Από τις 26 Φεβρουαρίου, που ταυτοποιήθηκε επίσημα το πρώτο κρούσμα κορωνοϊού στην Ελλάδα, πέρασαν 195 μέρες, έγιναν πολλά. Η κυβέρνηση ενεργοποίησε ένα τολμηρό σχέδιο, στηριγμένο στις οδηγίες των επιστημόνων. Παρά τις πρώτες αντιδράσεις, προχωρήσαμε γρήγορα σε πολύ αυστηρούς περιορισμού, που έφεραν αποτέλεσμα, είπε στην εισαγωγική τοποθέτησή του στη Βουλή ο πρωθυπουργός, στο πλαίσιο της συζήτησης προ ημερησίας διατάξεως που διεξάγεται μετά από πρωτοβουλία της προέδρου του ΚΙΝΑΛ, Φώφης Γεννηματά, σε επίπεδο αρχηγών κομμάτων, με θέμα τα προβλήματα που δημιουργεί η έξαρση της πανδημίας στη δημόσια υγεία, στην οικονομία και στους εργαζόμενους, καθώς και την έναρξη του νέου σχολικού έτους.
«Ενισχύσαμε το ΕΣΥ κι επεξεργαστήκαμε ένα ευρώ και ευέλικτο πρόγραμμα για τη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων που πλήτονται από την πανδημία.
Η ελληνική Πολιτεία απευθύνθηκε με ειλικρίνεια στους πολίτες, καλώντας τους να βαδίσουν τον δρόμο της ευθύνης.
Η Ελλάδα έγινε διεθνές παράδειγμα για την άμυνά της απέναντι στο πρώτο κύμα της υγειονομικής κρίσης» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ζήτησε δε από τους πολιτικούς αρχηγούς της αντιπολίτευσης να αποφύγουν σήμερα την αντιπαράθεση για το συγκεκριμένο θέμα συζήτησης. «Να μην επιτρέψουμε στους εαυτούς μας αυτή τη συζήτηση για μια τόσο σοβαρή υπόθεση να τη μετατρέψουμε σε μια άγονη κομματική διαμάχη. Να μην εγκλωβιστούμε σε διαξιφισμούς που μπορεί να θολώσουν τη συνολική εικόνα και να μας απομακρύνουν όλους από αυτό που πρέπει να είναι ο κοινός μας στόχος. Δηλαδή από τη μία η προστασία της υγείας, της ζωής των Ελλήνων πολιτών και από την άλλη η διαχείριση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας.
Ο κορωνοϊός δεν προσφέρεται για εύκολες ρητορικές κορόνες. Σήμερα προέχει η αλήθεια και η κοινή δράση» είπε ο πρωθυπουργός, που προσέθεσε: «Σήμερα πρέπει όλοι σε αυτή την αίθουσα, παρά τις επιμέρους διαφωνίες, επιφυλάξεις, κριτικές – οι οποίες είναι καλοδεχούμενες όσο στηρίζονται σε επιστημονικά και τεκμηριωμένα δεδομένα-, πρέπει όλοι να ορθώσουμε πάνω από όλα ένα μέτωπο λογικής, διότι ο κορωνοϊός μπορεί να ακολουθεί τη δική του εξέλιξη, αποκτά νέους τρόπους διασποράς, αποκτά διαφορετικά χαρακτηριστικά, μέχρι να βρεθεί το εμβόλιο, οι πολιτικές δυνάμεις έχουν υποχρέωση να συμφωνήσουν σε μια ελάχιστη κοινή βάση. Οι αποφάσεις που παίρνονται, παίρνονται με γνώμονα τα πορίσματα της επιστήμης αλλά και με την παραδοχή ότι οι συνθήκες είναι δύσκολες, δυναμικές και γι’ αυτό και απαιτούν σύνθετα και δυναμικά μοντέλα τα οποία θα ανταποκρίνονται στην κάθε στιγμή».
Με τη βοήθεια όλων, καταφέραμε να αποφύγουμε εκατόμβες που στοιχειώνουν άλλα κράτη. Βάλαμε ισχυρά φρένα στα φαινόμενα ανεξέλεγκτης διάδοσης του ιού, είπε ο πρωθυπουργός, υπογραμμίζοντας πως η Ελλάδα είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση συγκριτικά με άλλες, μεγάλες, ευρωπαϊκές χώρες.
Όπως επισήμανε, τις τελευταίες 7 μέρες τα στοιχεία δείχνουν και πάλι μία ισορροπία, ενδεχομένως και μια μικρή μείωση. Δεν είναι, όμως, αιτία εφησυχασμού, ξεκαθάρισε. «Η κανονική ζωή, έτσι όπως τη θυμόμαστε, δεν θα επανέλθει ούτε γρήγορα, ούτε αυτόματα. Όλοι πρέπει να προσέχουμε, κυρίως στις καθημερινές μας συμπεριφορές» συμπλήρωσε.
«Είμαστε πολύ ψηλά στην Ευρώπη σε κατά κεφαλήν τεστ και θα πάμε ακόμα πιο ψηλά» συνέχισε ο πρωθυπουργός, που διαπίστωσε πως «παρά το ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών συντάσσεται με τις επιταγές των ειδικών, υπάρχουν μικρές μειοψηφίες ανορθολογισμού που συχνά αγγίζουν τα όρια της παράνοιας.
Έχουμε υποχρέωση απέναντι σε αυτές τις εστίες ανορθολογισμού να σταθούμε όλοι με υπευθυνότητα και να στηρίξουμε και να υποστηρίξουμε βασικές πολιτικές επιλογές που μας επιτάσσουν οι ειδικοί. Όπως η υποχρεωτική χρήση της μάσκας, που στο παρόν στάδιο της πανδημίας είναι το πιο σίγουρο μέσο για να μπορέσουμε να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας, τους αγαπημένους μας χωρίς να υποστούμε τις αρνητικές συνέπειες από ένα περαιτέρω περιορισμό της οικονομικής δραστηριότητας» ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός απάντησε και σε βασικά ερωτήματα των πολιτών, αρχικά στο «πόσο επιτυχημένη υπήρξε η διαχείριση της πανδημίας».
Όπως είπε, «η απάντηση αποτιμάται από ένα και μόνο μέτρο, την πραγματική προστασία των πολιτών. Τα κρούσματα, τον αριθμό των ζωών που δυστυχώς χάθηκαν και από τη διασπορά του ιού στην επικράτεια. Η Ελλάδα έξι μήνες μετά την εκδήλωση της νόσου μετρά 286 θανάτους με μέση ηλικία τα 78 χρόνια. Όσους δηλαδή θρηνούσαν καθημερινά σε ένα εξάωρο χώρες που χτυπήθηκαν πολύ σκληρότερα στην πρώτη φάση της πανδημίας. Έχουμε 11.542 κρούσματα, είμαστε στην 111η θέση σε θανάτους ανά ένα εκατομμύριο πολίτες. Τέσσερις φορές κάτω από τον μέσο όρο απωλειών στον κόσμο» είπε.
«Περιμέναμε μία λελογισμένη αύξηση κρουσμάτων, από τη στιγμή που η οικονομία μας θα ξανάνοιγε. Όχι μόνο στον τουρισμό, αλλά σε οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα. Το προεξοφλούσαν όλοι ότι θα συνέβαινε σε όλες τις χώρες του κόσμου» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός και συμπλήρωσε:
«Προφανώς και δεν μπορούσαμε να παραμείνουμε σε αιώνιο lockdown, προφανώς το σταδιακό άνοιγμα της οικονομικής δραστηριότητας θα επέτρεπε τη μεγαλύτερη διάδοση του ιού. Η πρόκληση ήταν και παραμένει αυτά τα κρούσματα να εντοπισθούν και να ελεγχθούν. Κι αυτό γίνεται, και το αποδεικνύουν όλα τα στοιχεία. Η Ελλάδα και τα κατάφερε στο πρώτο κύμα, και εξακολουθεί να τα καταφέρνει και τώρα» υποστήριξε.
Ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι ένα δίδαγμα του καλοκαιριού ήταν ότι υπήρξε χαλάρωση. «Πιεσμένοι από τους περιορισμούς, μειώσαμε όλοι μας την επιφυλακή. Ίσως θεωρήσαμε ότι ως κοινωνία με αυτό τον τρόπο θα αποτρέπαμε τον ιό από το να επανεμφανιστεί. Συνέβη σε όλες τις χώρες. Το άγχος μας ήταν πώς δεν θα γίνουμε θύματα της επιτυχίας μας. Πώς θα εξηγήσουμε δηλαδή στην κοινωνία ότι τα πήγαμε πολύ καλά στο πρώτο στάδιο, αλλά ο ιός δεν έχει εξαφανιστεί. Γνωρίζαμε ότι ο ιός κυκλοφορούσε και γνωρίζαμε ότι έπρεπε να προσέχουμε όταν θα ξανανοίγαμε την οικονομική δραστηριότητα» είπε.
Όπως σημείωσε, όταν εντοπίστηκε αύξηση κρουσμάτων, η οποία προβλημάτισε, έγιναν οι κατάλληλες ενέργειες. «Τροποποιήθηκαν ωράρια, μπήκαν έλεγχοι στους χώρους διασκέδασης, έγινε υποχρεωτική η χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους, έγιναν παρεμβάσεις» ανέφερε και προσέθεσε: «Όπου γίνονται τέτοιες τοπικές παρεμβάσεις – για τις οποίες μας ασκήθηκε κριτική – είδαμε ότι τα κρούσματα περιορίστηκαν σημαντικά. Μας δίνει αυτό τη δυνατότητα, όταν περιορίζεται η τοπική εξάπλωση της επιδημίας, να χαλαρώνουμε τα μέτρα».
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Πάρου, λέγοντας «έγινε φασαρία με το ζήτημα της Πάρου, ίσως γιατί ο κ. Ραγκούσης ως πρώην δήμαρχος θεώρησε ότι έχει ιδιαίτερη άποψη για το τι γίνεται. Καλά κάναμε και πήραμε μέτρα, γιατί πλέον έχουν περιοριστεί τα κρούσματα. Κι αν συνεχιστεί έτσι, θα είμαστε έτοιμοι την Παρασκευή να χαλαρώσουμε τα μέτρα και να επανέλθει η Πάρος σε ένα καθεστώς κανονικότητας».
«Δεν είναι αιτία εφησυχασμού η μείωση των κρουσμάτων. Η επιτυχία μας δεν μπορεί να είναι δικαιολογία για εφησυχασμό» τόνισε ο πρωθυπουργός.
Όπως τόνισε, η επανέναρξη σχεδόν όλων δραστηριοτήτων, δεν συνιστά επιστροφή στην κανονικότητα. «Από το μένουμε σπίτι, περάσαμε στο μένουμε ασφαλείς» είπε και συμπλήρωσε: «Δεν χωρούν παρερμηνείες. Χώρεσαν όμως παρεξηγήσεις, κακόπιστες από όσους πήγαν να εκμεταλλευτούν μια αναμενόμενη αύξηση κρουσμάτων και να την κάνουν αντιπολιτευτικό επιχείρημα. Αλλά και από κάποιες καλόπιστες κριτικές από κάποιους που θεωρούσαν ότι θα επανέλθουμε σε μια κανονικότητα όπως αυτή πριν τον κορωνοϊό».
«Όλοι πρέπει να προσέχουμε, κυρίως στις καθημερινές μας συμπεριφορές. Αντιλαμβάνομαι τις δυσκολίες. Δεν είναι ευχάριστο, ιδίως σε εργαζόμενους σε δύσκολες συνθήκες, να φοράς συνέχεια μάσκα, όμως είναι απολύτως απαραίτητο. Μπορεί να ασκηθεί κάποια κριτική για τη μάσκα, όταν πριν από 5-6 μήνες δεν επιμέναμε τόσο. Όλοι μας μάθαμε πολλά περισσότερα για τον ιό. Και εκεί που η μάσκα δεν θεωρείτο απαραίτητη, τώρα είναι το κύριο όπλο το οποίο έχουμε στη διάθεσή μας για να αντιμετωπίσουμε τον κορωνοϊό αλλά και άλλες εποχικές ασθένειες. Τα μέτρα προστασίας που λαμβάνουμε θα μας διευκολύνουν ώστε και η επιδημία γρίπης να είναι πιο ήπια» είπε ο πρωθυπουργός.
Απαντώντας στο ερώτημα αν φταίει ο τουρισμός για τα αυξημένα κρούσματα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε πως «η τελευταία αύξηση κρουσμάτων οφείλεται πρωτίστως σε εσωτερική κινητικότητα και χαλάρωση των κανόνων προστασίας και λιγότερο στους ξένους επισκέπτες». «Το άνοιγμα τουρισμού έγινε με διαρκή μελέτη του επιδημιολογικού φορτίου κάθε χώρας προέλευσης και δειγματοληψία σε όλες πύλες εισόδου» είπε.
«Σκοπός μας ήταν να σώσουμε ό,τι μπορούμε από μια τουριστική χρονιά που πολλοί θεωρούσαν τελείως χαμένη. Κι αυτός παραμένει και σήμερα ο στόχος μας. Προσδοκούμε να καταλήξουμε στον Οκτώβριο χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις. Υπολογίζεται ότι θα έχουμε 4 εκατομμύρια επισκέπτες, που μεταφράζεται σε 4 μονάδες του ΑΕΠ. Κανείς δεν είχε το δικαίωμα να στερήσει αυτά τα χρήματα από τα δημόσια ταμεία. Κανείς δεν είχε αυταπάτες. Η κεφαλαιοποίηση του επαγγελματισμού που δείξαμε ειδικά στη διαχείριση των τουριστικών ρευμάτων είναι πολύ σημαντική. Ας μη μιλάτε για προχειρότητες, γιατί προσβάλλετε όλους τους ανθρώπους που πάλεψαν και δούλεψαν σκληρά» ανέφερε ο πρωθυπουργός.
Στο ερώτημα αν έγινε εσπευσμένα το άνοιγμα τουρισμού, απάντησε: «Όχι. Έγινε σταδιακά, μεθοδικά και όταν ήμασταν έτοιμοι με έναν μηχανισμό ελέγχου και ιχνηλάτησης των εισερχόμενων ροών».
«Δημιουργήσαμε ένα πρωτοποριακό σύστημα ένα σύστημα που πολλές χώρες μας ζήτησαν πληροφορίες για το πώς θα το αντιγράψουν. Φέραμε τον κ. Δρακόπουλο, έναν εξαιρετικό καθηγητή, κι εγκατέστησε το σύστημα κι αυτή τη στιγμή έχουμε έναν συνδυασμό δεδομένων που διαμορφώνει κάθε φορά ανάλογα μοντέλα δράσης» επισήμανε ο πρωθυπουργός.
Για το πόσο έτοιμος είναι ο κρατικός μηχανισμός, είπε πως «η υγειονομική κρίση σφραγίζει αυτή την εμπειρία με ένα πολύτιμο δίδαγμα, ότι ο μηχανισμός δεν χρειάζεται να είναι ογκώδης, αλλά μυώδης κι αποτελεσματικός. Το πετύχαμε στις δύσκολες συγκυρίες που χτύπησαν τη χώρα από τον Μάρτιο και μετά. Η ενίσχυση του ΕΣΥ, η συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα για την αύξηση εγχώριων τεστ που μπορούμε να κάνουμε. Σύντομα θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε και άλλες πρωτοβουλίες για περισσότερα τεστ. Είμαστε πολύ ψηλά στην Ευρώπη σε κατά κεφαλή τεστ και θα πάμε ακόμα πιο ψηλά, γιατί τα τεστ είναι απολύτως απαραίτητα για να μπορούμε να ιχνηλατούμε γρήγορα περιστατικά».
Επιπλέον, ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε πως «έχουμε πλέον αποκτήσει και εγχώρια τεχνογνωσία για κατασκευή των σχετικών αντιδραστηρίων. Χρηματοδοτήσαμε με περίπου 2 εκατομμύρια πρωτοβουλία που σήμερα μας δίνει δυνατότητα σε 5.000 τεστ εγχώριας κατασκευής, εγχώριας τεχνογνωσίας». «Ταυτόχρονα ιδρύσαμε το παρατηρητήριο Covid-19 για την εκτίμηση της υγειονομικής απειλής και προγραμματισμό της αντιμετώπισής της. Κάθε ημέρα παρακολουθούνται περισσότεροι από 20 διαφορετικοί δείκτες, εκτός από κρούσματα και διασωληνωμένους παρακολουθούμε επιπρόσθετους δείκτες όπως εισιτήρια ΜΜΜ, ηλεκτρονικές συναλλαγές, μετακίνηση πληθυσμού κ.ά. Αυτές οι πληροφορίες μάς δίνουν τη δυνατότητα να συντάσσουμε μια έκθεση προόδου, και είναι ανοικτή στους πολίτες» επισήμανε ο πρωθυπουργός.
«Η δημόσια υγεία κερδίζει ένα μεγάλο στοίχημα: Οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας έχουν φτάσει τις 950, με στόχο να γίνουν 1.200 μέχρι του τέλος του χρόνου. Έχουν γίνει 6.818 προσλήψεις νοσηλευτών και γιατρών κι έχουν δρομολογηθεί 2.500 μόνιμες θέσεις» ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και τόνισε: «Όσα δεν έγιναν σε δεκαετίες. έγιναν από εμάς μέσα σε λίγους μήνες».
