Ο Κωνσταντίνος Έσσλιν (Konstantin von Hößlin) ή Κωνσταντίνος Έσλιν (1844-1920), ήταν Έλληνας πολιτικός βαυαρικής καταγωγής. Διετέλεσε νομάρχης Φθιώτιδος και Φωκίδος και αργότερα πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων.
Πως ξεγέλασε τον Τούρκο Πασά
Στις 7 Μαΐου 1897 έγινε στη Λαμία η τελευταία μάχη του “ατυχούς Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897”
Οι Έλληνες είχαν αντισταθεί ηρωικά και είχαν κρατήσει του Τούρκους έξω από τη Λαμία. Αν όμως οι μάχες συνεχιζόταν και την επόμενη ημέρα η Ελληνική πλευρά δεν είχε καμία τύχη, αφού είχε αποδεκατιστεί.
Ο τότε Νομάρχης Φθιωτιδο-Φωκίδας Κωνσταντίνος Έσλιν, γνωρίζοντας ότι από μέρα σε μέρα θα υπογραφόταν ανακωχή, πήρε μια άμαξα με μια λευκή σημαία και συνοδευόμενος από τον λοχαγό Γεώργιο Χατζηανέστη, αψηφώντας τον κίνδυνο, πήγε απ΄ ευθείας στον Οθωμανό διοικητή Ετέμ πασά και του επέδωσε “τηλεγράφημα” πείθοντάς τον ότι είχε υπογραφεί ανακωχή.
Το τηλεγράφημα δεν ήταν επίσημο αλλά μια επινόηση του ίδιου. Όμως ο Οθωμανός διοικητής “την πάτησε” και απέσυρε τον τούρκικο στρατό του. Το ευτύχημα ήταν ότι την επόμενη ημέρα έφτασε και το επίσημο έγγραφο για την λήξη του πολέμου και κάπως έτσι…γλύτωσε η Λαμία.
Ποιος ήταν ο Κωνσταντίνος Έσλιν ή Έσσλιν
Προσωπική ζωή και πρώτα χρόνια
Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 3 Δεκεμβρίου 1844. Ήταν γιος του Ιουλίου Έσσλιν (γερμ. Julius Heinrich Balthasar von Hößlin), τραπεζίτη και μεγαλέμπορου, και της Χριστίνας Χατζηαποστόλου, κόρης Έλληνα προξένου στην Σμύρνη. Είχε δύο αδέλφια, τον Πολιτικό Μηχανικό Αριστείδη Έσσλιν, που ήταν νυμφευμένος με την Μαρία Νοταρά, εγγονή του Γεωργίου Καραϊσκάκη και τον Φερδινάνδο Έσσλιν. Σπούδασε στην Νομική Σχολή του Εθνικού Πανεπιστημίου των Αθηνών, όπου εκπόνησε και τη διδακτορική του διατριβή. Συνέχισε τις σπουδές του στα Πανεπιστήμια της Λειψίας, του Μονάχου, της Ζυρίχης και των Βρυξελλών. Στις 24 Οκτωβρίου 1866 έχασε τον 25χρόνο αδελφό του Φερδινάνδο, που ενώ αγωνιζόταν ως εθελοντής από την ελεύθερη Ελλάδα, για την απελευθέρωση την Κρήτης, έπεσε ηρωικά μαχόμενος εναντίον των Οθωμανών, στο Βαφέ.
Νομικός και νομάρχης
Το 1868 διορίστηκε στο δικαστικό σώμα πρωτοδίκης και τοποθετήθηκε στην Τρίπολη και αργότερα στον Πύργο. Σύντομα, όμως, παραιτήθηκε και άσκησε την δικηγορία, αρχικά στην Ερμούπολη της Σύρου, απ΄ όπου καταγόταν η μητέρα του, και στη συνέχεια στην Αθήνα. Επί κυβερνήσεως του πρωθυπουργού Δημητρίου Ράλλη και κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897, διορίστηκε νομάρχης Φθιώτιδος και Φωκίδος. Στην μάχη της Λαμίας στην Ταράτσα, κατορθώνει με ηρωική παρέμβαση, υπό βροχή σφαιρών, να εμποδίσει τα οθωμανικά στρατεύματα να εισβάλουν στην πόλη. Διαπραγματεύθηκε απ΄ ευθείας με τον Οθωμανό διοικητή Ετέμ πασά, πείθοντάς τον να ανακόψει την προέλαση του προς νότο, μέχρι να φτάσει η σχετική ειδοποίηση από την οθωμανική ηγεσία για την υπογραφή της ανακωχής. Εν συνεχεία, διαπραγματεύεται τους όρους ανακωχής.
Μετά τον ατυχή για την Ελλάδα πόλεμο, παραιτήθηκε από την θέση του νομάρχη και επανήλθε στη δικηγορία, έχοντας όμως την πικρία της ήττας, αλλά και την βούληση να αλλάξουν τα κακώς κείμενα στην Ελληνική Πολιτεία. Για να επιτύχει το σκοπό αυτόν, αρχικά ίδρυσε ένα σύλλογο πολιτικού προβληματισμού, που συγκέντρωσε στους κόλπους του αρκετά μέλη, χωρίς όμως να μακροημερεύσει. Ο ίδιος έλαβε τότε την απόφαση της ενεργότερης συμμετοχής στα κοινά, δεδομένων και των πολιτικών εξελίξεων στη χώρα.
Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων και πρόταση πρωθυπουργίας
Στις 27 Σεπτεμβρίου 1910, ο Κωνσταντίνος Έσσλιν εκλέχθηκε πρόεδρος της Α΄ Αναθεωρητικής Βουλής, γεγονός που προκάλεσε έκπληξη, αφού στην εν λόγω θέση εκλέγονταν συνήθως βουλευτές με παρουσία ετών. Σε σύνολο 334 ψηφισάντων βουλευτών, ο Κωνσταντίνος Έσσλιν λαμβάνει 175 ψήφους, ο Κωνσταντίνος Ρακτιβάν 103 και ο Α. Μοµφεράτος 48.
Στις 29 Σεπτεμβρίου 1910, η κυβέρνηση του Στέφανου Δραγούμη υπέβαλε την παραίτηση της. Κύρια αιτία που οδήγησε σε αυτή την εξέλιξη υπήρξε η διχοστασία σχετικά με το χαρακτήρα της Εθνοσυνελεύσεως, εάν θα ήταν Συντακτική ή Αναθεωρητική. Ο Έσσλιν ήταν τοποθετημένος με δημόσιες αρθρογραφικές παρεμβάσεις του υπέρ του αναθεωρητικού χαρακτήρα της Βουλής όπως και ο Ελευθέριος Βενιζέλος παρά την ανένδοτη στάση των προσκείμενων σε αυτόν βουλευτών. Ο Βασιλέας Γεώργιος Α΄ ξεκίνησε ένα γύρο επαφών με τους ηγέτες των πολιτικών κομμάτων και άλλους θεσμικούς παράγοντες, προκειμένου να εξευρεθεί λύση στο κυβερνητικό πρόβλημα που είχε ανακύψει. Μεταξύ των άλλων, συναντήθηκε και με τον πρόεδρο της Βουλής, Κωνσταντίνο Έσσλιν, τον οποίο βολιδοσκόπησε για το κατά πόσον θα ήταν διατεθειμένος να αναλάβει το σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Ο έγκριτος Αθηναίος νομικός υπογράμμισε στον βασιλέα, πως μόνο εάν του παρεχόταν πλήρης ελευθερία χειρισμών θα δεχόταν να αναλάβει μια τέτοια πρωτοβουλία, απαίτηση που δεν απεδέχθη ο ανώτατος άρχων.
Εξορία στην Κορσική και απόδοση τιμών
Ο Γεώργιος Α΄, προς έκπληξη πολλών πολιτικών παραγόντων της εποχής, ανέθεσε ύστερα από την εξέλιξη αυτή, το σχηματισμό νέας κυβέρνησης στον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος ανέλαβε για πρώτη φορά την πρωθυπουργία της χώρας. Εν συνεχεία, ο Κωνσταντίνος Έσσλιν, πρωταγωνίστησε στην αναθεώρηση του Συντάγματος. Μετά το πέρας της βουλευτικής του θητείας, το 1916, εκλέγεται, μεταξύ σημαντικών ιδρυτικών μελών, πρώτος πρόεδρος του δικηγορικού συλλόγου Αθηνών. Το 1917, με τα δραματικά γεγονότα του Εθνικού Διχασμού, οι σύμμαχοι εξορίζουν τον Κωνσταντίνο Έσσλιν μαζί με τους Ιωάννη Μεταξά, Δημήτριο Γούναρη, Βίκτωρα Δούσμανη, Ίωνα Δραγούμη, Σπυρίδωνα Μερκούρη, Γεώργιο Πεσμαζόγλου, Ιωάννη Σαγιά στο Αιάκειο της Κορσικής.
Ο συνεξόριστος, Ιωάννης Μάλλωσης, δημοσιογράφος και συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο Μάρτυρες (Κ. Έσσλιν – Ι. Δραγούμης), γράφει: «…Ακούων τις τόν Έσσλιν εκθέτοντα τας πολιτικάς αυτού ιδέας δεν εφωτίζετο απλώς, αλλά κατελαμβάνετο εξ ενθουσιασμού και υπερηφανείας διότι τοιαύτης ιδεολογίας ήτο υπέρμαχος, ώστε το βάρος και το μαρτύριον της εξορίας να θεωρούνται μία διασκέδασης και εν απλούν επεισόδιον. Ένα απόγευμα χειμωνιάτικο συνήντησα τόν κ. Ίωνα Δραγούμην είς τήν προκυμαίαν τού Αιακίου. -Ήμουνα μέ τόν Έσσλιν, μού είπε, καί αισθάνομαι την ψυχήν μου φρεσκότερη!… Σε μία μακρά συζήτηση περί χαρακτήρων και πατριωτών, μεταξύ των Σπ. Μερκούρη, Ι. Σαγιά και Ι. Μεταξά, ο Έσσλιν είπε: Διά τούς μεγάλους αγώνας δι’ ών θα κριθή η ελευθερία ενός λαού, δεν χρειάζονται ενθουσιώδεις πατριώται τόσον, όσον τίμιοι χαρακτήρες. Καί διά να έχωμεν καλούς καί χρησίμους πατριώτας πρέπει πρό παντός να έχωμεν εντίμους χαρακτήρας!…» Μετά από διάβημα του Έσσλιν για επιστροφή στη Ελλάδα, δύο από τους συνεξόριστους φοβήθηκαν και ο Μάλλωσης γράφει: «Ο δέ Δούφας-καί ζητώ συγγνώμην διότι αναφέρω εκ νέου αυτόν διά τελευταίαν όμως φοράν- περιδεής και τρέμων έκ τού φόβου ότι ήτο πιθανόν η γαλλική κυβέρνησις νά μάς εξέδιδεν είς τήν κυβέρνησιν Βενιζέλου, μετά το διάβημα τούτο τού Έσσλιν, συνήντησε καθ’ οδόν τόν Δημ. Γούναρην, είς όν ετόλμησε να είπη ότι ο Έσσλιν έπασχεν από παραφοράς εξωφρενισμού! -Σιωπή! Ο Έσσλιν πάσχει ίσως από παραφοράς, αλλ’ από παραφοράς πατριωτισμού καί τιμιότητος! απήντησεν ο πρώην πρωθυπουργός.»
Μετά την εξορία, στις 11 Ιουνίου 1919, παραπέμφθηκε σε δίκη από έκτακτο στρατοδικείο και καταδικάστηκε σε θάνατο για συμμετοχή στα Νοεμβριανά, παρ’ ότι τότε είχε δημόσια αντιταχθεί στα έκτροπα. Η απόφαση ακυρώθηκε στη συνέχεια, αλλά στο μεταξύ ο Κωνσταντίνος Έσσλιν ασθένησε στην φυλακή και πέθανε στο Δημοτικό Νοσοκομείο της Αθήνας στις 30 Ιανουαρίου 1920. Το όνομα του φέρει, προς τιμήν του για την συμβολή του στην ιστορία της πόλης, κεντρικός δρόμος της Λαμίας, καθώς επίσης και κεντρικός δρόμος στους Αμπελόκηπους του Δήμου των Αθηναίων.
