Μετά την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου – με πρώτη εφαρμογή σήμερα το πρωί, όταν αστυνομικοί μπήκαν στον προαύλιο χώρο του Οικονομικού Πανεπιστημίου της Αθήνας και κατέσχεσαν χιλιάδες πακέτα λαθραία τσιγάρα, συλλαμβάνοντας τρεις διακινητές- το υπουργείο Παιδείας ετοιμάζεται να βάλει τέλος στους «αιώνιους φοιτητές», αλλά παράλληλα, δίνει στα Πανεπιστήμια λόγο τόσο για την θέσπιση βάσης εισαγωγής, αλλά και για τον προσδιορισμό των θέσεων εισακτέων. Κρίσιμο ζήτημα στη μεταρρύθμιση είναι η μεγαλύτερη αυτονομία των πανεπιστημίων, αλλά και η εξασφάλιση περαιτέρω πόρων, πέραν της κρατικής χρηματοδότησης.
Οι πέντε άξονες της επιχειρούμενης μεταρρύθμισης, όπως περιγράφονται από την κυρία Κεραμέως και τον κ.Διγαλάκη στην επιστολή τους προς τους πρυτάνεις είναι:
1. Αποτελεσματικότεροι Θεσμοί Διοίκησης
– Επανακαθορισμός αρμοδιοτήτων για τα όργανα διοίκησης του Πανεπιστημίου (εύρος και εσωτερική κατανομή αρμοδιοτήτων, με στόχο την αποφυγή αλληλοεπικαλύψεων και αύξηση της αποτελεσματικότητας στη λήψη και εφαρμογή αποφάσεων).
– Θεσμικά αντίβαρα εντός του Πανεπιστημίου, απαραίτητα για τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από το Υπουργείο στα Πανεπιστήμια και την ενίσχυση του αυτοδιοίκητου: Συμβούλιο Ιδρύματος (ρόλος, αρμοδιότητες, τρόπος επιλογής).
– Γενικός Γραμματέας στα Ανώτατα Ιδρύματα (ρόλος, αρμοδιότητες, τρόπος επιλογής).
2. Οικονομική Διαχείριση & Προσέλκυση Επιπλέον Πόρων
2.1 Κρατική Χρηματοδότηση
– Θέσπιση νέων κανόνων (αντικειμενικών κριτηρίων και δεικτών) για τον προσδιορισμό του ύψους της κρατικής χρηματοδότησης ανά Ίδρυμα. Σύνδεση της αξιολόγησης με τμήμα της κρατικής χρηματοδότησης.
– Πολυετείς προγραμματικές συμφωνίες του Υπουργείου Παιδείας με τα Ιδρύματα, προκειμένου να διευκολυνθεί ο στρατηγικός σχεδιασμός.
2.2 Πρόσθετοι Πόροι
– Ίδρυση Ν.Π.Ι.Δ. για τη διαχείριση ίδιων πόρων από ερευνητικά προγράμματα, αξιοποίηση πνευματικής ιδιοκτησίας και περιουσίας Πανεπιστημίων.
– Επιχειρήσεις έντασης γνώσης (spin-off): Θέσπιση νέων κανόνων, διαδικασιών και κινήτρων για την αξιοποίηση της ερευνητικής δραστηριότητας των Ιδρυμάτων (ενδεικτικά, μέσω επιχειρηματικών επιταχυντών, θερμοκοιτίδων επιχειρήσεων, της υλοποίησης πατεντών και επιστημονικών ιδεών κ.αλ.).
– Αξιοποίηση σχημάτων ΣΔΙΤ για την κάλυψη αναγκών των Ιδρυμάτων.
– Αναμόρφωση κανονιστικού πλαισίου για τις δωρεές.
«Σημειωτέον ότι προχωρούμε ήδη σε απλοποίηση του πλαισίου λειτουργίας των ΕΛΚΕ για την ουσιαστική επιτάχυνση των σχετικών διοικητικών ενεργειών (τροποποίηση ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου, διαδικασιών κ.αλ. για μεγαλύτερη ευελιξία και μείωση της γραφειοκρατίας), με τις κατάλληλες θεσμικές εγγυήσεις διαφάνειας και λογοδοσίας. Οι σχετικές διατάξεις θα σας αποσταλούν για το σχολιασμό σας», αναφέρουν υπουργός και υφυπουργός στην επιστολή τους προς τους πρυτάνεις.
3. Αξιολόγηση και Πιστοποίηση της Ποιότητας
– Αναβάθμιση και ενίσχυση της Ανεξάρτητης Αρχής Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση.
– Θέσπιση νέου κανονιστικού πλαισίου για την αξιολόγηση των Ιδρυμάτων εν γένει, καθώς και για τη διαμόρφωση εφεξής του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας (συγχωνεύσεις, ενοποιήσεις Ιδρυμάτων, δημιουργία νέων τμημάτων), ιδίως με τη θέσπιση αντικειμενικών διαδικασιών και κριτηρίων και την πρόβλεψη προηγούμενης σχετικής τεκμηρίωσης.
– Ενίσχυση του θεσμού της αξιολόγησης των προγραμμάτων σπουδών.
4. Προγράμματα Σπουδών
– Διεύρυνση δυνατότητας δημιουργίας ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων.
– Απελευθέρωση των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών.
– Ενίσχυση των θερινών/χειμερινών προγραμμάτων.
– Καθιέρωση ενός εσωτερικού προγράμματος κινητικότητας για φοιτητές μεταξύ Ελληνικών Πανεπιστημίων, στα πρότυπα του Erasmus.
– Ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων εξ’ αποστάσεως σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο.
– Ενίσχυση του θεσμού της πρακτικής άσκησης φοιτητών σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, σε συναφή με τις σπουδές τους αντικείμενα.
– Καθιέρωση ανώτατου χρονικού ορίου ολοκλήρωσης των προπτυχιακών σπουδών ν+2 (πλην ορισμένων εξαιρέσεων).
5. Λοιπά Θέματα
– Καθιέρωση ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα Ανώτατα Ιδρύματα και ο ρόλος των Ιδρυμάτων στον προσδιορισμό ανώτερης βάσης εισαγωγής και αριθμού εισακτέων.
– Ενίσχυση του τεχνολογικού τομέα και προτεινόμενες δράσεις για την επίλυση προβλημάτων (διοικητικής φύσης ή άλλης) που δημιουργήθηκαν από την πρόσφατη ενοποίηση των πρώην Πανεπιστημίων και ΤΕΙ.
– Θεσμικό πλαίσιο για τη στέγαση και τη σίτιση φοιτητών.
Η επιστολή καταλήγει με την παράκληση προς τους πρυτάνεις, ότι «πέραν των ως άνω θεματικών, παρακαλούμε να θέσετε υπόψη μας και τυχόν επιπλέον προτάσεις που εκτιμάτε ότι θα συμβάλουν στην αποτελεσματικότερη λειτουργία των Ιδρυμάτων και την εξυπηρέτηση της εκπαιδευτικής αποστολής τους».
