Πλατύστομο. Χρυσάφι πιάσαμε, κάρβουνο έγινε. Η ακμή, η παρακμή, το αβέβαιο μέλλον και το «απαγορεύεται η είσοδος» του ΤΑΙΠΕΔ.
Πριν λίγες ημέρες, την ώρα που έσβηναν τα φώτα μετά την ολοκλήρωση του συνεδρίου ιαματικής ιατρικής στα Καμμένα Βούρλα, άναβαν ταυτόχρονα οι οθόνες των ηλεκτρονικών υπολογιστών πολιτικών και αυτοδιοικητικών προσώπων, για να μεταφέρουν στους απανταχού χρήστες του διαδικτύου, την αισιόδοξη (και διαχρονική) βεβαιότητα, ότι το αύριο του ιαματικού τουρισμού της περιοχής μας προβλέπεται ελπιδοφόρο.
Είναι γνωστό ότι η Φθιώτιδα είναι προικισμένη από τη φύση με έναν φυσικό ιαματικό πλούτο. Ευτύχησε δε, ο πλούτος αυτός, τα ιαματικά νερά, να βρίσκονται σε σημεία –ορόσημα και να είναι συνδεδεμένα με την ιστορία, την μυθολογία και τοπία απίστευτης ομορφιάς.
Ρεπορτάζ: Λίλιαν Χαχοπούλου, Πάνος Κατσώνης
________________________
Είναι επίσης γνωστό , ότι ο ιαματικός τουρισμός είναι ένας δυναμικά αναπτυσσόμενος οικονομικός κλάδος παγκοσμίως. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ακαδημίας Ιαματικής Ιατρικής, το 2025 ο ιαματικός τουρισμός θα είναι η 2η μεγαλύτερη βιομηχανία στον κόσμο μετά την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Αφού λοιπόν είχαμε πάντα τον θησαυρό στα εδάφη μας, γιατί ποτέ δεν τον εκμεταλλευτήκαμε όπως έπρεπε; Γιατί παραμείναμε στα ευχολόγια; Ήταν η άγνοια; Η ατολμία; Η σιωπηρή ανοχή στην απαξίωση που συντελούνταν από το ίδιο το κεντρικό κράτος; Η ουσιαστική έλλειψη συγκεκριμένης στρατηγικής των παραγόντων της περιοχής μας; Και πόσο μπορούμε να ελπίζουμε για ανάπτυξη τώρα, που η περιουσία μας έχει ήδη περάσει στο ΤΑΙΠΕΔ και περιμένουμε τις εξελίξεις μόνο ως παθητικοί θεατές;
Πλατύστομο: H ελεύθερη ζώνη και τα… «κατεχόμενα»
Μια πρωτόγνωρη εμπειρία ήταν η επίσκεψη μας στο Πλατύστομο, στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής έρευνας.
Πλησιάζοντας προς την περιοχή, το πρώτο πράγμα που ξενίζει είναι οι κόκκινες κορδέλες που απαγορεύουν την πρόσβαση στον δρόμο που οδηγεί στο πρώην υπερ-πολυτελές ξενοδοχείο Ασκληπιός. Ο χώρος φυλάσσεται από εταιρία σεκιούριτι. Μέχρι εκεί βέβαια, το δικαιολογείς. Μπορεί το ξενοδοχείο να μην λειτουργεί, θα ήταν όμως εγκληματικό να αφεθεί έρμαιο και να ρημάξει. Μας ενημερώνουν ότι δεν μπορούμε να πλησιάσουμε διότι η περιοχή ανήκει πλέον στο ΤΑΙΠΕΔ.
Συνοδευόμενοι από τον πρόεδρο του τοπικού πολιτιστικού συλλόγου Πλατυστόμου, Κώστα Ευθυμίου, που είχε αναλάβει να μας ξεναγήσει και να μας δώσει όλες τις πληροφορίες για την ιστορία της περιοχής, κατευθυνθήκαμε στον «επάνω» δρόμο που οδηγεί στην γνωστή πηγή (μία από τις 5 συνολικά) εκεί όπου άνθρωποι από όλη την Ελλάδα καταφτάνουν για να γεμίσουν τα μπουκάλια τους με ιαματικό νερό.
Όμως αν και η διαδρομή αυτή είναι ελεύθερη για τους επισκέπτες, η ιδιωτική αστυνομία έσπευσε να μας ενημερώσει ότι και το δεύτερο ανακαινισμένο ξενοδοχείο είναι του ΤΑΙΠΕΔ, ο χώρος όπου γίνονταν η ποσιθεραπεία και το παλιό εστιατόριο ανήκουν επίσης στο ΤΑΙΠΕΔ, αλλά και όπου βλέπουμε κόκκινη κορδέλα, όλα ανήκουν στο ΤΑΙΠΕΔ, για αυτό και δεν επιτρέπεται η πρόσβαση. Η οδηγία από τα κεντρικά της εταιρίας φύλαξης ήταν σαφής. «Αν παραβιαστούν οι κόκκινες κορδέλες να κληθεί η αστυνομία».
Ήταν η στιγμή εκείνη που συνειδητοποιήσαμε στην πράξη, βιωματικά, τι σημαίνει η φράση που χρόνια τώρα μας έγινε πλέον γνώριμη. «Η περιουσία μας πέρασε στο Υπερταμείο». Κινηθήκαμε λοιπόν μέσα στα επιτρεπόμενα όρια, χωρίς ωστόσο να χρειάζεται και κάτι παραπάνω για να διαπιστώσει κανείς την απαξίωση και την εγκατάλειψη.
Η ξενάγηση και η πρόσβαση μας προς την πηγή και στην «ελεύθερη» περιοχή, έγινε σε όλη την διάρκεια της υπό την διακριτική πλην συνεχή εποπτεία των σεκιούριτι.
Σε μια περιοχή που όλοι λίγο πολύ έχουμε επισκεφθεί για νερό, για βόλτα, για πρωτομαγιά, για εκδρομή. Σε ένα καταπράσινο δάσος που άλλοτε ήταν γεμάτο ζωή, τώρα πια μετράμε κάθε μας βήμα, μην τυχόν κατά λάθος (κατά)πατήσουμε «ιδιοκτησία ΤΑΙΠΕΔ».
Τραγική ειρωνεία. Μεταξύ των απαγορευμένων περιοχών και το μαγαζί του Κώστα που μας συνόδευε. Το είχαν ανοίξει με φίλους του, και λειτουργούσε μέχρι τις αρχές του 2000 για καφέ και φαγητό, με κιθάρες, μουσικές και τραγούδια τα βράδια. Εκεί γυρίστηκε το 1997 και η ταινία ο Κύριος με τα Γκρι» του Περικλή Χούρσογλου. Ο σπουδαίος ηθοποιός Γιώργος Μιχαλακόπουλος είχε μαγευτεί από το τοπίο…
Το τελευταίο στάδιο της παρακμής
Η μεγαλύτερη όμως, μελαγχολία; οργή; έρχεται με την συνειδητοποίηση της διαχρονικής εγκατάλειψης της περιοχής. Σκουπίδια, ένα τσιμεντένιο χιλιοσπασμένο μονοπάτι, λίγα πέτρινα φαγωμένα και επικίνδυνα σκαλοπάτια που φαίνονται να μην έχουν συντηρηθεί ποτέ, οδηγούν στη βρύση με το ιαματικό νερό που τρέχει μέσα από έναν παλιό σωλήνα.
Η βλάστηση οργιώδης. Το τοπίο παραμένει μαγευτικό αλλά μάλλον βγαλμένο από κακό παραμύθι…
Ήταν κάποτε μια νησίδα κοσμοπολιτισμού.
Εκεί κάποτε άνθιζαν τα θρυλικά Λουτρά Πλατύστομου. Φημισμένος προορισμός στα χρόνια του Μεσοπολέμου. Με ξενοδοχείο για τους κοσμοπολίτες της εποχής, με δωμάτια για τους αστούς και τα «λαϊκά» πιο φθηνά καταλύματα για τους οικονομικά ασθενέστερους. Ο Κώστας μας περιγράφει ακόμη, πως ολόκληρες οικογένειες και παρέες έρχονταν και κατασκήνωναν στην περιοχή. Ήταν τόσο ζωντανό το Πλατύστομο, που εκεί κοντά στην πηγή υπήρχε κτίριο της αστυνομίας, μπακάλικο, εστιατόριο, ενώ το εμφιαλωτήριο «έβγαζε σόδα, καλή σόδα για λόρδους» όπως λένε ακόμα οι παλιοί ντόπιοι.
Το 2007 ανοίγει τις πύλες του το ανακαινισμένο ξενοδοχείο Ασκληπιός. Η εταιρεία «Πλατύστομο Α.Ε.», συμφερόντων της οικογένειας Στραγάλη, έχει εκμισθώσει από την Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης το Συγκρότημα των Ιαματικών Πηγών Πλατυστόμου, με σκοπό τον εκσυγχρονισμό, την ανακαίνιση και επέκταση των υπαρχουσών εγκαταστάσεων.
Το αποτέλεσμα είναι μοναδικό. Πολυτελείς εγκαταστάσεις, δωμάτια, σουίτες, καφετέρια, εστιατόριο. Το Πλατύστομο ξαναβρίσκει την παλιά του αίγλη… αλλά όχι για πολύ.
Το 2017 η είδηση πέφτει σαν κεραυνός. Η διεύθυνση του πολυτελούς «ΘΕΡΜΑΙ ΠΛΑΤΥΣΤΟΜΟΥ» (Thermae Platystomou), ανακοινώνει το βράδυ της Τρίτης (31/10) την διακοπή της λειτουργίας του, εξέλιξη που εκτός τους άμεσα ενδιαφερόμενους αφορά και ολόκληρη την περιοχή. Απλήρωτοι εργαζόμενοι και προμηθευτές, παραμένουν μετέωροι…
Συμπερασματικά λοιπόν με την πάροδο του χρόνου, ούτε η κεντρική εξουσία, ούτε η τοπική αυτοδιοίκηση, ούτε η ιδιωτική πρωτοβουλία κατάφεραν να αξιοποιήσουν τον φυσικό πλούτο προς όφελος της περιοχής και της τοπικής και όχι μόνο οικονομίας.
Σήμερα το σενάριο που κυκλοφορεί στην περιοχή, αναφέρει πως υπάρχει ενδιαφέρον από ομάδα επιχειρηματιών από τα Βαλκάνια και την Ελλάδα που ενδιαφέρονται να πάρουν τα ιαματικά και να τα αναπτύξουν. Θα είναι ένα ακόμη σενάριο ή πραγματικότητα; Θα το δούμε… Πως όμως; Αν δούμε την έκθεση του ΤΑΙΠΕΔ, για τα προαπαιτούμενα που αφορούν στο Πλατύστομο, τότε ακόμη και αυτό το σενάριο, φαντάζει ως μακρινό, αν και οι πληροφορίες αναφέρουν πως οι επιχειρηματίες έχουν ήδη επισκεφθεί διερευνητικά την περιοχή.
Τα προαπαιτούμενα
Για τον Πλατύστομο που διαθέτει πέντε ιαματικές πηγές, -βρίσκονται σε διαδικασία αναγνώρισης από το υπουργείο Tουρισμού-, υπάρχουν οι περισσότερες εκκρεμότητες (σε σχέση με τα υπόλοιπα ιαματικά). Συγκεκριμένα, νομιμοποίηση αυθαίρετων κτισμάτων κυρίως για το ξενοδοχείο Aσκληπιός που τμήμα του είναι εντός αναδασωτέας έκτασης και οριογραμμών υδατορέματος, εκπόνηση μελέτης αντιπλημμυρικής προστασίας, περιβαλλοντική μελέτη και έγκριση AEΠO για τα έργα διευθέτησης, διερεύνηση από τους χρηματοοικονομικούς συμβούλους του TAIΠEΔ για το βέλτιστο σενάριο αξιοποίησης του ακινήτου (ανάπτυξη με EΣXAΔA ή ως έχει), αλλά και αποβολή των καταπατητών.
Μέχρι να γίνουν όλα αυτά, το Πλατύστομο θα κουβαλάει όλο και περισσότερα σημάδια παρακμής. Και οι βόλτες στις «ελεύθερες» περιοχές του θα μας απογοητεύουν. Ίσως γιατί μοιάζουν με μια μικρογραφία της παρακμής όλης της χώρας και τα διαχρονικά λάθη πολιτικών και πολιτών.
Όλοι έχουμε μερίδιο ευθύνης….
Τώρα, αυτό το λες ρεπορτάζ; Ρεπορτάζ θα ήταν αν περιελάμβανε οικονομικά στοιχεία, τα των επιδοτήσεων και εγγυοδοτήσεων για την συγκεκριμένη επιχείρηση (ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ), την δικαστική περιπέτεια, τα του ΞΕΝΙΑ (που δούλεψε ενοικιασμένο από επιχειρηματία της περιοχής και μετά φιλοξενούσε, τουλάχιστον μέχρι προ τριετίας λαθρομετανάστες), το πως κάηκε ένα τμήμα του , το γιατί εγκαταλείφτηκε, το πλάνο του ΤΑΙΠΕΔ, στοιχεία ποιότητας και καταλληλότητας των νερών κλπ.
Μπράβο για το ρεπορτάζ και την παρέμβαση του Κώστα! Εύστοχα και αιχμηρά, όπως πρέπει να είναι.