Σε νέα αποτίμηση και ποσοτικοποίηση της πολυαναμενόμενης απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας για τα αναδρομικά 2,5 εκατομμυρίων συνταξιούχων θα προχωρήσει το οικονομικό επιτελείο εφόσον το δημοσιονομικό πλαίσιο έχει αλλάξει άρδην εξαιτίας της κρίσης της πανδημίας COVID-19.
Τα όποια αναδρομικά προκύψουν από την απόφαση θα επιστραφούν σε βάθος χρόνου και σε περισσότερες από 72 δόσεις, αρχής γενομένης από το 2021. «Σε βάθος δεκαετίας και βλέπουμε», εκτιμούν στελέχη της ασφάλισης με το βλέμμα στραμμένο στις δυσοίωνες προβλέψεις για τα οικονομικά του e-ΕΦΚΑ.
Η απόφαση αναμένεται να δημοσιοποιηθεί τις επόμενες εβδομάδες, με την ελπίδα να πέσουν οι τίτλοι τέλους στο σίριαλ των συνεχών αναβολών που έχει ταλαιπωρήσει πέντε χρόνια τους συνταξιούχους. Στη Δικαιοσύνη έχουν προσφύγει από τον Ιούνιο του 2015 και μετά περίπου 200.000-250.000 ενδιαφερόμενοι. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο στο Πρωτοδικείο Αθηνών εκκρεμούν πάνω από 6.000 ομαδικές αγωγές.
Υπενθυμίζουμε ότι το ΣτΕ θα κρίνει αν δικαιούνται οι συνταξιούχοι αναδρομικά από τις περικοπές του 2011 και του 2012 και για ποιο χρονικό διάστημα.
Σύμφωνα με τους νομικούς, όλα συνηγορούν στη δικαίωση για το «ορφανό» 11μηνο που μεσολαβεί ανάμεσα στην προηγούμενη σχετική απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ (Ιούνιος 2015) και την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου (Μάιος 2016). Ενδεχόμενη μη δικαίωση γι’ αυτή την περίοδο χαρακτηρίζεται ανατροπή. Και αυτό επειδή πριν από τον Ιούνιο του 2015 τα αναδρομικά κόπηκαν από την προηγούμενη απόφαση της Ολομέλειας, η οποία δεν μπορεί να αλλάξει, ενώ μετά τον Μάιο του 2016 στα αναδρομικά έβαλε φραγμό ο επανυπολογισμός του νόμου Κατρούγκαλου, που πρόσφατα κρίθηκε συνταγματικός από το ΣτΕ. Συνεπώς το περίφημο 11μηνο είναι το χρονικό διάστημα που έπεται της δημοσίευσης της προηγούμενης απόφασης της Ολομέλειας του ΣτΕ και προηγείται της ψήφισης του νόμου Κατρούγκαλου (4387/2016).
Ωστόσο, ακόμα και γι’ αυτό το διάστημα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς που έχει καταθέσει ο ΕΦΚΑ στο ΣτΕ, το κόστος αγγίζει τα 4 δισ. ευρώ για την επιστροφή των ποσών εφόσον η απόφαση εφαρμοστεί στο σύνολο των συνταξιούχων. Ειδικότερα, το κόστος υπολογίζεται στα 3,26 δισ. για τις κύριες συντάξεις και στα 723 εκατ. για τις επικουρικές, συνολικά 3,9 δισ. ευρώ μόνο για το επίμαχο 11μηνο.
Η επιστροφή των κομμένων δώρων που αφορά όλους τους συνταξιούχους θα επιβαρύνει τον Προϋπολογισμό με 2 δισ. ευρώ, ενώ στα 1,9 δισ. υπολογίζεται η επιστροφή των ποσών που ψαλιδίστηκαν σε 1,2 εκατομμύρια συντάξεις. Το καθαρό ποσό, αν αφαιρεθούν ο φόρος 20% και η εισφορά υπέρ ασθενείας, περιορίζεται στα 2,9 δισ.
Το κόστος θεωρείται και πάλι απαγορευτικό, ιδίως στην τρέχουσα συγκυρία με την υστέρηση εσόδων του e-ΕΦΚΑ, την οποία έχει προκαλέσει η δραματική μείωση της απασχόλησης. O κλάδος κύριας σύνταξης είχε μείωση εσόδων κατά 18% τον Ιούνιο. Η εκτίμηση για το έλλειμμα του προϋπολογισμού του ΕΦΚΑ ανέρχεται σε 1 δισ. για το α’ εξάμηνο, ενώ αν η ύφεση στην οικονομία εξακολουθήσει και τους επόμενους μήνες, η χρονιά θα κλείσει με έλλειμμα 2 δισ.
Την ίδια ώρα, εκτιμάται ότι με έλλειμμα 800 εκατ. θα κλείσει η χρονιά και για το ΕΤΕΑΕΠ. Επιπλέον, οι εκκρεμείς συντάξεις έχουν αυξηθεί κατά 50% και αναμένεται να ξεπεράσουν τις 200.000 στο τέλος του έτους.
Η κυβέρνηση έχει αποσαφηνίσει ότι αν το ΣτΕ δικαιώσει τους συνταξιούχους θα λύσει το θέμα με πολιτική απόφαση η οποία θα εφαρμοστεί για το σύνολο των συνταξιούχων και όχι μόνο γι’ αυτούς που έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη. Αναφερόμενος στο φλέγον θέμα, ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης έχει τονίσει ότι η κυβέρνηση θα σεβαστεί την απόφαση της Δικαιοσύνης πάντα σε σχέση με τα δημοσιονομικά περιθώρια.
Οι συνταξιούχοι διεκδικούν ποσά που κυμαίνονται από 660 ευρώ (μόνο τα κομμένα δώρα) έως και 10.000 ευρώ. Τα περισσότερα διεκδικούν εκείνοι με πάνω από δύο συντάξεις, όπως οι γιατροί του ΕΣΥ, οι μηχανικοί του Δημοσίου, χήρες ή χήροι κ.ά. Τα λιγότερα προκύπτουν για συνταξιούχους του πρώην ΟΓΑ που έχασαν μόνο τα δώρα, τα οποία για την κατώτατη σύνταξη των 330 ευρώ ήταν 660 ευρώ τον χρόνο (οι αγρότες λάμβαναν μέχρι το 2012 πλήρη δώρα).
Προσοχή! Αν καθυστερήσει η έκδοση της απόφασης πέραν του Ιουλίου, θα έχει παρέλθει πενταετία, με αποτέλεσμα να αρχίσει η σταδιακή παραγραφή των αξιώσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες, όμως, η παραγραφή θα μετατεθεί από τη στιγμή που τα δικαστήρια παρέμειναν κλειστά εξαιτίας της πανδημίας.
Για να υπολογίσει το ύψος των διεκδικήσεων ο συνταξιούχος πρέπει να ανατρέξει στις πέντε περικοπές του 2011 και του 2012 που κρίθηκαν αντισυνταγματικές από την Ολομέλεια του ΣτΕ το 2015 και είναι οι εξής:
1 Μείωση 12% στο τμήμα της κύριας σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.300 ευρώ.
2 Μείωση που εφαρμόζεται κλιμακωτά 5%-20% για συντάξεις ή άθροισμα συντάξεων από 1.000 ευρώ και άνω.
3 Μείωση στις επικουρικές κλιμακωτά 10%- 20% από το πρώτο ευρώ.
4 Πλήρης περικοπή των δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόματος αδείας που για τις κύριες συντάξεις ήταν στο ποσό των 400, 200 και 200 ευρώ αντίστοιχα.
5 Τα δώρα των επικουρικών, δηλαδή δύο επικουρικές ανά έτος.
Ετσι, για παράδειγμα, συνταξιούχος του πρώην ΙΚΑ που λάμβανε κύρια σύνταξη μεικτά 1.828,13 ευρώ και επικουρική μεικτά 570,93 ευρώ είχε περικοπές 2.150 ευρώ από την κύρια και 1.271,05 ευρώ από την επικουρική. Αν συνυπολογιστούν και τα κομμένα δώρα 800 ευρώ από την κύρια σύνταξη και τα 1.141 ευρώ από την επικουρική, το ύψος των διεκδικήσεων διαμορφώνεται στα 5.363 ευρώ.
