Ένα κεντρικό σύστημα ελέγχου της εισόδου στην ΕΕ πρότεινε η Κομισιόν, με χρονικό ορίζοντα υιοθέτησης και εφαρμογής τα επόμενα τρία χρόνια. Το σύστημα αφορά τον έλεγχο και την έγκριση της εισόδου πολιτών τρίτων κρατών στη ζώνη Σένγκεν με καταβολή τιμήματος 5 ευρώ άπαξ για πέντε χρόνια και έλεγχο των προσωπικών τους δεδομένων. Κράτη μέλη της ΕΕ, που δεν είναι στο σύστημα Σένγκεν, όπως η Κύπρος δεν επηρεάζονται από τον νέο αυτό μηχανισμό, αν και όπως είπε ο Επίτροπος Αβραμόπουλος, κληθείς να σχολιάσει στο ΚΥΠΕ το συγκεκριμένο ζήτημα: “μη βιάζεστε τα επόμενα τρία χρόνια πολλά μπορούν να συμβούν, η Κύπρος δεν είναι σήμερα μέλος του Σένγκεν, θα δούμε τι θα έχει συμβεί σε τρία χρόνια”.
Το σύστημα θα ονομάζεται ETIAS, το είχε προαναγγείλει ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ από τον οδικό χάρτη της Μπρατισλάβας και θα συλλέγει πληροφορίες για όλους όσοι ταξιδεύουν προς την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς θεώρηση, ώστε να είναι δυνατή η εκ των προτέρων διεξαγωγή ελέγχων όσον αφορά την ασφάλεια και την παράτυπη μετανάστευση. Αυτό θα συμβάλει στην αποτελεσματικότερη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και στη βελτίωση της εσωτερικής ασφάλειας, ενώ ταυτόχρονα θα διευκολύνει τη νόμιμη κυκλοφορία διαμέσου των συνόρων Σένγκεν.
“Το ETIAS είναι ο συνδετικός κρίκος που έλειπε από την πολιτική διαχείρισης των συνόρων μας. Συμπληρώνει την πολιτική μας για τη μετανάστευση και την ασφάλεια, και ταυτόχρονα διευκολύνει την πρόσβαση στη Σένγκεν για το 95% των ταξιδιωτών χωρίς υποχρέωση θεώρησης”, σχολίασε ο Δ. Αβραμόπουλος.
Οι ταξιδιώτες που δεν θα έχουν υποχρέωση θεωρήσεων και θα υπόκεινται σε αυτόν τον έλεγχο θα έχουν μια πρώτη αξιόπιστη ένδειξη σχετικά με την είσοδό τους στη Σένγκεν νωρίς στο σχεδιασμό του ταξιδιού τους και έτσι ουσιαστικά
θα μειωθεί και ο αριθμός των αρνήσεων εισόδου κατά την άφιξη στην Ευρώπη, μετά από συχνά ένα πολύωρο και ακριβό ταξίδι. Για να εκδοθεί ή να απορριφθεί ένα αίτημα, ένα αυτοματοποιημένο σύστημα θα διεξάγει ελέγχους, με πλήρη σεβασμό στα θεμελιώδη δικαιώματα και την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Η τελική απόφαση για τη χορήγηση ή την άρνηση εισόδου, θα λαμβάνεται πάντοτε από τους εθνικούς συνοριοφύλακες στο πλαίσιο των συνοριακών ελέγχων που διεξάγουν σύμφωνα με τον κώδικα συνόρων της Σένγκεν. Η δε διαχείριση του συστήματος θα γίνεται από την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή, σε στενή συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών και της Europol.
Σύμφωνα με την Κομισιόν το ETIAS θα προβαίνει στις ακόλουθες κινήσεις:
- Η επαλήθευση των στοιχείων που υποβάλλονται από τους υπηκόους τρίτων χωρών χωρίς υποχρέωση θεώρησης (όπως: ταυτότητα, ταξιδιωτικά έγγραφα, πληροφορίες διαμονής, στοιχεία επικοινωνίας κ.λπ), πριν από το ταξίδι τους, προκειμένου να αξιολογηθεί εάν υπάρχει κίνδυνος: παράτυπης μετανάστευσης, ασφάλειας ή δημόσιας υγείας.
- Θα ελέγχει κάθε αίτηση που υποβάλλεται προς άλλα συστήματα πληροφοριών της Ευρωπαικής Ένωσης (όπως το SIS, VIS, Europol, Interpol, EES, Eurodac, ECRIS) και την ειδική λίστα παρακολούθησης/ασφαλείας (watchlist) του ETIAS που θα δημιουργηθεί στην Europol. Έχουμε καθορίσει σαφείς κανόνες ελέγχου σχετικά με το αν υπάρχουν επαρκείς λόγοι για την χορήγηση ή την άρνηση της ταξιδιωτικής έγκρισης.
- H έκδοση ταξιδιωτικών αδειών. Στις περιπτώσεις που δεν εντοπίζονται στοιχεία που χρήζουν περαιτέρω ανάλυσης, η έγκριση ταξιδιού θα εκδίδεται αυτόματα και μέσα σε λίγα λεπτά μετά την υποβολή της αίτησης.
