Ηταν 7 Σεπτεμβρίου 1999 λίγο πριν τις 3 το μεσημέρι όταν οι Αθηναίοι πετάχτηκαν από τα σπίτια τους λόγω του σεισμού με μέγεθος 5,9 Ρίχτερ που άφησε πίσω του 143 νεκρούς και ανυπολόγιστες ζημιές. Η διάρκειά του ήταν συνολικά 15 δευτερόλεπτα….
«Κόλαση! Φρίκη! Το μόνο που ακουγόταν ήταν τα βογκητά των ανθρώπων» Η μαρτυρία του τότε υπαρχηγού επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής Παναγιώτη Φούρλα, προκαλεί ανατριχίλα και φέρνει στο μυαλό τη φρίκη εκείνων των ημερών.
Με τα λόγια αυτά περιέγραψε, καταθέτοντας στη δίκη των μηχανικών που κατηγορούνταν για την κατάρρευση του εργοστασίου της ΡΙΚΟΜΕΞ στο σεισμό της 7ης Σεπτέμβρη 1999, ο Παναγιώτης Φούρλας, τότε υπαρχηγός επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής. «Εχω δει και άλλα γκρεμισμένα κτίρια. Εδώ υπήρχε το κάτι άλλο. Η περίπτωση είναι μία στις πενήντα», πρόσθεσε, λέγοντας ότι ανάλογη εικόνα είχε δει μόνο στην πολυκατοικία που είχε καταρρεύσει στην Καλαμάτα.
Αναφερόμενος στις δυσκολίες που αντιμετώπισε η Πυροσβεστική στη διάσωση των εγκλωβισμένων, είπε ότι στην αρχή δεν μπορούσαν οι πυροσβέστες να βρουν κανένα σχέδιο του κτιρίου, ενώ οι ιδιοκτήτες δεν ήταν εκεί. Τις βραδινές ώρες ήρθαν κάποιοι. Τα πρώτα σκαριφήματα που θα βοηθούσαν τους διασώστες να προσανατολιστούν στα ερείπια έγιναν από τους εργαζόμενους που είχαν σωθεί.
«Τον ιδιοκτήτη τον βγάλαμε από τους τελευταίους γιατί οι συγγενείς των αδικοχαμένων έλεγαν πως δεν ήθελαν να τον δουν», επισήμανε σε άλλο σημείο της κατάθεσής του, ενώ αναφερόμενος στην κόρη του ιδιοκτήτη που είχε και αυτή καταπλακωθεί είπε: «Η 22χρονη Δανάη μάς μίλαγε, μέχρι που πέθανε από πνιγμό»…
«Μνημείο ακρίβειας, αντικειμενικότητας και δικαιοσύνης», χαρακτήρισε την κατάθεση του Π. Φούρλα η υπεράσπιση, αρκούμενη σε αυτή τη δήλωση χωρίς να του υποβάλει καμία ερώτηση.
Μέχρι την ημέρα του φονικού σεισμού ο Παναγιώτης Φούρλας, βρίσκονταν στις καρδιές των κατοίκων του μικρού χωριού του. Για τους συγχωριανούς του στο Καπνοχώρι Υπάτης ήταν ο Τάκης, που θαύμαζαν, αγαπούσαν και συνεχίζουν να αγαπούν. Σε μια εποχή που όλα ήταν δύσκολα, αγωνίστηκε να τελειώσει το Γυμνάσιο και μετά να μπει στην Πυροσβεστική. Ήταν άλλωστε πάντα το όνειρο του. Και τα κατάφερε, ξεπερνώντας κάθε εμπόδιο. Μάχιμος και επίμονος από παιδί. Η Πυροσβεστική ήταν πάντα η μεγάλη του αγάπη. Αφιερώθηκε σε αυτήν. Και παρά τα πολλά κατορθώματα του, δεν γοητεύτηκε ούτε αλλοιώθηκε από τους επαίνους, τις τιμητικές πλακέτες, τις διακρίσεις. Χορτασμένος από βραβεύσεις και παράσημα. Ακούραστος, εκρηκτικός και αποτελεσματικός για την Υπηρεσία του. Απλός, καθημερινός και σεμνός στην ζωή του.
Από την ημέρα του φονικού σεισμού, ο Παναγιώτης Φούρλας και μαζί του η Πυροσβεστική, μπήκαν στις καρδιές όλων των ανθρώπων. Η μάχη στα συντρίμμια που μύριζαν θάνατο, η αγωνία, η αυταπάρνηση, ο ηρωισμός του ίδιου ως συντονιστή στην κατεδαφισμένη Ρικομέξ και των ανδρών του, έκοβαν την ανάσα όσων παρακολουθούσαν την επιχείρηση είτε παρόντες είτε από τους τηλεοπτικούς δέκτες.
Ο ίδιος περιγράφει στην Καθημερινή όσα έγιναν, στο κείμενο που ακολουθεί
Το πρωί της 7ης Σεπτεμβρίου 1999 γινόταν μια εκδήλωση στην υπηρεσία, με καλεσμένο τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη. Μόλις τελείωσε η εκδήλωση και άρχισε να φεύγει ο κόσμος, έγινε ο σεισμός. Εγώ ήμουν β΄ υπαρχηγός, τοποθετηθείς μόλις επτά ημέρες νωρίτερα. Θυμάμαι ότι αμέσως ήρθε στο αρχηγείο της υπηρεσίας ο τότε υπουργός Δημόσιας Τάξης, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, και κάναμε σύσκεψη, καθώς υπήρχαν πληροφορίες για πολλά θύματα και ζημιές. Δώσαμε εντολές σε όλες τις υπηρεσίες της χώρας να στείλουν ενισχύσεις σε προσωπικό και διασωστικά μέσα και κατόπιν ο αρχηγός της Πυροσβεστικής μού ζήτησε να πάω στη Ρικομέξ.
Εκτοτε έχω περάσει δύο φορές από τη Ρικομέξ. Είδα την πλάκα με τα ονόματα των αδικοχαμένων ανθρώπων και στεναχωρήθηκα πολύ. Θυμάμαι τους συγγενείς και τους φίλους τους να περιμένουν απέξω για μια είδηση κι εμείς να απεγκλωβίζουμε συνεχώς νεκρούς. Ειλικρινά, δεν θέλω ούτε να σκέφτομαι εκείνες τις στιγμές.
Πιστεύω ότι κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε και φερθήκαμε στους ανθρώπους με μεγάλο σεβασμό.
Ο σεισμός της Αθήνας δεν ήταν, φυσικά, ο πρώτος καταστροφικός σεισμός για την Πυροσβεστική Υπηρεσία. Είχαν προηγηθεί τα προηγούμενα χρόνια η Θεσσαλονίκη, η Καλαμάτα, το Αίγιο, υπήρχαν πολλοί σωστά εκπαιδευμένοι συνάδελφοι. Η μεγάλη έκταση των συνεπειών του σεισμού της Αθήνας μάς πρόσθεσε εμπειρία. Η μεγάλη δυσκολία του συγκεκριμένου σεισμού ήταν ότι, λόγω της διασποράς των κτιρίων που είχαν καταρρεύσει, έπρεπε να εργαστούμε παράλληλα σε πολλά μέτωπα.
Τα επόμενα χρόνια δημιουργήθηκαν κι άλλες έξι ΕΜΑΚ (πλην των δύο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη που υπήρχαν έως τότε) και εκπαιδεύτηκαν κατάλληλα οι άνθρωποι που τις στελέχωσαν. Την περίοδο εκείνη, επίσης, ευαισθητοποιήθηκαν πολλοί ιδιώτες, φορείς, ιδρύματα και μεμονωμένοι άνθρωποι, που μέσω δωρεών βοήθησαν στον εκσυγχρονισμό και στην ανανέωση των μέσων μας.
Σκεπτόμενος σήμερα εκείνες τις δύσκολες στιγμές, θέλω να πω στους πολίτες να έχουν εμπιστοσύνη στην Πυροσβεστική Υπηρεσία. Οι πυροσβέστες σήμερα έχουν μεγαλύτερη γνώση και υλικό εξοπλισμό από ό,τι είχαμε εμείς, καθώς και πολύτιμη εμπειρία, και θα αντιμετωπίσουν σωστά ό,τι κι αν συμβεί.
Παναγιώτης Φούρλας
Γεννημένος το Φεβρουάριο του 1948, από αγρότες γονείς, ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στο εξατάξιο γυμνάσιο και το 1970 κατετάγη στο Πυροσβεστικό Σώμα. Αποφοίτησε πρώτος και με το βαθμό του Ανθυποπυραγού το 1978 και άρχισε να φοιτά στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1999, αφού ήδη είχε προαχθεί σε όλους τους βαθμούς του Πυροσβεστικού Σώματος επιλέγεται από το Ανώτατο Συμβούλιο του Πυροσβεστικού Σώματος ως Υπαρχηγός Επιχειρήσεων και ανέλαβε το συντονισμό των επιχειρήσεων στο σεισμό της 7ης Σεπτεμβρίου. Τότε έγινε αγαπητός στο πανελλήνιο. Το 2004. αποστρατεύτηκε από το Σώμα…
Δεν έπαψε όμως ποτέ, να νιώθει απλώς…Πυροσβέστης!
