Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες διεξάγουν το τελευταίο διάστημα εντατικές διαπραγματεύσεις για την υπογραφή νέας επικαιροποιημένης Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (Mutual Defence Cooperation Agreement – MDCA) η οποία θα αντικαταστήσει την υπάρχουσα που χρονολογείται από το 1990 (έχει μείνει στην Ιστορία ως «η συμφωνία για τις βάσεις») και κρίνεται παρωχημένη εξαιτίας των ραγδαίων αλλαγών που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια.
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «Βήματος», έπειτα από συνομιλίες με διπλωμάτες και στρατιωτικούς αξιωματούχους, αλλά και από στοιχεία απόρρητων τηλεγραφημάτων των οποίων η εφημερίδα έχει καταστεί κοινωνός, κομβικά σημεία στα αμερικανικά αιτήματα αποτελούν α) η ανάγκη ευελιξίας ώστε να καθίσταται δυνατή η ταχύτερη εκταμίευση πιστώσεων από τον αμερικανικό αμυντικό προϋπολογισμό και β) η επέκταση της χρονικής διάρκειας ισχύος της MDCA αρχικά σε οκτώ ή και σε 10 χρόνια, ακολούθως δε επ’ αόριστον. Οι πληροφορίες συγκλίνουν στο γεγονός ότι ο χρονικός ορίζοντας για την υπογραφή μιας νέας συμφωνίας είναι το προσεχές φθινόπωρο – πιθανότατα ο Οκτώβριος.
Η επιτακτικότητα του θέματος ετέθη τόσο κατά την πρόσφατη επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στην Ουάσιγκτον όσο και κατά τις συνομιλίες που είχε πριν από λίγες εβδομάδες στην Αθήνα ο Αμερικανός βοηθός υπουργός Εξωτερικών για θέματα Ευρώπης και Ευρασίας Φίλιπ Ρίκερ.
Την ίδια στιγμή, οι Αμερικανοί έχουν μεταβάλει το πρίσμα υπό το οποίο βλέπουν όχι μόνο την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, αλλά και αυτή της Ανατολικής Μεσογείου. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε κρίκο μιας αλυσίδας «μετωπικών κρατών» (frontier states), όπως την είχε περιγράψει ο πρώην βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Γουές Μίτσελ, που διεκδικεί – κατά κάποιον τρόπο – την πατρότητα του θεωρητικού υπόβαθρου αυτού του σχεδιασμού.
Η αμερικανική πλευρά έθεσε και στις δυο συναντήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί (προγραμματίζεται μια τρίτη συνάντηση για το δεύτερο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου και οι οριστικές ημερομηνίες θα αποφασιστούν σύντομα) την ανάγκη για αλλαγές στο παράρτημα της MDCA, ώστε να διασφαλίζεται η απαραίτητη ευελιξία για χορήγηση σημαντικών κονδυλίων από τον προϋπολογισμό του Πενταγώνου χωρίς να αναλώνεται πολύς χρόνος στις διαδικασίες εντός Κογκρέσου. Παράλληλα, οι Αμερικανοί θα επιθυμούσαν η χρονική διάρκεια μιας νέας συμφωνίας να είναι οκταετής ή δεκαετής και στη συνέχεια να ανανεώνεται «επ’ αόριστον» – σε αντίθεση με την ετήσια ανανέωση που προβλέπει η υπάρχουσα MDCA.
Αυτό είναι ίσως το απλούστερο κομμάτι των συνομιλιών. Τα… δύσκολα αρχίζουν σε σχέση με τις εγκαταστάσεις που θα καλύπτει μια νέα συμφωνία και τις δραστηριότητες που θα εκτελούνται σε αυτές τις εγκαταστάσεις. Σε σχέση με την αρχική συμφωνία του 1990, η μόνη από τις εγκαταστάσεις – Ευκολίες που εξακολουθεί να υπάρχει είναι η Αεροπορική Βάση της Σούδας, το «διαμάντι της Μεσογείου», όπως την έχουν αποκαλέσει.
Αυτή αποτελεί τον «πυρήνα» της αμερικανικής παρουσίας και διέπεται από ειδικό καθεστώς που έχει εξειδικευθεί στο πέρασμα των ετών μέσω τεχνικών συμφωνιών και απορρήτων μνημονίων συνεργασίας. Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι το καθεστώς αυτό προσφέρει αυξημένες αρμοδιότητες στην αμερικανική πλευρά και θέτει ορισμένους περιορισμούς στην ελληνική κυριαρχία.
Πλέον όμως και στο πλαίσιο της νέας πολιτικής των Αμερικανών, υπάρχουν άλλες τρεις εγκαταστάσεις οι οποίες χρησιμοποιούνται για προσωρινή παρουσία και δραστηριότητες των δυνάμεών τους. Πρόκειται α) για την Αεροπορική Βάση της Λάρισας (όπου σταθμεύουν τα MQ-9 Reaper και για τα οποία προσφάτως συμφωνήθηκε η παραμονή τους για 2 έτη), β) για τη βάση της Αεροπορίας Στρατού στο Στεφανοβίκειο Μαγνησίας (η οποία έχει χρησιμοποιηθεί μεταξύ άλλων για στάθμευση και εκπαίδευση F-16 και ελικοπτέρων Apache και Black Hawk και γ) το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
Όπως προαναφέρθηκε, στον κατάλογο των εγκαταστάσεων που προτείνεται να συμπεριληφθούν στο Παράρτημα μιας επικαιροποιημένης MDCA είναι οι τρεις νέες τοποθεσίες που αξιοποιούνται από τις ΗΠΑ και πιο συγκεκριμένα η Αεροπορική Βάση της Λάρισας, η βάση της Αεροπορίας Στρατού στο Στεφανοβίκειο και ο λιμένας της Αλεξανδρούπολης.
Σε αντίθεση με τη Σούδα, οι εγκαταστάσεις στη Λάρισα και στο Στεφανοβίκειο διέπονται από διαφορετικό καθεστώς: Η αμερικανική παρουσία είναι εκ περιτροπής και ορισμένες από τις δραστηριότητες εκτελούνται από κοινού με ελληνικές δυνάμεις. Επιπλέον και αυτό είναι κάτι που είχε συμβεί με τη στάθμευση των UAVs, το νομικό καθεστώς στο οποίο έχει βασιστεί η αμερικανική παρουσία είναι διαφορετικό και δεν βασίζεται στην MDCA, αλλά σε Μνημόνια Συνεργασίας που δεν έχουν κυρωθεί νομοθετικά.
πηγή : onlarissa.gr
