Για τον Άβι Λόεμπ, ο «Ουμούαμούα» που πέρασε από τη γειτονιά μας το 2017 δεν ήταν ούτε κομήτης ούτε αστεροειδής, αλλά κάτι πολύ πιο σημαντικό – Ουράνιο σώμα ή… διαστημική σημαδούρα ο «επισκέπτης» του ηλιακού μας συστήματος;
Τα πρώτα αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη νοήμονος ζωής σε άλλους πλανήτες δεν θα έρθουν με τη μορφή ενός ιπτάμενου δίσκου, αλλά πιθανότατα με εκείνη των… «διαστημικών σκουπιδιών» κάποιου εξωγήινου πολιτισμού. Σε αυτήν την κεντρική ιδέα βασίζεται η θεωρία ενός διακεκριμένου επιστήμονα, ο οποίος πιστεύει ότι ένα απορριφθέν «κομμάτι» εξωγήινης τεχνολογίας εμφανίστηκε στο ηλιακό μας σύστημα πριν από τρία χρόνια.
Στο βιβλίο του με τίτλο «Extraterrestrial: The First Sign of Intelligent Life Beyond Earth» που πρόκειται να κυκλοφορήσει στις 26 Ιανουαρίου, ο Άβι Λόεμπ, καθηγητής στο Τμήμα Αστρονομίας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, εξηγεί γιατί πιστεύει ότι ένα αντικείμενο που πέρασε πρόσφατα από το ηλιακό μας σύστημα δεν ήταν απλά ένας… βράχος αλλά κάτι πολύ πιο σημαντικό, που μπορεί να υποδεικνύει ότι… δεν είμαστε μόνοι «εκεί έξω».
Το εν λόγω αντικείμενο ταξίδεψε προς το ηλιακό μας σύστημα από την κατεύθυνση του Βέγα, ενός κοντινού αστεριού που απέχει 25 έτη φωτός από τη Γη, και μπήκε στο επίπεδο τροχιάς του συστήματος στις 6 Σεπτεμβρίου του 2017. Στις 9 Σεπτεμβρίου, η πορεία του το έφερε πιο κοντά στον ήλιο. Στα τέλη του ίδιου μήνα, πέρασε με ταχύτητα περίπου 58.900 μιλίων την ώρα έξω από την τροχιακή απόσταση της Αφροδίτης, στις 7 Οκτωβρίου πέρασε έξω από εκείνη της Γης και στη συνέχεια «κινήθηκε γρήγορα προς τον αστερισμό του Πήγασου» προτού συνεχίσει την πορεία του στο μαύρο κενό, γράφει ο Λόεμπ στο βιβλίο του. Το αντικείμενο (ή σώμα) εντοπίστηκε για πρώτη αφορά από ένα παρατηρητήριο στη Χαβάη που διαθέτει το προηγμένο τηλεσκόπιο Pan-STARRS και ονομάστηκε «Ουμούαμούα», μια τοπική λέξη που μεταφράζεται (κάπως ελεύθερα) ως «ανιχνευτής».
Ο διαστημικός επισκέπτης, σύμφωνα με την New York Post, είχε μικρές διαστάσεις (μόλις 91 μέτρα μήκος) αλλά μεγάλη σημασία για την επιστημονική κοινότητα, ως το πρώτο σώμα από το διαστρικό χώρο που εντοπίστηκε ποτέ στο ηλιακό μας σύστημα. Κρίνοντας από την τροχιά του αντικειμένου, οι αστρονόμοι συμπέραναν ότι δεν δεσμευόταν από την βαρύτητα του ήλιου, κάτι που υποδείκνυε πως ήταν «περαστικό». Αρχικά είχε θεωρηθεί ότι είναι κομήτης, αλλά μία εβδομάδα αργότερα κατατάχθηκε εκ νέου στους αστεροειδείς από τους επιστήμονες.
Για τον Λόεμπ όμως και την ομάδα του, το παραπάνω συμπερασμα φανερώνει την επικίνδυνη τάση της επιστημονικής κοινότητας να αφήνει «αυτό που της είναι οικείο» να κατευθύνει τι ανακαλύπτει και τι όχι. «Πώς θα αντιδρούσε ένας άνθρωπος των σπηλαίων αν έβλεπε ένα κινητό; Έχοντας περάσει τη ζωή του βλέποντας πέτρες, θα νόμιζε ότι επρόκειτο απλά για μια γυαλιστερή πέτρα», αναφέρει χαρακτηριστικά. Ο καθηγητής του Χάρβαρντ σύντομα άφησε το μυαλό του να επεξεργαστεί μια άλλη πιθανότητα: Κι αν το αντικείμενο αυτό δεν ήταν ουράνιο σώμα, αλλά ένα «σκουπίδι» από έναν εξωγήινο πολιτισμό;
Κάποιες ασυνήθιστες ιδιότητες του «Ουμούαμούα» στηρίζουν αυτή τη θεωρία, σύμφωνα πάντα με τον καθηγητή και όσα αναφέρει στο βιβλίο του. Αρχικά οι διαστάσεις του και το σχήμα του που εμοιαζε με πούρο, το οποίο ήταν ακραία ασυνήθιστο για ουράνια σώματα που προκύπτουν φυσικά. «Η γεωμετρία του Ουούαμούα ήταν πιο ακραία όσον αφορά τον λόγο διαστάσεων – του πλάτους προς το μήκος του – από τους πιο ασυνήθιστους αστεροειδείς ή κομήτες που έχουμε δει ποτέ». Ακόμη ένα στοιχείο που ο Λόεμπ θεωρεί ότι στηρίζει τη θεωρία του είναι η ασυνήθιστη φωτεινότητα του αντικειμένου, που ήταν «τουλάχιστον 10 φορές πιο ανακλαστικό από τους τυπικούς βραχώδεις αστεροειδείς και κομήτες του ηλιακού συστήματος». Ο Λόεμπ μάλιστα φτάνει στο σημείο να συγκρίνει την επιφάνειά του με εκείνη γυαλιστερού μετάλλου. Για τον καθηγητή πάντως, το πιο ισχυρό επιχείρημα ήταν ο τρόπος που κινούνταν ο «Ουμούαμούα»: «Η δυναμική απομάκρυνση από τον ήλιο… αυτό ήταν το κερασάκι στην τούρτα», γράφει ο επιστήμονας, που παραθέτει στο βιβλίο του και άλλες ύποπτες ανωμαλίες που τον κάνουν να διαφωνεί με το συμπέρασμα των συναδέλφων του.
Αν όμως ο «Ουμούαμούα» δεν ήταν κομήτης ή αστεροειδής, τι μπορεί να ήταν; Μία πιθανότητα, παραδόξως, προκύπτει από τεχνολογία που έχουμε ήδη εδώ στη Γη και χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη ηλιακών πανιών, μιας μεθόδου προώθησης διαστημικών σκαφών μέσω της πίεσης ακτινοβολίας που δημιουργείται από το φως του ήλιου (ή εναλλακτικά άλλη πηγή) καθώς αντανακλάται σε ειδικές επιφάνειες-καθρέφτες. Ο Λόεμπ διερωτάται: Αν οι γήινοι είχαμε αυτήν την ιδέα, γιατί να μην την είχαν κάποτε και οι εξωγήινοι;
Ο καθηγητής του Χάρβαρντ και ένας συνάδελφός του έκαναν κάποιους υπολογισμούς και διατύπωσαν την υπόθεση ότι ο Ουμούαμούα δεν είχε στην πραγματικότητα σχήμα πούρου, αλλά ήταν πιθανώς ένα δισκοειδές αντικείμενο με μικρό πάχος και διαστάσεις που θυμίζουν τα προαναφερόμενα πανιά, κάτι που εξηγεί την ασυνήθιστη επιτάχυνσή του καθώς απομακρυνόταν από τον ήλιο.
Όσο για τον σκοπό του, ο Λόεμπ δεν είναι απολύτως σίγουρος, αλλά θεωρεί ότι θα μπορούσε να ήταν ένα «διαστημικό σκουπίδι» που κάποτε λειτουργούσε ως «σημαδούρα» πλοήγησης στο διάστημα από κάποιον εξωγήινο πολιτισμό. «Ο μόνος τρόπος να αναζητήσει κανείς [εξωγήινους πολιτισμούς] είναι να αναζητήσει τα σκουπίδια τους, σαν παπαράτσι που ψάχνουν τα σκουπίδα των σελέμπριτος», σημειώνει ο επιστήμονας.
Φυσικά, το μεγαλύτερο μέρος της επιστημονικής κοινότητας δεν συμμερίζεται την θεωρία του. Τον Ιούλιο του 2019 εξάλλου, η «Ομάδα Ουμούαμούα» του Διεθνούς Ινστιτούτου Διαστημικής Επιστήμης δημοσίευσε ένα άρθρο στο Nature Astronomy που κατέληγε στο συμπέρασμα «Δεν βρίσκουμε καμία πειστική απόδειξη υπέρ της θεωρίας εξωγήινης εξήγησης» για το συγκεκριμένο σώμα.
Ο ίδιος ο Λόεμπ παραδέχεται ότι πολλοί τον αμφισβητούν, όμως τονίζει ότι πολλοί άνθρωποι δεν θέλουν να συζητήσουν καν την πιθανότητα να υπάρχει εκεί έξω κάποιος πολιτισμός όπως εκείνος της Γης, θέλοντας να αισθάνονται μοναδικοί στο σύμπαν.
