Ο εργατολόγος Διονύσης Τεμπονέρας γράφει για το νομοσχέδιο Χατζηδάκη και εξηγεί γιατί αποτελεί “τιμωρία” για τους ανέργους της χώρας.
Διονύσης Τεμπονέρας
Το νέο νομοσχέδιο για τον ΟΑΕΔ, με τίτλο «Δουλειές ξανά», που φέρνει προς ψήφιση στη βουλή η κυβέρνηση, ενσωματώνει τη βασική παραδοχή της Έκθεσης Πισσαρίδη, σύμφωνα με την οποία, οι άνεργοι «είναι πιθανότερο να μην διαθέτουν τις δεξιότητες, που απαιτούνται στην αγορά εργασίας».
Σύμφωνα με την αντίληψη αυτή, ο άνεργος καθίσταται μονομερώς υπεύθυνος, γιατί δεν φρόντισε να αναπτύξει κατάλληλες, για την αγορά εργασίας, δεξιότητες. Αποσιωπώντας, τις κρίσιμες κοινωνικές και οικονομικές διαστάσεις της ανεργίας, παραβλέποντας το γεγονός ότι, σε καθεστώς οξυμμένης επισφάλειας, οι περιορισμένες θέσεις εργασίας εναλλάσσονται συνεχώς, μεταξύ εργαζομένων, εν δυνάμει ανέργων και το αντίστροφο, βασική παραδοχή, η οποία υποβάλλεται, είναι η εξατομίκευση της ευθύνης του ανέργου για τη μη-απασχόλησή του. Στην κατεύθυνση αυτή, οι προτάσεις της έκθεσης διαπνέονται από ένα σύστημα «επιβράβευσης και τιμωρίας» για όσους συμμετέχουν σε προγράμματα κατάρτισης και για όσους αναζητούν και βρίσκουν (ή όχι) θέση απασχόλησης.
Σύμφωνα με τα ανωτέρω, η κυβέρνηση παρουσιάζει μια εικονική πραγματικότητα:
Η χώρα εμφανίζεται να διάγει μια περίοδο ανάπτυξης και ευημερίας. Περιγράφεται, σαν να είναι η Silicon Valley της Ευρώπης, όπου οι θέσεις εργασίας προσφέρονται απλόχερα και οι τεμπέληδες και αδέξιοι άνεργοι, δεν έχουν τα κατάλληλα skills(δεξιότητες) για να τις καλύψουν.
Επειδή μάλιστα, η χώρα έχει κυριευθεί, από «καταχραστές ανέργους βορείων προαστείων» που λυμαίνονται το δημόσιο χρήμα, η κυβέρνηση αποφασίζει να πατάξει τους απατεώνες με τιμωρητικού χαρακτήρα διατάξεις, που τους αποστερούν βοηθήματα και ωφελήματα του ΟΑΕΔ.
Το νέο νομοσχέδιο:
1. Εισάγει εισοδηματικά κριτήρια για την διατήρηση σειράς βοηθημάτων, παροχών κλπ, που προβλέπονται για τους εγγεγραμμένους στο Μητρώο Ανέργων του ΟΑΕΔ.Η κυβέρνηση ενεργοποιεί ένα επικοινωνιακό τέχνασμα στο όρια του κοινωνικού αυτοματισμού. Πως είναι δυνατόν να πιστέψει κανείς ότι, άνεργοι με εισοδήματα των 200.000 και 250.000 ευρώ ετησίως, περιμένουν στην ουρά για δωρεάν μετακίνηση στα λεωφορεία, ή περιμένουν τα κουπόνια για τον κοινωνικό τουρισμό, όπως ισχυρίζεται ο κ.Χατζηδάκης;
Αυτό που ενδιαφέρει την κυβέρνηση είναι να εξοικονομήσει πόρους και να «εκκαθαρίσει» το μητρώο των ανέργων που είναι «διπλό». Ο μεν ΟΑΕΔ για τον Φεβρουάριο του 2022 εντοπίζει 1.100.441 ανέργους, ενώ η ΕΛΣΤΑΤ για την ίδια περίοδο καταγράφει μόλις 587.000. Η τεράστια απόκλιση μεταξύ των δύο φορέων(513.000) οφείλεται σε διάφορα «τερτίπια», που εμφανίζουν τα νούμερα αλλοιωμένα. Για παράδειγμα η ΕΛΣΤΑΤ θεωρεί εργαζόμενο και όχι άνεργο, όποιον εργάζεται έστω και μια ώρα την εβδομάδα.
Δηλαδή με 4 ώρες εργασία το μήνα, ένας εργαζόμενος δεν καταγράφεται στα μητρώα του ΟΑΕΔ ως άνεργος. «Παιχνίδι» επίσης γίνεται και με τους «αναζητούντες» εργασία, τον οποίων βεβαίως η πρόθεση, δεν καταγράφεται με ακρίβεια, καθώς υπάρχει έντονη μεταβλητότητα. Σύμφωνα πάντως με τον Κανονισμό (ΕΚ) με αριθμό 1897/2000 (άρθρο 1, παράρτημα 1 και άρθρο 2) και το ν.1545/1985 (άρθρο 2,παρ.1εδαφ) ως «άνεργοι» θα έπρεπε να θεωρούνται τα άτομα ηλικίας 15-74 ετών τα οποία α) δεν είχαν εργασία β) ήταν διαθέσιμα στην αγορά εργασίας και γ) αναζητούσαν ενεργά απασχόληση. Τα επιπλέον κριτήρια που έχουν τεθεί με μεταγενέστερα νομοθετήματα(πχ να μην λαμβάνουν σύνταξη), ελέγχεται αν είναι σύμφωνα με το πνεύμα του Ευρωπαϊκού Κανονισμού, ειδικά με την φτώχεια που αντιμετωπίζουν αντίστοιχες κοινωνικές ομάδες στη χώρα.
2. Εισάγει κόφτες, που εμποδίζουν τη λήψη επιδομάτων του ΟΑΕΔ. Προβλέπεται διαγραφή από το Μητρώο Ανέργων για δύο χρόνια και διακοπή του επιδόματος ανεργίας μετά από τρεις αρνήσεις κατάλληλων θέσεων εργασίας, όπως επίσης διαγραφή από το μητρώο για έξι μήνες και διακοπή του επιδόματος ανεργίας για άρνηση συμμετοχής σε δράση κατάρτισης. Κατάλληλη θέση εργασίας θεωρείται εκείνη που αντιστοιχεί στην επαγγελματική ειδικότητα, στις γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες, στα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, στους επαγγελματικούς στόχους και στον τόπο μόνιμης κατοικίας του αναζητούντος εργασία, στην προηγούμενη απασχόληση και στις αποδοχές του ανέργου.
Οι νέοι κόφτες πέρα από την προφανή αποψίλωση του μητρώου, διατηρούν, μια επιπλέον παράδοξη κατάσταση: Πρόσφατα άνεργος στην Μεγαλούπολη δέχτηκε κρούση από τον τοπικό ΟΑΕΔ για εργασία στην Καλαμάτα. Φυσικά η χιλιομετρική απόσταση δεν είναι απαγορευτική αλλά αν αναλογιστεί κανείς ότι ο υποψήφιος άνεργος θα έπρεπε καθημερινά να διανύει 120 χλμ. με το αντίστοιχο κόστος καυσίμων και φθοράς οχήματος(ή κόστος ενοικίου) για ένα μισθό που δεν είναι ιδιαίτερα υψηλός, οι πιθανότητες να καλυφθεί η θέση εργασίας είναι απίθανες. Τα ανωτέρω δε κριτήρια συχνά σχετικοποιούνται λόγω ειδικών συνθηκών. Στον ΟΑΕΔ πάντως είναι γνωστό ότι, οι προσφερόμενες θέσεις είναι ελάχιστες, σε σχέση με τον αριθμό των ανέργων.
3. Εισάγει την υποχρεωτική κατάρτιση των ανέργων (ανέκαθεν ήταν προαιρετική). Το γεγονός αυτό, οδηγεί σε μια «βιομηχανία κατάρτισης» με τον ΟΑΕΔ να γίνεται «τροχονόμος» προγραμμάτων κυρίως ιδιωτικών κέντρων(πρώην ΚΕΚ).Η ιστορία, αν δούμε πως αξιοποιήθηκαν τα κονδύλια αυτά και τις δεξιότητες απέκτησαν οι άνεργοι, δεν προμηνύει θετικά αποτελέσματα.
4. Διορίζει νέα gοlden boys (διοικητές-υποδιοικητές-ειδικοί σύμβουλοι-μετακλητοί) σε δημόσιες θέσεις με παχυλούς μισθούς, στήνει ένα νέο πάρτι δισεκατομμυρίων που σχετίζεται με την επαγγελματική κατάρτιση και τις δεξιότητες των ανέργων σπρώχνοντας ευρωπαϊκούς πόρους σε κολλητούς, αφαιρεί πόρους και μειώνει τον κοινωνικό έλεγχο των κοινωνικών εταίρων, βγάζει την περιούσια του Οργανισμού βγαίνει στο σφυρί.
Ένα πάντως είναι σίγουρο: Η κυβέρνηση που αρνείται να αυξήσει τους μισθούς, που διέλυσε τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, που απορύθμισε το προστατευτικό πλαίσιο της εργατικής νομοθεσίας και απελευθέρωσε τις απολύσεις, που αποδιοργάνωσε την Επιθεώρηση Εργασίας, που μείωσε κατά 1 δις τα έσοδα του ΟΑΕΔ μειώνοντας τις ασφαλιστικές εισφορές, δεν δικαιούται να μιλά για «Δουλειές ξανά».
O Διονύσης Τεμπονέρας είναι δικηγόρος-εργατολόγος
news247.gr
