Όσο και αν περιηγηθείς στην Υπάτη, πάντα θα σε εκπλήσσει…
Αυτή τη φορά ακολουθούμε το ξακουστό μονοπάτι των Φαρμακίδων, για να εξερευνήσουμε την «Ανεμότρυπα». Μια βαθιά σχισμή, σαν λαγούμι με πέτρωμα που θυμίζει το ηφαίστειο της Θήρας. Εκεί όπου βρίσκονταν το εργαστήρι των ξακουστών μαγισσών της Υπάτης. Που έλυναν και έδεναν τα μάγια. Εκεί που με τα μοναδικά φυτά της Οίτης «μαγείρευαν» τα ξόρκια τους. Εκεί, που κατά τη μυθολογία οι παντοδύναμες Φαρμακίδες κατέβαζαν μέχρι και το φεγγάρι στη γη και μπροστά τους υποκλίνονταν μέχρι και Ρωμαίοι αυτοκράτορες…
Ακολουθώντας τον κεντρικό δρόμο της Υπάτης περνάμε από την πλατεία και συνεχίζουμε προς το Γυμνάσιο. Εκεί, στο τέλος της κατοικημένης περιοχής, στα αριστερά μας ξεκινά το μονοπάτι των Φαρμακίδων. Εκεί, αρχίζουν να ξεδιπλώνονται οι μύθοι, οι θρύλοι και οι διηγήσεις για νεράιδες, ξωτικά, μαγικά βότανα αλλά και για κρυμμένο θησαυρό που μάταια μια ομάδα σύγχρονων «Ιντιάνα Τζόουνς» έσκαψε για να βρει, το 2019.
Μέχρι να φτάσουμε στην Υπάτη, η συζήτηση μας περιστρέφετε σε εκείνο το Μάρτη του 2019 όταν η Ανεμότρυπα έγινε γνωστή στο πανελλήνιο από την επιχείρηση τριών Λαμιωτών να βρουν έναν κρυμμένο θησαυρό που κατά τις πληροφορίες τους ήταν θαμμένος τριγύρω της.
Σχεδόν πάντα τα σημεία που εκπέμπουν μια μυστηριακή αύρα συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον των «Λυτών». Οι λύτες είναι εκείνοι που ειδικεύονται στην «αποκωδικοποίηση» των σημαδιών. Σημάδια που καταγράφονται μέσα από διηγήσεις, χειροποίητους χάρτες ή σύμβολα χαραγμένα σε σημεία των επίμαχων περιοχών. Λύτες και χρυσοθήρες, κυνηγούν με κάθε τρόπο, μύθους, θρύλους, ιστορικά δεδομένα και προσωπικές εξιστορήσεις, προσπαθώντας να συνθέσουν ένα πολύπλοκο παζλ που θα τους οδηγήσει σε λίρες, χρυσάφια, κειμήλια… Θυμίζουν κάτι από «Survivor» σε έναν σκληρό αγώνα που θα τους φέρει πιο κοντά στον ανομολόγητο πόθο τους. Το χρυσάφι…
Στην περίπτωση της Ανεμότρυπας, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο «Λύτης» είδε λίρες κρυμμένες από την εποχή του πολέμου και υπέδειξε τα πιθανά σημεία που είχαν «τσεκαριστεί» με ειδικό εξοπλισμό, βέργες, ξύλινη διχάλα και εκκρεμές από την Ινδία, που οι «ειδικοί» θεωρούν ως πολύτιμο εργαλείο μιας και κρύβει τη μαγική δύναμη της αναγνώρισης της ενέργειας ενός σημείου.
Ήταν 29 Μαρτίου του 2019 όταν οι τρείς Λαμιώτες χρυσοθήρες αποφάσισαν –νόμιμα και υπό την επίβλεψη εκπροσώπων της εφορίας αρχαιοτήτων, του δασαρχείου και άλλων εμπλεκόμενων υπηρεσιών- να σκάψουν… όμως οι περιβόητες λίρες δεν βρέθηκαν ποτέ.
Έτσι, μετά από δύο ημέρες (όσο προέβλεπε και η συμβολαιογραφική πράξη που είχαν εξασφαλίσει για την επιχείρηση-λίρες) οι σύγχρονοι Ιντιάνα Τζόουνς, αποχώρησαν, αφήνοντας την περιοχή της Ανεμότρυπας σκαμμένη και έναν υδραύλακα σπασμένο, ζημιές που κλήθηκαν να αποκαταστήσουν.
Έχουμε ήδη φτάσει στην Υπάτη. Αφήνουμε το αυτοκίνητο και ανηφορίζουμε πεζή το μονοπάτι στους πρόποδες της Οίτης, που δίκαια φέρει τον χαρακτηρισμό «Μυθικό» βουνό.
Οι ταμπέλες μας καθοδηγούν. Το μονοπάτι γίνεται όλο και πιο ανηφορικό. Σύντροφοί μας δυο μεγάλοι σκύλοι που μυρίστηκαν περιπέτεια και ξεκίνησαν να μας ακολουθούν.
Μάλλον ξέρουν το «δρόμο» καλύτερα από μας και έτσι αποφασίζουμε να αλλάξουμε ρόλους. Τώρα τους ακολουθούμε εμείς. Οι τετράποδοι συνοδοιπόροι μας, μας οδηγούν ανάμεσα σε ένα στενό, κυκλωμένο από δέντρα και πουρνάρια… και να ‘σου η Ανεμότρυπα!
Ένας βράχος με μια τρύπα βαθιά που λέγεται πως οδηγούσε με μια υπόγεια διαδρομή στην λουτροπηγή των Λουτρών Υπάτης και από αυτήν κατέβαιναν οι μάγισσες και οι νεράιδες να πάρουν το μπάνιο τους, να εξαγνιστούν, να διατηρήσουν την ομορφιά τους, να τιμήσουν την προστάτιδα τους. Τη θεά Αφροδίτη.
Και ύστερα ξανά στην Ανεμότρυπα, που γύρω της στο μαλακό πέτρωμα έχει δύο λαξευτές λεκάνες, τα «σκαφιδάκια» όπου –κατά τα αρχαία κείμενα- έπλεναν τα ρούχα τους και άφηναν τα μαντίλια τους για να τα βρουν τα όμορφα παλικάρια και να τα μαγέψουν.
Πρώτη στο χορό της μαγείας η μυθική Αγλαονίκη, η αναφερόμενη και ως Αγανίκη από τον Πλούταρχο, ήταν η πρώτη χρονολογικά γυναίκα αστρονόμος της αρχαίας Ελλάδας. Η ίδια, κατά την παράδοση, ισχυριζόταν ότι κατέβαζε το φεγγάρι από τον ουρανό. Στα βήματα της και η θρυλική Μυκάλη, θεά της αστρομαντείας, η Μήδεια κόρη της Εκάτης, η Μερόη, η Παμφίλη και άλλες πολλές ξακουστές Φαρμακίδες.
Γυναίκες με υπερφυσικές δυνάμεις, που με τα μαγικά τους φίλτρα, όριζαν έρωτα, ζωή και θάνατο. Αμέτρητες οι καταγεγραμμένες στη βιβλιογραφία ιστορίες με πρωταγωνίστριες τις μάγισσες της Υπάτης, που γιάτρευαν, μεταμορφώνονταν και μεταμόρφωναν, που έκαναν καρδιές να πάλλονται από επιθυμία. Βασιλόπουλα και αρχοντοπούλες, ξακουστοί πλούσιοι αλλά και απλοί καθημερινοί άνθρωποι, εκλιπαρούσαν για τα ξόρκια τους.
Η παράδοση της μαγείας στην Υπάτη συνεχίστηκε μέχρι τον 19ο αιώνα με τη Λυούσα, σύζυγο του Αρμάου ή Αρμάγου από την Υπάτη, και την ξακουστή Μαλαχαβιού από το χωριό Καστριώτισσα, λίγες ώρες πιο πάνω από την Καστανιά. Ακόμα και σήμερα οι ηλικιωμένοι εξιστορούνται για τις τελευταίες τους μάγισσες ότι κατέβασαν το φεγγάρι στον Ξεριά της Υπάτης και το ανέβασαν ξανά για λύσουν τα μάγια ενός ανθυπολοχαγού από το Δοκομό. Ήταν τόσο όμορφος που τον ερωτεύτηκε η Λυούσα και έβαλε τα δυνατά της να τον ξεμαγέψει. Δεν το κατόρθωσε όμως γιατί τα μάγια είχαν γίνει γραπτά και τον είχε μνημονέψει παπάς σε Συλλείτουργο. Τα μάγια δεν λύνονταν και ας ξόρκιζαν τρεις νύχτες ολάκερες. Σε τρείς μέρες το παλικάρι πέθανε και η Λυούσα το θρήνησε με λόγια και τραγούδια που ακούστηκαν σε όλο το χωριό.
25 αιώνες μετά, η Υπάτη παραμένει αδιαφιλονίκητη καστροπολιτεία της μαγείας. Αρχαίοι αλλά και συγγραφείς των νεώτερων χρόνων αφιέρωσαν πολλές σελίδες των έργων τους, στις ξακουστές Φαρμακίδες.
Αξιοσημείωτο είναι και ότι 25 αιώνες μετά την δράση της Αγανίκης της πρώτης γυναίκας αστρονόμου στην αρχαιότητα, στην Υπάτη ιδρύθηκε και λειτουργεί το «Αστεροσχολείο» το δικό μας πλανητάριο, με υπερσύγχρονο για τα δεδομένα της Ελλάδας εξοπλισμό.
Σαν τα άστρα να ταιριάζουν πολύ στην Υπάτη…
Το μονοπάτι των Φαρμακίδων έγινε γνωστό όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και πέρα από τα σύνορα της, από τον Μαραθώνιο «Ηρακλής». Οι «Φαρμακίδες» έδωσαν το όνομα τους στην μικρή διαδρομή των 6 χμλ και ο «Ελλέβορος» το μαγικό λουλούδι των μαγισσών και απαραίτητο συστατικό για τα ξόρκια τους, δάνεισε το όνομα του στον ημιμαραθώνιο στην διαδρομή 16χλμ. Από τότε, έγινε αγαπημένος προορισμός όχι μόνο περιπατητών από την περιοχής μας αλλά και ανάμεσα σε φίλους της πεζοπορίας και της φύσης από όλη την Ελλάδα.
Το μονοπάτι των Φαρμακίδων οδηγεί στον καταρράκτη «Κρεμαστό». Εχει ύψος 45 μέτρα και πρόκειται για τον τελευταίο και μεγαλύτερο από ένα σύνολο 33 καταρρακτών, που υπάρχουν στο φαράγγι που σχηματίζεται ανάμεσα στο κατώτερο τμήμα των βουνών Ψηλαινός και Πετρωτός, από το οροπέδιο του Ροδοκάλου και κάτω.
Οδηγίες προς… εξερευνητές
Φεύγετε από το Κ.Π.Ε. Υπάτης και στα 100μ. αφήνετε την άσφαλτο ακολουθώντας ανηφορικό χωματόδρομο. Η έντονη κλίση διαρκεί για 400μ. και γρήγορα βρίσκετε το μονοπάτι που φεύγει δεξιά. Μετά η διαδρομή είναι επίπεδη και σύντομα υπάρχει διασταύρωση για την «Ανεμότρυπα». Αφού κάνετε μικρή παράκαμψη για να την δείτε, επιστρέφετε στο κυρίως μονοπάτι και κατηφορίζετε μέχρι την κρεμαστή γέφυρα. Μετά ανηφορίζετε ελαφρώς ακολουθώντας τα κόκκινα-άσπρα σημάδια σε νότια κατεύθυνση. Φτάνετε σε απότομα βράχια, όπου υπάρχουν σχοινιά μέχρι τον καταρράκτη. Στην επιστροφή δεν πάτε προς την κρεμαστή γέφυρα, αλλά βόρεια και παράλληλα με το ρέμα του Ξηριά. Αφού περάσετε τρία ξύλινα γεφυράκια, φτάνετε τελικά στην άσφαλτο.
Τώρα μπορείτε να επιβραβεύσετε τον εαυτό σας με λίγη ξεκούραση στην πλατεία να γλυκαθείτε με τα χειροποίητα γλυκά των καφενείων, να δοκιμάσετε τον ξακουστό κουραμπιέ Υπάτης και αν σας πάρει το βράδυ να χορτάσετε με ψητά και νοστιμιές στα τραπεζάκια πέριξ της πλατείας…
Ένα είναι σίγουρο. Ότι η περιήγηση στην Οίτη, θα σας μαγέψει!