡΙΖΑ, με το 80% περίπου να έχει «κλειδώσει». Η εξίσωση δεν είναι απλή γιατί κανείς στην Κουμουνδούρου δεν είναι πεπεισμένος πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα προσφύγει στη λαϊκή ετυμηγορία στο τέλος της άνοιξης. Συνεπώς οι εκλογικές μηχανές δουλεύουν στο φουλ.
Η Α΄ Αθήνας, που εμφανίζεται να έχει μείωση του πληθυσμού της, είναι πολύ πιθανό να βρεθεί με μία έδρα λιγότερη. Αν και με βάση τα αποτελέσματα του 2019 ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κινδυνεύει να χάσει κάποιο βουλευτή, δυσκολότερο έτσι κι αλλιώς θα είναι το έργο των Νίκου Φίλη, Δημήτρη Τζανακόπουλου, Νίκου Βούτση και Χριστόφορου Βερναρδάκη, αφού ο Νάσος Ηλιόπουλος αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να είναι υποψήφιος στη συγκεκριμένη περιφέρεια. Εγγύηση αποτελεί η καλή πορεία του στις δημοτικές εκλογές του 2019.
Εύκολο δεν θα είναι το έργο των υποψηφίων της Κουμουνδούρου και στις άλλες περιοχές της Αττικής που θα εκλέξουν έναν περισσότερο βουλευτή. Στον Δυτικό Τομέα της Αθήνας, στους νυν βουλευτές Γιάννη Δραγασάκη (δεν έχει ξεκαθαρίσει αν θα είναι υποψήφιος), Δημήτρη Βίτσα, Χαρά Καφαντάρη και Παναγιώτη Κουρουμπλή θα προστεθούν η Εφη Αχτσιόγλου και η Ρένα Δούρου που πρώτευσαν στις εκλογές του συνεδρίου για τη νέα Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ. Αν οι ισορροπίες δεν αλλάξουν δραματικά, ο ΣΥΡΙΖΑ θα εκλέξει πάλι τέσσερις βουλευτές. Υποψήφιος θα είναι και ο Θανάσης Παπαχριστόπουλος που κατείχε την έδρα αρχικά. Μία παραπάνω θέση στη Βουλή είναι πιθανό να αποκτήσει (με βάση τα αποτελέσματα του 2019) η σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση στον Νότιο Τομέα της Αθήνας. Προβάδισμα έχουν οι Νίκος Παππάς, Θεανώ Φωτίου, Γιάννης Μουζάλας, Γιάννης Μπαλάφας και Ραλλία Χρηστίδου, με τον Θανάση Θεοχαρόπουλο και τον δικηγόρο Γιάννη Μαντζουράνη να μπαίνουν και αυτοί δυνατά στο παιχνίδι.
Στον Βόρειο Τομέα, όπου οι έδρες από 15 θα γίνουν 16, ο Πάνος Σκουρλέτης θα προστεθεί στην ομάδα των Ευκλείδη Τσακαλώτου, Κώστα Ζαχαριάδη, Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου και Γιώργου Κατρούγκαλου. Ο ανταγωνισμός θα είναι πιο σκληρός αν στη λίστα συμπεριληφθεί και ο ηθοποιός Μάριος Αθανασίου. Κάποια από τις δύο έδρες που θα πάρει η Ανατολική Αττική προσδοκά να κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ, με τους βουλευτές Χρήστο Σπίρτζη, Νάσο Αθανασίου και Πάνο Σκουρολιάκο να έχουν τον πρώτο λόγο. Ο δημοσιογράφος Γιώργος Καραμέρος φέρεται πως είναι κοντά στο να βρεθεί στη συγκεκριμένη περιφέρεια. Η μία έδρα που αναμένεται να χαθεί στην Α΄ Πειραιά δεν θα επηρεάσει τη σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση, με βάση πάντα τα αποτελέσματα του 2019. Ο Θεόδωρος Δρίτσας, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, θα ξαναμπεί στη μάχη, όπως και η πρώην βουλευτής Γεωργία Γεννιά.
Η Α΄ και η Β΄ Θεσσαλονίκης είναι δύο περιφέρειες που αναμένεται να λάβουν από μία παραπάνω έδρα. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να τις ξανακερδίσει, όπως τον Σεπτέμβριο του 2015, αν θέλει να αυξήσει κατά δύο τους βουλευτές του στη συμπρωτεύουσα. Το γεγονός ότι η Ολγα Γεροβασίλη κράτησε ακόμη και το 2019 ροζ το χρώμα στον χάρτη για την Αρτα, προκαλεί αισιοδοξία στην Κουμουνδούρου πως και να χαθεί μία έδρα (2 από 3), αυτό δεν θα επηρεάσει τον ΣΥΡΙΖΑ.
Οι «πονοκέφαλοι» για το ΠΑΣΟΚ
Με μεγάλο ενδιαφέρον παρακολουθούν στη Χαριλάου Τρικούπη τις πιθανές αλλαγές στον εκλογικό χάρτη που θα φέρει η απογραφή. Στην Α΄ Αθήνας, για τη μία έδρα που θα βγάλει το ΠΑΣΟΚ οι βασικοί διεκδικητές θα είναι ο νυν βουλευτής Κώστας Σκανδαλίδης και ο πρώην υπουργός Παύλος Γερουλάνος, ενώ στα ψηφοδέλτια θα βρίσκονται και ο Δημήτρης Οικονόμου, γιος του πρώην υπουργού Παντελή Οικονόμου, ο Γιώργος Γιάνναρος, γιος του πρώην στελέχους του Συνασπισμού, και η Ρωξάνη Μπέη, κόρη του πρώην δημάρχου Αθήνας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν η Αρτα και η Αρκαδία. Στον νομό της Ηπείρου είναι εκλεγμένος ο Χρήστος Γκόκας και αν η έδρα χαθεί, τότε είναι βέβαιο ότι η συγκρότηση του ψηφοδελτίου θα δυσκολέψει πολύ, καθώς δεν θα υπάρχει ενδιαφέρον.
Οσον αφορά την Αρκαδία, όπου επίσης μπορεί να χαθεί έδρα, πρόκειται για ένα νομό ιδιαίτερα σημαντικό για το ΠΑΣΟΚ λόγω και της παράδοσης που έχει, καθώς εκεί εκλέγονταν κορυφαία στελέχη του κινήματος, όπως ο Δημήτρης Ρέππας, ο Βαγγέλης Γιαννόπουλος. Σήμερα εκλέγεται ένας εκ των «στρατηγών» του Νίκου Ανδρουλάκη στον αγώνα του για την ηγεσία του κόμματος, ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος. Μία θέση στο ψηφοδέλτιο διεκδικεί και ο Βαγγέλης Γιαννακούρας, πρώην αντιπεριφερειάρχης του Πέτρου Τατούλη, που στην περίπτωση που κατέλθει θα απειλήσει τον Κωνσταντινόπουλο. Αυτά στην περίπτωση που το ΠΑΣΟΚ έχει έδρα. Εάν μετά την απογραφή ο νομός χάσει την έδρα, τότε τα πράγματα περιπλέκονται, καθώς θα πρέπει να βρεθεί πολιτική διέξοδος για τα δύο στελέχη. Πολλοί λένε πάντως πως το ΠΑΣΟΚ έχει καθυστερήσει την κατάρτιση των ψηφοδελτίων σε αρκετούς νομούς και αυτό θα δημιουργήσει προβλήματα στην εξέλιξη της διαδικασίας.
kathimerini.gr
