Θεωρείται έφορος της βροχής και ρυθμιστής των μετεωρολογικών φαινομένων. Άλλωστε, στις καλοκαιρινές περιπλανήσεις θα φτάσουμε σε κορυφές που έχουν το όνομά του και θα συναντήσουμε πολλές εκκλησίες και ξωκλήσια αφιερωμένα στον Προφήτη Ηλία.
Στις κορυφές των βουνών, όπου βρίσκονται τα εκκλησάκια του, ο προφήτης Ηλίας αντικατέστησε το Δία των αρχαίων μας προγόνων. Το Δία το νεφεληγερέτη, τον κύριο του ήλιου, αλλά και της αστραπής, της βροντής και των ανέμων, δηλαδή, το ρυθμιστή των καιρικών συνθηκών.
Στο πιο ψηλό σημείο της πόλης και ο δικός μας Αη Λιάς. Το γραφικό ξωκκλήσι του προφήτη Ηλία στη Λαμία, υποδέχθηκε σήμερα ανήμερα της γιορτής του, τους πιστούς που έσπευσαν να τιμήσουν την μνήμη του. Ολόλαμπρο και γιορτινό, σημαιοστολισμένο και ευωδιαστό από τα λουλούδια που στόλιζαν τις εικόνες του.
Επιμέλεια: Λίλιαν Χαχοπούλου
Φωτό: Γιώργος Ρίζος – Βίντεο: Πάνος Κατσώνης
Πανέμορφο στην απλότητα του, με θαυμαστές αγιογραφίες σε όλη του την επιφάνεια που καθηλώνουν το βλέμμα και με ευσέβεια το οδηγούν στην θεία χάρη του.
Κάθαρση ψυχής όχι μόνο το εσωτερικό του Ναού αλλά και η θέα από τον περίβολο του. Όλη η πόλη, όλη η περιοχή ως πέρα στον Μαλιακό σε έναν ορίζοντα κεντημένο περίτεχνα από βουνά, θάλασσα και ουρανό.
Η ομορφιά και η γαλήνη σε όλο τους το μεγαλείο.
(Μοναδική παραφωνία το πάρκο κεραιών….)
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Αϊ-Λιας ήταν ναύτης που η θάλασσα προσπάθησε πολλές φορές να τον πνίξει. Βαρέθηκε τα ταξίδια και αποφάσισε να βρει ένα μέρος που να μην ξέρουν τι είναι θάλασσα και τι καράβι. Πήρε ένα κουπί στον ώμο και τράβηξε για τη στεριά και όποιον συναντούσε τον ρωτούσε τι είναι αυτό που κρατάει στα χέρια του. Κι όσο του απαντούσαν «κουπί», τραβούσε ψηλότερα.
Προχώρησε, προχώρησε και κάποια στιγμή συνάντησε έναν τσοπάνη και τον ρώτησε τι ήταν αυτό που βαστούσε. Ο τσοπάνης το κοίταξε καλά καλά και ύστερα του είπε «ξύλο είναι». Ο Αϊ-Λιας γέλασε ικανοποιημένος και έμεινε από τότε κοντά στους ανθρώπους των βουνών.
«Στένει ολόρθο το κουπί, χτίζει μια καλύβα και αποφασίζει να μείνει εκεί όλη του τη ζωή. Για τούτο τον Άγιο Ηλία τον βάνουν πάντα στα ψηλώματα» γράφει χαρακτηριστικά ο Ανδρέας Καρκαβίτσας.
Ο μύθος αυτός έχει τις ρίζες του σε ένα από τα πιο χαρακτηριστικά επεισόδια της Οδύσσειας, ραψωδία Λ. Όταν ο Οδυσσέας, κατά τη συμβουλή της Κίρκης, αποφασίζει και κατεβαίνει στον Άδη για να συναντήσει την ψυχή του Τειρεσία και να μάθει τι να κάνει για να γλιτώσει από τα βάσανα και το άγριο κυνηγητό του Θεού της θάλασσας, ο Τειρεσίας τού αποκρίνεται ότι σαν έρθει κάποτε στην Ιθάκη και τελειώσει με το φόνο των μνηστήρων, να μη νομίσει ότι όλα τέλειωσαν τότε.
Οφείλει να πετύχει την εξιλέωση από τον Ποσειδώνα με τον εξής τρόπο: Θα πάρει στον ώμο του ένα κουπί, το σύμβολο της ναυτικής ζωής στο βασίλειο του εξοργισμένου θεού, και θα προχωρήσει όλο και πιο πολύ προς τα μεσόγεια. Κάποτε θα φτάσει σε μέρος που οι κάτοικοί του δε θα ξέρουν τι είναι η θάλασσα, δε θα τρώνε τροφές αλατισμένες και δε θα ξέρουν τι είναι καράβι ή τι κουπί. Θα αποδείξει ότι έφτασε σε έναν τέτοιο τόπο όταν θα συναντηθεί με κάποιο στρατοκόπο και θα του απαντήσει ότι αυτό που κρατά στον ώμο του είναι «αθηρηλοιγός», δηλαδή πλατύ ξύλινο φτυάρι με το οποίο λικνίζουν τα αλωνισμένα στάχυα. Φτάνοντας εκεί συνεχίζει ο Τειρεσίας, ο Οδυσσέας οφείλει να μπήξει όρθιο στη γη το κουπί και να θυσιάσει στον Ποσειδώνα…
Ο Ηλίας (Ελιγιαχού και Ελιγιά στα Εβραϊκά) καταγόταν από τη Θέσβη της περιοχής Γαλαάδ και έζησε τον 9ο π.Χ. αιώνα κατά την περίοδο της βασιλείας των Αχαάβ και Οχοζία. Ήταν γιος του Σωβάκ και ανήκε στη φυλή του Ααρών. Όταν γεννήθηκε, ο πατέρας του είδε μία θεία οπτασία. Δύο άνδρες λευκοφορεμένοι τον ονόμαζαν Ηλία, τον σπαργάνωναν με φωτιά και του έδιναν φλόγα να φάει. Τότε, ο πατέρας του πήγε στα Ιεροσόλυμα και περιέγραψε την οπτασία στους ιερείς. Εκείνοι του είπαν ότι ο γιος του θα γίνει προφήτης και θα κρίνει το Ισραήλ με δίκοπο μαχαίρι και φωτιά.
Ο Ηλίας άσκησε το προφητικό του χάρισμα επί 25 έτη. Προείπε την έλευση του Χριστού στη Γη, 816 χρόνια πριν από τη γέννησή του. Προικισμένος με θαυματουργή δύναμη, αγωνίστηκε με ζήλο και αυταπάρνηση για την εξύψωση της λατρείας του Γιαχβέ (Θεού), καταπολέμησε με πάθος την ειδωλολατρία και προσπάθησε με τον λόγο του να εξυγιάνει τον ηθικό βίο του λαού του. Ήταν τόσο μεγάλη η πίστη του, που κατέβασε τρεις φορές φωτιά από τον ουρανό, σταμάτησε τη βροχή και ανάστησε νεκρούς. Με τη φωτιά, μάλιστα, έκαψε τους στρατιώτες που είχε στείλει ο βασιλιάς Οχοζίας για να τον συλλάβουν.
Αφοῦ ὁ προφήτης Ἠλίας ἔζησε καί ἔδρασε κατά τό θέλημα τοῦ Κυρίου, ἔφτασε ὁ καιρός νά τόν πάρει ὁ Θεός στούς οὐρανούς μέσα σέ ἀνεμοστρόβιλο. Τό θαυμαστό γεγονός περιγράφεται πολύ παραστατικά στό 2ο κεφάλαιο τοῦ βιβλίου «Βασιλειῶν Δ΄» ὡς ἑξῆς:
“Μία φορά πού ὁ Ἠλίας καί ὁ (μαθητής του) Ἐλισαῖος ἐπέστρεφαν μαζί ἀπό τά Γάλγαλα, εἶπε κάποια στιγμή ὁ πρῶτος στό δεύτερο: Μεῖνε ἐδῶ, γιατί ὁ Κύριος μέ στέλνει στή Βαιθήλ. Ὁ Ἐλισαῖος ἀπάντησε: Ὁρκίζομαι στόν ἀληθινό Θεό καί σ’ ἐσένα, ὅτι δέν θά σ’ ἀφήσω. Ἔτσι πῆγαν μαζί στή Βαιθήλ, πού εἶναι ἱερός τόπος βόρεια τῆς Ἰερουσαλήμ. Ἐκεῖ βρισκόταν μία ὁμάδα προφητῶν πού εἶπαν στόν Ἐλισαῖο: Τό ξέρεις ὅτι σήμερα ὁ Θεός θά πάρει ἀπό κοντά σου τόν κύριό σου; Αὐτός ἀπάντησε πώς τό ξέρει, ἀλλά τούς παρεκάλεσε νά μή μιλᾶνε γι’ αὐτό.
Ὕστερα ὁ Ἠλίας καί ὁ Ἐλισαῖος πῆγαν στήν Ἰεριχώ. Τήν ἴδια ἐρώτηση ἔκαναν στόν Ἐλισαῖο καί οἱ ἐκεῖ προφῆτες, πῆραν ὅμως τήν αὐτή ἀπάντηση. Κατόπιν οἱ δυό τους, κατά τήν ἐντολή τοῦ Κυρίου, βάδισαν πρός τόν Ἰορδάνη ποταμό, ἐνῶ τούς ἀκολουθοῦσαν 50 προφῆτες πού στάθηκαν σέ κάποια ἀπόσταση ἀπ’ αὐτούς. Τότε ὁ Ἠλίας πῆρε τό μανδύα του [τή μηλωτή], τόν δίπλωσε καί χτύπησε μ’ αὐτόν τά νερά. Ἐκεῖνα ἄνοιξαν στά δύο καί πέρασαν ἀνάμεσα οἱ δυό ἄντρες πατώντας σέ ξηρά. Ὁ Ἠλίας εἶπε στό μαθητή του: Ζήτησέ μου τί θέλεις νά κάνω γιά σένα, πρίν μέ πάρει ὁ Κύριος ἀπό κοντά σου. Κι ὁ Ἐλισαῖος ζήτησε νά τοῦ δώσει διπλάσιο τό προφητικό του πνεῦμα. Ὁ Ἠλίας τοῦ εἶπε: Δύσκολο πράγμα ζήτησες. Ὡστόσο ἄν μέ δεῖς τή στιγμή πού θά φεύγω ἀπό κοντά σου, τότε θά γίνει αὐτό πού ζήτησες· ἄν ὅμως δέν μέ δεῖς, δέν θά γίνει…
Ξαφνικά, καθώς προχωροῦσαν συζητώντας, φάνηκε ἕνα ἅρμα ἀπό φωτιά, κι ἄλογα πύρινα τούς χώρισαν τόν ἕναν ἀπό τόν ἄλλον. Κι ἀνέβαινε ὁ Ἠλίας μέσα σέ ἀνεμοστρόβιλο στόν οὐρανό, ἐνῶ ἄφησε νά πέσει ἀπό πάνω του ὁ μανδύας πού τόν μάζεψε ὁ Ἐλισαῖος. Οἱ προφῆτες πού παρακολουθοῦσαν τά γινόμενα ἀπό μακριά, εἶπαν: Τό πνεῦμα τοῦ Ἠλία ἔμεινε στόν Ἐλισαῖο”.
Aρκετές παροιμίες επίσης συνδέονται με τον προφήτη Ηλία, όπως:
- Τ’ Αϊ Λιός, γυρίζει ο καιρός αλλιώς.
- Απού τ’ Αι Λια, μπαίνει το λάδι στην ελιά.
- Της Άγια Μαρίνας σύκα, και τ’ Αϊ Λιός σταφύλι, και τ’ Άγιου Παντελεήμονα γεμάτο το μαντήλι.
Πράγματι ωραία η αγιογράφηση (να είναι καλά οι πιστοί). Οι αρμόδιοι (Εκκλ/κο Συμβούλιο), τόσα χρόνια δεν μπόρεσαν εξωτερικά, να στρώσουν με πλάκες το τσιμεντένιο δάπεδο? Επίσης, το εξωτερικό προσκυνητάρι , δεν χρειάζεται συντήρηση? Αυτός ο Δημοτικός δρόμος, πότε θα στρωθεί με άσφαλτό? Ο μακαριστός μητροπολίτης Νικόλαος , αν δεν κάνω λάθος το 2018, είχε δηλώσει ότι «τον επόμενο χρόνο θα έχει στρωθεί ο χωμάτινος δρόμος, με άσφαλτό», το Εκκλ/κο Συμβούλιο θα πάρει πρωτοβουλία? Το καμπαναριό δεν θα έπρεπε να βαφεί ?